Αναζητώντας τις αιτίες της ερωτικής ζήλειας

Ακρόαση άρθρου......

Η ζήλεια συχνά παρομοιάζεται με ένα τέρας. Ένα τέρας που κατοικεί στη σκοτεινή πλευρά του νου και περιμένει την κατάλληλη αφορμή για να έρθει στο φως και να μας κατακλύσει. Αν και δεν εντάσσεται στην κατηγορία των βασικών συναισθημάτων, αποτελεί ένα ποικιλόμορφο κράμα φόβου, ανησυχίας, οργής και θλίψης.

Το να καταλάβουμε τα βαθύτερα αίτια της, είναι ορισμένες φορές απαραίτητο ώστε να μεταμορφώσουμε αυτό το τέρας που μας καταλαμβάνει σε έναν έμπειρο οδηγό που θα μας φέρει πιο κοντά στους άλλους και σε εμάς.

Τα αίτια της απιστίας θα μπορούσαν να ταξινομηθούν σε τρεις κατηγορίες που αλληλεπιδρούν. Ξεκινούν από την οικογένεια, ριζώνουν στον εαυτό και εκδηλώνονται στη σχέση στην οποία βρισκόμαστε.

Οικογένεια και ο ρόλος της

Η πεμτουσία της ερωτικής ζήλειας βρίσκεται στο φόβο ότι αυτοί που αγαπάμε θα μας εγκαταλείψουν. Η ανησυχία αυτή ξεκινά από νωρίς στη ζωή, ειδικά αν έχουμε μεγαλώσει σε ένα περιβάλλον που χαρακτηριζόταν από αστάθεια, συγκρούσεις και ήταν ιδιαίτερα απρόβλεπτο. Αυτό το αίσθημα αστάθειας με το πέρασμα των χρόνων, εδραιώνεται και είναι δύσκολο να αμφισβητηθεί γιατί σε αυτή την περίπτωση, αντιλαμβανόμαστε το τερατάκι της ζήλειας σαν ένα φίλο που μας προστατεύει από τη ματαίωση που είναι βέβαιο ότι θα βιώσουμε.

Ομοίως, το οικογενειακό περιβάλλον μπορεί να μας έχει μυήσει με άμεσο τρόπο στο φαινόμενο της απιστίας. Δεν είναι λίγες οι φορές που κάποιος γονέας έχει συνάψει παράλληλη σχέση την οποία ως παιδιά βιώσαμε μαζί με όλες τις επακόλουθες συνέπειες. Ως εκ τούτου, το γεγονός αυτό μας καθιστά υπερευαίσθητους απέναντι στο σενάριο της απιστίας και σύμφωνα με τους νόμους των αυτοβιογραφικών μας στατιστικών, μας φαίνεται πιθανότερο να συμβεί και σε εμάς.

Η διεκδίκηση του παιδιού

Υπάρχουν βέβαια και πιο έμμεσοι τρόποι μέσα από τους οποίους η οικογένεια μας έχει εισάγει σε καταστάσεις ζήλειας. Αυτό σχετίζεται με τη διεκδίκηση του παιδιού προς το πρόσωπο κάποιου γονιού, όπου ενδέχεται να υπάρχουν “τρίτες δυνάμεις” (άλλα αδέρφια, ο άλλος γονέας ή καποιο συγγενικό πρόσωπο) οι οποίοι κλέβουν την προσοχή και την αποκλειστικότητα από εμάς.

Έχοντας μάθει να ζούμε σε ένα τέτοιο καθεστώς όπου διαρκώς προσπαθούσαμε να κερδίσουμε πίσω την αγάπη της μαμάς ή του πρωτεύοντα φροντιστή, μεταφέρουμε αυτή τη μαθημένη συμπεριφορά διεκδίκησης και στην ερωτική σχέση. Σε αυτή την περίπτωση, ο σύντροφος δεν ζηλεύει αποκλειστικά την πιθανή σύναψη ερωτικής σχέσης, αλλά ακόμα και τους φίλους, την οικογένεια ή τις ασχολίες του συντρόφου του.

Η αναζήτηση των αιτιών της ερωτικής ζήλειας στην οικογένεια είναι πάντα χρήσιμη στο να καταλάβουμε καλύτερα όλους τους παράγοντες που μας καθιστούν ευάλωτους απέναντι σε αυτό το έντονα κατακλυσμιαίο και εμμονικό συναίσθημα. Ωστόσο, είναι ακόμα πιο χρήσιμο να διακρίνουμε το πώς όλα τα παραπάνω έχουν επιδράσει σε στοιχεία της προσωπικότητάς μας και του τρόπου σκέψης μας καθώς και την εκδήλωσή τους στην ερωτική ζωή στο εδώ και τώρα. Με αυτό τον τρόπο θα μας είναι πιο εύκολο να γνωρίσουμε καλύτερα το τερατάκι της ζήλειας και πιθανώς να συμφιλιωθούμε μαζί του ώστε να μάθουμε να το καθησυχάζουμε.

Ο συνδυασμός γενετικών παραγόντων, οικογένειας και πρώιμων εμπειριών έχει δομήσει την προσωπικότητά μας, τη στάση ζωής και τις προσδοκίες που έχουμε από τους εαυτούς μας και από τους άλλους.

Η ερωτική ζήλεια, μιας και σχετίζεται με τους παραπάνω παράγοντες, είναι ένα συναίσθημα που καλούμαστε διαρκώς να εντοπίζουμε και στην προσωπικότητά μας.

Ο νευρωτικός άνθρωπος

Ερευνητικά έχει φανεί πως ένας άνθρωπος πιο καχύποπτος, ο οποίος τείνει να μην εμπιστεύεται τους άλλους και εμφανίζεται δύσπιστος απέναντι στα κίνητρα και τις πράξεις τους, είναι πιθανότερο να αναπαράγει αυτόν τον τρόπο σκέψης και στα πλαίσια της ερωτικής του σχέσης. Αυτό είναι ένα ακόμα παράδειγμα όπου το τερατάκι της ζήλειας δεν βιώνεται σαν ένας απρόσκλητος ενοχλητικός επισκέπτης του νου αλλά σαν ένας φύλακας-άγγελος που χάρη σε αυτόν θα είμαστε διαρκώς σε εγρήγορση ώστε να αποφύγουμε την επικείμενη απιστία. Το τερατάκι αυτό θα μας οδηγεί και σε συμπεριφορές ελέγχου του άλλου, πράγμα που θα μας δώσει περισσότερα επιχειρήματα ώστε να γίνουμε καλύτεροι συνήγοροι υπερ της ορθότητας της ζήλειας μας.

Επίσης, χαρακτηριστικά νευρωτικού χαρακτήρα όπως η ανταγωνιστικότητα, η ανυπομονησία, η κυκλοθυμία, η οξυθυμία και το αίσθημα κατωτερότητας φαίνεται να παίζουν έναν πολύ ισχυρό ρόλο. Μιλώντας για το αίσθημα κατωτερότητας και τη χαμηλή αυτοεκτίμηση, συχνά η ζήλεια μας εξηγείται μέσα από τον τρόπο που εμείς βλέπουμε τον εαυτό μας. Δεν είναι λίγες οι φορές που αισθανόμαστε θεμελιωδώς ανεπαρκείς σε τομείς της ζωής (π.χ. στον τομέα της ελκυστικότητας ή της κοινωνικότητας) και θεωρούμε αξιοπερίεργο κάποιος να μας έχει αποδεκτεί μιας και εμείς δεν αποδεχόμαστε τον εαυτό μας.

Μοιάζει λες και υπάρχει μία εσωτερική φωνή που επαναλαμβάνει πως δε μας αξίζει η αγάπη των άλλων και ίσως τίποτα καλό γενικότερα.

Σε αυτή την περίπτωση, αντιλαμβανόμαστε τον κίνδυνο το ταίρι μας να ενδιαφερθεί για κάποιον άλλον ως πολύ πιο μεγάλο απ'ότι πραγματικά είναι, γιατί κρυφά μέσα μας, θα το θεωρούσαμε “λογικό” το ταίρι μας να επιλέξει κάποιον καλύτερο. Αυτό το έλλειμα αυτοεκτίμησης μας καθιστά ευάλωτους στο να παραφράζουμε καταστάσεις στη ζωή μας και μας οδηγεί στο να τις αντιλαμβανόμαστε σύμφωνες με την πεποίθηση της αναξιότητάς μας.

Τα γνωστικά σφάλματα

Θα υποπέσουμε σε άλματα λογικής η αλλιώς γνωστικά σφάλματα που θα μας οδηγήσουν σε λάθος συμπεράσματα και θα μας κάνουν να ζηλέψουμε ακόμα περισσότερο στην παραμικρή ευκαιρία.

• Διάβασμα της σκέψης. Σίγουρα δεν είμαι αρκετός για εκείνη-ον.
• Προφητεία. Σίγουρα θα βρει κάποιον καλύτερο από εμένα.
• Υπεργενίκευση. Όλοι κερατώνουν αν τους δοθεί η δυνατότητα.

Ένας ακόμα λόγος ύπαρξης της ερωτικής ζήλειας σχετίζεται με τις στάσεις και τις απόψεις του ίδιου του ατόμου. Ο μηχανισμός της προβολής, δηλαδή η τάση να βλέπουμε δικές μας ανάγκες ή γνωρίσματα στο πρόσωπο των άλλων είναι ο κύριος μηχανισμός μέσα από την οποίο η ψυχανάλυση έχει επιχειρήσει να εξηγήσει το φαινόμενο και πράγματι, οι έρευνες, έχουν επιβεβαιώσει πως άτομα που εκφράζουν με μεγαλύτερη συχνότητα και ένταση την ερωτική τους ζήλεια, στην πραγματικότητα είναι πιθανότερο να απιστήσουν.

Τέλος, είναι σημαντικό να διατυπωθεί πως η ανεξέλεγκτη-παρορμητική εκδήλωση ζήλειας όπως και θυμού δεν φέρει την κάθαρση από αυτά τα συναισθήματα. Αντίθετα με ό,τι πιστεύουμε, τα τροφοδοτεί. Είναι προτιμότερο να επικοινωνούμε τη ζήλεια μας ήρεμα και αναλυτικά στον σύντροφό μας ώστε αφενός να καταλάβει τα πράγματα που μας οδηγούν στο να τη νιώθουμε και τέλος να λάβουμε τη διαβεβαίωση αγάπης που χρειαζόμαστε ώστε να την αποδυναμώσουμε.  

Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου

Άννα Αλβανού - Ψυχολόγος

Άννα Αλβανού: έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology

Οι πληροφορίες που αναφέρονται στον επαγγελματικό κατάλογο ειδικών παρέχονται από τους ίδιους τους ειδικούς, κατά την εγγραφή τους στο σύστημα. Όταν βλέπετε την ένδειξη «έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology”, σημαίνει ότι το Psychology έχει ελέγξει, με email, τηλεφωνικά ή/και με λήψη των σχετικών εγγράφων, τα ακόλουθα στοιχεία:

• Ότι ο ειδικός είναι υπαρκτό πρόσωπο.
• Ότι τα πτυχία οι τίτλοι και οι εξειδικεύσεις που αναφέρει είναι αληθινά.
• Ότι οι πληροφορίες που αναφέρει ισχύουν.

Ψυχολόγος- ψυχοθεραπεύτρια, ατομική- ομαδική ψυχοθεραπεία. Δίπλωμα στην Κλινική Ύπνωση με εξειδίκευση στη Βιοθυμική Ψυχοθεραπεία. Ψυχοεκπαιδευτικές Παρεμβάσεις - Συμπεριφορική Θεραπεία Οικογένειας στην Ψύχωση.

6943934315

Δείτε όλα τα άρθρα Σελίδα ειδικού