Κοινωνικός στιγματισμός και κορωνοϊός

Ακρόαση άρθρου......

Αναμφισβήτητα από τότε που μπήκε στην ζωή μας ο κορωνοϊός έχει αλλάξει η ζωή πολλών ανθρώπων. Ενήλικες και παιδιά είναι φυσιολογικό να αισθάνονται άγχος και φόβο σε περίοδο μιας κρίσης.

Η έξαρση του κορωνοϊού επηρεάζει την ψυχική υγεία εκτός από την σωματική διότι δημιουργεί άγχος στους ανθρώπους.

Το άγχος και η αβεβαιότητα οδηγούν στο φόβο, ο οποίος προκαλεί πολύ άσχημα συναισθήματα τόσο σε ενήλικες όσο και σε παιδιά. Εκτός όμως από τα αρνητικά συναισθήματα που δημιουργεί αυτή η περίοδος, δημιουργείται και έντονος κοινωνικός στιγματισμός.

Η διαφορά στερότυπου και προκατάληψης

Η τρέχουσα κατάσταση προκάλεσε κοινωνικό στιγματισμό, στερεότυπα, προκαταλήψεις και συμπεριφορές διάκρισης εναντίον ανθρώπων που έχουν έρθει σε επαφή με τον ιό ή έχουν τον ιό. Στο πλαίσιο των κοινωνικών επιστημών, ο συσχετισμός του στερεοτύπου και της προκατάληψης υπήρξε σταθερός επί σειρά ετών, τόσο που συχνά οι δύο αυτές έννοιες να συγχέονται.

Ωστόσο, το στερεότυπο δεν είναι ταυτόσημο με την προκατάληψη, εφόσον το πρώτο παραπέμπει σε μια διάσταση κατηγοριοποίησης, ενώ η δεύτερη σε μία τάση συναισθηματικής φύσης.

Ενώ, δηλαδή, το στερεότυπο εμφανίζεται ως μία πίστη, μία γνώμη, μία αναπαράσταση που αφορά μια ομάδα και τα μέλη της, η προκατάληψη παραπέμπει σε μία στάση που υιοθετείται απέναντι στην εν λόγω ομάδα.

Στην κατανόηση των δύο αυτών εννοιών μπορεί να μας βοηθήσει ο εντοπισμός τριών διαφορετικών διαστάσεων:

1. της γνωστικής, στην οποία εντάσσεται το στερεότυπο (π.χ. το στερεότυπο του ανθρώπου που είχε ή έχει κορωνοϊό),
2. της συναισθηματικής, με την οποία σχετίζεται η προκατάληψη (π.χ. η προκατάληψη ή η αποστροφή που εκφράζεται απέναντι στον άνθρωπο που είχε ή έχει κορωνοϊό) και
3. της συμπεριφορικής, η οποία παραπέμπει σε στάσεις διάκρισης που βασίζονται στην υπαγωγή του ατόμου σε μία κοινωνική κατηγορία, χωρίς να λαμβάνονται υπ' όψιν οι προσωπικές ικανότητες και τα προσόντα του (π.χ. η υποβάθμιση του ανθρώπου που είχε ή έχει κορωνοϊό).

Συμπεριφορές στιγματισμού

Έχουν διαπιστωθεί αρκετές συμπεριφορές διάκρισης, που προκύπτουν από τον στιγματισμό του ατόμου που είχε ή έχει κορωνοϊό και μπορούν να εμφανιστούν με διάφορους τρόπους, όπως συχνά αναπαράγεται το στερεότυπο ότι ο ιός είναι ασιατική ή κινέζικη γρίπη.

Επίσης, άτομα που έχουν κορωνοϊό μπορεί να κατηγορούνται ότι είναι απρόσεκτοι που κόλλησαν και εξαπλώνουν την ασθένεια, ή ακόμη και επικίνδυνοι και ότι αυτοί φταίνε, δημιουργώντας ενοχή και κοινωνική ντροπή.

Πολλοί μπορούν να αποφεύγουν επιχειρήσεις που ήταν σε καραντίνα δημιουργώντας ένα κλίμα στιγματισμού ή ακόμη και λεκτικές επιθέσεις σε συγκεκριμένα άτομα.

Επιπλέον, μπορεί να δημιουργηθεί στο μέλλον ακόμη και διαφορετική μεταχείριση των στιγματισμένων ατόμων στην υγειονομική περίθαλψη, τα σχολεία και τους χώρους εργασίας.

Αντιμετώπιση κοινωνικού στιγματισμού

Λύση σε αυτό το κοινωνικό πρόβλημα που απασχολεί την παγκόσμια κοινότητα και όχι μόνο την ελληνική κοινωνία, μπορεί να δώσει η πρόληψη, καθώς πρέπει να γίνει ανάδειξη του προβλήματος του κοινωνικού στιγματισμού.

Αρχικά, όταν αναφερόμαστε στον ιό θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι επιλέχθηκε σκόπιμα το όνομα αυτό, ώστε να αποφευχθεί ο στιγματισμός.

Δηλαδή «co» από τη λέξη Corona, «vi» από τη λέξη virus και «d» από τη λέξη disease, 19 γιατί η ασθένεια εκδηλώθηκε για πρώτη φορά το 2019 (Covid-19). Άρα δεν είναι «κινέζικος ιός».

Θα πρέπει όλοι να δημοσιεύουμε ή να αναφέρουμε πληροφορίες για τον κορωνοϊό από επιστημονικά έντυπα και όχι να δημοσιεύουμε αβάσιμες πληροφορίες ή φήμες. Επίσης, καλό είναι να αναφερθούμε στους ανθρώπους αυτούς ως ανθρώπους που έχουν κορωνοϊό ή που αναρρώνουν από τον κορωνοϊό και όχι ανθρώπους που έχουν νοσήσει, ή που μεταδίδουν τον Covid-19, ή που μολύνουν τους άλλους διότι υπονοείται η σκόπιμη μετάδοση και δηλώνει κατηγορία.

Το κυριότερο είναι όλοι σαν άνθρωποι να στηρίξουμε τον συνάνθρωπό μας που έχει κορωνοϊό ή βρίσκεται σε καραντίνα και όχι να τον περιθωριοποιήσουμε.

Πρέπει να συνεργαστούμε όλοι μας και να βοηθήσουμε τους ανθρώπους που έχουν κορωνοϊό να νιώσουν ασφάλεια και αποδοχή.

Εάν βιώνουμε κοινωνικό στιγματισμό πρέπει να εκφράσουμε τα συναισθήματά μας σε ανθρώπους που εμπιστευόμαστε. Πρέπει να τονίζουμε στον εαυτό μας ότι δεν μπορούμε να τα ελέγξουμε όλα και υπάρχει πιθανότητα να αρρωστήσουμε. Είναι μία νέα ασθένεια και είναι εύλογο να δημιουργείται έντονη ανασφάλεια και φόβος. Αν είμαστε σε καραντίνα και βλέπουμε τους άλλους να μας αποφεύγουν πρέπει να σκεφτόμαστε ρεαλιστικά, ότι πρόκειται για μέτρα προστασίας, και όχι να το παίρνουμε προσωπικά.

Πηγές

Amossy. R, Herschberg Pierrot A., 1997, Stéréotypes et Clichés, Paris: Nathan.

Beyond stigma. Covid-19: Spread solidarity and love, not stigma and fear. Retrieved from: Beyond stigma

Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου

Αγγελίδου Ασημίνα - Ψυχολόγος

Αγγελίδου Ασημίνα: έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology

Οι πληροφορίες που αναφέρονται στον επαγγελματικό κατάλογο ειδικών παρέχονται από τους ίδιους τους ειδικούς, κατά την εγγραφή τους στο σύστημα. Όταν βλέπετε την ένδειξη «έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology”, σημαίνει ότι το Psychology έχει ελέγξει, με email, τηλεφωνικά ή/και με λήψη των σχετικών εγγράφων, τα ακόλουθα στοιχεία:

• Ότι ο ειδικός είναι υπαρκτό πρόσωπο.
• Ότι τα πτυχία οι τίτλοι και οι εξειδικεύσεις που αναφέρει είναι αληθινά.
• Ότι οι πληροφορίες που αναφέρει ισχύουν.

Ψυχολόγος, Εξειδικευμένη σε πρόγραμμα ψυχοθεραπείας - Γνωστική-Συμπεριφορική Θεραπεία, μεταπτυχιακά στη Ψυχολογία Υγείας και Ψυχολογία Παιδιών και Εφήβων.

2510.211540

Δείτε όλα τα άρθρα Σελίδα ειδικού