Ο σχολικός εκφοβισμός παραμένει ένα διάχυτο και βαθιά ριζωμένο ζήτημα στα εκπαιδευτικά ιδρύματα παγκοσμίως, υπερβαίνοντας τα γεωγραφικά, πολιτιστικά και κοινωνικοοικονομικά όρια. Αυτό το άρθρο εμβαθύνει στην πολύπλευρη φύση του σχολικού εκφοβισμού, διερευνώντας τους ορισμούς του, τις διάφορες μορφές, τις υποκείμενες αιτίες, τις συνέπειες και τις πιθανές παρεμβάσεις.

Το bullying, σαν όρος, εμφανίστηκε στο προσκήνιο τα τελευταία χρόνια, η σχολική βία όμως δεν εμφανίστηκε ξαφνικά στον πλανήτη. Τα τελευταία χρόνια φαίνεται να υπάρχει αύξηση στην ενημέρωση και στην ευαισθητοποίηση. Αν κοιτάξουμε πίσω μας όμως, οι περισσότεροι εξ ημών θα θυμηθούμε κάποιο παιδί στο σχολείο, το οποίο κορόιδευαν. Ίσως το κοροϊδέψαμε κι εμείς.

Η συστηματική μελέτη του σχολικού εκφοβισμού ξεκίνησε στη Νορβηγία το 1978 με την έκδοση του βιβλίου του Dan Olweus: “Aggression in the schools: Bullies and Whipping boys” και το 1987 εμφανίστηκε για πρώτη φορά σε επιστημονικά περιοδικά ο όρος “bullying” (Smith & Brain, 2000).  

Η επιθετικότητα στο σχολικό περιβάλλον είναι ένα μεγάλο πρόβλημα και η ομόφωνη γνώμη είναι ότι πρόκειται για ένα φαινόμενο που κινδυνεύει να αποκτήσει δυναμική στο τομέα της εκπαίδευσης.

Ποιός μπορεί να κάνε υποβολή επώνυμης αναφοράς για αναφορά περιστατικού ενδοσχολικής βίας και εκφοβισμού και με ποιον τρόπο;

Το σχολείο αποτελεί τον πιο βασικό φορέα κοινωνικοποίησης. Αποτελεί τα πρώτα βιώματα κοινωνικής αλληλεπίδρασης για το παιδί, και επομένως σχηματίζει το νεαρό άτομο, και πώς αυτό θα αποτελέσει μέλος της κοινωνίας, στην ενήλικη ζωή του. 

Η σχολική χρονιά τελείωσε και το καλοκαίρι ξεκίνησε, όμως στο κτήριο του Υπουργείου Παιδείας στο Μαρούσι επικρατεί ακόμα κινητικότητα.

Πρόσκληση συμμετοχής σε έρευνα με θέμα: εξέταση της σχέσης μεταξύ θυματοποίησης της παιδικής ηλικίας και των διατροφικών διαταραχών ή συμπεριφορών, σε αναδυόμενους (νεαρούς) ενήλικες.

Η εμφάνιση ομάδων που εμπλέκονται σε παραβατικές συμπεριφορέςείναι ένα φαινόμενο που λαμβάνει ανησυχητικές διαστάσεις και στην ελληνική πραγματικότητα. Τα τελευταία χρόνια, ολοένα και συχνότερα γίνεται λόγος για τη δράση οργανωμένων ομάδων νέων που εμπλέκονται σε βανδαλισμούς, σε ληστείες ή ακόμα και στη διάπραξη πιο βίαιων αδικημάτων. 

Η επικέντρωση στην απόκτηση γνώσεων έχει ως απόρροια την παραμέληση της καλλιέργειας ικανοτήτων και δεξιοτήτων σε κοινωνικούς και συναισθηματικούς τομείς από νεαρή ηλικία. Αυτό συνεπάγεται με την παγιωμένη εκπαιδευτική κοινωνική πολιτική που στηρίζεται αποκλειστικά στη γνωστική νοημοσύνη (IQ).

Aν και ο εκφοβισμός είναι ευρύτερα γνωστός στο σχολικό περιβάλλον, δεν φαίνεται να περιορίζεται μόνο σε αυτό. Πολλοί ερευνητές έχουν προσπαθήσει να ορίσουν τον εκφοβισμό στο χώρο εργασίας, ένα φαινόμενο που ονομάζεται "mobbing".

Αν και το σχολείο δεν είναι πια αυταρχικό, κάποια παιδιά φοβούνται  έντονα την ένταξή τους σε αυτό.

 Ένας  ενήλικας αναβιώνει την πρώτη μέρα στο σχολείο:
«Mνήμες ξεπηδούν από την πρώτη μέρα που πήγα στο σχολείο. Η μητέρα μου με άφησε και χαιρέτησε τη δασκάλα. Εγώ πήγα από πίσω της σαν να ‘μουν η σκιά της. Μόλις συνειδητοποίησα ότι θα έφευγε μ’έπιασε πανικός. Το θυμάμαι σαν σήμερα.

Τι εννοούμε με τον όρο σχολική φοβία;
Ως σχολική φοβία ορίζεται η άρνηση του παιδιού να παρακολουθήσει το σχολείο γιατί εκεί νιώθει έντονες σωματικές και ψυχικές ενοχλήσεις, ενώ όταν μένει στο σπίτι του τα συμπτώματα αυτά εξαφανίζονται. Κατ' επέκταση το παιδί αποφεύγει με όποιο τρόπο μπορεί καταστάσεις που σχετίζονται με αυτό.

Το 1970 ο γιατρός Peter-Paul Heinemann στη μελέτη των αλληλεπιδράσεων μεταξύ ανηλίκων, δανείστηκε τον όρο "mobbin", για να σκιαγραφήσει την επιθετική συμπεριφορά μιας ομάδας απέναντι σε ένα στοχευμένο παιδί.

Τώρα τελευταία, στα διαλείμματα 3 παιδιά από την ΣΤ’ τάξη έρχονται στο θρανίο μου και με ενοχλούν. Στο θρανίο κάθομαι μόνος μου. Μου παίρνουν την τσάντα και τα τετράδια και τα πετάνε ο ένας στον άλλον ή στο πάτωμα, με σπρώχνουν και με κλωτσάνε.

O σχολικός εκφοβισμός: η σκόπιμη και συνειδητή επιθυμία να βλάψουμε τον άλλο και να τον/ την υποβάλουμε σε κατάσταση πίεσης. Μια κατάσταση που επιλέγεται να γίνεται θέμα συζήτησης στα ΜΜΕ, κάθε φορά που ένα παιδί χάνεται! Γιατί; Γιατί να μην αποτελεί καθημερινότητα η καταπολέμηση του; Γιατί να μην ασχολούνται οι εκάστοτε πολιτικοί και “πολιτικάντηδες” με αυτό το θέμα καθημερινά;

Τις τελευταίες ημέρες έχουμε δεχτεί πολλές κλήσεις στην 24ωρη Γραμμή Παρέμβασης για την Αυτοκτονία – 1018 σχετικά με τη «Μπλε Φάλαινα», ένα «παιχνίδι» στα social media με τελικό στόχο την αυτοκτονία του παιδιού ή του εφήβου που συμμετέχει σε αυτό.

Στα τέλη του 19ου αιώνα, με την ίδρυση του πειραματικού εργαστηρίου του Wilhelm Wundt, η ψυχολογία έκανε την έναρξή της ως επιστήμη. Από τότε βρίσκεται σε συνεχή εξέλιξη και νέοι κλάδοι δημιουργούνται με βάση τις ανάγκες, τις επιθυμίες, τις σκέψεις και τα συναισθήματα των ανθρώπων.