Συνεξάρτηση είναι η κατάσταση στην οποία ένα άτομο αναλαμβάνει τα προβλήματα, τις ανάγκες, τις απαιτήσεις, τα θέλω των άλλων σα να είναι δικά του. Ο συνεξαρτημένος βρίσκεται σε μία κατάσταση μόνιμου άγχους, τρέχει και αγωνιά συνεχώς για να εκπληρώσει και να ανταποκριθεί στις προσδοκίες των άλλων με έναν τρόπο ο οποίος καταπιέζει τον ίδιο και τις δικές του ανάγκες και απαιτήσεις.
Συμπεριφορές Συνεξάρτησης
Το να κάνουμε θυσίες κάποιες φορές στη ζωή μας είναι αναγκαίο και απαραίτητο. Όμως η καταπίεση των δικών μας αναγκών και συναισθημάτων για μήνες στη χειρότερη περίπτωση ακόμα και για χρόνια, αυτό δεν είναι υγιές. Ο συνεξαρτημένος βρίσκεται συνεχώς σε "κατάσταση πανικού", αγωνιά διαρκώς για το αν δυσαρεστήσει ή απογοητεύσει τους άλλους και αδυνατεί να θέσει τα δικά του προσωπικά όρια ή να πει "όχι".
Τα άτομα που είναι συνεξαρτημένα, συνήθως είναι άτομα με χαμηλή αυτοεκτίμηση που προσπαθούν μέσα από το θαυμασμό ή την έγκριση των άλλων να επιβεβαιωθούν για την προσωπική τους αξία. Η συνεξάρτηση οδηγεί σταδιακά τον άνθρωπο σε σωματική και ψυχολογική καταρράκωση και τις περισσότερες φορές αποτελεί την εύκολη οδό για τη δημιουργία ψυχικών παθήσεων, όπως κατάθλιψη, μελαγχολία, προβλήματα αυτοεκτίμησης.
Αιτιολογία Συνεξάρτησης
Το ερώτημα που γεννάται είναι: ποια είναι τα αίτια της συνεξάρτησης; Όπως και στην περίπτωση της ενοχής, η συνεξάρτηση απορρέει συνήθως από τις ελλειμματικές συναισθηματικές σχέσεις με τους γονείς και στην προβληματική σχέση μαζί τους. Ως παιδιά, μαθαίνουμε ότι οι πράξεις μας πρέπει να έχουν την έγκριση των γονιών μας και προσπαθούμε πάντα για αυτό επειδή θεωρούμε ότι μόνο έτσι θα αξίζουμε την αγάπη τους.
Στην ουσία, καλλιεργείται στον άνθρωπο η πεποίθηση ότι πρέπει να αγωνιστεί για να κερδίσει την αγάπη και την εκτίμηση και ότι δεν την αξίζει επειδή είναι αυτό που είναι.
Έτσι δημιουργείται το υπόστρωμα για να υιοθετηθούν λανθασμένες αντιλήψεις, οι οποίες κυριαρχούνται από το φόβο ότι οι άλλοι θα πάψουν να μας αγαπούν και το άτομο ακολουθεί και εθίζεται από αυτή τη νοοτροπία και στην ενήλικη ζωή του και σε όλες του τις σχέσεις. Οι συνεξαρτημένοι άνθρωποι καταπιέζουν τον εαυτό και τα συναισθήματά τους, βρίσκονται συνεχώς σε αγωνία μήπως οι άλλοι τον χρειαστούν και εκείνους δεν είναι παρόν.
Η υπερβολική καλοσύνη όχι μόνο δε βελτιώνει τις ανθρώπινες σχέσεις, αλλά μπορεί τελικά να γίνει και η πηγή πολλών προβλημάτων. Το να μη θέτουμε όρια και να είμαστε πάντα "καλοί" με τους άλλους δε διευκολύνει τις ανθρώπινες σχέσεις, αλλά μπορεί πολλές -τις περισσότερες μάλιστα- φορές στην εκμετάλλευση, στην ανισότητα και τη συναισθηματική ανασφάλεια. Και αυτό διότι ο άνθρωπος που δεν εκτιμά τον εαυτό του, τελικά μαθαίνει και τους άλλους να μην τον εκτιμούν.
Η συνεξάρτηση είναι ένας τρόπος ζωής που σταδιακά μας οδηγεί στην απόλυτη εξουθένωση και καταπίεση των δικών μας αναγκών, το άτομο σταδιακά νοιώθει θυμό, κατάθλιψη, δυσφορία ακόμα και όταν δεν υπάρχει κάποιος συγκεκριμένος λόγος. Όχι μόνο μας αποξενώνει από τον αληθινό εαυτό μας, αλλά δε δίνει τη δυνατότητα και στους άλλους να χτίσουν τη δική τους ζωή.
Τα συνεξαρτημένα άτομα πολλές φορές ακόμα και όταν υποφέρουν ψυχικά, νοιώθουν μέσα τους και μία μικρή ικανοποίηση, επειδή μπορούν και τα καταφέρνουν.
10 Βιωματικά Εργαστήρια για Γονείς (Νοέμβριος 2024 – Απρίλιος 2025) | Διοργάνωση: PSYCHOLOGY.GR | Συμμετοχή: 35 ευρώ για εγγραφές που θα γίνουν έως Κυριακή 17 Νοεμβρίου. Με αυτό το κόστος, έχετε πρόσβαση στο σύνολο των 10 σεμιναρίων που θα διεξαχθούν.
Ο άνθρωπος μπορεί να διορθώσει τον "εθισμό" του στη συνεξάρτηση με το να θέσει τα δικά του προσωπικά όρια και να μάθει ότι μερικές φορές πρέπει να λέει και "όχι", χωρίς να νοιώθει ενοχές.
Είναι σημαντικό να αντιληφθεί κάποιος ότι η αντίληψη ότι πρέπει να αποδείξουμε ότι αξίζουμε την αγάπη είναι λανθασμένη και ότι το να λέμε μερικές φορές και "όχι" είναι υγιές και απαραίτητο.
Οι συνεξαρτημένοι νοιώθουν ότι αξίζουν μόνο όταν έχουν την προσοχή και την εκτίμηση των άλλων, για αυτό και η προσωπική ενασχόληση με τον εαυτό μας και η καλλιέργεια της αγάπης για αυτόν, θα μας βοηθήσει να απεγκλωβιστούμε από την προσκόλληση στη γνώμη των άλλων.
Ας σκεφτεί μόνο κάποιος πόσο σπουδαία πράγματα μπορούν να συμβούν στη ζωή κάποιου αν την ενέργεια που διαθέτει συνεχώς στους άλλους, τη διαθέσει στον εαυτό του!
Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου
Δημοσιογράφος
Η Ψυχολογία είναι ένα από τα αγαπημένα αντικείμενα μελέτης της διότι μελετά τα μύχια και τα άδυτα της ανθρώπινης ύπαρξης, μαζί με τη Φιλοσοφία.