Βάλε τον εαυτό σου πρώτο

Είναι η σχέση μου καταδικασμένη; Αυτό που δημιουργεί συνήθως το πρόβλημα σε μια σχέση δεν είναι αυτό που λέγεται, αλλά αυτό που δεν λέγεται.

Καρίνα και Έρικ

*Το απόσπασμα είναι από το βιβλίο Βάλε τον εαυτό σου πρώτο της Emma Reed Turrell που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Η Καρίνα και ο Έρικ πίστευαν πως ο γάμος τους είχε φτάσει στο τέλος του, όταν αποκαλύφθηκε η εξωσυζυγική σχέση του Έρικ. Στην πραγματικότητα, η σχέση τους είχε πάρει τον κατήφορο πολύ καιρό πριν, και αυτό το ρήγμα τούς δημιούργησε την ευκαιρία να μιλήσουν επιτέλους με ειλικρίνεια.

Ήταν ένα «επιτυχημένο» ζευγάρι, δύο άνθρωποι που ζούσαν το όνειρο σε ένα υπέροχο σπίτι, με δύο δίδυμα κοριτσάκια και μια έντονη κοινωνική ζωή. Ο Έρικ έβγαζε αρκετά χρήματα ώστε να μη χρειάζεται να εργάζεται η Καρίνα, κι έτσι εκείνη εγκατέλειψε την καριέρα της για να μεγαλώσει τα παιδιά της, με αποτέλεσμα να περνάει τη μέρα της πηγαινοφέρνοντας τα παιδιά σε διάφορες δραστηριότητες και βγάζοντας τον σκύλο βόλτα.

Όταν ανακάλυψε ότι ο Έρικ είχε εξωσυζυγική σχέση, έμεινε να παραπαίει ανάμεσα στην αποκάλυψη μιας ζωής για την οποία δεν ήξερε τίποτα και σε έναν άνδρα που ένιωθε να μη γνωρίζει πια.

Όταν ήρθαν για πρώτη φορά στο γραφείο μου, ο Έρικ μπήκε με την ουρά στα σκέλια και πήγε να καθίσει στην πιο μακρινή καρέκλα του δωματίου. Εξήγησε ότι είχαν έρθει ώστε η Καρίνα να μπορέσει να πάρει μια απόφαση για το μέλλον τους.

Σαν δαρμένο κουτάβι, κρατούσε το κεφάλι σκυμμένο όσο η Καρίνα ξεσπούσε την οργή της πάνω του. Η κατάσταση δεν ήταν απλή. Δεν ήταν μόνο ότι ο Έρικ ήταν ο άπιστος και η Καρίνα το πληγωμένο μέλος. Ποτέ δεν είναι. Σε περιπτώσεις σαν τη δική τους, ελάχιστος χρόνος από τη θεραπεία αφιερώνεται στο ίδιο το καταστροφικό γεγονός.

Μια κρίση σε μια σχέση, είτε πρόκειται για εξωσυζυγική σχέση είτε για τζόγο είτε για αλκοολισμό, είναι σαν την αναπόφευκτη ανατροπή πλοκής που θα περάσει – το σημείο στο οποίο συνειδητοποιούμε τι γίνεται πίσω από τις σκηνές και το οποίο έχουμε την ευκαιρία να παρατηρήσουμε καλύτερα.

Αφήστε την αλήθεια να σας απελευθερώσει

Τις εβδομάδες που ακολούθησαν υπήρξε μια επώδυνη αποφόρτιση και από τις δύο πλευρές σχετικά με τις πράξεις που είχαν προκαλέσει αυτή την κρίση στον γάμο τους. Η δουλειά του Έρικ ήταν αγχωτική και για χρόνια ένιωθε πως ο μοναδικός σκοπός του ήταν να είναι ο κουβαλητής και ο «κακός γονιός» τα Σαββατοκύριακα, όσο έβλεπε την Καρίνα να πηγαίνει από καφέ σε καφέ με φίλες της και να χτίζει στενές σχέσεις με τα παιδιά τους, ενώ για εκείνον αδιαφορούσε, αρκεί να έφερνε λεφτά στο σπίτι.

Στο μεταξύ, η Καρίνα έκρυβε για χρόνια την πικρία που ένιωθε για την απώλεια της καριέρας και της ταυτότητάς της, για το ότι είχε θαφτεί στις βρόμικες πάνες και στα ραντεβού για παιχνίδι με άλλες μαμάδες και τα παιδιά τους, ενώ έβλεπε τον Έρικ να πηγαίνει για επαγγελματικά δείπνα σε ακριβά εστιατόρια και να δέχεται επαίνους για τα επιτεύγματά του.

Η εξωσυζυγική σχέση του Έρικ ήταν αδικαιολόγητη αλλά ταυτόχρονα κατανοητή, και, κατά έναν παράξενο τρόπο, είχαν και οι δύο ανάγκη να συμβεί για να αλλάξουν τα πράγματα.

Όπως συμβαίνει συχνά, χρειάστηκε μια κρίση, που ήταν ο καταλύτης, για να πουν όσα δεν έλεγαν τόσο καιρό. Στις πρώτες συνεδρίες, η Καρίνα θύμωνε όταν μιλούσε για την απιστία του Έρικ.

Προς το τέλος, όμως, άρχισε να τη βλέπει πιο λογικά: «Πιστεύω πως η σχέση ήταν μάλλον το όχημα που μας οδήγησε σε μετωπική σύγκρουση, αλλά το ατύχημα φαινόταν από καιρό ότι θα γινόταν». Και οι δύο ήταν φυλακισμένοι στα διαφορετικά μοτίβα της επιθυμίας τους να ευχαριστούν τους άλλους.

Ο Έρικ ήταν Αντιστασιακός. Είχε μεγαλώσει σε μια αυστηρή πατριαρχική οικογένεια, από γονείς που είχαν διαρκώς μεγάλες προσδοκίες από αυτόν, και ποτέ δεν είχε νιώσει αρκετά καλός.

Σε αντίποινα, είχε αναπτύξει την περσόνα του ριψοκίνδυνου και του νταή. Η Καρίνα ήταν Ειρηνοποιός· μεγαλωμένη σε μια οικογένεια επιτυχημένων γονιών, είχε την αίσθηση του καθήκοντος, ήταν πρόθυμη να κάνει τα πάντα και τη θεωρούσαν μέτρια παρά τους άριστους βαθμούς που έπαιρνε.

Στην αρχή, ο καθένας αντιπροσώπευε τη σωτηρία για τον άλλον.

Ο Έρικ μπορούσε να είναι ξέγνοιαστος και παθιασμένος, κερδίζοντας την Καρίνα με τη γοητεία του, με αποτέλεσμα να την κάνει να νιώθει ορατή με έναν τρόπο που δεν είχε νιώσει ποτέ πριν.

Η Καρίνα ήταν για τον Έρικ το απάγκιο λιμάνι, ένα μέρος όπου μπορούσε να νιώθει ασφαλής για πρώτη φορά στη ζωή του.

Είχαν τη δυνατότητα να ενώσουν τις διαφορές τους και να τις χρησιμοποιήσουν για να υποστηρίξουν ο ένας τον άλλον, ώστε να ωριμάσουν στους συναισθηματικούς χώρους που μέχρι τότε στερούνταν.

Ωστόσο, συνέβη το αντίθετο: συνέβη η ζωή, και μαζί με αυτή ήρθε το άγχος των μικρών παιδιών, της δουλειάς και της οικογένειας. Αντί να έρθουν κοντά, απομακρύνθηκαν, υποχωρώντας ο καθένας στην αρχική θέση του Αντιστασιακού και του Ειρηνοποιού, και ανίκανοι να επικοινωνήσουν με ειλικρίνεια μεταξύ τους. Η Καρίνα δεν τάραζε τα νερά και ο Έρικ δεν πήγαινε με τα νερά της.

Τα αντίθετα έλκονται

Το πρώτο πράγμα που βρίσκετε ελκυστικό σε κάποιον είναι συχνά αυτό που τελικά σας διαλύει. Αυτό το κομμάτι που λείπει από το δικό σας παζλ και το οποίο αντιπροσωπεύει κάποιος άλλος θα σας τραβήξει κοντά του στην αρχή. Μπορεί να είναι το ελεύθερο πνεύμα του ή ο αυθορμητισμός του, η αυτοπεποίθησή του ή η σταθερότητά του.

Το κομμάτι που λείπει από το παζλ των ανθρώπων που θέλουν να ευχαριστούν τους άλλους είναι συνήθως η ικανότητα να ευχαριστούν τον εαυτό τους, και μπορεί να έλκονται από ανθρώπους που μοιάζουν να διαθέτουν αυτό το χαρακτηριστικό.

Αν μεγαλώσατε σε μια πολύ αυστηρή οικογένεια, ίσως σας έλκει κάποιος που επιτρέπει στον εαυτό του να είναι χαλαρός. Αν δεν είχατε κανέναν να σας μάθει τη σημασία των ορίων, μπορεί να σας έλκει κάποιος που βάζει στον εαυτό του όρια για να πετυχαίνει τους στόχους του. Αν σας έμαθαν να φροντίζετε τους άλλους, μπορεί να σας έλκει κάποιος που ξέρει πώς να φροντίζει τον εαυτό του.

Όταν καταφέρετε να εντοπίσετε αυτές τις διαφορές, θα μπορέσετε να διδαχτείτε από αυτές και να συμπληρώσετε κάποια από τα κενά της παιδικής σας ηλικίας, μαθαίνοντας νέες στρατηγικές για να αλλάζετε τα μοτίβα στην επιθυμία σας να ευχαριστείτε –ή να μη δυσαρεστείτε– τους άλλους.

Μπορεί να αναπτύξετε την ικανότητα να εκπληρώνετε καλύτερα τις δικές σας ανάγκες και να προσφέρετε στον σύντροφό σας νέους τρόπους για να εκπληρώνει κι αυτός με τη σειρά του τις δικές του.

Αποκτάτε και οι δύο μεγαλύτερη ικανότητα να ευχαριστείτε τον εαυτό σας και δημιουργείτε μια επιτυχημένη συνεργασία οικειότητας, ομαδικής δουλειάς και γενναιοδωρίας. Είναι μια περίπτωση ωφέλιμη και για τα δύο μέρη.

Μερικές φορές δεν μπορείτε ή δεν θέλετε να εντοπίσετε τις διαφορές, και τότε τα χαρακτηριστικά που σας τράβηξαν αρχικά αρχίζουν να σας απωθούν. Αν, όπως η Καρίνα, δεν μπορείτε να μετριάσετε την επιθυμία σας να ευχαριστείτε τους άλλους ώστε να αλλάξετε, ίσως αρχίσετε να απεχθάνεστε αυτούς που μπορούν να το κάνουν.

Αν δεν παρατηρήσετε ότι ο τρόπος που κάνετε τα πράγματα είναι αποτέλεσμα αυτών που έχετε μάθει εσείς και όχι, στην πραγματικότητα, ο σωστός ή ο ηθικός τρόπος, μπορεί να μην παρατηρήσετε καν ότι έχετε κενά να γεμίσετε.