Σπάει τη Σιωπή το νέο νομοσχέδιο κατά του σχολικού εκφοβισμού (video)

Ακρόαση άρθρου......

Το σχολείο αποτελεί τον πιο βασικό φορέα κοινωνικοποίησης. Αποτελεί τα πρώτα βιώματα κοινωνικής αλληλεπίδρασης για το παιδί, και επομένως σχηματίζει το νεαρό άτομο, και πώς αυτό θα αποτελέσει μέλος της κοινωνίας, στην ενήλικη ζωή του. 

Κοινωνικοποίηση και παιδί

Η νευροπλαστικότητα του εγκεφάλου κάνει τις εμπειρίες της εφηβείας καθοριστικές για την προσωπικότητα και τη συμπεριφορά του ατόμου. Ο εγκέφαλος κατά τις νεαρές ηλικίες επιτρέπει τη δημιουργία συνάψεων οι οποίες θα αποτελέσουν κάποιου είδους "οδηγίες χρήσης" για το άτομο στην μετέπειτα ζωή του, τις οποίες έχει αποκομίσει και συνθέσει μέσα από τις πρωτύτερες αναμνήσεις.

Κάθε "πάθημα" γίνεται μάθημα, μιας και ο ανθρώπινος εγκέφαλος μας παρακινεί να κάνουμε ξανά, οποιαδήποτε συμπεριφορά μας έφερε θετικά συναισθήματα την πρώτη φορά που την εκτελέσαμε.   

Επομένως, το σχολείο και οι εμπειρίες εκείνων των ετών μπορούν είτε να δημιουργήσουν ένα ασφαλές μοντέλο κοινωνικοποίησης για το άτομο, είτε να διαστρεβλώσουν την αντιμετώπιση του προς τον κόσμο, δημιουργώντας άμυνες, ανασφάλειες, φοβίες, μικρά ή μεγάλα τραύματα. 

Το νομοσχέδιο

Το νομοσχέδιο επιβάλλει τις επιμορφώσεις των εκπαιδευτικών, την εισαγωγή σχετικών ενοτήτων στα Εργαστήρια Δεξιοτήτων, την ένταξη νέων προγραμμάτων σπουδών, και την ενίσχυση υποστηρικτικών φορέων (λ.χ. ΚΕΔΑΣΥ). 

Πολύ σημαντικός είναι ο διπλασιασμός των ψυχολόγων και των κοινωνικών λειτουργών. Με αυτόν τον τρόπο "δένουμε" το φαινόμενο του εκφοβισμού, το οποίο περιλαμβάνει θύμα και θύτη, με την ψυχανάλυση και τη συμβουλευτική. Αυτό έρχεται αντίθετο με την προηγούμενη αντιμετώπιση που εστιάζει σε ένα σύμπτωμα (εκφοβισμός) και όχι στη ρίζα του. 

Στο στόχαστρο μπαίνει το κινητό τηλέφωνο, μιας και τα πιο βαριά περιστατικά bullying συνδέονται με διαρροή προσωπικών δεδομένων.

Η συνέπεια αυτής της εκφοβιστικής και παραβατικής συμπεριφοράς πλέον θα επιφέρει ακαριαία αλλαγή σχολικού περιβάλλοντος. Αν αποτυπωθεί περιστατικό εκφοβισμού στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, θα επιβληθεί πενταήμερη αποβολή. 

Τέλος, στα πλαίσια του νέου νομοσχεδίου προβλέπεται το πρόγραμμα "Ζούμε Αρμονικά ΜΑΖΊ, Σπάμε τη Σιωπή". Το πρόγραμμα υποστηρίζει περαιτέρω την εκπαίδευση όσων απαρτίζουν το σχολικό περιβάλλον, μαθητών, εκπαιδευτικών, γονέων και κηδεμόνων, και προλαμβάνουν την διαταραχή της ισορροπίας. 

Θετικές απόρροιες νομοσχεδίου

Ο σχολικός εκφοβισμός βρίσκεται στο επίκεντρο των ψυχολογικών και σωματικών κινδύνων που ταλανίζουν τους γονείς, αλλά και τους ίδιους τους μαθητές που είναι δυνητικά θύματα εκφοβισμού. Επομένως, μέσα από το πρίσμα που έχουμε αναλύσει, είναι ελπιδοφόρο και αισιόδοξο το να ακούμε από την Ελληνική κυβέρνηση να θεσπίζει το νέο νομοσχέδιο κατά του σχολικού εκφοβισμού. 

Ο στόχος του νομοσχεδίου δεν είναι άλλος από την εξάλειψη του σχολικού εκφοβισμού, και ενθαρρύνει τα παιδιά να εκφράσουν τα συναισθήματα τους, και να αντιστραφεί το μέχρι τώρα διήγημα για τον εκφοβισμό. 

Πλέον μέσα από το πλαίσιο που θέτει το Υπουργείο Παιδείας, τα όρια της συμπεριφοράς μεταξύ συμμαθητών γίνονται πιο ξεκάθαρα, κάτι το οποίο από μόνο του κινητοποιεί τη συζήτηση για την αρχική αιτία του εκφοβισμού ως συμπεριφορά.

Με άλλα λόγια, η κίνηση του Υπουργείου, έχει την πιθανότητα να δώσει το έναυσμα να προστατευθούν τα δυνητικά θύματα, αλλά και να ακούσουμε τα παιδιά που παίρνουν τον ρόλο του θύτη. 

Είναι σημαντικό να βρούμε τον λόγο για τον οποίο καταφεύγουν σε τέτοιες συμπεριφορές οι ανήλικοι, μιας και αυτός είναι ο μοναδικός τρόπος να οδηγηθούμε στην πραγματική επίλυση του προβλήματος, μακροπρόθεσμα.

Παρομοίως, οι γονείς και οι κηδεμόνες, ίσως αναλογιστούν εν τω βάθει τα σημεία της διαπεδαγώγησής τους, τα οποία μπορεί να συμβάλλουν σε ρατσιστικές, βίαιες ή παραγκωνιστικές συμπεριφορές από το παιδί. Οι κηδεμόνες βρίσκονται σε συνεχή τριβή με το άτομο, και αποτελούν σημείο αναφοράς για το παιδί. 

Επομένως, είναι σώφρων να δίνεται η δέουσα σημασία σε σχόλια, επιδείξεις, απόψεις ή ακόμη και χιούμορ το οποίο εκφράζεται μπροστά στα νεαρά, και "εύπλαστα" ακόμη, μέλη της οικογένειας. 

Απάντηση Μητσοτάκη και τραύματα του Σχολικού Εκφοβισμού 

Στην επίσκεψη του Κυριάκου Μητσοτάκη στο 3ο Γυμνάσιο Πολίχνης, μια μαθήτρια έθεσε την ερώτηση αν ο πρωθυπουργός έχει υποστεί ο ίδιος εκφοβισμό στα σχολικά του χρόνια. Ο ίδιος ανέφερε ότι θυμάται να του πετάνε την τσάντα από το παράθυρο λόγω του ότι ήταν καλός μαθητής.

Είναι αξιοσημείωτο το γεγονός ότι αναφέρει ότι αυτή ήταν μια συνηθισμένη εικόνα για εκείνον, αλλά του περνούσε μάλλον αδιάφορη. Επίσης, αναγνωρίζει ότι άλλοι συμμαθητές του που δέχονταν παρόμοιες συμπεριφορές μπορεί -όντως- να επηρεάζονταν περισσότερο. 

Με αφορμή αυτή τη δήλωση είναι σημαντικό να αναφερθούμε στην αντικειμενική βαρύτητα των σκηνικών παραγκωνισμού και εκφοβισμού. 

Τα σκηνικά εκφοβισμού και υποτίμησης από τους συμμαθητές, δεν αποκτούν σημασία αν και εφόσον επηρεάζουν αισθητά και βραχυπρόθεσμα τον δέκτη. Αντίθετα, έχουν βαρύτητα τη στιγμή που συμβαίνουν, καθώς επίσης έχουν πιθανότητα μακροπρόθεσμου και ασυνείδητου αντίκτυπου. 

Ο δέκτης

Πρώτον, ο δέκτης αυτής της συμπεριφοράς αναπόφευκτα βρίσκεται σε μια στρεσσογόνα κατάσταση.

Δεν αποτελεί επιθυμητό επίτευγμα το να μείνει απαθής. Είναι φυσιολογικό να πιεστεί, και επιτρέπεται να αναγνωρίσει τα αρνητικά συναισθήματα. 

Είναι πράγματι άξιο επιβράβευσης το να μπορεί ένα μικρό παιδί να απομυθοποιήσει τη συμπεριφορά του θύτη και να μην εσωτερικεύσει την κατάσταση. Παρά ταύτα, δεν παύει να λαμβάνει τη πληροφορία της συμπεριφοράς και επομένως να δημιουργούνται συνάψεις στον εγκέφαλό του, οι οποίες μπορεί να επανέλθουν ως απωθημένα ή παιδικά τραύματα, στην μετέπειτα ζωή του. 

Οι εμπειρίες εκφοβισμού έχουν τη δύναμη να επηρεάσουν τη συμπεριφορά του ατόμου στο επόμενο σχολείο, το πανεπιστήμιο, τη δουλειά, ή τον ρόλο του ως γονέας. 

Πλέον καταλήγει να φαντάζει αντανακλαστική η αντεπίθεση ή η απομόνωση, και αυτό μπορεί να διαιωνιστεί και στις επόμενες γενιές, αν δεν αντιμετωπιστεί μαζί με κάποιον ειδικό υγείας το πιθανό τραύμα. 

Στο παρελθόν υπήρχε άγνοια όσον αφορά τη σημασία γεγονότων όπως μια τσάντα έξω από το παράθυρο. Η αντιμετώπιση τέτοιων γεγονότων, που αποτελούν bullying, ως φυσιολογικά, δεν μπορεί παρά να καταλήγει να σχηματίζει και τις κοινωνικές προσδοκίες του ατόμου. 

Δηλαδή, τα αρνητικά συναισθήματα που έρχονται με βίαιες συμπεριφορές, αρχίζουν να είναι προβλέψιμα και να αποτελούν την κοινή πραγματικότητα. 

Αντίθετα, σε συνδυασμό με τη θέσπιση του νομοσχεδίου, φαίνεται πλέον να υπάρχει περισσότερη αντίσταση σε μειωτικές συμπεριφορές, η οποίες απειλούν την αυτοεκτίμηση και την αυτοπεποίθηση του παιδιού. 

Σήμερα μοιάζει να υπάρχει θέληση να ρίχνουμε φως σε φαινόμενα που κατα τα άλλα βάζαμε κάτω από "το χαλί". 

Ο πομπός

Δεύτερον, ο πομπός της απειλής δεν παύει να είναι ένας έφηβος, ή ένα παιδί. Αν θεωρήσουμε ότι ένα νεαρό άτομο δεν μπορεί να είναι εκ γενετής ανταγωνιστικό ή απειλητικό στη κοινωνία, ερχόμαστε στο πόρισμα ότι εξωγενείς παράγοντες έχουν επιφέρει βίαιες συμπεριφορές. 

Είναι σημαντικό αντί να εστιάζουμε στο σύμπτωμα (την επιθετική συμπεριφορά), να αναλύσουμε τα αίτια. Αυτό μπορεί να γίνει με τη διαθεσιμότητα ειδικών ψυχικής υγείας. Είναι ένα πρώτο βήμα το οποίο θα βοηθήσει να φανεί πιο ξεκάθαρα τί είναι αυτό που οδηγεί σε δυσλειτουργικές μεθόδους κοινωνικοποίησης. 

Το γεγονός μάλιστα ότι το πρόγραμμα αφορά -όχι μόνο τους μαθητές- αλλά και τους κηδεμόνες και τους εκπαιδευτικούς. Αναμφίβολα αυτοί οι φορείς αποτελούν τη καθοδήγηση του παιδιού. 

Επομένως, είναι πολύ σημαντικό να εξετάσουμε το ενδεχόμενο να εντείνεται μέσα από αυτούς ο ανταγωνισμός, η βία, η ανασφάλεια κοκ. Αν για παράδειγμα ένας εκπαιδευτικός άθελά του δημιουργεί ανταγωνισμό ανάμεσα στους καλούς μαθητές και τους λιγότερο αποδοτικούς, μπορεί να συμβάλλει στον διχασμό που παρατηρείται σε μια τάξη. 

Η συμπερίληψη όλων και η αντιμετώπιση των μαθητών με ισότητα και αξιοκρατία αποτελεί καίρια συνθήκη στο σχολικό περιβάλλον, όμως δεν είναι δεδομένη. 

Επομένως η αύξηση των ειδικών ψυχικής υγείας στα σχολικά περιβάλλοντα μπορεί να επιλύσει πολλά προβλήματα που μέχρι τώρα περνούσαν απαρατήρητα αλλά συνέβαλαν κατ επέκταση στο φαινόμενο του bullying. 

Δείτε το σχετικό video με την εκδήλωση για την εκστρατεία κατά του σχολικού εκφοβισμού

Ανακεφαλαίωση

Εν κατακλείδι, το νομοσχέδιο βάζει φως σε ένα φαινόμενο που μέχει πρότινος είχε γίνει σύνηθες. Η συνήθεια επέφερε την απάθεια. Η απάθεια δεν συνάδει με το αντίκτυπο που έχει στα νεαρά θύματα.

Το άτομο βρίσκει μια αντίφαση ανάμεσα στο ψυχολογικό βάρος του bullying που δέχεται, και στην γενικότερη χαλαρότητα πάνω στο θέμα από τους ανωτέρους του. Επομένως, νιώθει αυτόματα, πριν καν μιλήσει σε κάποιον, ότι το συναισθηματικό του μπέρδεμα ακυρώνεται, και όσα νιώθει είναι μάλλον υπερβολική ευαισθησία. 

Μέσα από το πρόγραμμα υπογραμμίζεται η βαρύτητα του φαινομένου. Το παιδί πλέον θα έχει την ευκαιρία να μιλήσει ανοιχτά και να επιβεβαιώσει ότι ο εκφοβισμός δεν είναι μια φυσιολογική συμπεριφορά, αλλά ένας δυσλειτουργικός τρόπος συνύπαρξης. 

Δημιουργώντας ένα νέο, ασφαλές, και ενημερωμένο σχολικό περιβάλλον, θα εξυγιανθεί η εμπειρία του ατόμου στο σχολείο, και θα απελευθερωθεί από φοβίες και απειλές που αποτελούσαν καθημερινότητα.