Ψυχαναγκαστική καταναγκαστική διαταραχή

Ακρόαση άρθρου......

Η ψυχαναγκαστική- καταναγκαστική διαταραχή χαρακτηρίζεται από επίμονες και ανεξέλεγκτες σκέψεις ή παρορμήσεις (ψυχαναγκασμοί) και από την ανάγκη επανάληψης συγκεκριμένων πράξεων (καταναγκασμοί). Φυσικά, οι περισσότεροι από εμάς έχουμε ανεπιθύμητες σκέψεις μερικές φορές, όπως κάποιο τραγούδι ή κάποια μελωδία που «κολλάει» στο μυαλό μας, ή την παρόρμηση να κάνουμε κάτι επικίνδυνο.

Παρόλα αυτά για να δοθεί η διάγνωση της ψυχαναγκαστικής- καταναγκαστικής διαταραχής, αυτές οι σκέψεις και οι παρορμήσεις πρέπει είτε να προκαλούν σημαντική δυσφορία είτε να παρακωλύουν τη λειτουργικότητα του ατόμου.

Τι είναι οι Ψυχαναγκασμοί

Οι ψυχαναγκασμοί είναι παρεισφρητικές και επαναλαμβανόμενες σκέψεις, εικόνες ή παρορμήσεις, οι οποίες εμφανίζονται χωρίς το άτομο να το θέλει, είναι ανεξέλεγκτες – το άτομο δεν μπορεί να τις σταματήσει – και φαίνονται παράλογες στο άτομο που τις βιώνει. Συνήθως οι ψυχαναγκασμοί έχουν τέτοια ένταση και συχνότητα, ώστε παρεμποδίζουν τις καθημερινές δραστηριότητες του ατόμου, ενώ οι πιο συχνοί σχετίζονται με το φόβο της μόλυνσης, με σωματικά προβλήματα και με σεξουαλικές ή επιθετικές παρορμήσεις. Τα άτομα με ψυχαναγκασμούς μπορεί επίσης να εμφανίζουν την τάση να έχουν έντονες αμφιβολίες για ο,τι κάνουν, να παρουσιάζουν αναβλητικότητα και αναποφασιστικότητα.

Τι είναι οι Καταναγκασμοί

Οι καταναγκασμοί  είναι επαναλαμβανόμενες, υπερβολικές συμπεριφορές ή νοητικές πράξεις, τις οποίες το άτομο αισθάνεται αναγκασμένο να εκτελέσει προκειμένου να μειώσει το άγχος που του προκαλούν οι ψυχαναγκαστικές σκέψεις ή προκειμένου να προλάβει την εμφάνιση κάποιου δυσάρεστου γεγονότος.

Οι πιο συχνοί καταναγκασμοί είναι οι ακόλουθοι:

Το άτομο επιδιώκει την καθαριότητα και την τάξη, ορισμένες φορές μέσω περίπλοκων τελετουργικών.

Το άτομο επαναλαμβάνει πράξεις που θεωρεί ότι το προστατεύουν με ένα μαγικό τρόπο, όπως για παράδειγμα μετρά ή αγγίζει ένα μέρος του σώματος του.

Το άτομο ελέγχει ξανά και ξανά ότι έχει εκτελέσει συγκεκριμένες πράξεις. Για παράδειγμα, επιστρέφει στο σπίτι του πολλές φορές στη σειρά για να ελέγξει ότι έκλεισε τα φώτα, την κουζίνα, τις βρύσες, ότι ασφάλισε τα παράθυρα και κλείδωσε την πόρτα.

Θεραπεία της ψυχαναγκαστικής - καταναγκαστικής διαταραχής

Συμπεριφορική θεραπεία: Έκθεση και παρεμπόδιση των τελετουργικών.

Η έκθεση και παρεμπόδιση των τελετουργικών αποτελεί μία αποτελεσματική συμπεριφορική θεραπεία που χρησιμοποιείται ευρύτερα. Τα άτομα που υποφέρουν από ΨΚΔ συχνά διατηρούν την πεποίθηση ότι η καταναγκαστική τους συμπεριφορά εμποδίζει κάτι τρομερό να συμβεί. Με την έκθεση και παρεμπόδιση των τελετουργικών, το άτομο εκθέτει τον εαυτό του σε μια κατάσταση που ελκύει την καταναγκαστική του πράξη και μετά απέχει από το να εκτελέσει το καταναγκαστικό τελετουργικό.

Για παράδειγμα, το άτομο ακουμπάει μια βρώμικη επιφάνεια και στην συνέχεια συγκρατείται από το να πλύνει τα χέρια του.

Γνωστική θεραπεία: Οι γνωστικές προσεγγίσεις για την ΨΚΔ εστιάζονται στην αμφισβήτηση των πεποιθήσεων του ατόμου όσον αφορά τις επιπτώσεις που θα έχει η μη διεξαγωγή των τελετουργικών και στην καταστολή των σκέψεων. Για να βοηθήσουν το άτομο να ελέγξει πόσο ρεαλιστικές είναι οι πεποιθήσεις τέτοιου τύπου συχνά χρησιμοποιούν την μέθοδο της έκθεσης και σε αυτή την θεραπεία.

Το τελετουργικό μειώνει το άγχος, ενώ η μη εκτέλεση του τελετουργικού εκθέτει το άτομο στο άγχος που προκαλείται από το ερέθισμα και σταδιακά οδηγείται στην απόσβεση της εξαρτημένης αντίδρασης.

Διαβάστε ακόμη το σχετικό άρθρο: Ιδεοψυχαναγκαστική Δομή Χαρακτήρα και Συναίσθημα