Δουλεύοντας με άτομα που πάσχουν από ψυχικό τραύμα. Η επαγγελματική εξουθένωση του θεραπευτή.

Ακρόαση άρθρου......

Οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας που εργάζονται για μεγάλο χρονικό διάστημα με άτομα τα οποία έχουν υποστεί τραύμα στο παρελθόν τείνουν να αναπτύσσουν αυξημένα επίπεδα στρες και άγχους, καθώς πολλές φορές να οδηγούνται σε επαγγελματική εξουθένωση.

Μια τέτοια κατάσταση είναι δυνατό να επηρεάσει τη θεραπευτική σχέση του θεραπευτή με τον ασθενή του.

Ταυτόχρονα, οι θεραπευτές χάνουν την ικανότητα τους να είναι φιλεύσπλαχνοι και συμπονετικοί απέναντι στο πελάτη τουςγεγονός το οποίο είναι δυνατό να οδηγήσει σε καταστροφή της θεραπευτικής σχέσης.

Η επαφή των θεραπευτών με ψυχικά τραυματισμένο πληθυσμό, τους φέρνει καθημερινά αντιμέτωπους με δεδομένα, πληροφορίες και περιστατικά τόσο αντίξοα και δυσάρεστα που πολλές φορές είναι αδύνατο να τους αφήσουν ανεπηρέαστους.

Τα φυσιολογικά επίπεδα άγχους και κούρασης μπορούν να αυξήσουν τη χαρά, το κίνητρο, την ενεργητικότητα αλλά και την θεραπευτική αντίληψη των θεραπευτών, κάτι το οποίο είναι ιδανικό.

Παρόλα αυτά, συχνά το στρες και η ψυχική και συναισθηματική εξουθένωση των θεραπευτών ξεπερνά τα φυσιολογικά επίπεδα και γίνονται επικίνδυνα, απειλώντας την αποτελεσματικότητα του επαγγελματία ψυχικής υγείας, πλήττοντας έτσι το θεραπευόμενο.

Έρευνες ανάμεσα σε επαγγελματίες ψυχικής υγείας έχουν δείξει πως η έμμεση επαφή των θεραπευτών με το ψυχικό τραύμα που ταλαιπωρεί και στιγματίζει την καθημερινή ζωή των ασθενών τους, μπορεί να προκαλέσει σημαντικές συναισθηματικές, γνωστικές αλλά και συμπεριφορικές αλλαγές στο τρόπο που οργανώνουν την θεραπευτική διαδικασία και ασκούν το επάγγελμά τους.

Αυτό μπορεί να είναι το αποτέλεσμα της επαγγελματικής εξουθένωσης τους αλλά και της απελπισίας που πολλές φορές τους καταβάλει λόγω του βαθμού δυσκολίας τέτοιων περιστατικών.

Από την άλλη πλευρά, μια τόσο απαιτητική θεραπευτική διαδικασία με τελικό στόχο να απαλύνει το πόνο που το ψυχικό τραύμα έχει επιφέρει στη ζωή του ασθενή, είναι δυνατό να προσφέρει και ικανοποίηση στο θεραπευτή.

Αποτελέσματα διάφορων ερευνών αναδεικνύουν πως η συμπόνια των θεραπευτών για τους ασθενείς τους όχι μόνον αυξάνει τα θετικά αποτελέσματα της ίδιας της θεραπείας αλλά ταυτόχρονα αυξάνει την αίσθηση της προσωπικής ανάπτυξης μέσα από τη δουλειά.

Ύστερα από μία επιτυχή θεραπευτική συνάντηση, ο επαγγελματίας έχει αυξημένο κίνητρο και υψηλή αυτοπεποίθηση.

Το γεγονός ότι η θεραπεία του τραύματος είναι μια επίπονη και δύσκολη διαδικασία τόσο για τον θεραπευόμενο όσο και για το θεραπευτή, είναι αναγνωρισμένο απ’ όλη την ψυχοθεραπευτική κοινότητα. Γι’ αυτό το λόγο η θεραπεία της ψυχικής υγείας πρέπει να στηρίζεται σε τεκμηριωμένες θεωρητικές και πρακτικές βάσεις.

Η αυτοπεποίθηση, η καλή συνεργασία με το θεραπευόμενο, η διατήρηση των απαραίτητων θεραπευτικών ορίων και η δημιουργία μίας σχέσης αλληλοσεβασμού και εμπιστοσύνης μπορεί να παίξουν βασικό ρόλο στα θεραπευτικά αποτελέσματα, ενώ ταυτόχρονα να μειώσουν την επαγγελματική εξουθένωση αλλά και τις επιδράσεις της στη θεραπευτική σχέση.

Έτσι, κρίνεται αναγκαία η εποπτεία του εκάστοτε θεραπευτή, από κάποιον περισσότερο έμπειρο και εξοικειωμένο επαγγελματία με σκοπό την όσο το δυνατό μείωση της επαγγελματικής εξουθένωσης και αύξηση της ευχαρίστησης που λαμβάνει ο θεραπευτής από τη δουλειά του, κάτι που θα τον κάνει καλύτερο και περισσότερο ικανό.

Βιβλιογραφία

1. Adams, R., Figley, C., &Boscariono, J. (2008). The Compassion Fatigue Scale: Its use with social workers following urban disasters. Research in Social Work Practice, 18, 238_250.

2.Badger, K., Royse, D., & Craig, C. (2008). Hospital social workers and indirect trauma exposure: An exploratory study of contributing factors. Health & Social Work, 33, 63_71.

3. Foa, E.B., Keane, T.M., & Friedman, M.J. (2000).Guidelines for treatment of PTSD.Journal of Traumatic Stress, 13, 539_580.

4. Linley, P.A., & Joseph, S. (2007). Therapy work and therapists’ positive and negative wellbeing. Journal of Social and Clinical Psychology, 26, 385_403.

5. Nelson-Gardell, D., & Harris, D. (2003). Childhood abuse history, secondary traumatic stress, and child welfare workers. Child Welfare, 82, 5_25.

6. Stevens, M., & Higgins, D. (2002). The influence of risk and protective factors on burnout experienced by those who work with maltreated children. Child Abuse Review, 11, 313_331.