Η ευκαιρία της ενσυναίσθησης πριν το τσουνάμι

Ακρόαση άρθρου......

Υπάρχουν πλείστα δυσάρεστα γεγονότα που συγκλονίζουν και εισβάλλουν με τις εικόνες τους σε κάθε σπίτι. Μας γεμίζουν με συναισθήματα που δυσκολευόμαστε να διαχειριστούμε μέσα μας. Μέσα από την ασφάλεια της απόστασης, χαμένοι στην παραίσθηση της βολικής πραγματικότητας, επανερχόμαστε στην καθημερινότητα μας.

Παρηγορούμαστε, έχοντας αυτά που θεωρούμε ως δεδομένα, την στέγη κάτω από το κεφάλι μας, το αυτοκίνητο που θα κάνει τις μετακινήσεις μας πιο γρήγορες, το φαγητό που θα χορτάσει την πείνα ή την λαιμαργία μας, τη δουλειά που θα εξασφαλίζει το μέλλον μας, τα χρήματα που θα ικανοποιήσουν τις ανάγκες μας.

Είναι όμως στιγμές που η σκέψη επανέρχεται ρωτώντας επίμονα, τι θα συνέβαινε εάν γινόταν κάτι αντίστοιχο σε εμάς τους ίδιους, πως θα νοιώθαμε και τι θα βιώναμε; Μέσα στο αυτό το δράμα και το κουρέλιασμα της ψυχής, αντικρίζει κανείς την ανθρώπινη φύση κατάματα, τον έσχατο πόνο, την μέγιστη αγωνία και την απόλυτη αδυναμία.

Εκεί βλέπεις τον άνθρωπο στις πιό ακραίες του καταστάσεις, στις πιο οριακές στιγμές και την μικρή αδιόρατη γραμμή που χωρίζει τον θάνατο απ την ζωή.

Σωρεία πληροφοριών μας δείχνουν τα όσα τραγικά συμβαίνουν στις γειτονιές του πλανήτη μας. Λες και μας προ-καλούν να τα προσέξουμε και να διδαχτούμε για το εφήμερο και το πόσο εκτεθειμένοι και εμείς μπορεί να βρεθούν από αυτά. Βλέπουμε την απόγνωση ζωγραφισμένη παντού αλλά και την μικρότητα που νιώθουμε σαν άνθρωποι. Μπροστά στα ποικίλα φαινόμενα ή γεγονότα αποκαλύπτεται η ανθρώπινη αδυναμία, καθώς και οι περιορισμένες δυνατότητες που ενδέχεται να έχουμε, ώστε να βοηθήσουμε τον συνάνθρωπο μας.

Βλέπουμε ανθρώπους σε απόγνωση που θεωρούν ότι χάνονται και ψάχνουν τρόπους να κρατηθούν και όταν αισθανθούν έναν συνάνθρωπο δίπλα τους, να χάνονται στην αγκαλιά τους με λυγμούς. Εκεί βρίσκουν το αντίδοτο στην μοναξιά και τον πόνο. Εκεί, στον ώμο του άλλου, ίσως νοιώθουν ότι μπορούν να γείρουν και να ξαποστάσουν για λίγο την ανθρώπινη αδυναμία και τους φόβους τους. Με το  μοίρασμα όμως αυτό ενδέχεται να έχουμε την δυνατότητα να αφουγκραστούμε και εμείς, ως κοινωνία, την αόρατη μεταμόρφωση του συναισθημάτων μας.

Πολλές φορές μάλιστα, σε ακραίες καταστάσεις, εκεί που τα δάκρυα έχουν στερέψει και διαφαίνεται η ανημποριά του ανθρώπου ακούγεται σαν την ηχώ η φράση: “Ούτε στον χειρότερο εχθρό σου δεν θα ευχόσουν να συμβεί κάτι τέτοιο”.

Αλήθεια τι πλούτος ανθρωπιάς για αυτούς που δείχνουν την καλοσύνη και την αληθινή τους περι-ουσία στον διπλανό τους. Ίσως, εκεί να γίνεται ορατό το εσωτερικό χαμόγελο της ελπίδας σε ότι καλύτερο έχουμε να προσφέρουμε στις δύσκολες στιγμές. Πόσο υπέροχο να αποκαλύπτεται και αυτή η διάσταση ανθρωπιάς και ενσυναίσθησης· αυτή που δεν βλέπουμε πλέον τόσο συχνά στην καθημερινότητα μας, ενώ θα έπρεπε περισσότερο από ποτέ στις μέρες μας.

Αν υπάρχει ένα μήνυμα για μας, θα ήταν εποικοδομητικό να αναλογιστούμε ότι: Προσεγγίζοντας τα δικά μας αναπόφευκτα έσχατα όρια, πόσο έτοιμοι θα είμαστε να καλλιεργήσουμε στο έπακρο την βαθιά ανθρώπινη μας διάσταση; Σαν αυτή που θα μας γαληνεύει και θα μας καλλιεργεί την ιδέα της προσφοράς με πνεύμα ενσυναίσθησης. Ο ιδρυτής της προσωποκεντρικής προσέγγισης, Carl Rogers(1902-1987), συχνά διετύπωνε ότι: το βαθιά ατομικό είναι οικουμενικό.

Ίσως μέσα από την πρόκληση του πόνου και της απώλειας, την πάλη για τη ζωή ο άνθρωπος να ανακαλύπτει τα αποθέματα της αγάπης του για τον συνάνθρωπο του.

Μέσα στο δράμα που βιώνει διακρίνεται πιο ξεκάθαρα το φως της ελπίδα. Εκεί που χάνεται μια ελπίδα για ζωή βρίσκεται η ανθρωπιά. Τότε ίσως, να μπορεί να γίνει εμφανές το μεγάλωμα μας σαν κοινωνία. Αυτό συμβαίνει όταν σαν σύνολο, η κοινωνία προωθεί την ομαδικότητα και την συσπείρωση  στην καθημερινότητα της, ενάντια στην ατομικότητα και τον εγωκεντρισμό.

Το περιβάλλον και οι άνθρωποι γύρω μας, με τα ευχάριστα ή τα δυσάρεστα- ακραία ή μη γεγονότα- είναι αυτοί που επιχειρούν να μας δώσουν μια σπρωξιά, στις εσωτερικές γειτονιές της ψυχής μας για νέες ανακαλύψεις.

Αυτός που θα καταφέρει να τολμήσει να βουτήξει μέσα του, εάν επιτρέψει να εκφραστούν οι ψίθυροι των συναισθημάτων του, είναι πολύ πιθανόν να οδηγηθεί σε νέες ανακαλύψεις που θα τον ξαφνιάσουν, για το εύρος και την ποιότητα του ωκεανού της αγάπης που διαθέτει.

Αυτό θα το οφείλει εν πολλοίς στον πάσχοντα συνάνθρωπο, ο οποίος του μετάγγιζε την δύναμη της αναζήτησης των δικών του αντοχών. Σε αυτόν τον συνάνθρωπο που εκ-φράζει το ασθενές κομμάτι της κοινωνίας, ώστε να έχουμε εμείς το εφήμερο μερίδιο δύναμης, έχουμε και εμείς μερίδιο ανταπόδοσης. Μας προσ-κάλεσε με ένα κάλεσμα προ-ειδοποίησης, έτσι ώστε να ασκηθούμε στην διαχείριση των δικών μας ορίων. Οφείλουμε να εκ-δηλώσουμε το ευχαριστώ με δράση προσφοράς. Όποιος κατανοήσει ότι το δώρο που έχει ήδη λάβει καλείται να το επιστρέψει μέσα από τα όρια των δικών του δυνατότητων και το κάνει πράξη, εν-δυναμώνεται και ευρύνεται ο ίδιος.

Η κατάλληλη στιγμή προσφοράς είναι στο τώρα, αν θέλουμε να εκπαιδευτούμε μαθαίνοντας κάτι επιπλέον για εμάς, πριν το αυριανό προσωπικό τσουνάμι κλονίσει τα θεμέλια μας και βρεθούμε αδύναμοι, στην ίδια θέση με αυτούς που σήμερα έχουν την δική μας ανάγκη. Ας ψάξουμε λοιπόν όλοι μέσα μας, σε κάθε παραμελημένη γωνιά του είναι μας. Εκεί, ενδέχεται να ανακαλύψουμε ότι έχουμε πολύ περισσότερα απ’ όσα χρειαζόμαστε, ενώ παράλληλα τα στερούμε από κάποιον που του είναι αναγκαία.

Το κρίσιμο ερώτημα που εύλογα κάποιος μπορεί να θέσει είναι :

πως μπορεί κάποιος να διακρίνει σε πια από τις δυο θέσεις βρίσκεται;

Επειδή υπάρχει η πιθανότητα να διαψευσθεί με την όποια επιλογή του, ίσως να του φανεί ωφέλιμο, να επιδιώκει συνεχώς να σχετίζεται με την αντίθετη πλευρά από την οποία θεωρεί ότι βρίσκεται, για παν εν-δεχόμενο. Εξ άλλου και ο Πίνδαρος μας υπενθυμίζει πως: “Αρκεί μια στιγμή για να αλλάξει η μοίρα σου”.