Υπερπροσφορά: Το περίσσιο χαλάει το ίσιο τελικά;

Ακρόαση άρθρου......

«Να είσαι σωστός, να κάνεις το καλό», «να δίνεις και να προσφέρεις αγάπη», αλλά τελικά ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι περνάνε την πόρτα του θεραπευτή, ψάχνοντας να βρουν το «γιατί έχασαν» και «γιατί πόνεσαν» ενώ έδωσαν και με το παραπάνω. Αυτό το «παραπάνω» είναι το πρόβλημα. Μέτρον άριστον!

Όταν διψάμε, το σκεφτόμαστε πρώτα και μετά ζητάμε να πιούμε νερό. Σκεφτείτε πώς θα ήταν ο κόσμος αν πριν γεννηθεί η ανάγκη και η επιθυμία, είχαν ικανοποιηθεί. Για να εκτιμήσουμε το νερό πρέπει να διψάσουμε. Αν μας το δώσουν πριν το επιθυμησουμε τότε χάνει την αξία του. Έτσι, γίνεται και με τις πράξεις που μας προσφέρει κάποιος που ονομάζουμε «καλό άνθρωπο».

Στο τέλος της ημέρας τον καλό άνθρωπο τον παραμερίζουμε και προσπαθούμε να ευχαριστήσουμε τον δύστροπο και τον παράξενο. Θεωρώντας τον πρώτο ανιαρό και αδιάφορο.

Η φύση του ανθρώπου εμπεριέχει το στοιχείο του κυνηγού, του δίνει κίνητρο για δράση και ενέργεια. Παρατηρήστε ότι όπου υπάρχει προσπάθεια, υπάρχει και ζήλος. Αλλάζουν όμως τα πράγματα όταν αυτό γίνεται προσποιητά, δηλαδή όταν επίτηδες μέσα σε μια σχέση αγνοούμε για να προκαλέσουμε το ενδιαφέρον εκεί μιλάμε για μια κατάσταση διαφορετική.

Πάντα να ψάχνουμε μέσα στην ψυχή μας, να βλέπουμε τι γίνεται κάθε φορά. Σε κάθε σχέση, είτε αυτή είναι επαγγελματική, φιλική ή ερωτική, υπάρχουν δείγματα γραφής για το πώς είναι η σχέση αυτή.

Υπερβολική δοτικότητα

Ικανοποιώντας διαρκώς τους άλλους, πιέζουμε τον εαυτό μας και αυτό έχει ως αποτέλεσμα, το αίσθημα του ανικανοποίητου και της απογοήτευσης.

Περιμένουμε από τον άλλο να μας δώσει σημασία. Περιμένουμε βασικά να μας κάνει χαρούμενους η ύπαρξη του άλλου ανθρώπου και οι επιλογές του. Θέλουμε να είμαστε εμείς οι τελικοί αποδέκτες και να απολαμβάνουμε τα αποτελέσματα των πράξεών του απέναντι μας, λέγοντας ότι μας αγαπάει και μας προσέχει. Είναι όμως έτσι; Θα έλεγα πως όχι. Η οριοθέτηση είναι βασική προϋπόθεση σε μια σχεσιακή κατάσταση.

Αυτός που βάζει τα όρια καλείται να φροντίσει για τη διατήρησή τους. Οι συνέχεις εκπτώσεις δε βοηθούν πουθενά. Μετακινούν τα όρια και μετατρέπουν την ανεκτικότητα σε εξάντληση.

Δυστυχώς στο παιχνίδι των σχέσεων, υπερισχύει εκείνος που θα βάλει πρώτος τη γραμμή του ορίου του και οι υπόλοιποι θα ακολουθήσουν αυτήν την γραμμή. Είναι λίγοι αυτοί που αλλάζουν τους όρους και τα όρια και δεν τα αποδέχονται αν δεν τα αντέχουν ή έστω τα τροποποιούν.

Ποιος γονιός μεγαλώνει το παιδί του λέγοντάς του να μάθει να αγαπάει τον εαυτό του με έναν τρόπο εποικοδομητικό και όχι εγωιστικό; Ελάχιστοι.

Στην πλειοψηφία όλοι οι γονείς αναλώνονται γύρω από την πρόταση «να είσαι καλό παιδί»... για τους άλλους, για τους απέναντι, για την κοινωνία. Γίνεται, λοιπόν, συνήθεια η προσφορά και πολλές φορές η περίσσια προσφορά γίνεται και αυτοσκοπός.

Σε όλα τα επίπεδα διαδραματίζεται αυτή η κατάσταση. Στο επαγγελματικό περιβάλλον, ας δούμε το προφίλ του καλού και πρόθυμου εργαζομένου. Στο συγγενικό περιβάλλον ας δούμε τον αδελφό, τον ξάδελφο, το γονιό και τον σύζυγο που είναι εκεί για όλους και προσπαθεί να τους ικανοποιήσει όλους. Στον ερωτικό τομέα ας δούμε εκείνον που τα δίνει όλα χωρίς να υπερτονίσει τίποτα.

Κι όμως, ενώ θεωρητικά και πρακτικά αυτή η στάση και η συμπεριφορά είναι αποδεκτή και κοινωνικά αρεστή, τελικά δε φέρει θετικό πρόσημο. Και εδώ τίθεται το ερώτημα: Ποια στάση είναι η σωστή;

Εξερευνώντας την ύπαρξή μας

Το συμπέρασμα στο οποίο έχω καταλήξει, μιλώντας με τόσους ανθρώπους, όλα αυτά τα χρόνια στην καριέρα μου, είναι πως καμία στάση δεν βαπτίζεται σωστή ή λάθος αν αυτή δεν πηγάζει από τον ίδιο τον άνθρωπο που την ακολουθεί. Σημασία έχει να εφαρμόζει τη στάση αυτή γιατί είναι απόλυτα εναρμονισμένη με την ψυχοσύνθεση του και όχι γιατί «έτσι πρέπει» και «έτσι του έμαθαν». Μεγαλώνοντας είναι πολύ σημαντικό να αποβάλουμε στάσεις και συμπεριφορές που αποκτήσαμε και μας βασανίζουν ή μας καθηλώνουν.

Είναι σημαντικό να ψάξουμε μέσα μας να δούμε ποιοι είμαστε και τι θέλουμε από την ύπαρξη μας. Να μη ζούμε σαν τους ναρκωμένους και να δίνουμε νόημα στην κάθε στιγμή μας. Η υπερβολική καλοσύνη, υποχωρητικότητα, ανεκτικότητα και προσφορά, είναι αρκετές φορές το ίδιο λανθασμένη ως συμπεριφορά, με τον εγωισμό, την αγένεια και την κτητικότητα.

Τελικά, όμως αν ένας άνθρωπος δεν προσπαθήσει στη ζωή του να μάθει να βάζει όρια και να τα προστατεύει, είναι αδύνατο να καταφέρει να μεταμορφωθεί σε κάποιον που δεν είναι. Τι είναι αυτό που θα βοηθήσει στην αλλαγή; Η αγανάκτηση και η κούραση.

Πόσες φορές δεν έχουμε δει ανθρώπους γύρω μας, ή ακόμα και τον ίδιο μας τον εαυτό, να φτάνει σε όρια και στην εκπνοή να γίνεται η ανατροπή. Ανατροπή σε όλα όσα αφήσαμε να θεωρηθούν δεδομένα εν γνώση. Εκεί κατά την γνώμη μου, βρίσκεται όλη η αλήθεια, γιατί οτιδήποτε γίνεται εν γνώση, τότε είναι και ελεγχόμενο και μπορεί να τροποποιηθεί.

Για να είναι η οποιαδήποτε συμπεριφορά «εν γνώση» πρέπει να έχει προηγηθεί, γνωριμία με τον ίδιο μας τον εαυτό. Μη σας ακούγεται παράξενο. Κοινωνικές έρευνες έχουν αποδείξει, ότι μεγάλη μερίδα ανθρώπων, συμπεριφέρονται παθητικά μιμητικά και έχουν στάσεις και απόψεις αποκτημένες από κεκτημένη ταχύτητα.

Τι θα πει αυτό; Θα πει ότι δέχονται τις πληροφορίες, δεν τις επεξεργάζονται και τις οικειοποιούνται απλά και μόνο γιατί είναι αρεστές στο κοινωνικό σύνολο.

Το περίσσιο λοιπόν μπορεί να μην χαλάει το ίσιο αρκεί να ξέρουμε το γιατί και το πώς. Όλα ξεκινάνε και τελειώνουν στο πόσο καλά γνωρίζουμε τον ίδιο μας τον εαυτό. Και κάθε πράξη μας ας γίνεται με βάση τα δικά μας θέλω και όχι τη γνώμη του γείτονα.

Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου

Ευαγγελία Βεργανελάκη - Σύμβουλος Ψ.Υγείας

Ευαγγελία Βεργανελάκη: έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology

Οι πληροφορίες που αναφέρονται στον επαγγελματικό κατάλογο ειδικών παρέχονται από τους ίδιους τους ειδικούς, κατά την εγγραφή τους στο σύστημα. Όταν βλέπετε την ένδειξη «έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology”, σημαίνει ότι το Psychology έχει ελέγξει, με email, τηλεφωνικά ή/και με λήψη των σχετικών εγγράφων, τα ακόλουθα στοιχεία:

• Ότι ο ειδικός είναι υπαρκτό πρόσωπο.
• Ότι τα πτυχία οι τίτλοι και οι εξειδικεύσεις που αναφέρει είναι αληθινά.
• Ότι οι πληροφορίες που αναφέρει ισχύουν.

Πτυχιούχος της Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου Αθηνών.  Εξειδίκευση Association for Coaching Accredited.

6907076742

Δείτε όλα τα άρθρα Σελίδα ειδικού