Η Καταθλιπτική Προσωπικότητα

Ακρόαση άρθρου......

Ο σύγχρονος άνθρωπος οραματίζεται ένα μέλλον που αγγίζει την τελειότητα. Ένα αύριο απαλλαγμένο απο κάθε είδους προβληματική με συνοδοιπόρο την τεχνολογία και την επιστήμη. Τα αισθήματα του για τις σημερινές εξελίξεις θα μπορούσαν εύκολα να χαρακτηριστούν «αμφιθυμικά».

Από την μια αδημονεί να ατενίζει την τελειότητα δίχως τα «βάρη» της ανθρώπινης ύπαρξης όπως είναι το γήρας, οι ασθένειες και τα διάφορα άλλα προβλήματα. Απο την άλλη, βομβαρδισμένος από τα νέα δεδομένα και τις πληροφορίες ο ίδιος άνθρωπος αδυνατεί να προχωρήσει και αγγιστρώνεται στην ανάμνηση ενός «ιδανικού παρελθόντος», ενός παρελθόντος όπου εκείνος όριζε σίγουρα την εξέλιξή του σε μεγαλύτερο βαθμό. 

Η καταθλιπτική προσωπικότητα

Αυτό λοιπόν είναι και το υπόστρωμα της καταθλιπτικής προσωπικότητας. Μίας προσωπικότητας της οποίας η φύση είναι τις περισσότερες φορές εξαιρετικά εύαλωτη λόγω τραυματικών παιδικών βιωμάτων.

Ποια είναι όμως τα χαρακτηριστικά μια καταθλιπτικής προσωπικότητας;

Κύριο χαρακτηριστικό της καταθλιπτικής προοσωπικότητας είναι η έντονη λύπη.  Η λύπη είναι τόσο εμφανής στα άτομα με κατάθλιψη που οι «όροι» θλίψη και κατάθλιψη έχουν γίνει πλέον συνώνυμοι. Η θλίψη αυτή συνήθως σχετίζεται με μια έντονη απώλεια, όπως είναι ένα διαζύγιο, η απώλεια εργασίας, η αλλαγή περιβάλλοντος.

Ακόμη, τα άτομα με καταθλιπτική προσωπικότητα χαρακτηρίζονται από έλλειψη ενδιαφέροντος για το εξωτερικό περιβάλλον,  αναστολή της δραστηριότητας τους και ανικανότητα για εκδήλωση συναισθημάτων αγάπης. Έχουν την εντύπωση οτι είναι ελλαττωματικά, ανάξια, κατώτερα ή μη αγαπητά. Εσωτερικεύουν δηλαδή τις παραπάνω αρνητικές ιδιότητες ως κομμάτι του εαυτού τους.

Όμως, τις περισσότερες φορές αυτές οι ιδιότητες ανήκουν στα αγαπημένα αντικείμενα της αγάπης τους που πλέον έχουν χάσει. Προτιμούν να θυμούνται με αγάπη τα χαρακτηριστικά του χαμένου αντικειμένου της αγάπης τους και να βιώνουν τις δυσάρεστες πτυχές τους ως ένα κομμάτι του εαυτού τους.

Συνεπώς, τα χρόνια αιθήματα ντροπής κα ματαίωσης είναι εξαιρετικά οικεία για τον ψυχισμό τους. Η πεποίθηση τους αυτή ανακυκλώνεται και εδραιώνεται με την ίδια την συμπεριφορά τους καθώς από την στιγμή που τα ίδια τα άτομα υποτιμούν και δεν αγαπούν τον εαυτό τους επιτρέπουν και στους άλλους να τους υποτιμούν και να μην τους αγαπούν.

Δίχως να το ομολογούν νιώθουν πως είναι οι μόνοι που φταίνε για τα προβλήματα που δημιουργούνται. Βιώνουν δηλαδή μια αδικαιολόγητη τάση για αυτομομφή. Δεν πιστεύουν όμως οτι έχουν το δικαίωμα να εκδηλώσουν τον θυμό τους αυθόρμητα στο περιβάλλον τους και βιώνουν έντονες συγκρούσεις. 

«Τα άτομα δηλαδή που βιώνουν καταθλιπτικά συμπτώματα, όπως παρατήρησε ο Freud, αποσπούν το μεγαλύτερο μέρος των αρνητικών συναισθημάτων από τους άλλους στρέφοντας τα στον ίδιο τους τον εαυτό με αποτέλεσμα να μισούν τον εαυτό τους με τρόπο που δεν αντιστοιχεί στις πραγματικές τους αδυναμίες».

Η αυτοεκτίμηση τους εξαρτάται κυρίως από εξωγενής παράγοντες αφου ο ψυχισμός τους δεν διαθέτει τους απαραίτητους μηχανισμούς που βοηθούν στην ρύθμιση της αυτοεκτίμησης.

Αυτός είναι και ο λόγος που επειδυκνύουν συνεχώς την ανάγκη στους γύρω τους για φροντίδα, αγάπη και θαυμασμό. Τα περισσότερα καταθλιπτικά άτομα εμπνέουν συμπάθεια. Επειδή συνήθως αυτομέμφονται και κατευθύνουν την επιθετικότητα προς τον ίδιο τους τον εαυτό παρουσιάζονται εξαιρετικά γεναιόδωροι και αλτρουιστές. Αγωνιούν συνεχώς να μην απογοητεύσουν τους άλλους, να μην υποπέσουν σε οποιοδήποτε «αμάρτημα» και να μην προβούν σε οποιαδήποτε εγωιστική σκέψη. Αυτό δεν συμβαίνει απο αλτρουσιμό αλλά κυρίως λόγω των έντονων τύψεων που βιώνουν.

Παρόλο που είναι άτομα σταθερά, αξιόπιστα, εργατικά και με αξιοζήλευτα επιτεύματα στο ενεργητικό τους εκτελούν ρομποτικά τις υποχρεώσεις τους αντλώντας λίγη ή και καθόλου ευχαρίστηση από τα κεκτημένα τους. Αυτό συμβαίνει διότι στοχεύουν στο να αποσπάσουν επαίνους από σημαντικά πρόσωπα για την ζωή τους. Προσπαθούν να ικανοποιήσουν τους «εξιδανικευμένους άλλους» επειδή φοβούνται οτι οι τελευταίοι θα τους εγκαταλείψουν.

Πολλές φορές αφοσιώνονται σε υπέρμετρο βαθμό στην πραγματοποίηση κάποιου φανταστικού στόχου δίχως να δίνουν βάση στην άντληση ευχαρίστησης από άλλες πηγές. Θεωρούν οτι η ενασχόληση με άλλες άλλες δραστηριότητες που πιθανόν να τους προσφέρουν χαρά μπορεί να τους στερήσει την δυνατότητα επίτευξης αυτού τους του ονείρου.

Όταν τα άτομα με καταθλιπτική προσωπικότητα έρθουν αντιμέτωπα με την πραγματικότητα και καταλάβουν οτι ο στόχος τους δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί τότε συνήθως «βυθίζονται» στην κατάθλιψη.

Ένα άτομο όμως με καταθλιπτική προσωπικότητα δεν είναι απαραίτητο οτι θα εκδηλώσει Κατάθλιψη. Όμως, όπως περιγράφτηκε παραπάνω, οι ραγδαίοι και στρεσσογόνοι ρυθμοί της σημερινής «σύγχρονης» κοινωνίας φέρνουν στην επιφάνεια πιθανά παιδικά τραύματα συνηγορώντας στην εμφάνιση καταθλιπτικών συμπτωμάτων.