Οι "αδειανοί από ενέργεια" και οι "ανικανοποίητοι πολεμιστές"

Ακρόαση άρθρου......

Παρατηρώντας τους ανθρώπους και τον τρόπο που συμπεριφέρονται, συχνά στο μυαλό μας τους κατατάσσουμε σε κατηγορίες. Αυτό το κάνουμε όλοι μας και δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση ρατσιστική αντιμετώπιση των άλλων.

Όταν συναντάμε κάποιον για πρώτη φορά και αφού αρχίζουμε να τον γνωρίζουμε λίγο περισσότερο, λέμε από μέσα μας: «Αχά, κάπου έχω ξανασυναντήσει κάποιον σαν εσένα, ξέρω πως να σε αντιμετωπίσω...». Μπορούμε έτσι να χειριστούμε ευκολότερα τους άλλους, ιδιαίτερα στα πρώτα στάδια της γνωριμίας μας όχι σαν εντελώς άγνωστους, αλλά σαν τύπους χαρακτήρων με τους οποίους έχουμε ξαναέρθει σε επαφή και στο παρελθόν.

Έτσι λοιπόν, θέλω να αναφερθώ σε δύο μεγάλες κατηγορίες ανθρώπων που πολύ συχνά συναντώ μπροστά μου. Οι κατηγορίες αυτές είναι προϊόν του δικού μου προσωπικού τρόπου σκέψης με την έννοια που προαναφέρθηκα.

Αν έπρεπε να δώσω ένα όνομα σε καθεμία από τις ομάδες αυτές, θα έλεγα τους μεν οι «αδειανοί από ενέργεια» και τους δε οι «ανικανοποίητοι πολεμιστές». Και προτού περάσει από το μυαλό κάποιου ότι σκοπεύω να αναφερθώ απαξιωτικά για κανένα, σημειώνω ότι θα καταθέσω κάποιες απόψεις όχι για το αποτέλεσμα, δηλαδή τη στάση και τη συμπεριφορά τους, αλλά για τις αιτίες που κατά τη γνώμη μου οδήγησαν σε αυτό το αποτέλεσμα.

Κάθε άνθρωπος κουβαλάει ένα σύνολο ιδιαίτερων ικανοτήτων, ο συνδυασμός των οποίων τον κάνει μοναδικό.

Με τη θρησκευτική οπτική θα μπορούσαμε να μιλήσουμε για ταλέντα χαρισμένα από το Θεό, με την ουδέτερη γλώσσα της ψυχολογίας αναφερόμαστε στην διαφορετικότητα του κάθε ατόμου ως αποτέλεσμα του μοναδικού συνδυασμού χαρακτηριστικών προσωπικότητας που κουβαλάει.

Ποια είναι λοιπόν η αποστολή του καθενός μας, τι θα μας οδηγήσει σε αυτό που άλλοι ονομάζουν ευτυχία και άλλοι νόημα της ζωής; Δύσκολη η απάντηση θα πείτε και σίγουρα είναι.

Πιστεύω όμως, πως αυτή η μοναδική πορεία εκμετάλλευσης των ιδιαίτερων ικανοτήτων μας και ανάδειξης του προσωπικού μας δυναμικού είναι και αυτό που δίνει τελικά νόημα στη ζωή μας. Είναι το ταξίδι στην προσωπική μας Ιθάκη, όπως πολύ εύστοχα είχε παρατηρήσει και ο Καβάφης, αυτό το ταξίδι που όσο πιο μακρινό και δύσκολο υπήρξε, τόσο πιο σοφούς και γεμάτους εμπειρίες μας έκανε.

Σίγουρα λοιπόν, η αίσθηση ανάδειξης των προσωπικών μας ικανοτήτων, μας αφήνει μια γεύση μεγαλύτερης ικανοποίησης και μας κάνει να βλέπουμε τη ζωή με πιο αισιόδοξη ματιά.

Όλοι οι μεγάλοι ψυχοθεραπευτές της εποχής μας συμφωνούν ότι ο άνθρωπος όταν γεράσει νιώθει τόσο μικρότερο φόβο για τον θάνατό του, όσο πλουσιότερη από εμπειρίες ζωή έχει ζήσει.

Τι γίνεται όμως στην αντίθετη περίπτωση;
Στην αντίθετη περίπτωση δυστυχώς κυριευόμαστε σταδιακά από μια αρνητική αντιμετώπιση για τις καταστάσεις γύρω μας.

Και θα αναφερθώ πιο συγκεκριμένα στις δυο ομάδες ανθρώπων που τα δικά μου μάτια συναντούν συνεχώς μπροστά τους.

Οι «αδειανοί από ενέργεια» έχουν κατά τη γνώμη μου αποδεχτεί πέραν κάθε αμφιβολίας το γεγονός ότι η κατάστασή τους είναι αυτή που είναι, ότι η καθημερινότητά τους έχει αυτή τη γκριζόμαυρη απόχρωση που δεν αλλάζει και έχουν αποφασίσει να την υπομείνουν στωικά. Η πλήρης έλλειψη προσωπικών στόχων που να τους παρακινούν, τους κάνουν να νιώθουν κουρασμένοι από τα πάντα και αποφεύγουν οτιδήποτε μπορεί να τους οδηγήσει σε συγκρούσεις, μια και νιώθουν υπερβολικά αδύναμοι για να χειριστούν καταστάσεις έξω από την καθημερινή τους ρουτίνα. Γιατί; Επειδή κάποιος κάποτε τους έπεισε ότι αυτό είναι η ζωή ή ότι αυτές είναι οι δυνατότητές τους και έτσι απαγόρευσαν από τον εαυτό τους να διεκδικήσει τίποτα παραπάνω.

Οι «ανικανοποίητοι πολεμιστές» αντίθετα είναι γεμάτοι από ενέργεια. Νιώθουν ότι τα κίνητρά τους είναι σημαντικά (έως ιερά) και είναι έτοιμοι να δώσουν όλο τους το είναι για να πετύχουν τους στόχους τους. Οι στόχοι τους βέβαια έχουν πάντα σχέση με το να πλήξουν ορατούς ή αόρατους εχθρούς και να νικήσουν σε ιερούς πολέμους, όπου αυτοί αντιπροσωπεύουν το εξαγνισμένο καλό και οι αντίπαλοί τους το απόλυτο κακό.

Όμως τελικά το συναίσθημά τους είναι αρνητικό και αυτό είναι το μόνο σημαντικό. Το τι νιώθουμε είναι ο αδιάψευστος δείκτης της ειλικρίνειάς μας απέναντι στον εαυτό μας για το αν αυτό που κάνουμε είναι αυτό που μας γεμίζει πραγματικά. Είναι σαν να ζητάμε με επιμονή από κάποιον να μας δώσει να πιούμε ένα ποτήρι χυμό και επειδή αυτός ο χυμός που μας δίνει δεν μας ξεδιψά, τον μισούμε όλο και πιο πολύ και του ζητάμε να μας δώσει όλο και περισσότερο. Όμως ο συγκεκριμένος άνθρωπος έχει μόνο αυτόν τον χυμό να μας δώσει και συνεπώς δεν μπορεί να μας βοηθήσει με τη δίψα μας.

Και αρνούμαστε τόσο πεισματικά να παραδεχτούμε ότι ζητάμε βοήθεια από τον λάθος άνθρωπο για να ξεδιψάσουμε, που μπορεί να μας πάρει χρόνια ή και μια ζωή ολόκληρη μέχρι να το συνειδητοποιήσουμε.

Κάποτε ο πορτογάλος συγγραφέας Πάολο Κοέλιο, είχε μιλήσει για τα «σημάδια», τα μηνύματα που μας δίνει η ζωή για το αν κινούμαστε προς τη σωστή κατεύθυνση. Είναι οι στιγμές εκείνες που ξεφύγαμε από την ανία και το μίσος και νιώσαμε για λίγο γνήσιοι και ζωντανοί.

Όσο πιο μακριά φύγαμε από τον δρόμο μου μας υπέδειξε εκείνο το μονοπάτι, τόσο πιο πολύ απομακρυνθήκαμε από τον αληθινό εαυτό μας και βουλιάξαμε στη μικρότητά μας.

Τι προτείνω;
Ας αρχίσουμε να δίνουμε στον εαυτό μας μικρές καθημερινές ενέσεις ικανοποίησης με πράγματα που πραγματικά μας κάνουν να αισθανόμαστε καλά (και ας είναι μακριά από τις μέχρι τώρα συνήθειές μας) και σιγά σιγά το ένστικτό μας θα μας οδηγήσει σε απαντήσεις πάνω σε σημαντικότερα ερωτήματα. Μια μικρή αλλαγή πάντοτε φέρνει μια μεγάλη.

Αναφορές

Κ.Π. Καβάφης. Ιθάκη, περιοδικό Γράμματα, Αλεξάνδρεια,1911
Πάολο Κοέλιο. Το εγχειρίδιο του πολεμιστή του φωτός.  Εκδόσεις Λιβάνης-Νέα Σύνορα, 1998

Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου

Βεργύρης Γιώργος - Ψυχολόγος

Είμαι ψυχολόγος απόφοιτος του Παντείου Πανεπιστημίου. Είμαι υποψήφιος διδάκτορας του Παντείου Πανεπιστημίου. ¨Εχω παρακολουθήσει σεμιναριακά μαθήματα στον τομέα της Συστημικής Ψυχοθεραπείας.

6978487079

Δείτε όλα τα άρθρα Σελίδα ειδικού