Ψυχοτρόπα φάρμακα και εναλλακτικές λύσεις από τη φύση

Ακρόαση άρθρου......

Πολλοί άνρθωποι που υποφέρουν από το στρες ακολουθούν θεραπεία με ψυχοτρόπα φάρμακα που επιδρούν στον ψυχισμό. Παρόλο που η χρήση ενός φαρμάκου δεν πρέπει να γίνεται συστηματικά, ίσως σας βοηθήσει να ξεπεράσετε μια δύσκολη στιγμή στη ζωή σας και σας δώσει τη δύναμη να ξεκινήσετε μια διαδικασία για να αισθάνεστε καλύτερα.

Στρες και διαταραχές

Το στρες στρώνει το έδαφος πάνω στο οποίο μπορούν να αναπτυχθούν πολλές διαταραχές, όπως οι αγχώδεις διαταραχές ή η κατάθλιψη. Σε μερικές από αυτές τις περιπτώσεις οι ειδικοί κάνουν λόγο για αγχολυτικά, αντικαταθλιπτικά ή υπνωτικά. Σε αυτό το άρθρο δε θα καλύψουμε με κανέναν τρόπο τις εξηγήσεις που μπορεί να σας δώσει ένας γιατρός. Ο στόχος είναι να προσφέρουμε κάποιες πληροφορίες για τις διάφορες ομάδες φαρμάκων και την αποτελεσματικότητά τους, και να ενημερώσουμε για τους κινδύνους που εγκυμονεί η χρήση τους.

Η ιστορία των ψυχοτρόπων φαρμάκων

Τη δεκαετία του 1950, όταν κατασκευάστηκαν τα πρώτα ψυχοτρόπα φάρμακα (μέχρι τότε δεν υπήρχε καμία αποτελεσματική ουσία, και οι θεραπείες που χρησιμοποιούνταν ήταν τα κρύα ντους, τα ηλεκτροσόκ, το κώμα ινσουλίνης και οι ζουρλομανδύες για τις πιο σοβαρές καταστάσεις), οι γιατροί και οι ερευνητές δεν είχαν την παραμικρή ιδέα για το πώς αυτά δρούσαν, ήξεραν όμως ότι είχαν κάποιο αποτέλεσμα. Τότε οι γνώσεις γύρω από τις διεργασίες του μεταβολισμού του εγκεφάλου ήταν ακόμη περιορισμένες. Το 1952 ανακαλύφθηκε η χλωροπρομαζίνη, που είχε αποτελεσματική δράση στις ψευδαισθήσεις και στην ψυχική αναστάτωση (έντονη ανησυχία και ψυχοκινητική διέγερση).

Τα επόμενα δέκα χρόνια εμφανίστηκαν οι μεγάλες κατηγορίες ψυχοτρόπων ουσιών (νευροληπτικά/αντιψυχωτικά, αντικαταθλιπτικά, βενζοδιαζεοίνες, φάρμακα με βάση το λίθιο). Σήμερα υπάρχουν μοντέλα που βασίζονται στα βιοχημικά φαινόμενα όλων αυτών που συμβαίνουν μέσα στον εγκέφαλό μας και εξηγούν τον τρόπο με τον οποίο επενεργεί κάθε φάρμακο. Αυτά τα μοντέλα βοηθούν τους ερευνητές να τελειοποιήσουν νέες φαρμακευτικές αγωγές.

Πώς λειτουργούν τα ψυχοτρόπα φάρμακα

Οι ψυχοτρόπες ουσίες είναι φάρμακα που επενεργούν στον μεταβολισμό του εγκεφάλου. Ο εγκέφαλός μας περιλαμβάνει δισεκατομμύρια νευρικά κύτταρα, τους νευρώνες, που αλληλεπιδρούν. Τα νευρικά αυτά κύτταρα επικοινωνούν μεταξύ τους χάρη σε μια περιοχή επαφής που ονομάζεται «σύναψη». όταν ένα κύτταρο διεγείρεται, ένα πολύ ελαφρύ ηλεκτρκό ρεύμα μετακινείται και απελευθερώνει χημικούς μεσολαβητές - τους νευροδιαβιβαστές- οι οποίοι με τη σειρά τους διεγείρουν το γειτονικό κύτταρο, δρώντας πάνω σε ειδικά μέρη - τους υποδοχείς.

Τα ψυχοτρόπα φάρμακα δρουν είτε στη συγκέντρωση των νευροδιαβιβαστών μέσα στη συναπτική σχισμή, είτε στην ικανότητά τους να συνδεθούν με τους υποδοχείς. Οι γνωστότεροι χημικοί νευροδιαβιβαστές είναι η σεροτονίνη, το GABA (γ-αμινοβουτυτικό οξύ), η ντοπαμίνη και η νοραδρεναλίνη. Υποθέτουμε ότι στην περίπτωση μιας διαταραχής υπάρχει περίσσεια ή έλλειψη νευροδιαβιβαστών, που διαταράσσει την επικοινωνία μεταξύ των διαφόρων κυττάρων. Η χρήση ενός φαρμάκου βοηθά στην αποκατάσταση αυτής της επικοινωνίας έτσι ώστε να επανέλθει μια ισορροπία. Τα φάρμακα όμως είναι δύσκολο να δράσουν μόνο σε ορισμένες περιοχές επαφής, με αποτέλεσμα μερικές φορές να εμφανίζονται παρενέργειες. Η επιστήμη ανακάλυψε ότι υπάρχουν δισεκατομμύρια μικροσκοπικά δίκτυα μέσα σε μόνο 1,500 γραμμάρια ύλης, που είναι το βάρος τους ανθρώπινου εγκεφάλου.

Ας δούμε ένα παράδειγμα. Το αφεντικό σας σας κάνει παρατηρήσεις και όλο το σώμα σας αντιφρά. Η καρδιά σας χτυπά σαν τρελή, η προσοχή σας εντείνεται. Αυτή η αντίδραση προκαλείται από την αδρεναλίνη, η οποία εκκρίνεται σε μεγάλη ποσότητα μέσα στο σώμα σας για να αποκριθεί σε αυτού του είδους τις καταστάσεις. Η αδρεναλίνη δεν είναι η αιτία της αντίδρασης. Η συγκεκριμένη κατάσταση είναι αυτή που προκάλεσε την απελευθέρωση της αδρεναλίνης. Υπάρχουν δύο σημαντικά πράγματα που πρέπει να επισημάνουμε σχετικά με τη χρήση των ψυχοτρόπων ουσιών:

• Αυτά τα φάρμακα δεν έχουν «Ιαματικές» ιδιότητες. Περισσότερο λειτουργούν σαν «ασπιρίνη του μυαλού», κάτι όμως που σε αρκετές περιπτώσεις είναι σημαντικό. Αλλά, το επαναλαμβάνουμε, δεν κάνουν τίποτε άλλο από το να καταπραύνουν ή να αμβλύνουν ένα σύμπτωμα ή κάποια συμπτώματα. Είναι σαν να σας πετούν στη θάλασσα και εσείς να μην ξέρετε κολύμπι... Το σωσίβιο θα σας επιτρέψει να κρατήσετε το κεφάλι ή το πάνω μέρος του σώματός σας έξω από το νερό (άρα να μην πνιγείτε), αλλά δεν θα σας μάθει να κολυμπάτε!
• Αυτά τα φάρμακα συνταγογραφούνται σε τεράστιες ποσότητες στον δυτικό κόσμο, κάτι που οφείλει να μας βάλει σε σκέψεις.

Στη συνέχεια θα αναφερθούμε σε δύο μεγάλες κατηγορίες φαρμάκων: τα ηρεμιστικά (και υπντωτικά) και τα αντικαταθλιπτικά.

Τα ηρεμιστικά και τα υπνωτικά

Είναι οι ουσίες συνταγογραφούνται συχνότερα. Έχουν τη δυνατότητα να ηρεμούν, να μειώνουν το στρες και να βοηθούν στον ύπνο. Οι γιατροί τα συνταγογραφούν επίσης πολύ συχνά σε περίπτωση στρες ή αδιευκρίνιστων καταστάσεων κατά τις οποίες το άτομο υποφέρει. Τα φάρμακα με βάση τη βενζοδιαπεζίνη αποτελούν τη μεγαλύτερη ομάδα των ηρεμιστικών και υπνωτικών. Δρουν στο σύστημα GABA ώστε να μειώσουν την αντίληψη των ερεθισμάτων που φτάνουν στον οργανισμό. Τα συχνότερα συνταγογραφούμενα φάρμακα είναι τα Valium, Temesta, Stilnox (υπνωτικό), Xanax, Seresta και Lexomil.

Αυτά τα φάρμακα δρουν αποτελεσματικά και παρέχουν μια ευχάριστη χαλάρωση που μπορεί να διαρκέσει από 5 έως 30 ώρες: το στρες μειώνεται και οι μύες χαλαρώνουν. Γενικά, είναι ανεκτά από τον οργανισμό και έχουν ελάχιστες παρενέργειες (σε ορισμένα άτομα προκαούν διαταραχές μνήμης). Όταν κάποιος παίρνει βενζοδιαζεπίνες, πρέπει οπωσδήποτε να αποφεύγει την κατανάλωση αλκοόλ. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος με αυτά τα φάρμακα είναι ότι προκαλούν εξάρτηση. Κανονικά ο γιατρός πρέπει να συνταγογραφεί αυτά τα φάρμακα το πολύ για 12 εβδομάδες.

Αν η λήψη βενζοδιαζεπίνης είναι περιστασιακή, δεν υπάρχει μεγάλος κίνδυνος. Αντίθετα, όταν κάποιος παίρνει την ουσία για πολλούς μήνες, ο κίνδυνος εξάρτησης είναι αυξημένος. Η εξάρτηση εκδηλώνεται με τη μεγάλη ανάγκη λήψης του φαρμάκου, κυρίως σε όλο και μεγαλύτερες δόσεις, για τη βίωση των αρχικών αποτελεσμάτων. 

Σε σωματικό επίπεδο η διακοπή της λήψης προκαλεί τα τυπικά συμπτώματα της στέρησης: αγωνία, στρες, αϋπνία και ταραχή (πιο έντονα από ό,τι πριν την αρχική λήψη), πονοκεφάλους, μυϊκή ένταση, κράμπες και κατάθλιψη. Αν ο γιατρός σας σας συνταγογραφεί ένα φάρμακο αυτής της κατηγορίας για πολλούς μήνες, ρωτήστε τον σχετικά με την απεξάρτηση.

Αντίστοιχα, η λήψη των υπνωτικών δεν πρέπει να παρατείνεται για μεγάλο χρονικό διάστημα. Η χημική τους σύνθεση είναι διαφορετική από αυτή των βενζοδιαζεπινών, αλλά το φάρμακο επενεργεί επίσης στο σύστημα GABA.

Οι κίνδυνοι από τη στέρηση των βενζοδιαζεπινών

Η ξαφνική στέρηση των βενζοδιαζεπινών είναι επικίνδυνη για την υγεία: μπορεί να παρατείνει κάποιες διαταραχές (εμφάνιση ή επιδείνωση της αϋπνίας, αγωνία, πανικό, φοβίες, νευρικότητα, επιθετικότητα, εφιάλτες κ.λπ). Η στέρηση σε σύντομο διάστημα ή η υποκατάσταση των ψυχοτρόπων φαρμάκων με άλλα ψυχοτρόπα φάραμακα (αντικαταθλιπτικά, αντιψυχωτικά ή άλλης κατηγορίας αγχολυτικά) απαιτεί πολύ προσεκτικούς χειρισμούς.

Ιδανικά, η επιτυχημένη απεξάρτηση πρέπει να ακολουθεί μια σταδιακή πορεία, αφού το άτομο έχει πάρει όλες τις απαραίτητες πληροφορίες και έχει την ενεργό υποστήριξη του γιατρού του και του περίγυρού του. Οι βασικές αρχές της απεξάρτησης από τις βενζοδιαζεπίνες προβλέπουν βαθμιαίες μειώσεις που δεν ξεπερνούν το 10% της τρέχουσας δόσης, και αυτό κάθε δύο ή τρεις εβδομάδες.

Τα αντικαταθλιπτικά

Τα αντικαταθλιπτικά χρησιμεύουν για τη θεραπεία της κατάθλιψης, αλλά μερικές φορές συνταγογραφούνται και στο έντονο στρες. Σε τέτοιες περιπτώσεις το φάρμακο δρα στην ποσότητα των χημικών νευροδιαβιβαστών (σεροτονίνη και νοραδρεναλίνη) που είναι ανεπαρκής μέσα στη συναπτική σχισμή, δηλαδή στο χώρο μεταξύ δύο νευρικών κυττάρων. Μετά την απελευθέρωση τους, είτε επαναπροσλαμβάνονται από το νευρικό κύτταρο είτε αποβάλλονται από τη συναπτική σχισμή. Πολλά αντικαταθλιπτικά δρουν εμποδίζοντας αυτή την επαναπρόσληψη (τα ISRS -Serotonin Specific Reuptake Inhibotors- που είναι αναστολείς της επαναπρόσληψης της σεροτονίνης). Αυτή η κατηγορία φαρμάκων είναι η καλύτερη ανεκτή. Τα περισσότερα δρουν στους νευροδιαβιβαστές καθυστερώντας την αποβολή τους (οι αναστολείς της μονοαμινοξειδάσης ή IMAO - Monoamine oxidase inhibitors).

Υπάρχουν περίπου σαράντα διαφορετικά αντικαταθλιπτικά. Στα πιο συχνά συνταγογραφούμενα βρίσκουμε τα Effexor, Zoloft, Deroxat, Seropram, Norset και Prozac. Διαφοροποιούνται ανάλογα με τη βιοχημική τους δράση, αλλά και ανάλογα με τις επιπτώσεις τους στον χρήστη. Ορισμένα προκαλούν διέγερση, ενώ άλλα είναι καταπραϋντικά και φέρνουν ύπνο.

Γενικά, με τα αντικαταθλιπτικά βελτιώνεται η διάθεση και το άτομο έχει όρεξη να επιστρέψει στις δραστηριότητές του. Από την άλλη, τα αντικαταθλιπτικά έχουν διάφορες παρενέργειες: ξηρότητα του στόμαστος, εφίδρωση, πρόσληψη βάρους, ναυτίες, μείωση της ερωτικής επιθυμίας κ.λπ. Ζητήστε πληροφορίες από τον γιατρό ή τον φαρμακοποιό σας.

Πρέπει επίσης να γνωρίζετε ότι υπάρχουν και άλλες πιο φυσικές εναλλακτικές, που θα ήταν κρίμα να αγνοήσετε. Έχουν γίνει πολύ σοβαρές έρευνες όσον αφορά την αποτελεσματικότητα της SAM-E (S- αδενοσυλμεθειονίνη), που είναι ένα φυσικό μόριο (το ίδιο αποτελεσματικό με ένα κλασσικό αντικαταθλιπτικό), της 5- HTP (υδροξυλιωμένης τρυπτοφάνης) και του υπερικού ή βαλσαμόχορτου (Hypericoum perforatum).

Εναλλακτικές λύσεις από τη φύση

Η ιατρική έχει κάνει εντυπωσιακές προόδους τα τελευταία πενήντα χρόνια. Δεν επιδιώκουμε να αφορίσουμε τα ψυχοτρόπα φάρμακα, αλλά να παρουσιάσουμε πιο φυσικές εναλλακτικές λύσεις. Τίποτα δεν σας εμποδίζει να συνδυάσετε αυτές τις ιατρικές μεθόδους ώστε να έχετε τα αποτελέσματα που επιθυμείτε. Ακολουθούν κάποιες επιλογές που θα σας επιτρέψουν να διαχειριστείτε το στρες σας με φυσικό τρόπο.

Το μαγνήσιο και η βιταμίνη Β6

Το μανήσιο είναι μια ουσία που καταπολεμά σε μεγάλο βαθμό το στρες. Η έλλειψη μαγνησίου κάνει τους ανθρώπους πολύ πιο ευάλωτους στο στρες. Για παράδειγμα, όσο λιγότερο μαγνήσιο έχουμε, τόσο πιο ευαίσθητοι γινόμαστε στον θόρυβο. Και όπως είναι φυσικό, όσο πιο πολύ στρες έχουμε, τόσο περισσότερο εξαντλούμε τα αποθέματά μας σε μαγνήσιο. Η έλλειψη μαγνησίου θεωρείται η πιο συχνή διατροφική έλλειψη.

Η δράση του είναι απλή: το μαγνήσιο μειώνει το στρες εμποδίζοντας την αύξηση της κορτιζόλης και προσφέροντας αυτό που χρειάζεται το σώμα μας για να έχει ενέργεια. Συχνά συνδυάζεται με τη βιταμίνη Β6, η οποία ενισχύει τη δράση του, εγκλωβίζοντάς το μέσα στα κύτταρα. Η βιταμίνη Β6 βοηθά επιπλέον τον εγκέφαλο να δημιουργήσει δύο ουσίες (το GABA και τη σεροτονίνη), από τις οποίες εξαρτώνται η σωματική χαλάρωση και η ευεξία. Θα βρείτε το μαγνήσιο στα πράσινα λαχανικά, στα πλήρη δημητριακά, στους ξηρούς καρπούς (αμύυγδαλα, καρύδια κ.λπ.), στη σοκολάτα και σε ορισμένα μεταλλικά νερά.

Η βιταμίνη C

Αυτή η βιταμίνη είναι σημαντική για δύο λόγους: έχει αντιοξειδωτική δράση (και το στρες, καταναλώνοντας περισσότερες θερμίδες, γεννά ελεύθερες ρίζες) και μειώνει την έκκριση κορτιζόλης. Όπως διαπίστωσαν κάποιοι ερευνητές που μελέτησαν δύο ομάδες 54 ατόμων, ύστερα από ένα ψυχολογικό στρες η ομάδα που πήρε βιταμίνη C παρουσίασε μικρότερη αύξηση της αρτηριακής πίεσης και μικρότερη έκκριση κορτιζόλης. Στη φύση, η βιταμίνη C βρίσκεται στα κόκκινα φρούτα (φράουλες, μούρα), στο κουνουπίδι, στα εσπεριδοειδή, στα ακτινίδια, στο σπανάκι, στις γλυκοπατάτες και στις ντομάτες.

Η βαλεριάνα (σαμπούκος)

Αυτό το φυτό έχει καταπραϋντική και χαλαρωτική δράση. Μια μελέτη του 2001 σε 24 άτομα έδειξε ότι η λήψη 600 mg εκχυλίσματος βαλεριάνας μετρίαζε την αντίδραση στο στρες. Πέρα από τη μείωση της αρτηριακής πίεσης και την επιβράδυνση του καρδιακού ρυθμού, η βαλεριάνα μειώνει επίσης τη νευρική πίεση. Άλλες έρευνες έχουν δείξει ότι μειώνει τον χρόνο που χρειάζεται κάποιος για να αποκοιμηθεί και επιπλέον βελτιώνει την ποιότητα του ύπνου. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) αναγνωρίζει τη χρήση της βαλεριάνας στην καταπολέμηση της έντασης και του στρες, και στην αντιμετώπιση των διαταραχών ύπνου που συνδέονται με αυτά. Η δράση της βαλεριάνας μπορεί να προστεθεί σε αυτήν άλλων καταπραϋντικών φυτών, όπως ο λυκίσκος, το χαμομήλι, το μελισσόχορτο, η πασιφλόρα κ.ά.

Ο λυκίσκος

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει εγκρίνει τη χρήση του λυκίσκου για την καταπολέμηση της έντασης, του στρες και των διαταραχών του ύπνου. Ωστόσο δεν υπάρχουν κλινικά δεδομένα που να επιβεβαιώνουν τις ειδικές δράσεις του λυκίσκου. Έχει διαπιστωθεί πάντως ότι ο συνδυασμός του λυκίσκου και της βαλεριάνας μπορεί πράγματι να μειώσει τον χρόνο που χρειάζεται κάποιος για να αποκοιμηθεί καθώς και τα συχνά νυχτερινά ξυπνήματα. Αυτός ο συνδυασμός αποδείχτηκε ότι είναι τόσο αποτελεσματικός για τη βελτίωση του ύπνου όσο και τα συνθετικά υπνωτικά (βενζοδιαπεζίνες) και ότι δρα στο κεντρικό νευρικό σύστημα.

Το γκίνγκο (σαλιβουρία ή γκίνγκο το δίλοβο)

Το γκίνγκο δρα στους περιφερειακούς υποδοχείς των βενζοδιαζεπινών και τα ευεργετικά του αποτελέσματα γίνονται αισθητά περίπου σε επτά μέρες. Μια κλινική δοκιμή σε 70 νέους ανθρώπους έδειξε ότι η λήψη εκχυλίσματος γκίνγκο παρεμπόδιζε την αύξηση της αρτηριακής πίεσης σε περίπτωση στρες, χωρίς να επηρεάζει τον καρδιακό ρυθμό.

Η πασιφλόρα (ρολογιά)

Μια μελέτη που έγινε το 2001 έδειξε ότι η πασιφλόρα ήταν εξίσου αποτελεσματική με την οξαζεπάμη (μια βενζοδιαζεπίνη). Η πασιφλόρα μάλιστα είχε πιο γρήγορο χρόνο έναρξης της δράσης, λιγότερες παρενέργειες και καμία αλλοίωση της ικανότητας για εργασία, σε αντίθεση με τα αγχολυτικά φάρμακα. ΜΙα άλλη μελέτη έδειξε ότι αυτοί που έπαιρναν μια απλή δόση πασιφλόρας πριν από μια απλή δόση πασιφλόρας πριν από μία χειρουργική επέμβαση είχαν λιγότερο στρες χωρίς άλλες παρενέργειες.

Το GABA (γ-αμινο-βουτυρικό οξύ)

Το γ-αμινο-βουτυρικό οξύ είναι ο κύριος νευροδιαβιβαστής αναστολής του κεντρικού νευρικού συστήματος. Είναι υπεύθυνο για την παρεμπόδιση της μετάδοσης μιας νευρικής ώσης από το ένα κύτταρο στο άλλο και ευνοεί την ηρεμία μέσω του μεταβολισμού του εγκεφάλου. Το GABA μπορεί να βοηθήσει στην άμβλυνση του συναισθηματικού στρες. Δύο σχετικές μελέτες έχουν ιδαίτερο ενδιάφερον. Η πρώτη αξιολόγησε την επίδραση του GABA στα εγκεφαλικά κύματα 13 ατόμων. Βρέθηκε ότι 60 λεπτά μετά τη χορήγησή του το GABA αυξάνει σημαντικά τα κύματα άλφα και βήτα. Αυτή η κατάσταση προσφέρει στα άτομα ένα ευχάριστο αίσθημα χαλάρωσης. Η δεύτερη μελέτη έδειξε ότι το GABA λειτουργεί σαν φυσικό χαλαρωτικό, του οποίου οι επιδράσεις μπορούν να γίνουν αισθητές μία ώρα μετά τη χορήγησή του.

Τα ωμέγα-3

Σύμφωνα με πάμπολλες μελέτες, τα πολυακόρεστα λιπαρά οξέα έχουν αγχολυτική και αντικαταθλιπτική δράση. Επιπλέον, η παρουσία τους στη μεμβράνη των κυττάρων επιτρέπει την καλή επικοινωνία και πλαστικότητα των νευρώνων. Μια διατροφή πλούσια σε ωμέγα-3 αυξάνει την αίσθηση ικανοποίησης, την παραγωγή ντοπαμίνης και την καλή διάθεση. Μπορείτε να βρείτε μια φυσική πηγή ωμέγα-3 στο λάδι της αγριοκράμβης (κραμβέλαιο), στο λινέλαιο, στα λιπαρά ψάρια (σολομό, ρέγκα, σκουμπρί, σαρδέλες, τόνο, πέστροφα, χέλι, γαύρο) και στους ξηρούς καρπούς με περίβλημα (φουντούκια, αμύγδαλα, φιστίκια).

Η 5-HTP (υδροξυλιωμένη τρυπτοφάνη)

Αυτό το αμινοξύ, το οποίο ο οργανισμός μας παράγει από την τρυπτοφάνη (ένα άλλο αμινοξύ που υπάρχει στις πρωτεϊνικές τροφές, όπως τα πουλερικά, τα όσπρια -φασόλια, φακές, κουκιά, ρεβίθια, μπιζέλια - τα γαλακτομικά προϊόντα κ.λπ), είναι γνωστό ότι αυξάνει την παραγωγή σεροτονίνης στον εγκέφαλο. Του αποδίδεται ουσιαστικός ρόλος στη ρύθμιση της διάθεσης, του στρες, της όρεξης και του ύπνου.

Περισσότερες από τριάντα έρευνες μεταξύ του 1960 και του 1980 εξέτασαν την αποτελεσματικότητα της 5-HTP. Τα ευρήματα ήταν ιδαίτερα θετικά, αλλά δεν μας επιτρέπουν να συμπεράνουμε ότι η 5-HTP είναι τόσο αποτελεσματική όσο τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα. Οι δοκιμές που έγιναν σε σχέση με το στρες έδειξαν ότι η 5-HTP μπορεί να απαλείψει ελαφρώς τις αγχώδεις διαταραχές καθώς και τους νυχτερινούς φόβους παιδιών ηλικίας 3 έως 10 ετών.

Η φωτοθεραπεία

Περίπου ένας στους τέσσερις ανθρώπους κατά τους χειμερινούς μήνες υποφέρει από μεγαλύτερη κούραση και σχετική κατάθλιψη λόγω έλλειψης του ηλιακού φωτός. Μια ερευνητική ομάδα του Πανεπιστημίου της Βιέννης διαπίστωσε ότι η μειωμένη έκθεση στο φως του ήλιοιυ δρα στους υποδοχείς της σεροτονίνης και μπορεί να προκαλέσει ψυχολογικές και σωματικές μεταβολές: χαμηλό ηθικό, καταθλιπτική διάθεση, μείωση της ενέργειας, λανθάνον στρες, αύξηση της όρεξης, παρατεταμένος ύπνος κ.λπ. Η έκθεση για 30 λεπτά στο έντονο φυσικό φως ή στο φως μιας λάμπας φωτοθεραπείας 10,000 lux (σε απόσταση 60 εκ.) κάθε μέρα είναι αρκετή για να βελτιώσει τη διάθεση.

Ο ύπνος

Με τον ύπνο ο οργανισμός «επαναφορτίζει τις μπαταρίες του». Σημαντικό είναι να κοιμάται κανείς τις ώρες που πρέπει. Το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού ικανοποιείται με έναν ύπνο οκτώ ωρών. Αλλά πέρα από τη διάρκεια, αυτό που μετρά είναι η ευεξία και η αίσθηση πληρότητας που νιώθουμε όταν ξυπνάμε. Ένας καλός τρόπος για να κοιμάστε τις ώρες που χρειάζεστε είναι να ξυπνάτε κάθε μέρα την ίδια ώρα, κάτι που θα έχει ως αποτέλεσμα να «κλειδώσει» και η ώρα του ύπνου το βράδυ.

Το παρόν άρθρο αποτελεί αδειοδοτημένο απόσπασμα από το βιβλίο Νίκησε το στρες που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πεδίο.

Νίκησε το στρες - Λίγα λόγια για το βιβλίο

Πίεση στη δουλειά και στο σπίτι, οικονομικές σκοτούρες, προβλήματα υγείας, κακή επικοινωνία, η αίσθηση ότι το ποτήρι ξεχειλίζει... Κάτι πολύ παραπάνω από το απλό άγχος, το στρες είναι μια σοβαρή ασθένεια του αιώνα μας, με αληθινά σωματικά συμπτώματα, που μας αναστατώνουν και μας παραλύουν, επηρεάζοντας αρνητικά την ποιότητα της ζωής μας.

Υπάρχει κάτι που μπορούμε να κάνουμε για να το καταπολεμήσουμε; Μα φυσικά - αρκεί η προσπάθειά μας να είναι συστηματική και να κινείται σε όλα τα επίπεδα: σκέψεις, συναισθήματα, συμπεριφορές, συνήθειες...

Το "Νίκησε το στρες" είναι ένας πρωτοποριακός οδηγός δράσης 21 ημερών που θα σας βοηθήσει να διαχειριστείτε αποτελεσματικά το στρες σας και να μεταμορφώσετε θετικά την προσωπική, επαγγελματική και κοινωνική σας ζωή.

Είναι οργανωμένος με μοναδικό τρόπο και συνδυάζει τη θεωρία με την πράξη και την εμπειρία με την εφαρμογή.

Περιλαμβάνει:

• Ενημέρωση για το στρες και τον τρόπο που μας επηρεάζει.
• Οδηγίες και ασκήσεις για να μάθουμε πώς να διαχειριζόμαστε το στρες.
• Τεστ για να ελέγχουμε την πρόοδό μας.
• Ανακεφαλαίωση και παιχνίδια για να εμπεδώσουμε αυτά που μάθαμε.

Οι οδηγοί δράσης "Νίκησε..." απευθύνονται σε όλους εσάς που βρίσκεστε αντιμέτωποι με νέα και ασυνήθιστα προβλήματα, χαρακτηριστικά της σύγχρονης εποχής μας. Προτείνουν απόλυτα δοκιμασμένες μεθόδους, βασισμένες στο βίωµα, στην πραγµατικότητα και στην αντιµετώπιση της καθηµερινότητας: έχουν τη γεύση, το άρωµα και τη δύναµη της εµπειρίας. Αυτό είναι που τους κάνει πολύτιµους και αναγκαίους όχι µόνο για τον εαυτό µας αλλά και για όλο τον κόσµο.