Εάν κάποιος σας ρωτούσε τι επιθυμείτε για το παιδί σας, πιθανότατα θα απαντούσατε να είναι ευτυχισμένο. Δεν είναι κακό να θέλεις τα παιδιά σου να έχουν την ικανότητα να γίνουν ευτυχισμένα. Αλλά μήπως έχουμε επενδύσει πάρα πολύ στην ιδέα του ευτυχισμένου, στην εικόνα της τέλειας οικογένειας που περνάει υπέροχα παίζοντας στο λιβάδι ή κάνοντας πικνικ ανάμεσα στα αγριολούλουδα;
Τι κάνει ευτυχισμένο ένα παιδί
Η ευτυχία, όπως και όλα τα συναισθήματα, έρχεται και φεύγει. Στην πραγματικότητα, εάν ήσαστε ευτυχισμένοι όλη την ώρα, δεν θα είχατε επίγνωση αυτής της ευτυχίας, γιατί δεν θα βιώνατε άλλες συναισθηματικές καταστάσεις ώστε να κάνετε τη σύγκριση. Και για να είναι ένα παιδί ευτυχισμένο, είναι απαραίτητο οι γονείς να αποδέχονται όλες του τις διαθέσεις και όλες τις εκφάνσεις των βιωμάτων του καθώς εξερευνά τον κόσμο. Αυτή δεν θα είναι μια ευχάριστη διαδικασία, σαν το πικνίκ στο ανθισμένο λιβάδι.
Κανείς δεν θα σας αναγκάσει να νιώσετε ευτυχείς μαλώνοντάς σας ή αποσπώντας σας την προσοχή. Όσο περισσότερο αποδέχεστε και αγαπάτε το παιδί σας, ανεξάρτητα από την εμπειρία του και το πώς αισθάνεται, τόσο πιο ικανό θα είναι στο μέλλον να φτάσει στην ευτυχία που εκείνο θα επιλέξει. Αυτό ισχύει τόσο για εσάς όσο και για τα παιδιά σας. Πρέπει να αποδεχθούμε τους εαυτούς μας και όλες τις διαθέσεις μας επίσης.
Θυμάμαι ότι ένας από τους φίλους των γονιών μου με ρώτησε, όταν ήμουν δώδεκα ετών, αν είχα χαρούμενη παιδική ηλικία. ''Όχι, όχι,όχι'', του είπα. ''Δεν αισθάνομαι ιδιαίτερα χαρούμενη συχνά''. Ο πατέρας μου το άκουσε και γύρισε θυμωμένος για να με μαλώσει. ''Τι ανοησίες'', είπε. ''Έχεις μια ιδανική παιδική ηλικία, μια πολύ ευτυχισμένη παιδική ηλικία. Τι αηδίες!'' Και επειδή ήταν ο πατέρας μου -ο αγαπημένος μου αν και κάπως τρομακτικός, πατέρας- σκέφτηκα ότι μάλλον έκανα λάθος. Ένιωσα σύγχυση, αβέβαιη για τα συναισθήματά μου.
Αποκτήστε το Νο1 best seller των Sunday Times Το βιβλίο που θα ήθελες να είχαν διαβάσει οι γονείς σου της Philippa Perry από το εξειδικευμένο βιβλιοπωλείο ψυχολογίας της Πύλης του Psychology.gr
Όταν ένα παιδί νιώθει δυστυχισμένο
Οι γονείς τείνουν να θεωρούν δεδομένο πως ό,τι κάνει τους ίδιους ευτυχισμένους θα κάνει και τα παιδιά τους ευτυχισμένα, αλλά αυτό δεν συμβαίνει απαραίτητα - όπως πιθανότατα έχετε διαπιστώσει. Ενδεχομένως θα αισθανθείτε ότι αποτύχατε, εάν το παιδί σάς δώσει την εντύπωση ότι είναι δυστυχισμένο. Αντί να υπομείνετε ένα τόσο άβολο συναίσθημα ίσως, όπως ο πατέρας μου, να προσπαθήσετε να ανακαλέσετε το παιδί σας στην ευτυχία.
Αν ήξερα τότε όσα γνωρίζω τώρα, όταν ο πατέρας μου με αντέκρουσε, θα ήμουν σε θέση να κατανόησω καλύτερα αυτό που ένιωθα, αλλά σε εκείνη την ηλικία το μυαλό μου βρέθηκε σε σύγχυση και ήταν σαν να με τύλιξε μια ψυχρή ομίχλη. Είναι η ίδια ομίχλη που με τυλίγει όταν αισθάνομαι κάτι, αλλά κάποιος που εκτιμώ και αγαπώ μου λέει ότι δεν έχω αυτό το συναίσθημα. Και μέσα σε αυτή την ομίχλη κυριαρχούσε η ντροπή, γιατί είχα πει κάτι λάθος - αν και ποτέ δεν κατάλαβα ποιο ήταν το λάθος μου.
Δείτε μέσα από την οπτική των παιδιών σας
Αυτό που έχασε ο πατέρας μου ήταν μια ευκαιρία να επικοινωνήσει μαζί μου, ίσως όχι εκείνη τη στιγμή, αλλά αφότου έφευγε ο καλεσμένος του. Θα μπορούσε να με ρωτήσει τι ένιωθα και να μην πάρει την απάντησή μου, όποια κι αν θα ήταν αυτή, σαν μια προσωπική επίθεση εναντίον του. Θα μπορούσε να με βοηθήσει να τη διατυπώσω και να προσπαθήσει να δει τον κόσμο μέσα από τα δικά μου μάτια. Δεν λέω ότι έπρεπε να αλλάξει την άποψή του για τον κόσμο, αλλά θα μπορούσε να προσπαθήσει να δει ότι και η άποψή μου ήταν ένας θεμιτός τρόπος να βλέπω τα πράγματα και τον εαυτό μου.
Εάν αντιμετωπίζετε τη θλίψη του παιδιού σας, τον θυμό και τους φόβους του, όχι ως αρνητικά που πρέπει να διορθωθούν αλλά ως ευκαιρίες για να μάθετε περισσότερα γι' αυτό και για να συνδεθείτε μαζί του, τότε θα εμβαθύνετε τη σχέση σας. Έτσι, θα του ανοίξετε τον δρόμο για να βρει μόνο του την ευτυχία.
Επικοινωνία συναισθημάτων με το σύντροφό σας
Εάν ερχόμενοι στο σπίτι πείτε στον σύντροφό σας ''είχα μια άσχημη μέρα στη δουλειά'' και εκείνος σας απαντήσει ''δεν μπορεί να ήταν τόσο κακή'', πιθανότατα θα νιώσετε ότι εκείνη τη στιγμή ούτε σας βλέπει ούτε σας ακούει, και σίγουρα δεν είναι δίπλα σας. Μπορεί να νιώσετε ακόμα και ότι με τη φράση του αυτή πάει να σας ξεφορτωθεί. Εάν είναι αυτό το είδος της απάντησης που παίρνετε συνήθως, ίσως να πάψετε τελικά να του εκμυστηρεύεστε αυτά που σας απασχολούν.
10 Βιωματικά Εργαστήρια για Γονείς (Νοέμβριος 2024 – Απρίλιος 2025) | Διοργάνωση: PSYCHOLOGY.GR | Συμμετοχή: 35 ευρώ για εγγραφές που θα γίνουν έως Κυριακή 17 Νοεμβρίου. Με αυτό το κόστος, έχετε πρόσβαση στο σύνολο των 10 σεμιναρίων που θα διεξαχθούν.
Εάν ο σύντροφός σας όμως ρωτήσει ''τι έγινε σήμερα στη δουλειά;'' κι εσείς μιλήσετε για λίγο και του πείτε πόσο άδικο ήταν το αφεντικό σας και πώς έπρεπε να κάνετε τα πάντα δύο φορές λόγω της απροσεξίας του, και εκείνος απαντήσει ''είναι φυσικό να νιώθεις ότι έχεις μια τόσο άσχημη μέρα'', ίσως αρχίσετε να αισθανεστε λίγο καλύτερα.
Η ενεργητική ακρόαση βοηθά κι όχι οι συμβουλές
Εάν, από την άλλη πλευρά, ο σύντροφός σας αρχίσει την απάντησή του με κάτι του τύπου: ''Λοιπόν, θα έπρεπε..'' και ξεκινήσει να σας δίνει συμβουλές, πιθανόν να αισθανθείτε ακόμα χειρότερα. Αν ο σύντροφός σας απαντήσει λέγοντας ''κοίτα έναν χαριτωμένο σκίουρο έξω από το παράθυρο'', ίσως σταματήσετε να μιλάτε για τη δουλειά σας, αλλά θα σταματήσετε να μιλάτε και για οτιδήποτε άλλο. Ποιο θα ήταν το νόημα; Ο σκίουρος θα σας βοηθήσει να ξεχάσετε προσωρινά ότι είστε δυσαρεστημένη, αλλά τα συναισθήματα, χωρίς να τα έχετε επεξεργαστεί, θα επιστρέψουν.
Θυμηθείτε αυτό: Όταν το μωρό ή το παιδί σας, το ενήλικο παιδί σας ή ακόμα και ο σύντροφός σας σας εκμυστηρευτούν ένα οδυνηρό συναίσθημα, παρόλο που ίσως νομίζετε ότι το χειροτερεύετε, αναγνωρίζοντάς το θα τον βοηθήσετε να το επεξεργαστεί και τελικά θα νιώσει καλύτερα.
Κατανόηση, επικύρωση και αποδοχή συναισθημάτων
Μπορεί να είναι αρκετά εύκολο να συμπονέσετε το παιδί σας αν είχε μια κακή μέρα στο σχολείο. Αλλά τι γίνεται όταν αυτό που σας λέει δεν σας αρέσει καθόλου; Για παράδειγμα: ''Δεν μου αρέσει το μωρό, θέλω να το πάτε πίσω στο νοσοκομείο''. Σε αυτή την περίπτωση, είναι ακόμα πιο σημαντικό να ακούσετε, να προσπαθήσετε να καταλάβετε και να επικυρώσετε το πώς αισθάνεται.
Πείτε: ''Τελευταία πρέπει να σου λείπουν οι ώρες που περνούσαμε μόνοι μας εγώ κι εσύ, δεν είναι περίεγο που θέλεις να φύγει το μωρό'' ή ''δεν είναι δίκαιο που όλοι οι επισκέπτες ασχολούνται με το μωρό και δε δίνουν σημασία σ' εσένα'' ή ακόμα ''τι νιώθεις τώρα που είσαι ο μεγάλος αδερφός;'' Όποια κι αν είναι η απάντηση, θα πρέπει να την αποδεχθείτε. Δε μπορείτε να πείσετε ένα παιδί ότι αγαπά το αδελφάκι του. Γνωρίζουν τι νιώθουν και χρειάζονται ένα ασφαλές δοχείο γι' αυτά τα συναισθήματα.
Ψηφιακό Marketing για Ψυχολόγους: Κύκλος 11 Σεμιναρίων με Βέλτιστες Πρακτικές και Εργαλεία Διαχείρισης διαδικτυακής παρουσίας | Διοργάνωση: PSYCHOLOGY.GR
*Το παρόν άρθρο αποτελεί αδειοδοτημένο απόσπασμα από το No1 best seller των Sunday Times της Philippa Perry Το βιβλίο που θα ήθελες να είχαν διαβάσει οι γονείς σου που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Διόπτρα.
Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου
Συντάκτης στην Πύλη Ψυχολογίας - Psychology.gr
Μετάφραση, απόδοση ξενόγλωσσων άρθρων.
Επικοινωνία: editorial @psychology.gr