Έχει διαπιστωθεί από πολλούς ειδικούς στο χώρο της ψυχικής υγείας, ότι η ελληνική οικογένεια όχι μόνο δεν ενθαρρύνει αλλά πολύ συχνά αποτρέπει την ουσιαστική ενηλικίωση των παιδιών.

Η πανδημία έχει αλλάξει ριζικά την καθημερινότητα των περισσότερων από εμάς, διαμορφώνοντας μια καινούργια πραγματικότητα με δυσκολίες και προκλήσεις. Το Δίκτυο Πρόληψης και Έγκαιρης Παρέμβασης του ΚΕΘΕΑ προτείνει έναν δεκάλογο για το πώς μπορούμε να προσαρμοστούμε στη νέα κατάσταση, να αντλήσουμε από τα αποθέματά μας και να υπερβούμε τις αντιξοότητες, φροντίζοντας τον εαυτό μας και τους άλλους.

Η γονεϊκότητα αποτελεί μία από τις πιο δύσκολες "δουλειές" που ένας ενήλικας μπορεί να κάνει, από την στιγμή που δεν υπάρχει καμία προετοιμασία ή εκπαίδευση για κάτι τέτοιο. Τα παιδιά από την ηλικία των 3 ετών και μετά, αρχίζουν να συνειδητοποιούν ότι η φαντασία και η πραγματικότητα είναι δύο διαφορετικά πράγματα και μπαίνουν σε έναν κόσμο με δομή και κανόνες.

Στα διεθνή μέσα, διαβάζουμε συχνά για το πρόβλημα εθισμού παιδιών σε ηλεκτρονικά μέσα. Σύμφωνα με έρευνες, τα περισσότερα παιδιά περνούν 3,6 ώρες καθημερινά μπροστά σε μία οθόνη, ενώ κοιμούνται πολύ λιγότερο από το συνιστώμενο. 

Η διεργασία της γονικότητας αναφέρεται στις γενικές μεταβολές της σχέσης γονέα-παιδιού. Τα χαρακτηριστικά που καθορίζουν τη σχέση είναι επίσης αυτά που περιγράφουν τη διεργασία. Είναι το δοχείο που περιέχει τις λεπτομέρειες. Επί παραδείγματι, η διεργασία της σχέσης μεταξύ δύο ανθρώπων -για να χρησιμοποιήσουμε μια διάσταση- μπορεί είτε να βασίζεται στον σεβασμό είτε όχι. Στην πραγματικότητα όμως οι σχέσεις είναι πολυδιάστατες και πολύπλοκες.

Σύμφωνα με τη γραμμική αντίληψη του χρόνου, η παιδική ηλικία θεωρείται ως ένα στάδιο ανάπτυξης το οποίο ολοκληρώνεται καθώς διανύουμε την πορεία προς την ενηλικίωση. Στην πραγματικότητα, η προσωπικότητά μας εξελίσσεται διαδοχικά εμπεριέχοντας σε κάθε στάδιο της ζωής μας όλες τις εμπειρίες των προηγούμενων σταδίων.

Είναι αλήθεια ότι το να θέσετε όρια δεν είναι εύκολο. Ο παραλυτικός φόβος του πώς μπορεί να αντιδράσει κάποιος στα όριά μας μπορεί να μας κάνει περισσότερο συγκρατημένους.

Η εμπειρία του ατόμου που πάσχει από κρίσεις πανικού είναι, αναμφισβήτητα, πολύ δύσκολη.Πολλές φορές βιώνεται σαν ένα τσουνάμι που παρασύρει τα πάντα στο πέρασμά του, αφήνοντάς τον ανήμπορο να αντιδράσει και να έχει τον έλεγχο της κατάστασης. Όμως δεν πρέπει να αγνοούμε το βάρος εκείνων που συντροφεύουν ένα άτομο με κρίσεις πανικού.

Στο παρόν άρθρο θα εξετάσουμε τους 4 τύπους γονέων, θα περιγράψουμε τις ιδιαίτερες μορφές της συμπεριφοράς τους και τις επιπτώσεις της συμπεριφοράς αυτής στην ψυχοκοινωνική ανάπτυξη του παιδιού και τέλος, θα αναφερθούμε στους «ιδανικούς» γονείς και πιο συγκεκριμένα στο συνδυασμό 3 χαρακτηριστικών που καθιστούν έναν γονέα «ιδανικό»

Συνεξάρτηση είναι η κατάσταση στην οποία ένα άτομο αναλαμβάνει τα προβλήματα, τις ανάγκες, τις απαιτήσεις, τα θέλω των άλλων σα να είναι δικά του. Ο συνεξαρτημένος βρίσκεται σε μία κατάσταση μόνιμου άγχους, τρέχει και αγωνιά συνεχώς για να εκπληρώσει και να ανταποκριθεί στις προσδοκίες των άλλων με έναν τρόπο ο οποίος καταπιέζει τον ίδιο και τις δικές του ανάγκες και απαιτήσεις.

Οι γονείς θεωρούνται ως οι πολύτιμοι λίθοι που θα διαμορφώσουν τη προσωπικότητα των παιδιών, τα οποία θα κυριαρχήσουν και θα επιδράσουν στο κόσμο. Ανάλογα με το πώς οι γονείς συμπεριφέρονται προς τα παιδιά τους, ποιες αξίες ενστερνίζονται και αφήνουν ως περιουσία στους νέους καθώς και οι απόψεις και οι αντιλήψεις που τους διακατέχουν για όλους τους τομείς της ανθρώπινης ζωής, συμβάλλουν στην συναισθηματική, γνωστική και κοινωνική ανάπτυξη των παιδιών.

Ο γάμος είναι αναμφίβολα ένας από τους πιο ανθεκτικούς και σημαντικούς κοινωνικούς θεσμούς. Ορισμένες κοινωνίες στην Ευρώπη και στη Μέση Ανατολή θεωρούν τον γάμο κυριολεκτικά μια επιχειρηματική διευθέτηση. Τα παιδιά στην Ινδία αρραβωνιάζονται για να ενώσουν ισχυρές οικογένειες. Δεν είναι πολλά τα χρόνια που για να παντρευτεί μια γυναίκα έπρεπε να καταβληθεί προίκα.

Βασική υπόθεση αυταρχικής προσωπικότητας: Ο Adorno και οι συνεργάτες του (1950) διατύπωσαν την υπόθεση ότι οι πολιτικές στάσεις των ανθρώπων εκφράζουν την προσωπικότητά τους. Η προκατάληψη αποτελεί εκδήλωση ενός παθολογικού τύπου προσωπικότητας.

Πολύ συχνά οι γονείς εκφράζουν έντονο προβληματισμό που αφορά ένα από τα πιο δύσκολα εγχειρήματα που αναλαμβάνουν να φέρουν εις πέρας από το ρόλο τους αυτό. Το δύσκολο αυτό εγχείρημα είναι η επίτευξη ισορροπίας ανάμεσα στην οριοθέτηση της συμπεριφοράς του παιδιού και στην προώθηση της αυτονομίας του.

Πολλές φορές οι ανάγκες μας δεν βρίσκουν την ικανοποίηση ή την εκπλήρωση που ζητούν. Κάτι τέτοιο είναι εντάξει αφού δεν είναι εφικτό, πάντα, είτε να έχουμε αυτό που θέλουμε είτε τα πράγματα να εξελίσσονται και να συμβαίνουν με τη ροή που επιθυμούμε ή έχουμε προγραμματίσει.

Ωστόσο, οι καταστάσεις αρχίζουν να γίνονται πιο περίπλοκες όταν οι ανάγκες μας βρίσκουν «τοίχο» στις ανάγκες των άλλων.

Όλες μας οι σχέσεις εμφανίζουν διάφορα προβλήματα κατά καιρούς. Αδυναμία επικοινωνίας, διαφορετικά θέλω, μη κάλυψη βασικών αναγκών κάνουν αργά ή γρήγορα την εμφάνισή τους. Ο κυριότερος λόγος  που αποτελεί και τη γενεσιουργό αιτία όλων αυτών των προβλημάτων, τις περισσότερες φορές είναι η έλλειψη θεσμοθέτησης ορίων. 

Το να θέτουμε όρια σημαίνει ότι εκτιμάμαι τον εαυτό μας σαν μια ξεχωριστή οντότητα με ανάγκες και επιθυμίες που πιθανόν να διαφέρουν από αυτές των άλλων. Είναι επομένως η «τέχνη» του να είμαστε ο εαυτός μας ενώ βρισκόμαστε σε μια σχέση.

Δεν  είναι  λίγες  οι φορές που στην καθημερινότητά μας αισθανόμαστε πιεσμένοι. Γρήγοροι ρυθμοί ζωής, διαπροσωπικές επαφές είτε στο επίπεδο της εργασίας είτε σε φιλικό-οικογενειακό πλαίσιο, είναι δυνατό να μας επηρεάσουν συναισθηματικά.

Η εικόνα του καλού ανθρώπου έχει παρεξηγηθεί αρκετά. Κατά τη γνώμη μου, δεν πρόκειται για κάποιον που απλώς υπομένει τα βάσανα της ζωής και περιμένει στωικά την ανταμοιβή του μετά θάνατον, στον Παράδεισο ή στη Δευτέρα Παρουσία. Ούτε είναι εκείνη του ανθρώπου που δεν λέει «όχι» σε οτιδήποτε του ζητούν.

Ο Ιπποκράτης έλεγε ότι κάθε ασθένεια ξεκινά πρώτα από την ψυχή και μετά εκδηλώνεται στο σώμα. Από τότε πληθώρα ερευνών από τις επιστήμες της ψυχολογίας, της νευροψυχολογίας, καθώς και εμπειρίες ψυχοθεραπευτών από ιστορίες πελατών τους βγάζουν στο φως τη δύναμη που έχουν οι σκέψεις μας και τα συναισθήματά μας πάνω στο σώμα μας και έρχονται με κάποιο τρόπο να επιβεβαιώσουν την Ιπποκρατική θεώρηση των πραγμάτων.