Η έννοια της ταχύτητας έχει αναχθεί σε προσόν της προσωπικότητας στη σημερινή κοινωνική πραγματικότητα. Προσόν που συγκεντρώνει υψηλή βαθμολογία από τους απανταχού «ειδικούς» και «σοφούς» του κόσμου μας. Οποιοσδήποτε άλλος ρυθμός εκτός από το «τάχιστα» λογίζεται από ιδιαιτερότητα εως πρόβλημα. Αυτή η αντίληψη έχει απλωθεί σε όλες τις εκφάνσεις της κοινωνικής και προσωπικής ζωής.
Το γοργόν και χάριν έχει
Όσο πιο γρήγορα τόσο πιο καλά! Έτσι, λοιπόν, θα πρέπει γρήγορα να κάνεις τα μαθήματα σου, γρήγορα να κάνεις φίλους, γρήγορα να ξεπερνάς τις δυσκολίες σου, γρήγορα να προσπερνάς τη λύπη σου, γρήγορα να γυρνάς την πλάτη και να προσπερνάς! Γρήγορα να μαθαίνεις και γρήγορα να ξεχνάς! Ποιός δεν έχει συναντήσει κάποιο δάσκαλο σε όλα τα σχολικά χρόνια, ο οποίος με ύφος θυμού και λύπησης έλεγε σ’αυτόν που έγραφε πιο αργά στην τάξη: «Τελείωνε, παιδί μου!». Ή ποιός δεν έχει ακούσει τη συμβουλή: «Αυτό έγινε χθες! Μην το σκέφτεσαι σημερα. Πρέπει να το ξεπεράσεις και να προχωρήσεις!»
Οι άνθρωποι που αντιστέκονται στον ξέφρενο ρυθμό που προσπαθούν άπαντες να τους επιβάλλουν σαν τον σωστό, ετικετοποιούνται πολύ σύντομα και εύκολα ως περίεργοι, υποτονικοί και προβληματικοί.
Ο έγκεφαλος μας, ο οποίος εκπαιδεύεται σε ο,τι του δίνουμε, μαθαίνει να τρέχει. Αναπτύσσει ταχύτητες σε όλες τις λειτουργίες του, αφού αυτό του ζητάμε. Είναι πολύ συνεργάσιμος και ικανός. Αυτή η μεγάλη ταχύτητα, όμως, οδηγεί σε ψυχική εξουθένωση. Ο ψυχισμός για να υπάρξει και να αναπτυχθεί χρειάζεται πληροφορίες από τις αισθήσεις, από τις συναισθηματικές ποιότητές μας και χρειάζεται και εμπέδωση των βιωμάτων μας στην εσωτερική πραγματικότητα μας. Αυτές οι λειτουργίες δεν μπορούν να συμβούν σε μεγάλες ταχύτητες. Ο ψυχισμός, λοιπόν, μένει «νηστικός» καταρρακώνεται και σέρνεται στις ταχύτητες, που του επιβάλει ο νους χωρίς ουσιαστικά να υπάρχει.
Η εξουθένωση που συνεπάγονται οι γρήγοροι ρυθμοί ζωής και πώς να απαλλαγούμε από αυτήν
Έτσι, οι άνθρωποι έρχονται για θεραπεία εξουθενωμένοι και συχνά λένε: «Πείτε μου ότι υπάρχει ενας τρόπος να σταματήσω το νου μου να τρέχει;» ή «σκέφτομαι συνέχεια και δεν μπορώ να ησυχάσω πουθενά!». Στην ουσία μιλούν για τα αποτελέσματα που βιώνουν από την μακροχρόνια εκπαίδευση τους στην ταχύτητα. Έχουν μάθει μόνο να τρέχουν, να βιάζονται, να κυνηγούν. Και έρχεται η στιγμή που αρχίζουν να βιώνουν τις δυσάρεστες συνέπειες αυτής της εκπαίδευσης!
Το να δίνουν χρόνο στη σιωπή, να παρατηρούν, να μένουν σε κάτι που αισθάνονται είναι συμπεριφορές που όχι μόνο δεν τις καλλιέργησαν, αλλά διδάχθηκαν ότι αυτά είναι στοιχεία «περιττά», που σε κάνουν να «χάνεις το χρόνο σου και ετσι δεν πετυχαίνεις στη ζωή σου»…
Ακόμα και στο χώρο της ψυχοθεραπείας έχει περάσει αυτή η αντίληψη πως η ταχύτητα είναι επιθυμητή. Υπάρχουν ψυχοθεραπείες που προβάλλουν πως σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα συντελούνται!
Στην αποτελεσματική ψυχοθεραπεία χρειάζονται αργοί ρυθμοί
Μια γρήγορη διαδικασία δεν μπορεί να είναι ψυχοθεραπευτική. Διότι το πρώτο πράγμα που έχει να κάνει ο θεραπευόμενος μπαίνοντας στην θεραπεία του είναι να καταλάβει τα συναισθήματα του, να μείνει με το σώμα του, να ενεργοποιήσει τις αισθήσεις του, για να μπορέσει να γίνει πιο συνειδητός και να αντιληφθεί τι κουβαλάει μέσα του. Μαθαίνει να παρατηρεί την πραγματικότητα γύρω του φυσική και κοινωνική πιο συνολικά για να βρει τη θέση του μέσα σ’αυτήν. Όλα αυτά δε γίνονται γρήγορα. Γίνονται βηματιστά. Αργά. Για να μπορέσουν να εμπεδωθούν στον εγκέφαλο και να οδηγήσουν σε αληθινές αλλαγές συμπεριφοράς. Αν σε όλα τα παραπάνω προσθέσουμε και το σεβασμό, που οφείλει κάθε θεραπεία να δείχνει προς τον θεραπευόμενο, στον προσωπικό του ρυθμό στο να εμπιστευθεί και να ανοιχτει βαθιά τότε γίνεται ακόμα πιο φανερό ότι γρήγορη ψυχοθεραπεία δεν υπάρχει!
Εξάλλου, μια από τις σημαντικότερες απελευθερώσεις που ζουν οι θεραπευόμενοι στο ταξίδι της ψυχοθεραπείας τους είναι ότι αλλάζει γενικά η αντιληψή τους για τον χρόνο. Από ένα σημείο και μετά δεν αγχώνονται με τον χρόνο. Δεν τον αισθάνονται αντίπαλο, αλλά σύμμαχο!
10 Βιωματικά Εργαστήρια για Γονείς (Νοέμβριος 2024 – Απρίλιος 2025) | Διοργάνωση: PSYCHOLOGY.GR | Συμμετοχή: 35 ευρώ για εγγραφές που θα γίνουν έως Κυριακή 17 Νοεμβρίου. Με αυτό το κόστος, έχετε πρόσβαση στο σύνολο των 10 σεμιναρίων που θα διεξαχθούν.
Όποιος, λοιπόν, προτείνει μια «ταχύρρυθμη» ψυχοθεραπεία, απλώς μιλάει για κάτι άλλο και όχι για θεραπεία.
Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου
Ψυχολόγος-Σωματική ψυχοθεραπεύτρια - Κρανιοθεραπεύτρια
Υπεύθυνη εκπαιδευτικών προγραμμάτων στο Κέντρο Θεραπείας και Εκπαίδευσης Χρυσαλλίδα.