Θεωρείται πως καθώς ένας άνθρωπος ωριμάζει και προοδεύει στη ζωή του έχει "μάθει" να διαχειρίζεται εφηβικά θέματα και αποφεύγει παιδικές συμπεριφορές. Όμως, στην πραγματικότητα, δε συμβαίνει πάντοτε αυτό. Οι γνωστοί "Θύτες" μεγαλώνουν και γίνονται ενήλικες όπως και τα "Θύματα".
Στις περισσότερες περιπτώσεις οι ενήλικοι χρησιμοποιούν "Λεκτικό Εκφοβισμό", σε αντίθεση με τις μικρότερες ηλικίες, οι οποίες καταφεύγουν σε "Σωματικό Εκφοβισμό". Ο στόχος ενός ενήλικα θύτη είναι να υπερισχύσει σ' έναν άλλον ενήλικα και να τον κυριαρχήσει, να ταπεινώσει τα ενήλικα θύματά του και να τους "δείξει" ποιος κάνει κουμάντο.
Οι κατηγορίες του ενήλικα θύτη είναι οι εξής:
1. Νάρκισσος Ενήλικας Θύτης: Η συγκεκριμένη κατηγορία ενήλικου θύτη είναι εγωκεντρικός και η ενσυναίσθηση του είναι αρκετά χαμηλή, έως ανύπαρκτη. Επιπλέον, εκδηλώνει λίγη ανησυχία και μειωμένο ενδιαφέρον για τις συνέπειες των συμπεριφορών του. Σε γενικές γραμμές, νιώθει καλά με τον εαυτό του και ο γνήσιος νάρκισσος απολαμβάνει να μειώνει τους άλλους ανθρώπους σπάνια νιώθοντας μεταμέλεια ή ενοχή.
2. Αυθόρμητος Ενήλικας Θύτης: Οι ενήλικοι θύτες στη συγκεκριμένη κατηγορία είναι παρορμητικοί και δε σχεδιάζουν από πριν τον εκφοβισμό που θα ασκήσουν. Παρ 'όλο που θα υπάρξουν συνέπειες, ο συγκεκριμένος ενήλικας θύτης δυσκολεύεται να συγκρατήσει τον εαυτό του από το να συμπεριφερθεί με εκφοβισμό. Σε μερικές περιπτώσεις, ο εκφοβισμός είναι ακούσιος, καθώς ο θύτης μπορεί να βιώνει μία αγχώδη περίοδο, να είναι ανάστατος ή ανήσυχος για κάποιο λόγο ανεξάρτητα από το θύμα του και το θύμα να είναι η αφορμή για να ξεσπάσει ο θύτης.
3. Σωματικός Θύτης: Παρ 'όλο που ο ενήλικος εκφοβισμός σπάνια εκδηλώνεται με τη σωματική μορφή, υπάρχουν περιπτώσεις που συμβαίνει. Ίσως, ο ενήλικας θύτης να μην προκαλέσει σωματική βλάβη στο θύμα, όμως, μπορεί να χρησιμοποιήσει την απειλή της βλάβης ή την σωματική κυριαρχία μέσω απειλής. Επιπλέον, ο σωματικός θύτης μπορεί να καταστρέψει ή να και να κλέψει την περιουσία ή αντικείμενα στην κατοχή του θύματος, παρά να τον βλάψει σωματικά.
4. Λεκτικός Ενήλικας Θύτης: Οι λέξεις προκαλούν πόνο. Οι λεκτικοί ενήλικοι θύτες συνήθως διαδίδουν φήμες για το θύμα ή μιλούν σαρκαστικά προς και για το θύμα ώστε να κυριαρχήσουν και να τον/την μειώσουν. Ένα μεγάλο θέμα με τον λεκτικό εκφοβισμό είναι πως δύσκολα μπορεί να καταγραφεί ή να αποδειχθεί πως συμβαίνει, επομένως δύσκολα θα ενεργήσει κάποιος να τον αποτρέψει. Επίσης, οι συναισθηματικές και οι ψυχολογικές επιπτώσεις του λεκτικού εκφοβισμού είναι τόσο σημαντικές που μπορούν να επιφέρουν μειωμένη εργασιακή απόδοση ή και κατάθλιψη.
5. Παρατηρητής Ενήλικας Θύτης: Ο παρατηρητής ενήλικας θύτης δεν είναι εκείνος που ξεκινάει τον εκφοβισμό όμως δεν κάνει και κάτι για να τον αποτρέψει ή να τον σταματήσει. Σε πολλές περιπτώσεις συμμετέχει στον εκφοβισμό αλλά μόνο εάν κάποιος άλλος έχει κάνει την αρχή. Η στάση των παρατηρητών θυτών είναι να προστατέψουν τον εαυτό τους, επομένως, αντί να βρεθούν αργότερα στη θέση του θύματος, "συνεργάζονται" με τον θύτη κι ας νιώθουν άσχημα για αυτό που κάνουν.
Ο εκφοβισμός μπορεί να παρουσιαστεί και στο εργασιακό περιβάλλον. Ο "Εργασιακός Εκφοβισμός" συμβαίνει πιο συχνά απ 'ότι νομίζουν οι περισσότεροι και με δυσκολία αντιμετωπίζεται. Όταν συμβαίνει, παρεμποδίζει την παραγωγικότητα του εργαζόμενου-θύμα, δημιουργεί ένα μη φιλικό εργασιακό περιβάλλον και μειώνει το ηθικό του εργαζόμενου-θύμα. Επομένως, καλό θα ήταν οι υπεύθυνοι να παρατηρούν για τυχόν επεισόδια εργασιακού εκφοβισμού ώστε να ληφθούν κατάλληλα μέτρα αντιμετώπισης. Επιπλέον, καλό θα ήταν οι εργαζόμενοι-θύματα να αναζητήσουν υποστήριξη και συμβουλευτική για το ποιος είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος διαχείρισης των ενήλικων θυτών και να ενημερώνουν τους προϊσταμένους ή κοντινούς τους ανθρώπους όταν βρίσκονται σε αυτή τη θέση.
10 Βιωματικά Εργαστήρια για Γονείς (Νοέμβριος 2024 – Απρίλιος 2025) | Διοργάνωση: PSYCHOLOGY.GR | Συμμετοχή: 35 ευρώ για εγγραφές που θα γίνουν έως Κυριακή 17 Νοεμβρίου. Με αυτό το κόστος, έχετε πρόσβαση στο σύνολο των 10 σεμιναρίων που θα διεξαχθούν.
Αξίζει να σημειωθεί πως δεν υπάρχει συγκεκριμένος τρόπος αντιμετώπισης ενός ενήλικα θύτη, παρά η αδιαφορία και η αποφυγή. Συνήθως οι θύτες δεν ενδιαφέρονται να λύσουν διαπροσωπικά θέματα και προβλήματα με άλλους, ούτε τους νοιάζει να συμβιβαστούν, παρά μόνο να κυριαρχήσουν και να αποκτήσουν δύναμη. Θέλουν να νιώθουν πως είναι σημαντικοί και πως είναι συμπαθής και έτσι θεωρούν πως για να το πετύχουν ο κατάλληλος τρόπος είναι να μειώσουν τους άλλους.
Οι ενήλικοι θύτες μάλλον ήταν οι ίδιοι θύματα ως παιδί ή ήταν και τότε θύτες. Η κατανόηση πως ο ενήλικας θύτης και ως παιδί είχε σχέση με τον εκφοβισμό, είτε ως θύτης είτε ως θύμα, βοηθάει στην αντιμετώπιση αυτής της συμπεριφοράς.
Στην περίπτωση που είστε ενήλικας θύμα και η κατάσταση που βιώνετε μειώνει την ποιότητα της ζωής σας, παρ' όλες τις προσπάθειες σας αντιμετώπισης της, απευθυνθείτε σε επαγγελματία ψυχικής υγείας ή στις αστυνομικές αρχές.
Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου
Χρυσάννα Μαστοράκη - Ψυχοθεραπευτής
Χρυσάννα Μαστοράκη: έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology
Οι πληροφορίες που αναφέρονται στον επαγγελματικό κατάλογο ειδικών παρέχονται από τους ίδιους τους ειδικούς, κατά την εγγραφή τους στο σύστημα. Όταν βλέπετε την ένδειξη «έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology”, σημαίνει ότι το Psychology έχει ελέγξει, με email, τηλεφωνικά ή/και με λήψη των σχετικών εγγράφων, τα ακόλουθα στοιχεία:
- Ότι ο ειδικός είναι υπαρκτό πρόσωπο.
- Ότι τα πτυχία οι τίτλοι και οι εξειδικεύσεις που αναφέρει είναι αληθινά.
- Ότι οι πληροφορίες που αναφέρει ισχύουν.
MSc. στην Κλινική Ψυχολογία, Λογικό-Θυμική Γνωσιακή Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεύτρια, Σπουδάστρια PhD Ψυχολογίας