Γρηγορότερη γήρανση σε παιδιά θύματα βίας ή άλλων τραυματικών εμπειριών

Ακρόαση άρθρου......

Τα παιδιά που έχουν βιώσει βία ή άλλη τραυματική εμπειρία, φαίνεται να γερνάνε πιο γρήγορα, μπαίνουν πιο νωρίς στην εφηβεία και δείχνουν πιο έντονα σημάδια κυτταρικής γήρανσης, σύμφωνα με μια νέα έρευνα επιστημόνων στις ΗΠΑ. Η μελέτη επιβεβαιώνει προηγούμενα ευρήματα ότι οι πρώιμες αρνητικές εμπειρίες αφήνουν μονιμότερο βιολογικό «αποτύπωμα» και όχι μόνο ψυχολογικό.

Η έκθεση στη βία επιταγχύνει τη διαδικασία της γήρανσης

Οι ερευνητές, με επικεφαλής την αναπληρώτρια καθηγήτρια ψυχολογίας Κέιτι ΜακΛόφλιν του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο αμερικανικό περιοδικό ψυχολογίας «Psychological Bulletin», αξιολόγησαν σχεδόν 80 μελέτες, οι οποίες αφορούσαν συνολικά περισσότερα από 116.000 άτομα, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι η βία ή το ψυχικό τραύμα επιταχύνουν τη διαδικασία της γήρανσης.

Η επανειλημμένη έκθεση στη βία στα κορίτσια φέρνει αρκετούς μήνες νωρίτερα την πρώτη τους περίοδο και την είσοδο στην εφηβεία. Είναι γνωστό ότι η πρώιμη εφηβεία συνδέεται με διάφορα σωματικά και ψυχικά προβλήματα αργότερα στη ζωή.

Επίσης, τα παιδιά θύματα βίας ή τραυματικής εμπειρίας έχουν μεγαλύτερη βιολογική ηλικία κατά μερικούς μήνες ή ακόμη και χρόνια, σε σχέση με τη χρονολογική ηλικία τους, με βάση το σχετικό δείκτη που είναι το μήκος των τελομερών στα άκρα των χρωμοσωμάτων (όσο μικρότερα είναι τα τελομερή, τόσο μεγαλύτερη η βιολογική ηλικία του σώματος). Μελέτες στο παρελθόν έχουν συσχετίσει την ταχύτερη κυτταρική γήρανση με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου, καρδιαγγειακής νόσου, διαβήτη κ.α.

Μια δεύτερη ανάλυση και συστηματική αξιολόγηση 25 μελετών με πάνω από 3.200 συμμετέχοντες, συμπέρανε ότι οι βίαιες και τραυματικές εμπειρίες κατά την παιδική ηλικία επηρεάζουν βιολογικά και την ανάπτυξη του εγκεφάλου, μειώνοντας το πάχος του εγκεφαλικού φλοιού (επίσης σημάδι γήρανσης καθώς ο φλοιός λεπταίνει όσο οι άνθρωποι γερνάνε).

Η Alice Miller και το τραύμα της παιδικής ηλικίας

Η Alice Miller μας φωτίζει τον σκοτεινό αυτόν δρόμο. Με την θεωρία της συσχέτισε τις επιπτώσεις ενός τραύματος στα πρώιμα χρόνια της ζωής,  με την ψυχοπαθολογία της ενήλικης ζωής.

Στην πορεία της ζωής μας για την αναζήτηση της ευτυχίας χρειαζόμαστε και την συνδρομή της ψυχικής μας διάστασης. Ο τραυματισμός αυτής της διάστασης, ακόμα και από την παιδική ηλικία, μας συνοδεύει και στην ενήλικη ζωή και επηρεάζει την μετέπειτα κοινωνική μας συμπεριφορά. Είμαστε κατά έναν τρόπο οι καταγραφές του παρελθόντος μας.

Η οικογένεια είναι ο πρωτογενής εκείνος πυρήνας όπου αναπτύσσονται ιδιαίτερες συναισθηματικές εντάσεις και προσκολλήσεις μεταξύ των μελών. Τα παιδιά καθότι βρίσκονται στην αρχή της δόμησης της προσωπικότητας τους, είναι ευάλωτα σε αυτές.

Ενδοοικογενειακή βία

Αρκετές έρευνες έχουν δείξει ότι: «το οικογενειακό περιβάλλον μπορεί να εμπλέκεται στην αρχή της εμφάνισης ψυχολογικών προβλημάτων. Τα παιδιά υψηλού κινδύνου για την εκδήλωση αυτών των προβλημάτων, σε αντίθεση με αυτά πού δεν θα την εκδηλώσουν, είναι πολύ πιθανότερο να έχουν αρνητικές οικογενειακές σχέσεις. (Burman et al., 1987. Marcuw et at., 1987)».

Υπάρχει μια λεπτή γραμμή που συνδέει την αναζήτηση για αγάπη και ενδοοικογενειακή βία, καθώς και λιγότερες ή περισσότερες μορφές επιβολής και χειραγώγησης.

Οι γονείς τις περισσότερες φορές μας αναγκάζουν ν’ ακολουθήσουμε συγκεκριμένες συμβατικές συμπεριφορές και δεν μας επιτρέπουν καθόλου να συνειδητοποιήσουμε τις ανάγκες μας, πόσο μάλλον να τις εκφράσουμε.

Έτσι το παιδί αναγκάζεται να προσαρμοστεί για να διασφαλίσει την ψευδαίσθηση της αγάπης, της φροντίδας και της συμπαθείας. Αυτό έχει σαν συνέπεια να αποκλίνει από τον αληθινό του εαυτό. Οι γονείς επιπλέον βρίσκουν στον ψευδή εαυτό του παιδιού την επιβεβαίωση που αναζητούν.

Η ανάγκη όμως του ανθρώπου για αγάπη και αποδοχή, πολλές φορές τον ωθεί να κλείνει  τα μάτια στην αβάσταχτη αλήθεια της πραγματικότητας.

Η ενδεχόμενη βίαιη ή κακοποιητική συμπεριφορά που συνέβη στην παιδική ηλικία συνήθως απωθείται, ενώ η μη κατανόηση της μπορεί να αναπαραχθεί και να καταστρέψει την ζωή τους αλλά και την ζωή των άλλων.

Ψηφιακό Marketing για Ψυχολόγους: Κύκλος 11 Σεμιναρίων με Βέλτιστες Πρακτικές και Εργαλεία Διαχείρισης διαδικτυακής παρουσίας | Διοργάνωση: PSYCHOLOGY.GR

«Το καταφύγιο των παιδιών σαν προστασία ενάντια στην βία είναι οι μηχανισμοί διχασμού, όπου τα παιδιά νεκρώνονται ψυχικά. Με τον χρόνο αυτά τα παιδιά και τα θύματα βίας ξεχνούν τις βιαιότητες που έζησαν και τις αναπαραγάγουν με διαφορετικούς τρόπους» (Miller, 1988).

Στο βαθμό που κατανοούμε τον εαυτό μας και απελευθερωνόμαστε από τα δεσμά του παρελθόντος και πιστέψουμε ότι από εμάς εξαρτάται η δική μας ευτυχία, ίσως τότε να βιώσουμε σαν κοινωνία έναν κόσμο όπου η βία θα απουσιάζει. Το ότι συνεχίζει να υπάρχει, αυτό ίσως να σημαίνει ότι βρίσκουμε τρόπους ως ενήλικες, ώστε τα παιδιά μας να την υφίστανται  και να την αναπαραγάγουν με έναν άλλον τρόπο.

Πηγές:

ΑΠΕ-ΜΠΕ

Biological Aging in Childhood and Adolescence Following Experiences of Threat and Deprivation: A Systematic Review and Meta-Analysis

Άρθρο από αρχείο της Πύλης Ψυχολογίας: Επιπτώσεις ενός τραύματος στην παιδική ηλικία. Η συσχέτιση του στην ενήλικη ζωή ως μορφή βίας