Αρνητικά συναισθήματα = θετική ψυχολογία

Ακρόαση άρθρου......

Από μικροί μαθαίνουμε πως το να θυμώνουμε είναι κακό, όταν στεναχωριόμαστε δεν ευχαριστούμε τους γύρω μας, κακό σαν παιδί, αρνητικό σαν ενήλικας, έχουμε κυριολεκτικά εκπαιδευτεί ακόμα και στις πιο προσωπικές μας σχέσεις να μη δείχνουμε ότι λυγίζουμε, να μην επιτρέπουμε να εκνευριζόμαστε. Αν όμως εκφράζουμε μόνο το θετικό δε σημαίνει πως αρνούμαστε με αυτό τον τρόπο το αρνητικό, αρά τη ζωή σε όλο της το φάσμα;

Θεωρούμε δεδομένο ότι καποιος θα σκάσει από τη στεναχώρια του, επειδή νιώθει λυπημένος και δεν περνάει από το μυαλό μας ότι θα σκάσει επειδή δεν την εκφράζει. Όλο και περισσότεροι άνθρωποι αποφεύγουν να νιώσουν λύπη, αντιλαμβανόμαστε ως αρνητικό το συναίσθημα της θλίψης,  στ' αλήθεια όμως αρνητική είναι η κατάσταση που βιώνουμε, εκείνη είναι που ζητάει να εκτονωθεί μέσω της λύπης. 

Αντ' αυτού αποφεύγουμε όσο το δυνατόν γίνεται να λυπηθούμε σε καταστάσεις που κρίνουμε ότι είναι πολυ μικρές, πολύ καθημερινές για να καθόμαστε να στεναχωριόμαστε τώρα, με αποτέλεσμα να συσσωρεύουμε όλο και περισσότερη θλίψη μέσα μας, η οποία είναι υπεύθυνη, όχι η θλίψη αλλά η μη εκτόνωσή της, για πολλές στιγμές,  που  περιμένουμε να είμαστε χαρούμενοι, βιώνουμε όμως κενό, είναι λες και ενώ παρευρισκόμαστε στη χαρούμενη στιγμή ταυτόχρονα λείπουμε, ή αν μου επιτρέπετε το ορθογραφικό λάθος: λύπουμε.

Τελικά, όταν ένα πραγματικά δραματικό γεγονός συμβαίνει στη ζωή μας όπως η απώλεια (πάσης φύσεως: θάνατος, διαζύγιο, απόλυση, η κάθε υπόθεση με τη δική της σημαντικότητα), τότε είναι λες στεναχωριόμαστε, κοινώς πενθούμε, για όλες εκείνες τις φορές που δε λυγίσαμε, δε δακρύσαμε,  δεν αφήσαμε με τίποτα να εκφράσουμε τη λύπη μας στο αρνητικό γεγονός που μας συνέβαινε.

Οι άνθρωποι που αφήνουν το συναίσθημα της λύπης να εκφραστεί ζουν τη ζωή σε όλο της το φάσμα, στο εδώ και στο τώρα, όχι με την έννοια του τυχοδιωκτισμού, αλλά με την έννοια του παρόντος, υπάρχουν ολόκληροι και όταν παρευρίσκονται σε μια γιορτή και όταν συμμετέχουν σε μια κηδεία, δεν αποφεύγουν να νιώσουν και αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να μη φοβούνται και να ζήσουν.

Συμπληρώνω με τα λόγια του  Nietzsche:

''Υπερνίκησα τον εαυτό μου που υπέφερε, κουβάλησα τη στάχτη μου στο βουνό, επινόησα μια πιο φωτεινή φλόγα. Και, για δες! Το φάντασμα εξαφανίστηκε από μπροστά μου! (...) Κι εκείνη η σύντομη παραφροσύνη της ευτυχίας, που τη γνωρίζει μόνο εκείνος που υποφέρει περισσότερο απ' όλους. (....)

Κάποτε είχες πάθη και τα ονόμαζες κακά. Τώρα όμως έχεις μόνο τις αρετές σου: γεννήθηκαν από τα πάθη σου(...)
Από τα δηλητήριά σου διύλισες το βάλσαμό σου, άρμεξες την αγελάδα Θλίψη - τώρα πίνεις
μόνο το γλυκό γάλα των μαστών της. Και τίποτε κακό δε θα γεννηθεί στο εξής από σενα, παρά μόνο το κακό που γεννιέται από τον αγώνα των αρετών σου''. 

Στην ίδια φιλοσοφία κατατάχτηκε και ο θυμός. Εξοστρακισμένος από όσα δεν πρέπει να νιώθουμε και στριμωγμένος ανάμεσα σε όσα θέλουμε να νιώσουμε. Κανένα συναίσθημα δεν έχει ενοχοποιηθεί τόσο όσο ο θυμός και το ζήτημα είναι να μην συγκρουστούμε, και με αυτόν τον τρόπο παραμένουμε καλοί, συνεργάσιμοι, κοινωνικά αποδεκτοί αλλά ατομικά τοξικοί, το προσωπικό μας γιατί μοιάζει τόσο ανυπεράσπιστο μπροστά στο θεόρατο διότι της κοινωνίας,  και όπως και στην λύπη, όσο δεν εκφράζεται ο θυμός τόσο γιγαντώνεται.

Οι άνθρωποι που επιτρέπουν στον εαυτό τους να θυμώσει (όχι να ξεσπάσει πάνω σε άλλους) γνωρίζουν ότι είναι  εκείνο το συναίσθημα που σε κινητοποιεί να περάσεις από τα λόγια στις πράξεις, έχει μια δημιουργική ένταση και έναν έντονα προστατευτικό χαρακτήρα γιατί σηματοδοτεί τα όριά μας. Ο θυμός λέει ως εδώ και μη παρέκει, θέτοντας ένα τέλος στην παραβίαση των ορίων μας.

Είναι το συναίσθημα της απόφασης, της δράσης, της δημιουργίας, της απαραίτητης ορμής που χρειάζεται κανείς για να πάει κάπου που ονειρεύεται ή για να φύγει από κάπου που πονάει.

'Οταν δίνουμε τόπο στην οργή, δηλαδή χώρο, το ίδιο το συναίσθημα μας δίνει τέτοια ορμή που, αν δεν ξεσπάσει σε επίθεση αλλά διοχετευτεί σε δράση, τότε μπορούμε να δημιουργήσουμε πέρα από τον εαυτό μας. Δίνοντας χώρο στο θυμό να εκφραστεί είναι λες και δίνουμε χώρο να εκφραστεί και ο δημιουργικός εαυτός μας. Όσο τοξικός μπορεί να γίνει όταν τον κρατάμε μέσα μας, άλλο τόσο δημιουργικός μπορεί να χρησιμοποιθεί όταν τον εκφράζουμε προς τα έξω.

Ίσως τελικά ο τίτλος αρνητικά συναισθήματα  από μόνος του να είναι αρκετός, ώστε να αποφεύγουμε να νιώσουμε. Γιατί πολλοί είναι εκείνοι που βρήκαν ανακούφιση στη χαρά και νόημα στη λύπη...