Σημάδια ύπαρξης διατροφικών διαταραχών

Ακρόαση άρθρου......

Οι διατροφικές διαταραχές, συμπεριλαμβανομένων της νευρικής ανορεξίας, της νευρογενούς βουλιμίας και της αδηφαγικής διαταραχής, είναι σοβαρές, συχνά απειλητικές για τη ζωή ψυχικές ασθένειες που σχετίζονται με υψηλό στρες, χρόνια προβλήματα υγείας και συχνά το θάνατο.

Η νευρική ανορεξία είναι μια κατάσταση στην οποία ένα άτομο υποσιτίζεται για να διατηρήσει ένα επιθυμητό σωματικό βάρος και βιώνει φόβο στην ιδέα αύξησης του σωματικού του βάρους. Η νευρογενής βουλιμία περιλαμβάνει υπερφαγία (κατανάλωση μεγάλης ποσότητας τροφής σε μικρή χρονική περίοδο) με την παράλληλη χρήση αντισταθμιστικών μεθόδων για την αποφυγή αύξησης του βάρους όπως είναι η νηστεία, η πρόκληση εμετού ή η υπερβολική άσκηση. Τέλος, τα άτομα με αδηφαγική διαταραχή επιδίδονται σε υπερφαγία αλλά χωρίς να κάνουν εμετό ή να χρησιμοποιούν άλλες μεθόδους αποφυγής αύξησης του σωματικού βάρους (π.χ υπερβολική άσκηση) μετά το επεισόδιο υπερφαγίας.

Δείτε επιλεγμένα βιβλία για Διατροφή και Ψυχολογία, στο εξειδικευμένο βιβλιοπωλείο ψυχολογίας της Πύλης μας.

Συνήθη χαρακτηριστικά προσωπικότητας ατόμων με διατροφικές διαταραχές

Οι έρευνες έχουν δείξει ότι τα άτομα με νευρική ανορεξία χαρακτηρίζονται από ανησυχία, πεσιμιστική σκέψη, αμφιβολία, ντροπή, βιώνουν κατάθλιψη και μοναξιά.

Τα άτομα με νευρογενή βουλιμία επίσης έχουν υπερβολική ανησυχία, πεσιμιστική σκέψη ή είναι ντροπαλά αλλά επιπλέον έχει παρατηρηθεί ότι είναι παρορμητικά, ευέξαπτα ή αποφεύγουν να εκνευρίζονται και διαρκώς έχουν την ανάγκη να ψάχνουν καινούρια και συναρπαστικά ερεθίσματα.

Τα άτομα με αδηφαγική διαταραχή είναι επίσης παρορμητικά ή ευέξαπτα, επιπλέον έχει παρατηρηθεί ότι έχουν χαμηλά επίπεδα αυτοπειθαρχίας και έχουν δυσκολία να διαχειριστούν το στρες και την πίεση ώστε να πετύχουν τους στόχους τους.

Άλλα κοινά χαρακτηριστικά των ατόμων με διατροφικές διαταραχές είναι η ανάγκη για έλεγχο, η εμμονική σκέψη, η τελειοθηρία, η συνεχής δυσαρέσκεια και η ανταγωνιστικότητα.

Σημάδια που βοηθούν στον εντοπισμό διατροφικών διαταραχών

Αποφεύγουν τροφές που συνήθως τους άρεσαν.

Τα άτομα με διατροφικές διαταραχές συχνά αποφεύγουν φαγητά και ποτά υψηλής θερμιδικής αξίας, όπως ζάχαρη, λιπαρά και υδατάνθρακες. Αρχικά, τα καταναλώνουν αραιά και καθώς η διαταραχή εξελίσσεται αναπτύσσουν συναισθήματα φόβου γι αυτές τις τροφές και προσπαθούν να τις αποφεύγουν εντελώς.

Αποφεύγουν κοινωνικές δραστηριότητες που περιλαμβάνουν φαγητό.

Τα άτομα με διατροφικές διαταραχές αντιμετωπίζουν υψηλό στρες και σοβαρή ανησυχία σε κοινωνικές δραστηριότητες που περιλαμβάνουν φαγητό γιατί δεν μπορούν να ελέγξουν ό,τι θα φάνε. Δε γνωρίζουν για παράδειγμα πώς έχει προετοιμαστεί το φαγητό, πόσο βούτυρο έχει χρησιμοποιηθεί ή πόσες θερμίδες περιλαμβάνει ένα πιάτο.

Ασκούνται υπερβολικά.

Η υπερβολική άσκηση είναι ένας δείκτης για διατροφικές διαταραχές που συχνά παραβλέπεται. Παρακάτω παρατίθενται κάποια σημάδια υπερβολικής άσκησης.

• Πανικός και αίσθημα ανησυχίας όταν χάνουν μια μέρα άσκησης.
• Θέσπιση μη ρεαλιστικών και ανθυγιεινών στόχων (π.χ ώρες ημερήσιας άσκησης).
• Αγνόηση σημαδιών κούρασης και τραυματισμών.
• Απομόνωση με σκοπό την άσκηση.
• Ανάπτυξη τελειομανούς συμπεριφοράς για το σώμα και την άσκηση.
• Μείωση κοινωνικών δραστηριοτήτων προκειμένου να αθληθούν.
• Προγραμματισμός της ημερήσιας δραστηριότητας με άξονα την άσκηση.
• Άσκηση ως προϋπόθεση για να επιτρέψουν στον εαυτό τους να καταναλώσουν θερμίδες μετά.

Υπολογίζουν τις θερμίδες και εμμονικά ζυγίζονται.

Τα άτομα που υποφέρουν από διατροφικές διαταραχές ζυγίζονται επανειλημμένα και συχνά σκέφτονται το επόμενο γεύμα τους, πόσες θερμίδες πρέπει να περιλαμβάνει, πόσο “παχυντικό” ή “διατητικό” μπορεί να είναι.

Μαγειρεύουν λεπτομερώς για τους άλλους.

Συχνά, άτομα με διατροφικές διαταραχές έχουν την ανάγκη να μαγειρεύουν μεγάλα γεύματα για άλλους ανθρώπους χωρίς όμως να τους συνοδεύουν στο φαγητό. Έχουν αποκτήσει μια εμμονή με την τροφή και μπορεί να συλλέγουν βιβλία μαγειρικής και συνταγές χωρίς ωστόσο οι ίδιοι να καταναλώνουν πολλές θερμίδες κατά τη διάρκεια της ημέρας.

Πίνουν περισσότερο για να γεμίσουν το στομάχι τους με υγρά.

Είναι τυπικό για άτομα με διατροφικές διαταραχές να καταναλώνουν πολλά ολιγοθερμιδικά ποτά ώστε να γεμίσουν το στομάχι τους και να μη νιώθουν πεινασμένοι. Μπορεί να φτάσουν στο σημείο να αντικαταστήσουν ένα ολόκληρο γεύμα με ένα ποτό.

Έχουν περίεργες τελετουργίες στο φαγητό.

Άτομα με διατροφικές διαταραχές μπορεί να κόβουν το φαγητό τους σε πολύ μικρά κομματάκια ή να κανονίζουν να φάνε το φαγητό τους με συγκεκριμένη σειρά. Αυτές οι συνήθειες είναι ένας τρόπος να μη φάνε πολύ ή ένα σημάδι ψυχαναγκαστικής καταναγκαστικής διαταραχής που συχνά είναι παράγωγη διαταραχή σε άτομα με διατροφικές διαταραχές.

Κάνουν αρνητικά σχόλια για το σώμα τους.

Άτομα με διατροφικές διαταραχές συχνά γίνονται εμμονικά με την εικόνα του σώματός τους, το βάρος τους και την εμφάνισή τους. Μπορεί να περάσουν ώρες κοιτάζοντας τον εαυτό τους στον καθρέφτη, μετρώντας και υπολογίζοντας κάθε λεπτομέρεια του σώματός τους.

Η εικόνα του σώματος παίζει κρίσιμο ρόλο στην ανάπτυξη και διατήρηση μιας διατροφικής διαταραχής. Στην πραγματικότητα, έχει διαπιστωθεί ότι η θετική εικόνα σώματος είναι ένας προστατευτικός παράγοντας και μειώνει την ευαλωτότητα για ένα άτομο να αναπτύξει διατροφική διαταραχή. Η δίαιτα και η φτωχή εικόνα σώματος είναι κύριοι παράγοντες για την ανάπτυξη διατροφικών διαταραχών.

Επιπλέον, η εστίαση των ΜΜΕ στο σχήμα του σώματος και την εμφάνιση προκαλεί ανησυχία και αμφιβολία σε πολλούς ανθρώπους. Τα ΜΜΕ μπορούν να επηρεάσουν τα άτομα μέσω της διάδοσης προτύπων και συνακολούθως να επηρεάσουν τις διατροφικές συνήθειες. Σε έναν κόσμο όπου επικρατεί το photoshop, οι άνθρωποι είναι εκτεθιμένοι σε ανέφικτα και μη υπαρκτά σωματικά χαρακτηριστικά. Άτομα ευάλωτα, με τελειοθηρία, που δεν έχουν την αίσθηση του ανήκειν ή έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση μπορεί να επηρεαστούν αρνητικά από τα προβεβλημένα πρότυπα και να αναπτύξουν διατροφική διαταραχή.

Η θεραπεία εστιάζει στην αναγνώριση των υποκείμενων χαρακτηριστικών προσωπικότητας, των συμπεριφορών και στην ανάπτυξη δεξιοτήτων διαχείρισης για την αποφυγή της αρνητικής σκέψης και της αυτοκαταστροφικής συμπεριφοράς.

Βιβλιογραφία

Reel, J.J. (2013) Eating disorders: An encyclopedia of causes, treatment, and prevention. ABC-CLIO: Santa Barbara, CA.

Tyrka AR, Waldron I, Graber JA, Brooks-Gunn J. (2002). Prospective predictors of the onset of anorexic and bulimic syndromes. Int J Eat Disord. 32(3):282-290.

Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου

Ελίνα Τσιούλη - Ψυχολόγος

Ελίνα Τσιούλη: έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology

Οι πληροφορίες που αναφέρονται στον επαγγελματικό κατάλογο ειδικών παρέχονται από τους ίδιους τους ειδικούς, κατά την εγγραφή τους στο σύστημα. Όταν βλέπετε την ένδειξη «έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology”, σημαίνει ότι το Psychology έχει ελέγξει, με email, τηλεφωνικά ή/και με λήψη των σχετικών εγγράφων, τα ακόλουθα στοιχεία:

• Ότι ο ειδικός είναι υπαρκτό πρόσωπο.
• Ότι τα πτυχία οι τίτλοι και οι εξειδικεύσεις που αναφέρει είναι αληθινά.
• Ότι οι πληροφορίες που αναφέρει ισχύουν.

Ψυχολόγος Διαχείρισης του Στρες (μεταπτυχιακή εξειδίκευση στην Ιατρική Σχολή Αθηνών), μέλος του Πανελληνίου Ψυχολογικού Συλλόγου. Ατομική συμβουλευτική και ψυχοθεραπεία για τη διαχείριση προβλημάτων στρες και την προαγωγή της ψυχικής υγείας.

2107238342

Δείτε όλα τα άρθρα Σελίδα ειδικού