Είμαστε single γονείς!

Ακρόαση άρθρου......

Τα τελευταία χρόνια, ένα πολύ συχνό φαινόμενο που συναντάμε είναι οι οικογένειες που αποτελούνται από τα παιδιά και έναν γονέα, σε αντιπαραβολή με το κλασικό πρότυπο της πυρηνικής οικογένειας. Συνήθως οι μονογονεϊκές οικογένειες δημιουργούνται είτε από επιλογή, είτε λόγω διαζυγίου είτε λόγω απώλειας του ενός γονέα. 

Οι τύποι μονογονεϊκών οικογενειών

Μονογονεϊκή οικογένεια κατ’ επιλογή (ανύπαντρος γονέας)

Στην κατηγορία αυτή, συνήθως εντάσσονται οι μητέρες που αποφασίζουν να μεγαλώσουν μόνες τους τα παιδιά τους, χωρίς την παρουσία ενός συντρόφου. Τα περισσότερα προβλήματα δημιουργούνται όταν το παιδί αντιληφθεί ότι η δική του οικογένεια διαφέρει από αυτές των συμμαθητών του. Η μητέρα χρειάζεται να προετοιμάσει το παιδί και να του εξηγήσει με απλό και κατανοητό τρόπο τους λόγους για τους οποίους προέβη σε αυτήν την επιλογή, χωρίς να κατηγορήσει τον βιολογικό πατέρα. Είναι σημαντικό να τονίσει πως η διαφορετικότητα δεν είναι κάτι κακό. 

Μονογονεϊκή οικογένεια λόγω διαζυγίου

Στην περίπτωση του διαζυγίου, οι ανακατατάξεις που προκαλούνται είναι ιδιαίτερα δύσκολες και επίπονες τόσο για τους γονείς όσο και για τα παιδιά. Ακόμη κι αν ο χωρισμός έγινε σε φιλική και ήρεμη ατμόσφαιρα που δεν επιβάρυνε συναισθηματικά τα παιδιά, οι αντιδράσεις τους σ’ αυτήν την αλλαγή είναι απρόβλεπτες αλλά και απολύτως  φυσιολογικές.

Εξάλλου, στην πλειονότητα των διαζυγίων, η αλλαγή που πραγματοποιείται στη ζωή των παιδιών, έχει ως σκοπό τη βελτίωση του περιβάλλοντος καθώς πλέον όλοι θα ζουν χωρίς συγκρούσεις, εντάσεις και θυμό. Ενδεχομένως να δυσκολευτούν να προσαρμοστούν στην καινούρια πραγματικότητα, αλλά σταδιακά θα αντιληφθούν πως έγινε για καλό. Εναπόκειται στη διάθεση των δύο γονέων το επίπεδο της σχέσης που θα διατηρήσουν, προκειμένου τα παιδιά να μη στερηθούν την παρουσία κανενός από τους δύο γονείς.

Διαβάστε ακόμη το σχετικό άρθρο: Όταν γονείς και παιδιά παίρνουν διαζύγιο. 

Μονογονεϊκή οικογένεια λόγω θανάτου του ενός γονέα

Ο θάνατος ενός από τους δύο γονείς, αναπόφευκτα μεταβάλλει τις οικογενειακές ισορροπίες. Η αντιμετώπιση της απώλειας και η προσαρμογή στις νέες συνθήκες είναι μια διαδικασία μακρόχρονη και ιδιαίτερα δύσκολη τόσο για τον γονέα όσο και για τα παιδιά. Ο επιζών γονέας είναι υπεύθυνος πλέον, μεταξύ άλλων, για την ανατροφή και τη διαπαιδαγώγηση των παιδιών, για τη φροντίδα του σπιτιού και για την οικονομική εξασφάλισή της οικογένειας. Πέρα από το ρόλο που είχε προηγουμένως (μητέρα/πατέρας), είναι υποχρεωμένος να επωμιστεί και το δυσαναπλήρωτο ρόλο του άλλου γονέα. Χρειάζεται να σταθεί δυνατός για να μπορέσει να στηρίξει και να καλύψει τις ανάγκες των παιδιών του.

Είναι γεγονός πως όλοι οι τύποι μονογονεϊκών οικογενειών αντιμετωπίζουν προβλήματα είτε οικονομικής φύσεως - καθώς ένας μόνο γονέας, χωρίς στήριξη από το κοντινό του περιβάλλον, ενδέχεται να δυσκολευτεί να καλύψει τις πρακτικές, οικονομικές και μορφωτικές ανάγκες των παιδιών – είτε κοινωνικά και ψυχολογικά – καθώς ο κοινωνικός περίγυρος μπορεί να τους αντιμετωπίσει μειονεκτικά και τα παιδιά να εκδηλώσουν διάφορες αρνητικές συμπεριφορές που οφείλονται στην απουσία του ενός γονέα.

Τι μπορείτε να κάνετε ως γονείς που μεγαλώνετε μόνοι σας τα παιδιά σας προκειμένου να αποκαταστήσετε την οικογενειακή ατμόσφαιρα και να επαναφέρετε τις ισορροπίες;

• Προσπαθήστε να οργανώσετε το οικογενειακό περιβάλλον με κανόνες που θα επαναφέρουν την ασφάλεια και τη σταθερότητα.

• Μιλήστε με ειλικρίνεια στα παιδιά και απαντήστε σε όλες τους τις ερωτήσεις αναφορικά με τον άλλο γονέα.

• Αφήστε τα παιδιά να ζήσουν την παιδική τους ηλικία και μην τα πιέσετε να αναλάβουν ευθύνες και καθήκοντα ενήλικα, λόγω της απουσίας του άλλου γονέα.

• Αποφύγετε να εμπλέξετε τα παιδιά στη διαδικασία του να αποφασίσουν με ποιον γονέα θα μείνουν μετά από το διαζύγιο. Αν υπάρχουν συγκρούσεις ανάμεσα στους δύο γονείς, καλό θα είναι αυτοί να παραμένουν μεταξύ τους και να μην μεταφέρουν τυχόν αρνητικά συναισθήματα για τον άλλο γονέα στα παιδιά. Τα παιδιά πρέπει να ζουν μέσα σε μια ατμόσφαιρα σταθερότητας και αγάπης και αυτή θα εξασφαλιστεί με το ενδιαφέρον και από τους δύο γονείς και την ομαλή τους συνεργασία για το καλό των παιδιών.

• Πολλές φορές τα παιδιά πιστεύουν πως είναι τα ίδια υπαίτια για το θάνατο του γονέα ή για το διαζύγιο.  Είναι καλό να ξεκαθαριστεί πως δεν έχουν την ευθύνη αυτά για οτιδήποτε συμβαίνει στην οικογένειά τους και πως τα σχέδια ζωής αναπροσαρμόζονται συνεχώς ή αλλάζουν κι εμείς καλούμαστε να ανταποκριθούμε σ’ αυτές τις αλλαγές.

• Είναι πιθανόν τα παιδιά να προσπαθούν να αποκρύψουν ή να καταπνίξουν τα αρνητικά τους συναισθήματα για να μην πληγώσουν τον γονέα που τους φροντίζει.  Ενθαρρύνετε τα παιδιά σας να εκφράζουν τα συναισθήματά τους, κάνοντας εσείς το πρώτο βήμα. Δεν είναι κακό αν δείξετε κάποια φορά αδύναμοι και ευάλωτοι, αν σας δει να κλαίτε ή αν του εκφράσετε τη λύπη και το θυμό σας για την όλη κατάσταση. Αν δεν είναι έτοιμα να εκφραστούν λεκτικά, δε χρειάζεται να τα πιέσετε. 

• Τα μικρότερα παιδιά, επειδή ακόμα δεν έχουν μάθει να διαχειρίζονται και να ελέγχουν τα συναισθήματά τους, μπορεί να ξεσπάσουν με εκδηλώσεις οργής και με επιθετικότητα. Βοηθήστε τα να βρουν ωφέλιμους τρόπους για να διοχετεύσουν αυτόν τον θυμό.

• Βοηθήστε τα παιδιά να κρατήσουν αναμνήσεις από τον εκλιπόντα γονέα.

• Μη διστάσετε να ζητήσετε την υποστήριξη των κοντινών σας προσώπων (σε υλικό και συναισθηματικό επίπεδο).

• Αφιερώστε χρόνο αποκλειστικά στον εαυτό σας και βελτιώστε την ψυχική σας διάθεση, προκειμένου να αντεπεξέλθετε στη νέα κατάσταση αλλά και να μεταφέρετε αυτό το θετικό κλίμα και στα παιδιά.