Εφαρμοσμένη Θετική Ψυχολογία και Άτομα υψηλής ευαισθησίας

Ακρόαση άρθρου......

Τα άτομα υψηλής ευαισθησίας (HSPs) είναι άτομα που διαθέτουν ένα χαρακτηριστικό της προσωπικότητας γνωστό ως ευαισθησία στην αισθητηριακή επεξεργασία (Aron, 2010).

Έχουν ένα πιο αντιδραστικό νευρικό σύστημα, το οποίο τους οδηγεί στο να βιώνουν τα συναισθήματα πιο έντονα, να αισθάνονται συγκλονισμένοι από ορισμένα ερεθίσματα και να είναι πιο ευαίσθητοι σε περιβαλλοντικά ερεθίσματα.

Ενώ το να είναι κάποιος HSP έχει τα πλεονεκτήματά του, όπως η μεγαλύτερη ενσυναίσθηση και η δημιουργικότητα, συνοδεύεται επίσης από τις δικές του προκλήσεις, όπως η αυξημένη ευαισθησία στο στρες, το άγχος και την κατάθλιψη (Aron, 2010).

Σε αυτό το άρθρο, διερευνούμε πώς η εφαρμοσμένη θετική ψυχολογία μπορεί να βοηθήσει τους HSPs να ξεπεράσουν αυτές τις προκλήσεις και να ζήσουν ικανοποιητικές ζωές.

Τι είναι η θετική ψυχολογία;

Η θετική ψυχολογία είναι ένας σχετικά νέος κλάδος της ψυχολογίας που εμφανίστηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1990 (Seligman & Csikszentmihalyi, 2000). Επικεντρώνεται στη μελέτη των θετικών συναισθημάτων, των δυνάμεων του χαρακτήρα και των αρετών, με στόχο την κατανόηση του τρόπου με τον οποίο τα άτομα μπορούν να ευδοκιμήσουν και να ανθίσουν στη ζωή (Seligman, Steen, Park, & Peterson, 2005).

Η θετική ψυχολογία βασίζεται στην παραδοχή ότι ο καθένας έχει τη δυνατότητα να ζήσει μια ευτυχισμένη και ουσιαστική ζωή και ότι η δυνατότητα αυτή μπορεί να καλλιεργηθεί και να αναπτυχθεί μέσω σκόπιμης προσπάθειας (Seligman, 2011).

Παρεμβάσεις θετικής ψυχολογίας για τους HSPs

Οι HSPs αντιμετωπίζουν μοναδικές προκλήσεις που μπορεί να τους δυσκολέψουν να ζήσουν μια ευτυχισμένη και ικανοποιητική ζωή.

Ωστόσο, η έρευνα έχει δείξει ότι οι παρεμβάσεις θετικής ψυχολογίας μπορούν να βοηθήσουν τους HSPs να βελτιώσουν την ευημερία τους και να οικοδομήσουν ανθεκτικότητα στο στρες (Pluess & Belsky, 2013).

Ορισμένες από τις παρεμβάσεις που έχει διαπιστωθεί ότι είναι ιδιαίτερα χρήσιμες για τους HSPs περιλαμβάνουν:

Πρακτική ευγνωμοσύνης

Η πρακτική της ευγνωμοσύνης περιλαμβάνει την σκόπιμη εστίαση και εκτίμηση των θετικών πραγμάτων στη ζωή του ατόμου (Emmons & McCullough, 2003). Έρευνες έχουν δείξει ότι η εξάσκηση της ευγνωμοσύνης μπορεί να αυξήσει την ευζωία, να μειώσει το άγχος και να βελτιώσει τη συνολική ευημερία (Seligman, Steen, Park, & Peterson, 2005).

Για τους HSPs, οι οποίοι μπορεί να είναι επιρρεπείς στο να αισθάνονται συγκλονισμένοι από αρνητικά συναισθήματα και ερεθίσματα, η πρακτική της ευγνωμοσύνης μπορεί να είναι ιδιαίτερα χρήσιμη για την καλλιέργεια θετικής στάσης ζωής και την αύξηση της ανθεκτικότητας στο στρες.

Διαλογισμός ενσυνειδητότητας (Mindfulness)

Ο διαλογισμός της ενσυνειδητότητας περιλαμβάνει την προσοχή στις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις αισθήσεις του ατόμου στην παρούσα στιγμή, χωρίς κριτική και μια φιλική στάση (Kabat-Zinn, 1990).

Έρευνες έχουν δείξει ότι ο διαλογισμός ενσυνειδητότητας μπορεί να μειώσει το άγχος, να βελτιώσει τη συναισθηματική ρύθμιση και να αυξήσει την ανθεκτικότητα στο στρες (Baer, 2003). Για τους HSPs, οι οποίοι μπορεί να είναι επιρρεπείς στο να αισθάνονται συγκλονισμένοι από τα συναισθήματά τους και τα εξωτερικά ερεθίσματα, ο διαλογισμός ενσυνειδητότητας μπορεί να είναι ιδιαίτερα χρήσιμος στην αύξηση της αυτογνωσίας και στη βελτίωση της συναισθηματικής ρύθμισης.

Προσέγγιση βασισμένη στα δυνατά στοιχεία (Strengths-Based Approach)

Η προσέγγιση που βασίζεται στα δυνατά χαρακτηριστικά περιλαμβάνει τον εντοπισμό και την εστίαση στα δυνατά στοιχεία του χαρακτήρα του ατόμου, όπως το θάρρος, η δημιουργικότητα και η καλοσύνη (Seligman, 2002).

Έρευνες έχουν δείξει ότι η χρήση μιας προσέγγισης βασισμένης στα δυνατά στοιχεία μπορεί να αυξήσει την ευημερία και να βελτιώσει τη συνολική λειτουργικότητα (Park, Peterson, & Seligman, 2004).

Για τους HSPs, οι οποίοι μπορεί να είναι επιρρεπείς στην αυτοκριτική και την αρνητική αυτο-ομιλία, μια προσέγγιση βασισμένη στα δυνατά στοιχεία μπορεί να είναι ιδιαίτερα χρήσιμη για την καλλιέργεια της αυτοσυμπόνια και την αύξηση της αυτοεκτίμησης.

Θετική αυτο-ομιλία (εσωτερικός διάλογος)

Η θετική αυτο-ομιλία περιλαμβάνει την σκόπιμη αντικατάσταση αρνητικών σκέψεων και πεποιθήσεων με θετικές (Burns, 1980). Έρευνες έχουν δείξει ότι η χρήση θετικής αυτο-ομιλίας μπορεί να αυξήσει την αυτοεκτίμηση, να μειώσει το άγχος και να βελτιώσει τη συνολική ευημερία (Fennell, 1989).

Για τους HSPs, οι οποίοι μπορεί να είναι επιρρεπείς στην αρνητική αυτο-ομιλία και την αυτοκριτική, η θετική αυτο-ομιλία μπορεί να είναι ιδιαίτερα χρήσιμη για την καλλιέργεια μιας θετικής νοοτροπίας και την αύξηση της αυτοεκτίμησης.

Κοινωνική υποστήριξη

Η κοινωνική υποστήριξη περιλαμβάνει την αναζήτηση και τη διατήρηση σχέσεων με άλλους ανθρώπους που παρέχουν συναισθηματική, πρακτική και ενημερωτική υποστήριξη (Cohen & Wills, 1985).

Έρευνες έχουν δείξει ότι η κοινωνική υποστήριξη μπορεί να αυξήσει την ευημερία, να μειώσει το άγχος και να βελτιώσει τη συνολική υγεία (Uchino, 2006).

Για τους HSPs, οι οποίοι μπορεί να είναι επιρρεπείς στο να αισθάνονται συγκλονισμένοι και απομονωμένοι, η κοινωνική υποστήριξη μπορεί να είναι ιδιαίτερα χρήσιμη για την παροχή μιας αίσθησης του ανήκειν και της σύνδεσης.

Οφέλη της Εφαρμοσμένης Θετικής Ψυχολογίας για τους HSPs

Οι παρεμβάσεις της εφαρμοσμένης θετικής ψυχολογίας μπορούν να βοηθήσουν τους HSPs να καλλιεργήσουν θετικά συναισθήματα, να αναπτύξουν ανθεκτικότητα στο στρες και να βελτιώσουν τη συνολική ευημερία. Ορισμένα από τα οφέλη της εφαρμοσμένης θετικής ψυχολογίας για τους HSPs περιλαμβάνουν:

Αυξημένη αίσθηση ευημερίας

Οι HSPs που ασκούν την ευγνωμοσύνη, την ενσυνειδητότητα και μια προσέγγιση βασισμένη στα δυνατά σημεία είναι πιθανό να βιώσουν αυξημένη αίσθηση ευημερίας και θετικά συναισθήματα. Εστιάζοντας σκόπιμα στις θετικές πτυχές της ζωής τους και καλλιεργώντας μια θετική νοοτροπία, οι HSPs μπορούν να βελτιώσουν τη συνολική τους ευημερία και ικανοποίηση από τη ζωή.

Βελτιωμένη ανθεκτικότητα στο στρες

Οι HSPs που ασκούν διαλογισμό ενσυνειδητότητας (mindfulness), θετική αυτο-ομιλία και έχουν ουσιαστική κοινωνική υποστήριξη είναι πιθανό να βιώσουν βελτιωμένη ανθεκτικότητα στο στρες.

Αυξάνοντας την αυτογνωσία τους, ρυθμίζοντας τα συναισθήματά τους και αναζητώντας υποστήριξη από άλλους, οι HSPs μπορούν να αντιμετωπίσουν καλύτερα τους στρεσογόνους παράγοντες στη ζωή τους και να μειώσουν την ευπάθειά τους σε διαταραχές που σχετίζονται με το στρες.

Ενισχυμένη αυτοσυμπόνια

Οι HSPs που εφαρμόζουν μια προσέγγιση βασισμένη στα δυνατά σημεία και τη θετική αυτο-ομιλία είναι πιθανό να βιώσουν ενισχυμένη αυτοσυμπόνια και αυτοεκτίμηση. Εστιάζοντας στα δυνατά σημεία του χαρακτήρα τους και αντικαθιστώντας την αρνητική αυτο-ομιλία με θετικές επιβεβαιώσεις, οι HSP μπορούν να καλλιεργήσουν μια πιο θετική εικόνα του εαυτού τους και να αυξήσουν την αυτοεκτίμησή τους.

Αυξημένη σύνδεση και ανήκειν

Οι HSP που αναζητούν κοινωνική υποστήριξη είναι πιθανό να βιώσουν αυξημένη σύνδεση και ανήκειν. Διατηρώντας σχέσεις με άλλους που παρέχουν συναισθηματική υποστήριξη και κατανόηση, οι HSPs μπορούν να μειώσουν το αίσθημα απομόνωσης και να αυξήσουν την αίσθηση της κοινότητάς τους.

Συμπέρασμα

Τα άτομα υψηλής ευαισθησίας αντιμετωπίζουν μοναδικές προκλήσεις στη ζωή, αλλά οι στοχευμένες παρεμβάσεις της εφαρμοσμένης θετικής ψυχολογίας η ουσιαστική συνεργασία με έναν εξειδικευμένο ειδικό ψυχικής υγείας  μπορούν να τα βοηθήσουν να καλλιεργήσουν θετικά συναισθήματα, να αναπτύξουν ανθεκτικότητα στο στρες και να βελτιώσουν τη συνολική ευημερία.

Η πρακτική της ευγνωμοσύνης, ο διαλογισμός της ενσυνειδητότητας, η προσέγγιση με βάση τα δυνατά στοιχεία, η θετική αυτο-ομιλία και η κοινωνική υποστήριξη είναι μερικές μόνο από τις παρεμβάσεις που έχει βρεθεί ότι είναι ιδιαίτερα χρήσιμες για τα άτομα με υψηλή ψυχική ευαισθησία.

Εστιάζοντας σκόπιμα στις θετικές πτυχές της ζωής τους, ρυθμίζοντας τα συναισθήματά τους και αναζητώντας υποστήριξη από τους άλλους, οι HSP μπορούν να ζήσουν ευτυχισμένες και ικανοποιητικές ζωές.

Βιβλιογραφία

Aron, E. N., & Aron, A. (1997). Sensory-Processing sensitivity and its relation to introversion and emotionality. Journal of Personality and Social Psychology, 73(2), 345-368. https://doi.org/10.1037/0022-3514.73.2.345

Cohen, S., & Wills, T. A. (1985). Stress, social support, and the buffering hypothesis. Psychological Bulletin, 98(2), 310-357. https://doi.org/10.1037/0033-2909.98.2.310

Fredrickson, B. L. (2001). The role of positive emotions in positive psychology: The broaden-and-build theory of positive emotions. American Psychologist, 56(3), 218-226. https://doi.org/10.1037/0003-066x.56.3.218

Hofmann, S. G., Sawyer, A. T., Witt, A. A., & Oh, D. (2010). The effect of mindfulness-based therapy on anxiety and depression: A meta-analytic review. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 78(2), 169-183. https://doi.org/10.1037/a0018555

Pluess, M., & Belsky, J. (2013). Vantage sensitivity: Individual differences in response to positive experiences. Psychological Bulletin, 139(4), 901-916. https://doi.org/10.1037/a0030196

Uchino, B. N. (2006). Social support and health: A review of physiological processes potentially underlying links to disease outcomes. Journal of Behavioral Medicine, 29(4), 377-387. https://doi.org/10.1007/s10865-006-9056-5

Wood, A. M., Linley, P. A., Maltby, J., Baliousis, M., & Joseph, S. (2008). The authentic personality: A theoretical and empirical conceptualization and the development of the authenticity scale. Journal of Counseling Psychology, 55(3), 385-399. https://doi.org/10.1037/0022-0167.55.3.385 

Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου

Raffaello Saracini - Ψυχοθεραπευτής

Raffaello Saracini: έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology

Οι πληροφορίες που αναφέρονται στον επαγγελματικό κατάλογο ειδικών παρέχονται από τους ίδιους τους ειδικούς, κατά την εγγραφή τους στο σύστημα. Όταν βλέπετε την ένδειξη «έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology”, σημαίνει ότι το Psychology έχει ελέγξει, με email, τηλεφωνικά ή/και με λήψη των σχετικών εγγράφων, τα ακόλουθα στοιχεία:

• Ότι ο ειδικός είναι υπαρκτό πρόσωπο.
• Ότι τα πτυχία οι τίτλοι και οι εξειδικεύσεις που αναφέρει είναι αληθινά.
• Ότι οι πληροφορίες που αναφέρει ισχύουν.

Υπαρξιακός Ψυχοθεραπευτής | M.Sc. in Applied Positive Psychology and Coaching Psychology | Σύμβουλος Θετικής Ψυχολογίας και Ατόμων Υψηλής Ευαισθησίας (HSPs). 

6977805903

Δείτε όλα τα άρθρα Σελίδα ειδικού