Διαταραχές Μυοσπασμάτων (τικ) στα παιδιά

Ακρόαση άρθρου......

Οι διαταραχές των μυοσπασμάτων ή αλλιώς τα τικ είναι διαταραχές που εκδηλώνονται με ακούσιες και στερεότυπες κινήσεις ή ήχοι που επαναλαμβάνονται χωρίς να έχουν κάποιο σκοπό και μιμούνται στοιχεία φυσιολογικών σχετικών συμπεριφορών. Τα μυοσπάσματα διαρκούν το πολύ ένα δευτερόλεπτο αλλά σε κρίσεις μπορεί να ξεπεράσουν τα εκατό ανά λεπτό. Η ένταση των μυοσπασμάτων μειώνεται όταν το παιδί βρίσκεται σε χαλάρωση ή όταν κοιμάται.

Είδη διαταραχών μυοσπασμάτων

Σύμφωνα με το εγχειρίδιο ταξινόμησης των ψυχικών διαταραχών (DSM-IV) oι διαταραχές των μυοσπασμάτων διακρίνονται σε 4 είδη:

• Η διαταραχή Tourette
• Η χρόνια διαταραχή κινητικών ή φωνητικών μυοσπασμάτων
• Τα παροδικά απλά μυοσπάσματα,
• Η διαταραχή μυοσπασμάτων μη προσδιοριζόμενη αλλιώς.

Τα ήπια μορφής μυοσπασμάτων εμφανίζονται περίπου στο 10% των παιδιών και μπορούν να εμφανιστούν αλλά και να εξαφανιστούν ξαφνικά. Η εμφάνιση των μυοσπασμάτων παρουσιάζει μια υπεροχή στα αγόρια αναφορικά με τα κορίτσια σε αναλογία περίπου 3:1.

Ποιά είναι τα χαρακτηριστικά των μυοσπασμάτων (τικ)

Τα πιο συνηθισμένα είναι τα κινητικά τικ όπως για παράδειγμα οι απότομες κινήσεις του χεριού ή του ποδιού ή οποιουδήποτε μέρους του σώματος, το ανοιγοκλείσιμο των ματιών, των φρυδιών, το τίναγμα του κεφαλιού, το ανασήκωμα του ώμου ή μορφασμοί του προσώπου (γκριμάτσες). Κάποια όμως τικ μπορούν να είναι πιο σύνθετα και στερεοτυπικά όπως το άγγιγμα κάποιων αντικειμένων ή ορισμένων μερών του σώματος, το δάγκωμα των δακτύλων, οι χειρονομίες, τα πηδήματα, οι ηχοπραξίες καιτο μύρισμα.

Εκτός από τα κινητικά μυοσπάσματα εμφανίζονται και τα φωνητικά. Τέτοια παραδείγματα μπορούν να είναι το ρούφηγμα της μύτης, ο βήχας ή το καθάρισμα του λαιμού, διάφοροι ήχοι που παραπέμπουν σε ήχους ζώων, το ουρλιαχτό και γενικότερα τους ήχους που παράγονται με τη γλώσσα. Κάποια όμως φωνητικά τικ μπορούν να είναι πιο σύνθετα και στερεοτυπικά όπως η επανάληψη συλλαβής ή ολόκληρης λέξης, η παλιλαλία δηλαδή η επανάληψη της τελευταίας λέξης που έχει πει το άλλο παιδί σαν συνομιλητής και η ηχολαλία δηλαδή η επανάληψη ενός ήχου ή μια λέξης που έχει μόλις ακουστεί κάπου στο χώρο που βρίσκεται το παιδί.

Ποιες είναι οι αιτίες εμφάνισης των μυοσπασμάτων (τικ)

Έχουν διατυπωθεί διάφορες υποθέσεις που αφορούν στην αιτιολογία εμφάνισης των μυοσπασμάτων που αναφέρονται σε γενετικούς, νευρολογικούς και νευροβιολογικούς παράγοντες όπως επίσης και σε παράγοντες που συνδέονται με την ατομική ψυχοπαθολογία και το επίπεδο άγχους στο παιδί και στην οικογένεια. Το άγχος φαίνεται να είναι ένα από τα πιο σημαντικά αίτια σε παιδιά χωρίς κληρονομικότητα, καθώς σε καταστάσεις όπου το παιδί βιώνει έντονο στρες, η κίνηση ή ο ήχος που κάνει το παιδί γίνεται πιο έντονο και συχνό.Έτσι λοιπόν ο συνηθέστερος ένοχος που μπορεί κανείς να αναζητήσει είναι οι χρόνιες αγχώδεις καταστάσεις. Επίσης, τα παιδιά με τικ δεν έχουν μειωμένη διανοητική ικανότητα, ούτε μπορεί να οδηγήσουν σε σοβαρή ψυχική πάθηση.

Ποιές είναι οι θεραπευτικές παρεμβάσεις των μυοσπασμάτων (τικ)

Η θεραπευτική παρέμβαση είναι εξιδανικευμένη για το κάθε παιδί. Αρχικά πρέπει να περιλαμβάνει ψυχοεκπαιδευτικές παρεμβάσεις στην οικογένεια και στο σχολείο. Σκοπός είναι η οικογένεια να αντιληφθεί και να υποστηρίξει το παιδί με τικ χωρίς να το εκθέτει σε συχνούς και παράλογους στρεσογόνους παράγοντες. Για παράδειγμα οι γονείς δεν πρέπει να επιπλήττουν ή να τιμωρούν το παιδί όταν κάνει μυοσπάσματα γιατί δεν τα κάνει επειδή το θέλει και να μην προσπαθούν να σταματάνε το παιδί από το να κάνει επαναλαμβανόμενες κινήσεις ή ήχους επειδή αυτό θα επιφέρει επιπλέον στρες στο παιδί και θα χειροτερεύσει τα τικ αλλά το καλύτερο είναι η αδιαφορία ως προς τα τικ.

Οι γονείς θα πρέπει να συζητούν με το παιδί τους καθημερινά αναφορικά με τις δυσκολίες που τα τικ επιφέρουν στο παιδί. Στο σχολείο, το παιδί πρέπει να υποστηρίζεται και να προσαρμόζεται ομαλά, ο δάσκαλος και οι συμμαθητές θα πρέπει να ενημερωθούν για την κατάσταση του παιδιού και να το βοηθούν στην προσπάθεια που κάνει για να τα διαχειρίζεται.

Επίσης, η ψυχοθεραπεία και ιδιαίτερα η γνωστική συμπεριφορική θεραπεία βοηθά το παιδί ώστε να διαχειρίζεται τα μυοσπάσματά του. Τεχνικές όπως η «αυτορύθμιση», η «ανταγωνιστική εκπαίδευση» και η «συστηματική χαλάρωση» έχουν ευεργετικά αποτελέσματα. Περαιτέρω η φαρμακοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει (αλοπεριδόλη, πιμοζίδη, ρισπεριδόνη, ολανζαπίνη κ.α.) όμως η μακρά χρήση της ενέχει κινδύνους γι αυτό απαιτείται συστηματική ιατρική παρακολούθηση.

Πηγές:

1. Τσιάντης, Γ. & Ξυπολιτά-Ζαχαριάδη, Α. (2001). Ψυχοσωματικά προβλήματα παιδιών. Αθήνα: Εκδόσεις Καστανιώτη,

2. Chowdhurry, U. (2004). Tics and Tourette Syndrome: A handbook for parents and professionals. London: Jessica Kingsley.

Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου

Αγγελίδου Ασημίνα - Ψυχολόγος

Αγγελίδου Ασημίνα: έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology

Οι πληροφορίες που αναφέρονται στον επαγγελματικό κατάλογο ειδικών παρέχονται από τους ίδιους τους ειδικούς, κατά την εγγραφή τους στο σύστημα. Όταν βλέπετε την ένδειξη «έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology”, σημαίνει ότι το Psychology έχει ελέγξει, με email, τηλεφωνικά ή/και με λήψη των σχετικών εγγράφων, τα ακόλουθα στοιχεία:

• Ότι ο ειδικός είναι υπαρκτό πρόσωπο.
• Ότι τα πτυχία οι τίτλοι και οι εξειδικεύσεις που αναφέρει είναι αληθινά.
• Ότι οι πληροφορίες που αναφέρει ισχύουν.

Ψυχολόγος, Εξειδικευμένη σε πρόγραμμα ψυχοθεραπείας - Γνωστική-Συμπεριφορική Θεραπεία, μεταπτυχιακά στη Ψυχολογία Υγείας και Ψυχολογία Παιδιών και Εφήβων.

2510.211540

Δείτε όλα τα άρθρα Σελίδα ειδικού