Ο Jean Piaget και η συμβολή του στην Ψυχολογία

Ακρόαση άρθρου......

O Jean Piaget (1896-1980), διάδοχος του Flornoy και του Claparede στο  Πανεπιστήμιο της Γενεύης, ήταν μια πολυδιάστατη προσωπικότητα, με σημαντική συμβολή στην επιστήμη της ψυχολογίας.

Η ζωή του Jean Piaget

Από πολύ νέος ήδη ήταν αφιερωμένος στη μελέτη της φύσης, συλλέγοντας μαλάκια και γράφοντας σ ' ένα περιοδικό ζωολογίας. Σε ηλικία δεκαοχτώ ετών είχε διαβάσει ντουζίνες βιβλία φιλοσοφίας και ψυχολογίας. Σε ηλικία είκοσι ετών δημοσίευσε ένα φιλοσοφικό μυθιστόρημα. Πήρε τη διδακτορική διατριβή του, με θέμα τα μαλάκια, στο Πανεπιστήμιο του Νεϋσατέλ.

Το καθημερινό του "φαγητό" ήταν η ζωολογία, η γεωλογία, η εμβρυολογία, η φυσικοχημεία και τα μαθηματικά. Το 1918 ξεκίνησε για μεγαλύτερες περιπέτειες. Εγκαταστάθηκε στη Ζυpίχη, όπου δούλεψε στο εργαστήριο του Lipps μαζί με τον Eugen Bleuler, τον ψυχίατρο. Παρακολούθησε επίσης μαθήματα των Jung και Pfister κι έτσι μπολιάστηκε με την Ψυχαναλυτική θεωρία.

Αργότερα στη Σορβόνη, στο Παρίσι, έκανε διάφορες επαφές με τους σημαντικούς ανθρώπους του κλάδου του. Ανάμεσα σ' αυτούς ήταν ο δρ. Simon, συνεργάτης του Binet στη τυποποίηση των περίφημων τεστ. Ανέλαβε το καθήκον να διευθύνει τα τεστ ανάγνωσης του Binet πάνω σε παιδιά από το Παρίσι. Αδιάφορος στην αρχή, κατάλαβε στη συνέχεια ότι είχε βρει το πεδίο που του ταίριαζε, και ο καινούριος του ενθουσιασμός φάνηκε περισσότερο στις αποτυχίες των παιδιών παρά στην ταξινόμησή τους με βάση τις επιτυχίες τους.

Ανακαλύψεις του Piaget για τα παιδιά

Ανακάλυψε παραδείγματος χαρη παιδιά μέχρι έντεκα ή δώδεκα χρονών δοκίμαζαν δυσκολίες στο συλλογισμό ανυποψίαστες για τους ενήλικες. Συμπλήρωσε τα ευρήματά του με συμπεράσματα που έβγαλε στη Σαλπετριέρ σχετικά με τα μη φυσιολογικά παιδιά και άρχισε να δημοσιεύει τα άρθρα του στη Journal de Psychologie (Παρίσι) και στο περιοδικό του Claparède Archives de Psychologie (Γενεύη). Χάρη στο πρώτο άρθρο, ο Claparede πρόσφερε στον συγγραφέα τη θέση του διευθυντή σπουδών στο Ινστιτούτο J.J. Rousseau.

Ο Piaget, ένας ιδιαίτερα φιλόπονος επιστήμονας, δημοσίευσε από τότε πάνω από είκοσι βιβλία, από τα οποία τα σημαντικότερα ασχολούνται με τις συλλογιστικές διαδικασίες στα παιδιά. Υπάρχει μεγάλη απόσταση από τα μαλάκια ως τα παιδιά, εντούτοις όμως μπορεί να βρεθεί μια κοινή βάση στην προσέγγιση του Piaget. Η σχέση του μέρους με το όλον ήταν το κυρίαρχο πρόβλημα. Το παιδί μπορεί να συλλάβει μια ορισμένη διεργασία μόνο αν είναι ικανό, την ίδια στιγμή, να συσχετίσει τις διεργασίες, τροποποιώντας τες με διάφορους καλά καθορισμένους τρόπους-για παράδειγμα, αντιστρέφοντάς τες. Ο Ρiaget πιστεύει ότι οι λοξοδρομήσεις ή αντίστροφα στάδια εξαρτώνται από ομαδοποιήσεις.

Τα συμπεράσματα του Piaget επικρίθηκαν στις Η.Π.Α. ως παραφορτωμένα από καθ' υπόθεση παραδοχές, π.χ. ότι τα παιδιά συλλογίζονται με φιλοσοφικό τρόπο και ότι υπάρχουν ζώνες ηλικίας όπου συμβαίνουν απότομα αλλαγές στις διαχωριστικές γραμμές.

Αποκτήστε το βιβλίο κατανοώντας την ανάπτυξη των παιδιών, από το εξειδικευμένο βιβλιοπωλείο ψυχολογίας του Psychology.gr

Συμβολή του Jean Piajet στην ψυχολογία

Οι μελέτες του Πιαζέ στο πεδίο της γνωστικής ανάπτυξης των παιδιών οδήγησαν στη διαμόρφωση πολλών διαφορετικών θεωριών. Εξέταζε και αξιολογούσε τις συμπεριφορές των δικών του παιδιών παρατηρώντας τις αντιδράσεις τους κατά τη βρεφική τους ηλικία και αξιολογώντας τις φυσικές τους κινήσεις και ενέργειες που έκαναν για την ικανοποίηση των αναγκών τους καθώς αυτά μεγάλωναν.

Θεωρούσε ότι η ανάπτυξη της γλώσσας και της σκέψης του παιδιού δεν πραγματοποιείται μέσα από μία συνεχή διαδικασία, αλλά λαμβάνει χώρα περνώντας μέσα από συγκεκριμένα στάδια. Συνεπώς, τα παιδιά βιώνουν τα ακόλουθα στάδια ανάπτυξης (ή αλλιώς γνωστικές περίοδοι) μέσα από τα οποία αποκτούν προβλέψιμες δεξιότητες και συμπεριφορές:

1. Αισθησιοκινητικό στάδιο: Βιώνεται στα δύο πρώτα χρόνια της ζωής, όταν το παιδί επικοινωνεί με τον κόσμο γύρω του μέσα από την κίνηση και ανακαλύπτει το περιβάλλον του μέσα από τις πέντε αισθήσεις.

2. Προσυλλογιστικό στάδιο: Βιώνεται στην ηλικία των δύο έως επτά ετών, όταν το παιδί εισάγεται στο στάδιο της φαντασίας ή αλλιώς στο στάδιο της μαγικής σκέψης. Κατά τη διάρκεια της περιόδου αυτής, το παιδί μαθαίνει τα σύμβολα της γλώσσας, αποκτά κινητικές δεξιότητες και κυριαρχείται από εγωκεντρισμό.

3. Συγκεκριμένο λειτουργικό στάδιο: Βιώνεται στην ηλικία των επτά έως έντεκα ετών, όταν το παιδί μαθαίνει να χρησιμοποιεί τη λογική σκέψη και να εκτελεί συγκεκριμένες νοητικές διεργασίες με τη χρήση βοηθημάτων. Επιπλέον, το παιδί εισάγεται σιγά σιγά στην έννοια της αφηρημένης σκέψης.

4. Τυπικά λειτουργικό στάδιο: Βιώνεται από την ηλικία των δώδεκα ετών έως και το τέλος της εφηβείας, όταν το παιδί έχει κατακτήσει πλήρως την έννοια της αφηρημένης σκέψης, είναι σε θέση να λύνει θεωρητικά προβλήματα και να εξετάζει υποθετικά σενάρια. Κατά τη διάρκεια της περιόδου αυτής, το παιδί κινείται προς μία πιο κοινωνιοκεντρική κατεύθυνση, αρχίζει να σκέφτεται δηλαδή τον ευρύτερο κοινωνικό περίγυρο και δεν εστιάζει πλέον αποκλειστικά στον εαυτό του.

Πηγές: Απόσπασμα από το βιβλίο Ιστορία της Ψυχολογίας του A.A.Roback, Εκδόσεις Βάνιας 1992 και από το άρθρο της Πύλης μας:Ζαν Πιαζέ (Jean Piaget 1896-1980)