Η εικόνα φέτος στην έναρξη της σχολικής χρονιάς ήταν διαφορετική: τα αγκαλιάσματα στο προαύλιο και οι χαρές από το ξανασμίξιμο δεν έγιναν. Αντί για αυτό έβλεπες μεμονωμένα παιδάκια με μασκούλες, σέρνοντας την τσάντα τους, να κατευθύνονται με σοβαρότητα προς την αίθουσα τους.
Οι γονείς τα είχαν ενημερώσει ότι φέτος θα ήταν διαφορετικά. Και αυτά με υπευθυνότητα φαίνονταν να τηρούν τις οδηγίες που τους έδιναν οι δάσκαλοι κατά την είσοδό τους στο σχολείο.
Σχολική ζωή την εποχή του κορωνοϊού
Απ' έξω γονείς, με μάσκες ή χωρίς, συγκινημένοι, θυμωμένοι ή ψύχραιμοι, λιγότερο ή περισσότερο αγχωμένοι με την πρωτόγνωρη κατάσταση που η εικόνα αυτή των παιδιών σηματοδοτούσε.
Η πρώτη σκέψη που έκανα περιμένοντας κι εγώ εκεί ήταν πόσα μας διδάσκουν τα παιδάκια που έβλεπα μπροστά μου να προσαρμόζονται σε αυτή τη νέα συνθήκη.
Η δεύτερη, τι θα μπορούσαμε εμείς να κάνουμε για να τα βοηθήσουμε περισσότερο σε αυτήν την διπλή για φέτος προσαρμογή – προσαρμογή στο σχολείο για άλλη μια χρονιά και προσαρμογή στη σχολική ζωή την εποχή του κορωνοϊού.
Και μόνο η εξάμηνη σχεδόν απομάκρυνση από τα θρανία έκανε και τους «παλιούς» μαθητές να έχουν φέτος περισσότερο άγχος για την επιστροφή τους: «θα με παίζουν οι φίλοι μου;» «ο κύριος Βαγγέλης θα είναι το ίδιο καλός;» «θα τα καταφέρω;». Πόσο μάλλον τα πρωτάκια κάθε βαθμίδας που είχαν ένα νέο περιβάλλον να προσαρμοστούν.
Έκφραση άγχους και σωματικά συμπτώματα
Είναι σημαντικό να δώσουμε χώρο στα παιδιά να μιλήσουν για αυτές τις ανησυχίες τους.
Τόσο τα παιδιά όσο και οι έφηβοι είναι φειδωλοί στις σκέψεις που μοιράζονται με τους γονείς, κάτι που αναστατώνει τους γονείς και δεν ξέρουν πώς να τους προσεγγίσουν. Τα μικρά παιδιά εξάλλου μπορεί να μην είναι καν σε θέση να αναγνωρίσουν τι νιώθουν και να εκφράζουν το άγχος τους αναπτύσσοντας ανεξήγητα σωματικά συμπτώματα όταν πλησιάζει η ώρα του σχολείου, όπως κοιλιακούς πόνους, διάρροια, εμετούς, πονοκεφάλους, συμπτώματα που τελικά υποχωρούν αν δοθεί η συγκατάθεση να παραμείνουν σπίτι.
Δίνω χώρο στο παιδί μου να μιλήσει σημαίνει ότι του δηλώνω πως συναισθάνομαι την κατάστασή του και πως νοιάζομαι να μοιραστεί μαζί μου αυτό που τον απασχολεί πχ «αισθάνομαι πως είσαι στεναχωρημένος, θα ήθελα πολύ να το μοιραστείς μαζί μου κάποια στιγμή».
10 Βιωματικά Εργαστήρια για Γονείς (Νοέμβριος 2024 – Απρίλιος 2025) | Διοργάνωση: PSYCHOLOGY.GR | Συμμετοχή: 35 ευρώ για εγγραφές που θα γίνουν έως Κυριακή 17 Νοεμβρίου. Με αυτό το κόστος, έχετε πρόσβαση στο σύνολο των 10 σεμιναρίων που θα διεξαχθούν.
Δίνω χώρο σημαίνει πως ακούω χωρίς να κάνω καμία κριτική και αξιολόγηση, και δηλώνω ότι κατανοώ αυτό που αισθάνεται – δεν είναι ταυτόσημο του ότι συμφωνώ με ό,τι λέει.
Δίνω χώρο σημαίνει πως αν το παιδί βρίσκεται σε ένταση και αυτά που λέει είναι σε κάποια σύγχυση, επαναδιατυπώνω τα λόγια του για να το βοηθήσω να βγάλει ένα νόημα στο τι το ενοχλεί. Και στο τέλος το παροτρύνω με ερωτήσεις να βρει το ίδιο μια λύση, δεν την προσφέρω έτοιμη, πόσο μάλλον δεν του την επιβάλλω.
Σχολική φοβία
Η σχολική φοβία μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία, συνήθως όμως εμφανίζεται σε περιόδους σχολικών αλλαγών. Όταν παρουσιάζεται στην έναρξη της σχολικής ζωής, συνήθως σχετίζεται με τη δυσκολία αποχωρισμού του παιδιού από την οικογένειά του.
Όταν εμφανίζεται σε μετέπειτα περιόδους μπορεί να συνδέεται με μαθησιακές δυσκολίες του παιδιού, δυσκολία στις σχέσεις του με τους άλλους, έλλειψη φίλων, απομόνωση, πειράγματα από άλλα παιδιά, αισθήματα μειονεξίας για τη σωματική του κατασκευή.
Μπορεί επίσης να συνδέεται με κάποια κρίση στην οικογένεια (π.χ. αρρώστια, διαζύγιο) ή με τη στάση των ίδιων των γονιών απέναντι στο σχολείο, όπως φόβος πως το παιδί τους θα δυσκολευτεί να τα καταφέρει ή υπερβολικές προσδοκίες που κάνουν το παιδί να νιώθει ότι θα αποτύχει.
Ψηφιακό Marketing για Ψυχολόγους: Κύκλος 11 Σεμιναρίων με Βέλτιστες Πρακτικές και Εργαλεία Διαχείρισης διαδικτυακής παρουσίας | Διοργάνωση: PSYCHOLOGY.GR
Φέτος μπορεί κάποια παιδιά να έχουν ένα επιπλέον λόγο να δυσκολευτούν να αποχωριστούν το σπίτι τους, το φόβο ότι μπορεί τα ίδια ή οι δικοί τους να νοσήσουν. Η συνεργασία με το σχολείο για τη σταδιακή προσαρμογή του παιδιού κρίνεται ιδιαίτερα σημαντική.
Εξηγούμε με τρόπο κατανοητό για τα παιδιά
Ανάλογα με την ηλικία του παιδιού του δίνουμε πληροφορίες που μπορεί να καταλάβει και να επεξεργαστεί. Τι κίνδυνοι υπάρχουν, τι μέτρα πρέπει να παίρνει για να είναι αυτός και οι άλλοι ασφαλείς; Όταν το παιδί κατανοήσει τους λόγους που πρέπει να τηρεί κάποια μέτρα μπορεί να αναλάβει την ευθύνη του και αποφεύγονται αντιδράσεις που υπάρχουν αν δοθεί μια εντολή χωρίς εξήγηση.
Επίσης ακούμε τις απορίες και τους φόβους του και απαντάμε στο μέτρο του δυνατού. Καλό είναι να αποφεύγεται η άκριτη ενημέρωση από πηγές που δεν έχουν αξιοπιστία και μπορεί να διασπείρουν πανικό.
Σταθερότητα
Η επιστροφή σε μια κανονικότητα και μια ρουτίνα που τα παιδιά είχαν χάσει τους προηγούμενους μήνες είναι από μόνη μια πηγή σταθερότητας και ασφάλειας.
Αγκαλιά
Ίσως στις μέρες αυτές που ζούμε είναι πιο πολύτιμη από ποτέ αφού είναι ευρέως απαγορευμένη. Η αγκαλιά από τους γονείς είναι σημαντική για την ψυχική υγεία του παιδιού, πόσο μάλλον σε περιόδους που το παιδί αισθάνεται φόβο και έχει ανάγκη να νιώσει ασφάλεια.
Συναισθηματικό φορτίο
Κάτι τελευταίο αλλά εξίσου σημαντικό, ας προσπαθήσουμε να μην φορτώσουμε τα παιδιά με τα δικά μας ανεπεξέργαστα άγχη, συζητώντας μπροστά τους για δυσοίωνες προβλέψεις και προσθέτοντάς τους ενήλικες δυσκολίες. Σίγουρα η εποχή αυτή είναι δύσκολη για όλους, μικρούς – μεγάλους.
Προσπαθούμε κι εμείς να βρούμε στηρίγματα για να επεξεργαστούμε τις αρνητικές σκέψεις και τα άγχη μας. Τα παιδιά λόγω της αγάπης τους μπορούν να γίνουν πολύ εύκολα το αποκούμπι μας, αλλά δεν είναι αυτός ο ρόλος τους.
Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου
Κατερίνα Παπανικολάου - Ψυχολόγος
Κατερίνα Παπανικολάου: έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology
Οι πληροφορίες που αναφέρονται στον επαγγελματικό κατάλογο ειδικών παρέχονται από τους ίδιους τους ειδικούς, κατά την εγγραφή τους στο σύστημα. Όταν βλέπετε την ένδειξη «έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology”, σημαίνει ότι το Psychology έχει ελέγξει, με email, τηλεφωνικά ή/και με λήψη των σχετικών εγγράφων, τα ακόλουθα στοιχεία:
- Ότι ο ειδικός είναι υπαρκτό πρόσωπο.
- Ότι τα πτυχία οι τίτλοι και οι εξειδικεύσεις που αναφέρει είναι αληθινά.
- Ότι οι πληροφορίες που αναφέρει ισχύουν.
Η Κατερίνα Παπανικολάου είναι Κλινική Ψυχολόγος (MSc) και Σωματική Ψυχοθεραπεύτρια. Ασχολείται με τη βραχεία ψυχοθεραπεία - συμβουλευτική και την ψυχοθεραπεία βάθους. Η προσέγγισή της στηρίζεται στη Σωματική Ψυχοθεραπεία - Ανάλυση του Χαρακτήρα.