Το άγχος που προκαλούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να οδηγήσει σε εξάρτηση

Ακρόαση άρθρου......

Πριν από σαράντα περίπου χρόνια, τo 1971, εστάλη το πρώτο e-mail. Δεκαεπτά χρόνια μετά, το 1988, δημιουργήθηκε η IRC, η πρώτη υπηρεσία ανταλλαγής μηνυμάτων σε πραγματικό χρόνο (γνωστό ως online chat). Έκτοτε, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν κατακλύσει τον κόσμο. Σήμερα χρησιμοποιούνται από 1 στους 4 ανθρώπους παγκοσμίως, με μόνο το Facebook να απαριθμεί πάνω από 1.3 δισεκατομμύρια χρήστες.

Σύμφωνα μάλιστα με μια έρευνα που πραγματοποίησε το 2014 το Pew Research Center στην Αμερική, το 70% των χρηστών του Facebook συνδέεται καθημερινά, ενώ το 45% συνδέεται πολλές φορές μέσα στη μέρα. Επίσης, το 52% των χρηστών του διαδικτύου χρησιμοποιεί δύο ή και περισσότερα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ποσοστό που εμφανίζει σημαντική αύξηση (το 2013 ήταν 42%). Αλλά και στη χώρα μας, σύμφωνα με μια έρευνα του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών που πραγματοποιήθηκε το 2014, υπάρχει αυξητική τάση στη χρήση όλων των μέσων κοινωνικής δικτύωσης σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια.

Νέα έρευνα συνδέει το άγχος με τα social media

Οι χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης (social media) εξαρτώνται όλο και περισσότερο σε αυτά, παρά το γεγονός ότι τους προκαλούν άγχος, σύμφωνα με νέα έρευνα την οποία επικαλείται η ScienceDaily.

Τα αποτελέσματα που δημοσιεύτηκαν στην επιστημονική επιθεώρηση «Information Systems Journal» έδειξαν ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπως το Facebook και το Instagram, προκαλούν άγχος, γνωστό και ως τεχνολογικό στρες (technostress). Ωστόσο, οι χρήστες για να το αντιμετωπίσουν μεταπηδούν από το ένα κοινωνικό δίκτυο στο άλλο ή σε ποικίλες δραστηριότητες εντός του κοινωνικού δικτύου χωρίς να κλείνουν το μέσο που ‘γέννησε’ το στρες.

Η καθηγήτρια Μονιντίπα Ταράφνταρ από τη σχολή Διοίκησης στο Πανεπιστήμιο του Λάνκαστερ, μία από τους συντάκτες της μελέτης, εξηγεί ότι, αν και φαίνεται παράδοξο, οι χρήστες των κοινωνικών δικτύων χρησιμοποιούν άλλες δραστηριότητες του κοινωνικού δικτύου για να αποφύγουν το άγχος που τους προκαλεί κάποια από αυτές, δημιουργώντας με αυτόν τον τρόπο μια σύγχυση ανάμεσα στο άγχος και στην εξαναγκαστική χρήση του μέσου.

Οι μελετητές παρατηρώντας τις συνήθειες 444 χρηστών του Facebook διαπίστωσαν ότι οι χρήστες έστελναν μηνύματα με φίλους ή τσέκαραν τα νέα ή έκαναν νέες δημοσιεύσεις ανάλογα με το αν κάποια από αυτές της δραστηριότητες τούς προκαλούσε άγχος. Αυτή η συμπεριφορά αυξάνει την πιθανότητα εξάρτησης από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης καθώς χρησιμοποιούνται διαφορετικές δραστηριότητες του ίδιου του μέσου για μεγάλες χρονικές περιόδους.

Όταν οι ίδιοι οι παράγοντες που προκαλούν το στρες χρησιμοποιούνται και ως τρόποι αντιμετώπισης του, οι χρήστες των κοινωνικών δικτύων μένουν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα στο ίδιο περιβάλλον και δεν αναζητούν εναλλακτικές δραστηριότητες μακριά από αυτό δημιουργώντας μια εξαρτητική συμπεριφορά.

Η μελέτη των τρόπων αντιμετώπισης άγχους

Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Λάνκαστερ διερεύνησαν τις διαφορετικές μορφές που μπορεί να πάρει το άγχος από τα social media (π.χ. αίσθηση ότι εισβάλουν στην προσωπική τους ζωή, υπερβολικές κοινωνικές απαιτήσεις και κοινωνικές πληροφορίες κ.α.) και εξέτασαν δύο διαφορετικούς τρόπους αντιμετώπισης του άγχους που προέρχεται από αυτά.

Στον πρώτο τρόπο οι συμμετέχοντες απενεργοποιούσαν το μέσο που τους προκαλούσε το άγχος και ασχολούνταν με άλλες εναλλακτικές δραστηριότητες, όπως η επικοινωνία με άλλα μέλη της οικογένειας.

Η δεύτερη στρατηγική μείωσης του άγχους χαρακτηρίστηκε από δραστηριότητες εντός του ίδιου του κοινωνικού δικτύου, μέθοδος που ήταν συχνότερη στους πιο τακτικούς χρήστες και μπορεί δυνητικά να οδηγήσει σε εξάρτηση.

Η Ταράφνταρ παρατηρεί πως η αντιμετώπιση του τεχνολογικού στρες μέσω ποικίλων δραστηριοτήτων εντός ενός κοινωνικού δικτύου είναι ένα νέο ενδιαφέρον φαινόμενο, καθώς υποδηλώνει πως οι άνθρωποι προσλαμβάνουν διαφορετικά το τεχνολογικό στρες από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης καθαυτά.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ | Επιστημονική δημοσίευση: ScienceDaily

Η εισαγωγή αποτελεί απόσπασμα από το άρθρο Social Media. Ποιές είναι οι επιπτώσεις τους στην ψυχική μας υγεία της επιστημονικής συνεργάτιδος της Πύλης Ψυχολογίας Psychology.gr, Ειρήνης Κορδερά.