Γιατί η ευτυχία δε χρειάζεται να είναι σκοπός ζωής

Ακρόαση άρθρου......

Η ευτυχία είναι μια από τις πιο πολυσυζητημένες έννοιες στην ιστορία της ανθρωπότητας. Ο ορισμός της ευτυχίας είναι μια σχετικά υποκειμενική έννοια που είναι δύσκολο να οριστεί απόλυτα.

Συνήθως, αναφέρεται σε μια κατάσταση ψυχολογικής πληρότητας και ευχαρίστησης που αντιλαμβάνεται κάποιος ως αποτέλεσμα της ικανοποίησης βασικών αναγκών, την επίτευξη στόχων και επιθυμιών.

Προκειμένου να κατανοήσουμε τη σημασία της ευτυχίας, ας ξεκινήσουμε με μια αναδρομή στο παρελθόν. Στην αρχαία Ελλάδα, οι φιλόσοφοι θεωρούσαν ότι ο σκοπός της ζωής ήταν η ευδαιμονία, η οποία περιλάμβανε, την αρετή, την ευημερία και την αρμονία.

Πίστευαν ότι η ευδαιμονία επιτυγχάνεται μέσω της αρμονικής ζωής και της ισορροπημένης σχέσης μεταξύ του σώματος, του πνεύματος και της ψυχής.

Η ευημερία επιτυγχάνεται όταν κάθε άτομο εκτελεί τη δουλειά του με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, προσφέροντας στην κοινωνία τους καλύτερους πόρους και υπηρεσίες, και ταυτόχρονα απολαμβάνοντας τα οφέλη που προσφέρει η κοινωνία αυτή στα μέλη της.

Η αρετή δεν είναι απλά η απουσία κακίας, αλλά η ικανότητα να επιτύχουμε το καλό, να ζούμε δηλαδή με ηθική, και σε αρμονία με τους άλλους ανθρώπους και το φυσικό περιβάλλον. 

 Διαφορές μεταξύ χαράς και ευτυχίας

Η ευτυχία, η χαρά και η ευδαιμονία είναι όροι που συχνά αντιμετωπίζονται ως συνώνυμα, ωστόσο ο Daniel Nettle στο βιβλίο του "Happiness" εξηγεί πώς αυτοί οι όροι διαφέρουν μεταξύ τους.

Η χαρά είναι ένα πρόσκαιρο συναίσθημα που προκαλείται από κάποια ευχάριστη εμπειρία, όπως μια εκπληκτική συναυλία ή ένα πολύ νόστιμο γεύμα. Αν και η χαρά μπορεί να είναι πολύ έντονη και ευχάριστη, δεν είναι κάτι που μπορεί να διαρκέσει για πολύ καιρό. 

Από την άλλη πλευρά, περιγράφει πως η ευτυχία είναι μία πολύπλοκη έννοια. Μπορεί να οριστεί ως το αίσθημα ικανοποίησης των αναγκών και των στόχων μας, ωστόσο, δεν είναι απλά μια στατική κατάσταση. Η ευτυχία είναι μια κατάσταση όπου κάποιος αισθάνεται καλά με τον εαυτό του και τη ζωή του, την καριέρα του, και τις σχέσεις του. 

Τέλος, η ευδαιμονία είναι μια πιο σταθερή κατάσταση από την ευτυχία, καθώς περιλαμβάνει την αίσθηση ότι κάποιος ζει μια πλούσια ζωή, με σκοπό και νόημα. Η ευδαιμονία συμπεριλαμβάνει την ευτυχία, αλλά διαφέρουν στο ότι η ευδαιμονία είναι μία κατάσταση μόνιμη, όπου έχουμε μία θετική στάση στη ζωή, ανεξάρτητα από τις δυσκολίες που μπορεί να προκύψουν.

Δηλαδή, άμα συμβεί κάτι άσχημο στην καριέρα ενός ανθρώπου που ζει σε μία κατάσταση ευδαιμονίας, θα νιώσει όλα τα αρνητικά συναισθήματα που είναι λογικό να υπάρξουν, δεν θα αισθάνεται ευτυχισμένος γιατί συμβαίνει κάτι δυσάρεστο που αφορά τη δουλειά του, αλλά ο σκοπός και το νόημα που έχει βρει στη ζωή του, τον κάνουν να νιώθει δυνατός και έτοιμος να ανταπεξέλθει σε αυτές τις δυσκολίες, με αποτέλεσμα να κρατάει μία πιο θετική στάση προς αυτές. 

Η ευδαιμονία δεν εξαρτάται από εξωτερικούς παράγοντες όπως ο πλούτος, η κοινωνική θέση ή η διασημότητα. 

Οι πιο ευτυχισμένοι άνθρωποι, δηλαδή αυτοί που διακατέχονται από ευδαιμονία, είναι αυτοί που έχουν μια θετική στάση ζωής, μια εσωτερική ηρεμία και μπορούν να απολαμβάνουν τα μικρά πράγματα της ζωής, να αισθάνονται ικανοποίηση και πληρότητα. 

 Έτσι, η ευτυχία είναι μια παρενέργεια της προσπάθειάς μας να επιτύχουμε και να αναπτυχθούμε ως άνθρωποι. Οι αξίες και τα ιδανικά, η προσωπική μας ανάπτυξη, η ασχολία με αυτά που μας ολοκληρώνουν και μας εκφράζουν και οι αρμονικές και ειλικρινές σχέσεις με τους άλλους ανθρώπους μας προσφέρουν μια αίσθηση ευτυχίας και μας οδηγούν σε κατάσταση ευδαιμονίας. 

Αντιθέτως, όταν η ευτυχία γίνεται αυτοσκοπός και συνεχώς κυνηγάμε όλα τα συναισθήματα που πιστεύουμε ότι την απαρτίζουν, πολύ εύκολα μπορεί να μας οδηγήσει σε ένα δρόμο ματαιότητας, όπου προσπαθούμε απεγνωσμένα να νιώθουμε όμορφα όσο περισσότερο μπορούμε, με αποτέλεσμα αυτό το συναίσθημα να μην είναι ποτέ αρκετό, χάνοντας έτσι την αξία του. Επίσης, μπορεί να καταλήξουμε σε έναν ηδονιστικό τρόπο ζωής, αφού τα «καλά» και προσωρινά συναισθήματα, όπως η ευχαρίστηση, μπορούν να επιτευχθούν με πολλούς και εύκολους τρόπους (πχ το χρήμα, το φαγητό, τα ναρκωτικά, το να περνάμε καλά), αλλά αυτός ο τρόπος ζωής συχνά δεν οδηγεί σε μία κατάσταση εσωτερικής ηρεμίας και ολοκλήρωσης. 

Σε καμία περίπτωση δεν καταδικάζω τους ανθρώπους που ακολουθούν ένα τέτοιο τρόπο ζωής, ούτε ισχυρίζομαι ότι υπάρχει κάποια συνταγή για την ευτυχία, ο κάθε άνθρωπος βρίσκει την ευτυχία με διαφορετικό τρόπο. 

Η ευτυχία, και ακόμα περισσότερο η ευδαιμονία, είναι κάτι που προκύπτει από τις επιλογές μας και τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τη ζωή.

Έτσι, είναι καλύτερα να αποφεύγουμε τις απεγνωσμένες προσπάθειες να είμαστε χαρούμενοι ή ευτυχισμένοι σε κάθε στιγμή της ζωής μας, γιατί κάποιες φορές ο δρόμος για την ευτυχία συμπεριλαμβάνει τη συνειδητοποίηση ότι η δυστυχία και όλα τα άσχημα συναισθήματα είναι κομμάτι της εμπειρίας μας στη ζωή, που δεν μπορούμε να το αποφύγουμε.

Με αυτό ως δεδομένο, μπορούμε να εκτιμούμε ακόμα και τα άσχημα όπως και τα όμορφα, σαν μέρος της ζωής μας και της πορείας μας σε αυτήν, εστιάζοντας πάντα στην συνεχή βελτίωση του εαυτού μας αλλά και των σχέσεών μας με τους άλλους ανθρώπους.  

Βιβλιογραφία: 

Plato. (1943). Plato's The Republic. New York :Books, Inc. 
Nettle, D. (2005). Happiness: The science behind your smile. OUP Oxford. 

Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου

Φώτης Γεωργακόπουλος - Σύμβουλος Ψ.Υγείας

Συμβουλευτική Ψυχοθεραπεία για τη διαχείριση έντονων συναισθημάτων, προσωπική ανάπτυξη, υποστήριξη στην προσαρμογή και αντιμετώπιση της σύγχρονης ζωής νεαρών ενηλίκων στην Ελλάδα.

6946419941

Δείτε όλα τα άρθρα Σελίδα ειδικού