Η κακοποίηση των γυναικών, αποτελεί κατάφωρη παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Κακοποιημένη θεωρείται η γυναίκα που υφίσταται κατ’ εξακολούθηση σωματική ή ψυχική βία από έναν άνδρα, ο οποίος την εξαναγκάζει να ακολουθήσει τις επιθυμίες του, δίχως να ενδιαφέρεται για τα δικαιώματα της.
Σεξουαλική κακοποίηση
Όταν χρησιμοποιούμε τον όρο κακοποίηση, εννοούμε τη σωματική, σεξουαλική και συναισθηματική βία, καθώς, και την οικονομική αποστέρηση. Διαφορετικές μορφές βίας μπορούν να χρησιμοποιηθούν συνδυαστικά ή μεμονωμένα, όμως, η πιο εμφανής είναι η σωματική βία. Η συναισθηματική βία συμπεριλαμβάνει τον εκφοβισμό ή τον εξευτελισμό, καθώς, και απειλές, όπως, λόγου χάρη θα σε χτυπήσω, θα σε σκοτώσω κ.ά.
Επίσης, μία σύνηθης τακτική είναι οι απειλές εναντίον άλλων μελών της οικογένειας, ώστε να προκαλέσει, ο θύτης, τον φόβο και την υποταγή του θύματος. Όταν αναφερόμαστε, στην οικονομική αποστέρηση, ως κακοποίηση της γυναίκας, βλέπουμε πως, αυτός ο τύπος βίας έχει ένα διευρυμένο φάσμα μορφών, η κακοποιημένη γυναίκα μπορεί να είναι η μοναδική πηγή εσόδων στο σπίτι ή ο θύτης ενδέχεται να της απαγορεύει να εργαστεί, είτε να έχει τα δικά της χρήματα ή να έχει ευθύνη και γνώση σε ό,τι αφορά τα οικονομικά της οικογένειας.
Ως αποτέλεσμα αυτού, η οικονομική αποστέρηση, ως απόρροια της βίας, επιτυγχάνει την εξάρτηση του θύματος από τον θύτη. Τέλος, η σεξουαλική κακοποίηση, συμπεριλαμβάνει την εξαναγκαστική και βίαιη ερωτική συνεύρεση, που έχει ως σκοπό την κυριαρχία και την επίδειξη δύναμης.
Η κακοποίηση μίας γυναίκας λαμβάνει χώρα σε όλους τους τομείς της ζωής της. Από το να βρει να συναντήσει συγγενείς ή φίλους και πώς θα εκμεταλλευτεί τον ελεύθερο της χρόνο μέχρι και στο τι ρούχα θα φορέσει, καθώς, και τη διατήρηση της αυτοεκτίμησης και αυτοπεποίθησης.
Θα πρέπει να τονιστεί πως, σε όλα τα κοινωνικό - οικονομικά στρώματα παρατηρούνται όλες οι μορφές κακοποίησης.
Χαρακτηριστικά θυτών
- Χαμηλή αυτοεκτίμηση.
- Πιστεύουν σε όλους τους μύθους που αφορούν τις σχέσεις κακοποίησης.
- Διατηρούν μια παραδοσιακή εικόνα για την ανδρική ανωτερότητα, όπως, επίσης, και το στερεότυπο του ανδρικού ρόλου στην οικογένεια
- Πολλοί, ως παιδία, υπήρξαν μάρτυρες άσκησης βίας, από τον πατέρα τους προς τη μητέρα τους ή κακοποιόντουσαν οι ίδιοι από τους γονείς τους.
- Κατηγορούν τους άλλους για τις πράξεις του.
- Χωρίς δικαιολογία, τους κατακλύζει το αίσθημα της παθολογικής ζήλιας.
- Παρουσιάζουν διπλή προσωπικότητα.
- Τακτικά χρησιμοποιούν την σεξουαλική επαφή ως πράξη επιθετικότητας, ώστε να τονώσουν την αυτοπεποίθησή τους και τον ανδρισμό τους.
- Δεν αντιλαμβάνονται ότι, η βίαιη συμπεριφορά τους μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις.
- Τους κυριεύσει το άγχος, κατά τη διάρκεια του οποίου, χρησιμοποιούν το αλκοόλ ή ουσίες ή την κακοποιητική τους συμπεριφορά προς τις γυναίκες, ώστε να εκτονωθούν.
Χαρακτηριστικά θυμάτων
- Χαμηλή αυτοεκτίμηση.
- Υποτίμηση των ικανοτήτων τους.
- Πιστεύουν σε όλους τους μύθους που αφορούν τις σχέσεις κακοποίησης.
- Ασπάζονται τις παραδοσιακές αντιλήψεις για τους ρόλους του σπιτιού. Στα μάτια τους ο σύζυγος είναι ο αρχηγός της οικογένειας και πιστεύουν απόλυτα στην εικόνα της ενωμένης οικογένειας, όπως, και στο στερεότυπο του γυναικείου ρόλου, με τον οποίο έχουν μεγαλώσει και έχουν διδαχθεί πως οι ίδιες είναι ανίκανες ώστε να φροντίσουν τον εαυτό τους και πάντα πρέπει να εξαρτώνται από κάποιον άνδρα.
- Αποδέχονται τις ευθύνες των πράξεων του θύτη.
- Θεωρούν ότι μπορούν να ελέγξουν και να συγκρατήσουν τον θύτη από το να χάσει τον έλεγχο των πράξεων του.
- Αρνούνται το θυμό και τον τρόπο που νιώθουν, παρόλο που υποφέρουν, παράλληλα, και από ενοχές.
- Έχουν έντονες αντιδράσεις άγχους με ψυχοφυσιολογικά συμπτώματα.
- Ως μέθοδο, ώστε να εδραιώσουν την καλή σχέση με τον σύζυγό τους, χρησιμοποιούν την ερωτική επαφή.
- Θεωρούν ότι, κανείς δεν μπορεί να τους βοηθήσει για να βγουν από την απεχθή κατάσταση στην οποία ζουν, εκτός από τον ίδιο τους τον εαυτό.
- Πιστεύουν στις «υποσχέσεις» των συντρόφων τους.
- Του κατακλύζει μια μη ρεαλιστική ελπίδα ότι, η αλλαγή «θα έρθει».
Διάφορες θεωρίες προσπαθούν να ερμηνεύσουν το γιατί μια γυναίκα αποφασίζει να παραμείνει και να υπομείνει το θύτη σύντροφο της.
Ο κύκλος της βίας
Η Walker (1987) έκανε λόγο για τον «κύκλο της βίας» ο οποίος αποτελείται από τρία μέρη:
- Πρώτον, η φάση της αυξανόμενης έντασης, κατά τη διάρκεια της οποίας, υπάρχει ελάχιστος βαθμός βίας, με απόδοση ευθυνών στο θύμα, λεκτικές προσβολές και, ίσως, σπρωξίματα. Η γυναίκα, όσο βρίσκεται σε αυτή τη φάση, προσπαθεί να καταπραΰνει το θύτη σύντροφο της με το να κάνει, είτε ό,τι επιθυμεί αυτός, είτε αποφεύγοντας να βρίσκεται και να μπλέκεται στο δρόμο του.
- Δεύτερον, η φάση της «έκρηξης». Σε αυτή τη φάση εντοπίζουμε το βίαιο ξέσπασμα. εδώ ο θύτης ξεσπάει σε όλα μέσα στο σπίτι, επιτίθεται βίαια και τραυματίζει το θύμα.
- Τρίτον, η φάση της ηρεμίας. Ο θύτης δείχνει την έμπρακτη μεταμέλεια του «γεμίζει» το θύμα με δώρα. Μπορεί να εκλιπαρεί για συγχώρεση και υπόσχεται πως δεν θα ξαναπροβεί σε βίαιες συμπεριφορές στο μέλλον. Η φάση αυτή χαρακτηρίζεται, επίσης, και ως «πλάνη του παραδείσου», διότι η γυναίκα πείθει τον εαυτό της ότι, ο θύτης πιστεύει τα όσα λέει και θα αλλάξει την κακοποιητική του συμπεριφορά. Η στοργική πλευρά της προσωπικότητας του θύτη, κάνει το θύμα να συνδέεται μαζί του και είναι αυτή η πλευρά που ανταποκρίνεται στην υγιή ανάγκη της για φροντίδα και αγάπη.
Ωστόσο, με την πάροδο του χρόνου, ο κύκλος της βίας κάνει πιο συχνές τις εμφανίσεις του και γίνεται περισσότερο έντονος και άγριος.
10 Βιωματικά Εργαστήρια για Γονείς (Νοέμβριος 2024 – Απρίλιος 2025) | Διοργάνωση: PSYCHOLOGY.GR | Συμμετοχή: 35 ευρώ για εγγραφές που θα γίνουν έως Κυριακή 17 Νοεμβρίου. Με αυτό το κόστος, έχετε πρόσβαση στο σύνολο των 10 σεμιναρίων που θα διεξαχθούν.
Παρά τα έκδηλα σημάδια της κακοποίησης, η πλειοψηφία των γυναικών δεν προβαίνουν σε καταγγελία για τη βία που υφίστανται, ούτε ενθαρρύνονται να το κάνουν, γιγαντώνοντας το αίσθημα της ντροπής και του φόβου που νιώθουν.
Στις πλείστες περιπτώσεις, δε, ρίχνουν τις ευθύνες στις ίδιες, ενώ θεωρούν ότι, το πρόβλημα αφορά αποκλειστικά και μόνο την οικογένεια και σε καμία των περιπτώσεων δεν πρέπει να φανερωθεί.
Παρακολουθήστε ακόμη, το ELearing Σεμινάριο της Μ.Ε.Αναγνωστούλη με θέμα: Δικαστική Ψυχολογία – Ερμηνείες της εγκληματικής συμπεριφοράς. Απόκτήστε το από την πλταφόρμα του PSYVERSITY και δείτε το από τον υπολογιστή σας, σε όποιο χρόνο εσείς επιθυμείτε. Παρέχεται βεβαίωση παρακολούθησης
Η αλλαγή έρχεται σταδιακά
Είναι μία αργή και σταδιακή διαδικασία, το να αφήσει η γυναίκα-θύμα τον άνδρα-θύτη και συμπεριλαμβάνονται διάφορα στάδια στην αλλαγή ζωής του θύματος. Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας της αλλαγής, το θύμα φεύγει και επιστρέφει στο θύτη σύντροφό του αρκετές φορές ως ότου τελειώσει οριστικά τη σχέση αυτή.
Το κομμάτι αυτό, θεωρείται φυσιολογικό στην όλη διαδικασία. Το θύμα, ακόμη και όσο συμβιώνει με το θύτη σύντροφο, μπορεί να πραγματοποιήσει εξαιρετικές και σημαντικές αλλαγές στη ζωή του.
Αλλαγές, οι οποίες αφορούν, το επίπεδο νοοτροπίας, καθώς, και συμπεριφοράς που την κάνουν να προσεγγίζει την εν λόγω κατάσταση, όπως, και τη ζωή της, από διαφορετικό πρίσμα. Με αυτό τον τρόπο η γύναικα προετοιμάζεται ώστε να αναλάβει πρωτοβουλίες, ώστε να φτάσει στο τέρμα, μία για πάντα, την κακοποίηση.
ΑΓΧΟΣ: 10 Σεμινάρια, 20 ώρες Οι εγγραφές συνεχίζονται.. | Διοργάνωση: PSYCHOLOGY.GR | Εγγραφή: 50 ευρώ, για συμμετοχή στο σύνολο του κύκλου σεμιναρίων | 35 ευρώ για άνεργους & φοιτητές.
Εν κατακλείδι, θα ήθελα να τονιστεί ότι, τα θύματα πρέπει να βρουν τη δύναμη μέσα τους για να αντιδράσουν, εάν θέλουν να αλλάξουν τα μόνα πρότυπα που έχουν μάθει μέσα στη χρόνια κακοποιητική τους σχέση, αυτά δηλαδή, της αδράνειας, της αδυναμίας και της αμφιθυμίας.
Πρέπει να βρουν τη δύναμη και την αντοχή να σπάσουν τη σιωπή τους και να εμπιστευτούν φορείς και ανθρώπους που μπορούν, πραγματικά, να τους βοηθήσουν ώστε να πιστέψουν ξανά στον εαυτό τους, καθότι κανένας άνθρωπος δεν είναι ανίκανος, χαζός ή άχρηστος. Τους αξίζει μία πολλή καλύτερη ζωή με αξιοπρέπεια, εκτίμηση και σεβασμό, γι’ αυτό του πραγματικά είναι.
Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου
Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας, Msc Εγκληματολογίας, Συμβουλευτικής και Επαγγελματικής αγωγής, Αρθρογράφος, εισηγήτρια σεμιναρίων και εκπαιδεύτρια μετεκπαιδευτικών προγραμμάτων δικαστικής ψυχολογίας, σχολικής/συμβουλευτικής ψυχολογίας και σχολικού προσανατολισμού.