Το άγχος είναι ένα έμφυτο όπλο του οργανισμού μας, το οποίο όσο και αν ακούγεται περίεργο, έχει σκοπό το να μας προστατεύει από κινδύνους που μας απειλούν. Έτσι, για παράδειγμα, όταν ένας άνθρωπος βρεθεί αντιμέτωπος με μια τίγρη που απειλεί την ζωή του, ο εγκέφαλος μας φιλτράρει το εξωτερικό ερέθισμα (την τίγρη) ως κίνδυνο και δίνει ένα «σήμα συναγερμού», το Άγχος.
Το επόμενο βήμα είναι η ενεργοποίηση του αυτόνομου νευρικού συστήματος, και συγκεκριμένα του συμπαθητικού συστήματος, μια σειρά νεύρων, τα οποία ελέγχουν την καρδιά, τα σπλάχνα και άλλα όργανα.
Κατ?αυτόν τον τρόπο, το άγχος θα «βοηθήσει» τον αντιμέτωπο με την τίγρη άνθρωπο, μια και το ενεργοποιημένο , από τον κίνδυνο, συμπαθητικό σύστημα, θα του προκαλέσει αύξηση των καρδιακών παλμών (ταχυκαρδία), στέλνοντας περισσότερο αίμα στα χέρια και στα πόδια, προκειμένου ο άνθρωπος να τρέξει μακριά από τον κίνδυνο, ή να παλέψει με το άγριο ζώο.
Ένα εξωτερικό ερέθισμα λοιπόν, η τίγρης, αφού «φιλτραριστεί» και χαρακτηρισθεί από τον εγκέφαλό μας ως κίνδυνος, προκαλεί μια συναισθηματική αντίδρασή μας, τον Φόβο, ο οποίος διεγείρει το νευρικό μας σύστημα (ταχυκαρδία).
Ένα άλλο παράδειγμα της καθημερινότητας μας είναι όταν ο εργοδότης μας απειλεί με απόλυση από την εργασία μας, μπορεί να προκαλέσει την ίδια επίδραση (ταχυκαρδία) με ανάλογο τρόπο, αν αφήσουμε τον εγκέφαλό μας να το επιτρέψει.
Μιλώντας απλά, η ταχυκαρδία δεν ξεκινάει από μόνη της, αλλά αν ο εγκέφαλος μας «φλιτάροντας» την απειλή του εργοδότη μας, θεωρήσει ότι κινδυνεύουμε και επιτρέψει να νιώσουμε Φόβο. Ο Φόβος είναι μια συναισθηματική αντίδραση, συστατικό του άγχους (στρες), η οποία θα διεγείρει το συμπαθητικό μας νευρικό σύστημα, με τα γνωστά αποτελέσματα που είδαμε και στην τίγρη (ταχυκαρδία).
ΠΩΣ ΕΠΙΔΡΑ ΟΜΩΣ ΤΟ ΑΓΧΟΣ ΑΥΤΟ ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΜΑΣ?
Σήμερα γνωρίζουμε ότι το νευρικό σύστημα ασκεί σημαντικό έλεγχο στο ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού μας. Μέσω πολύπλοκων διαδικασιών, το νευρικό σύστημα μπορεί να επηρεάσει την λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος το οποίο έχει ως αποτέλεσμα την μείωση της άμυνα του οργανισμού μας.
Για παράδειγμα, η επιχείρησή σας βρίσκεται στο χείλος της χρεοκοπίας και έχετε μόνιμο άγχος για την εμπρόθεσμη πληρωμή των λογαριασμών. Έρευνες έχουν δείξει ότι ορισμένες παρατεταμένες καταστάσεις στρες, μέσω της αλληλεπίδρασης νευρικού και ανοσοποιητικού συστήματος, ελαττώνουν τα επίπεδα των κυττάρων δολοφόνων στο αίμα, τα οποία είναι σημαντικότατα για την άμυνα του οργανισμού μας.
«Μικρές» τέτοιες επιδράσεις του άγχους, όχι σημαντικές, έχουν δει αμέτρητοι άνθρωποι με την εμφάνιση πρόσκαιρων δερματικών συμπτωμάτων, τα οποία μπορεί να διαρκέσουν από ώρες έως ημέρες και συχνά εξαφανίζονται από μόνα τους, Ιδιαίτερα αν κάποιο γεγονός το οποίο μας δημιουργούσε άγχος έλαβε τέλος.
Τι πιο κλασικό και γνωστό για παράδειγμα, από τον έρπητα.
Μεγάλη σειρά ερευνών επίσης καταδεικνύουν ότι παράγοντες που μειώνουν το στρες όπως η ψυχολογική και η κοινωνική υποστήριξη, βελτιώνουν την υγεία ατόμων που πάσχουν από καρκίνο, και ότι η καταθλιπτική διάθεση έχει υψηλή συνάφεια με μειωμένη ανοσοποιητική προστασία.
Συνοψίζοντας μπορούμε να πούμε ότι όταν το άγχος διαρκεί εβδομάδες ή και μήνες, μπορεί να εξασθενήσει το ανοσοποιητικό σύστημα και να καταστήσει τον οργανισμό ιδιαιτέρως ευπαθή σε ποικίλες ασθένειες.
Για το λόγο αυτό καλό θα ήταν να ζητήσετε πρώτα την βοήθεια ειδικού όποτε νιώσετε μεγάλο άγχος ή κάποιο σύμπτωμα όπως (ταχυκαρδία, πόνο στο στομάχι, νευρικότητα, κ.λ.π) γιατί όπως αναφέραμε όλα αυτά μπορούν πολλές φορές να αντιμετωπιστούν με την σωστή καθοδήγησή του, αφού όπως γνωρίζουμε μπορεί να είναι απλά συμπτώματα άγχους κ όχι κάποια ασθένεια.
Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου
Απόφοιτος του τμήματος Ψυχολογίας του Αριστοτελείου Παν/μίου Θεσσαλονίκης.
Απόφοιτος του τμήματος Διοίκησης Επιχειρήσεων των Τ.Ε.Ι. Αθηνών.
Εξειδικευθείς στον συντονισμό ομάδων στην Ελληνική εταιρεία Ομαδικής Ανάλυσης και Ψυχοθεραπείας.