Το Σύνδρομο του Απατεώνα περιγράφει την διάχυτη αίσθηση που έχουν κάποιοι άνθρωποι - οι οποίοι διακρίνονται μάλιστα από μια επιτυχημένη πορεία στο χώρο τους - ότι έχουν καταφέρει τα πάντα από τύχη και είναι απλά θέμα χρόνου να αποκαλυφθεί η αναξιότητα τους.

Πόσες φορές έτυχε να ξεκινήσετε με ενθουσιασμό και όρεξη μια δραστηριότητα ή ένα project και στην πορεία αυτός ο ενθουσιασμός να ατονεί, να χάνεται, να εξανεμίζεται; Πόσες φορές δεν πείσαμε τον εαυτό μας ότι αυτή την φορά θα επιμείνουμε μέχρι τέλους αλλά κάτι πήγε στραβά στην πορεία;

Μία από τις πιο δυσάρεστες πλευρές της κατάθλιψης, του έντονου άγχους, της τελειοθηρίας, της ενοχής είναι ο τρόπος που παραλύει η βούλησή μας. 

Στα πλαίσια της στήλης Q&A Mental Sessions, σας ρωτήσαμε: «Ποιοι είναι οι λόγοι που μας οδηγούν στην αναβλητικότητα;»
Ακολουθούν οι απαντήσεις σας:

Τον τελευταίο καιρό παρατηρώ στην τηλεόραση μία πληθώρα διαφημίσεων που σχετίζονται με τους τρόπους ενίσχυσης των δυνατοτήτων αλλά και των αντοχών πρωτίστως των υποψηφίων, ώστε να αποδώσουν καλύτερα στις επικείμενες πανελλήνιες εξετάσεις. Όλο αυτό με έκανε να αναρωτηθώ αν είναι απαραίτητη αυτή η υπερπροσπάθεια, ποιες διαστάσεις έχουμε προσδώσει στις πανελλήνιες εξετάσεις, ποιες ανάγκες προβάλλουμε πάνω στα παιδιά και με ποιες προσδοκίες τους φορτώνουμε.

Η αναβλητικότητα, η οποία έχει χαρακτηριστεί ως «η σκόπιμη καθυστέρηση στην έναρξη ή ολοκλήρωση σημαντικών εργασιών σε σημείο δυσφορίας» (Solomon & Rothblum, 1984), είναι τόσο συχνή που δύσκολα φαίνεται προβληματική ή σημαντικός λόγος για να ανησυχήσουμε.

Ωστόσο, αυτή η συμπεριφορά έχει φανεί ότι είναι δυνατό να έχει επιβλαβείς επιπτώσεις στις σχέσεις μας, την ψυχική μας ευεξία αλλά και την εργασία μας (Ellis & Knaus, 1977; Ferrari, Johnson & McCown, 1995; Stober και Joorman, 2001).

Η αναβλητικότητα είναι ένα φαινόμενο που παρατηρείται καθημερινά σε διάφορους τομείς της ζωής και είναι ιδιαίτερα εμφανής σε ακαδημαϊκά περιβάλλοντα, με το 80 - 95% των φοιτητών να αναφέρουν ότι έχουν εκδηλώσει αυτή την αυτοκαταστροφική συμπεριφορά. Γενικά, εκτιμάται ότι το 90% των φοιτητών εκδηλώνει αναβλητική συμπεριφορά τουλάχιστον για μία ώρα κάθε ημέρα (Klassen κ.ά., 2008).

Αν και όλοι βιώνουμε άγχος, η ικανότητα κάποιων ανθρώπων να το διαχειρίζονται αποτελεσματικά προσδίδει μεγαλύτερη ποιότητα και ηρεμία στην ζωή τους. Η διαχείριση του άγχους στον εργασιακό χώρο αποτελεί μια σύνθετη διαδικασία καθώς πιθανόν να χρειαστεί να στοχεύσουμε σε αλλαγές σε 3 διαφορετικούς τομείς: στον τρόπο που σκεφτόμαστε, στον τρόπο που επικοινωνούμε και στον τρόπο που οργανώνουμε τη δουλειά και το χρόνο μας.

Γιατί το κάνω αυτό πάλι; Γιατί σκέφτομαι πάλι έτσι; Ερωτήματα που οι περισσότεροι από εμάς έχουμε αναφορικά με τους ανυπόφορους φαύλους κύκλους της συμπεριφοράς και των σκέψεων μας. Γιατί κάνουμε ξανά και ξανά το ίδιο πράγμα που μας οδηγεί στην απομάκρυνση από τον σκοπό μας; Μήπως απλώς σαμποτάρουμε τον εαυτό μας;

Διαπιστώνεται καθημερινά ότι ο ναρκισσισμός απαντάται σε μία ευρεία γκάμα συμπεριφορών. Υπάρχουν άτομα που παρουσιάζουν χαμηλά ή μέτρια ποσοστά ναρκισσισμού, χωρίς αυτό να συνιστά διαταραχή. Υπάρχει, όμως, και το άλλο άκρο, ήτοι η πλήρης ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας.

Το να συγχωρείς τον εαυτό σου δε σημαίνει ότι τη γλυτώνεις....

Αναγνωρίζω ότι ορισμένοι άνθρωποι «συγχωρούν» εαυτούς πολύ εύκολα και γρήγορα. Όταν νιώθουν τις αιχμηρές γωνίες των τύψεων και τη μαχαιριά τής μετάνοιας, αποφασίζουν να δώσουν άφεση αμαρτιών στον εαυτό τους.

Μήπως ο εγκέφαλός σου διαστρεβλώνει την πραγματικότητα; Κάνε την άσκηση!

Το «εσωτερικό παιδί» αποτελεί μια μεταφορά για τα ασυνείδητα τμήματα της προσωπικότητας που διαμορφώθηκαν κατά την παιδική μας ηλικία. Στο εσωτερικό παιδί αντιστοιχεί ο συναισθηματικός μας κόσμος: φόβος, πόνος, λύπη, οργή, αλλά και χαρά, ευτυχία και αγάπη. Επομένως, το εσωτερικό παιδί έχει όψεις θετικές και χαρούμενες, καθώς και αρνητικές και θλιμμένες.

Κάθε τόσο, κάποιος θεραπευόμενος, τελειώνοντας τη συνεδρία με ρωτάει τι δουλειά να πάρει για το σπίτι. Δε βρίσκω και τόσο παράξενο αυτό το αίτημα. Υπάρχουν θεραπευτικές μέθοδοι για τις οποίες η δουλειά στο σπίτι είναι μεγάλο μέρος της θεραπευτικής διαδικασίας στο σύνολό της. Και επειδή οι περισσότεροι έχουμε συνηθίσει να έχουμε μαθήματα για διάβασμα από τότε που πηγαίναμε σχολείο, είμαστε μαθημένοι να το βλέπουμε ως ένα αναπόφευκτο κομμάτι της μαθησιακής διαδικασίας και της προόδου μας. 

Η Διαταραχή της Αποθησαύρισης αναφέρεται στην υπερβολική συγκέντρωση αντικειμένων, χωρίς όμως να υφίσταται μία ιδιαίτερη συναισθηματική ή πρακτική αξία.

«Κάθε φορά που έμενα μόνη, ξεσπούσα στο φαγητό τρώγοντας ανεξέλεγκτα μεγάλες ποσότητες. Ένιωθα πως η μόνη μου παρηγοριά βρισκόταν στο ψυγείο, έτσι κάθε φορά μετά από ένα έντονο καβγά ξεκινούσα το φαγητό χάνοντας τον έλεγχο. Έτρωγα πολύ μεγάλες ποσότητες γρήγορα και κρυφά για να μη με δουν και καταλάβουν αυτή την αδυναμία μου.

Η εικόνα σώματος αφορά την εικόνα και το πώς το άτομο «σκέφτεται, αισθάνεται και συμπεριφέρεται σχετικά με τα σωματικά του χαρακτηριστικά. Ο ορισμός μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η έννοια της εικόνας σώματος περιλαμβάνει αντιληπτικές, συναισθηματικές, γνωστικές και συμπεριφορικές πτυχές.

Τα παιδιά μας περιτριγυρίζονται από ομιλίες, όμως δεν περνούν πάντα αρκετό χρόνο σε ουσιαστική επικοινωνία. Δεν έχουν πάντα την κατάλληλη υποστήριξη ώστε να εκφράσουν βαθύτερες σκέψεις και συναισθήματα ή να ακούσουν τις δικές μας σκέψεις.

Οι περισσότεροι/ες από εμάς έχουμε βρεθεί σε εργασιακά περιβάλλοντα όπου είχαμε να συνεργαστούμε με συναδέλφους/ισσες που είχαν να διεκπεραιώσουν μια εργασία, την οποία την ολοκλήρωναν κυριολεκτικά τελευταία στιγμή. Ίσως, σε κάποιες περιπτώσεις να είμαστε και εμείς αυτός ο τύπος του/ης συνεργάτη/ιδας.

Το βασικό χαρακτηριστικό των διατροφικών διαταραχών είναι τα προβλήματα που συνδέονται με την πρόσληψη τροφής και διακρίνονται σε δύο κατηγορίες, τη νευρική/ψυχογενή ανορεξία και την ψυχογενή βουλιμία. Πιο συγκεκριμένα τα άτομα της πρώτης κατηγορίας στοχεύουν στο να μην πάρουν επιπλέον βάρος ή να χάσουν κιλά μέσω της στέρησης τροφής.

Κανένα ίσως χαρακτηριστικό προσωπικότητας με αρνητική βάση δεν έχει αγαπηθεί και προβληθεί θετικά όσο η τελειοθηρία ή αλλιώς τελειομανία. Ως τελειομανία χαρακτηρίζεται η ακατανίκητη επιθυμία του ατόμου να θέτει υψηλούς και συχνά μη ρεαλιστικούς στόχους και να αποτιμά την προσωπική του αξία με βάση την επίτευξη τους.