Η ανατομία της αισιοδοξίας

Ακρόαση άρθρου......

Η ζωή είναι κωμωδία γι’ αυτούς που σκέφτονται και τραγωδία γι’ αυτούς που αισθάνονται, είχε πει ο Horace Walpole.

Αρκετά χρόνια αργότερα, επιστημονικές έρευνες συνδέουν τη θετική διάθεση με μεγαλύτερη δραστηριότητα στο αριστερό ημισφαίριο του εγκεφάλου και την αρνητική με μεγαλύτερη δραστηριότητα στο δεξί.

Ο Daniel Goleman, μιλά για «παρωχημένους νευρωνικούς συναγερμούς» στις στιγμές που ενισχύεται η ανακρίβεια του συναισθηματικού εγκεφάλου και για τη σπουδαιότητα της εναρμόνισης συναισθήματος και σκέψης.

Στο κεφάλαιο αυτοέλεγχος της Συναισθηματικής νοημοσύνης, χαρακτηρίζει την αντίσταση στις παρορμήσεις την πιο ουσιαστική, ίσως, ψυχολογική δεξιότητα και μας δείχνει πώς ο ανθρώπινος νους μπορεί να θέσει υπό έλεγχο τα συναισθήματα όταν χρειάζεται να τηρηθεί η ισορροπία. 

Μιλώ για την ανατομία της αισιοδοξίας, τη συνεργασία νου και συναισθήματος.

Aισιοδοξία δε σημαίνει ευτυχία. Παρά το ότι η αισιοδοξία δρα ενισχυτικά προς την ευτυχία και το αντίστροφο, δεν είναι το ίδιο πράγμα και ενώ οι αισιόδοξοι συνήθως θεωρούνται ως εκείνοι που βλέπουν μόνο τη θετική πλευρά των πραγμάτων, οι ειδικοί το διαψεύδουν.

Το να σκέφτεσαι θετικά δε σημαίνει πως αγνοείς τους στρεσογόνους παράγοντες της ζωής αλλά πως προσεγγίζεις την εκάστοτε δυσκολία με πιο παραγωγικούς τρόπους.

Η αισιοδοξία είναι μια στάση ζωής που σου δίνει τη δυνατότητα να δεις τον κόσμο και τις καταστάσεις πιο αίσια και πιο θετικά.

Μια τέτοιου είδους οπτική μειώνει τα αρνητικά συναισθήματα, αυξάνει την ποιότητα και τη διάρκεια της ζωής, προάγει πιο δυνατές διαπροσωπικές σχέσεις και αποτελεί μια εξαιρετική δεξιότητα αντιμετώπισης των δυσκολιών και των προβλημάτων.

Υπάρχουν κάποιες σημαντικές διαφορές στις αντιδράσεις -ως προς τα γεγονότα- μεταξύ αισιόδοξων και απαισιόδοξων.

 Οι αισιόδοξοι άνθρωποι βλέπουν τις «αναποδιές» σαν ατυχή αλλά περαστικά γεγονότα που συμβαίνουν στη ροή της ζωής ως μέρος της διαδικασίας της. Τα απομονώνουν και δεν τα αφήνουν να εξαπλωθούν σε άλλους τομείς της ζωής τους.

Μπορούν να είναι αντικειμενικοί και να τιθασεύουν τα συναισθήματά τους κρατώντας έτσι το νου τους ήρεμο, καθαρό και στις «υπηρεσίες» τους για την αποτελεσματική ερμηνεία και αντιμετώπιση των δυσάρεστων καταστάσεων.

Αντίθετα, οι απαισιόδοξοι βλέπουν τις αρνητικές καταστάσεις ως καταστρεπτικές, προάγγελους του μέλλοντος ή μέρος του πεπρωμένου τους και τις αφήνουν να επηρεάσουν κάθε τομέα της ζωής τους. Κατακλύζονται από αρνητικά συναισθήματα, αφήνονται σε αυτά κάνοντας παράλογες και παρορμητικές κινήσεις και τελικά γιγαντώνουν το πρόβλημα και το διαχειρίζονται αναποτελεσματικά.

Η αισιοδοξία και η απαισιοδοξία είναι παράγοντες που επηρεάζουν κατά πολύ την ψυχική και πνευματική υγεία σου. Σύμφωνα με έρευνες, μια αισιόδοξη οπτική είναι κατά το 25% γενετική κληρονομια ενώ το υπόλοιπο 75% έχει να κάνει με το περιβάλλον και τις εμπειρίες που ζεις. Έτσι, φυσικά μπορείς να κατηγορείς τους γονείς σου για την τάση σου αυτή αλλά δεν χρειάζεται να την αποδεχτείς και να τη διατηρήσεις για όλη σου τη ζωή.

Ναι, κάποιοι άνθρωποι είναι εκ φύσεως αισιόδοξοι αλλά η αισιοδοξία είναι ένα χαρακτηριστικό που μπορεί να διδαχθεί και να μαθευτείί εύκολα.

Αλλάζοντας συνειδητά τις διαδικασίες σκέψης σου μπορείς κυριολεκτικά να αλλάξεις την καλωδίωση του εγκεφάλου σου. Η δραστηριότητα του νου μέσω της νευροπλάστικότητας (της ικανότητάς του να αναδιοργανώνεται δημιουργώντας νέες συνάψεις), σου επιτρέπει να επιτύχεις σπουδαίες αλλαγές.

Η ενίσχυση της λογικής αντιμετώπισης των πραγμάτων και ο έλεγχος του συναισθήματος δίνουν μια πιο αισιόδοξη στάση.

Κατά έρευνα του τμήματος συναισθηματικής νευροεπιστήμης του πανεπιστημίου Wisconsin και στο πλαίσιο της μελέτης της δυνατότητας συνειδητής αλλαγής της εγκεφαλικής δραστηριότητας, διδάχθηκε η ενσυνειδητότητα σε μια ομάδα εργαζομένων σε πιεστικές ψυχολογικά συνθήκες. Μετά από δύο μήνες εκπαίδευσης, παρατηρήθηκε πως η αναλογία δεξιάς και αριστερής λειτουργίας του εγκεφάλου άλλαξε σημαντικά.

Οι συμμετέχοντες ανέφεραν πως το άγχος τους μειώθηκε σημαντικά, αισθάνονταν λιγότερο πιεσμένοι, περισσότερο χαρούμενοι και με τα επίπεδα της ενέργειάς τους ιδιαίτερα ανεβασμένα.

Ναι, χρειάζεται να κάνεις μια προσπάθεια αλλά σκέψου τη σχέση κόστους-αξίας ως προς το αποτέλεσμα. 

Οι ερευνητές μιλούν για άμεση σύνδεση της αισιοδοξίας με την ψυχική ανθεκτικότητα, την υγεία, την παραγωγικότητα ακόμα σε ανθρώπους που έχουν ζήσει ιδιαίτερα τραυματικές εμπειρίες. Η αισιόδοξη οπτική δίνει πολλαπλά οφέλη και πολυεπίπεδα. Εκείνοι που βλέπουν τα πράγματα πιο «φωτεινά» είναι πιο δυναμικοί, έχουν δυνατότερο ανοσοποιητικό σύστημα και καλύτερη καρδιοαναπνευστική λειτουργία και συνδέονται με υψηλότερα εισοδήματα και επιτυχημένες διαπροσωπικές σχέσεις.

Αναπτύσσοντας την αισιοδοξία

Επικεντρώσου στα θετικά
Από κάθε κατάσταση που αντιμετωπίζεις, θετική ή αρνητική, λαμβάνεις πολλαπλά ερεθίσματα που είναι ικανά να σου ανοίξουν νέους δρόμους. Η αναπλαισίωση είναι σπουδαίο εργαλείο για την ενίσχυση μια πιο θετικής οπτικής. Κάθε τι που συναντάς αποτελεί ένα μάθημα για εσένα. Τι έμαθες; Τι κέρδισες; Ίσως αυτό να μεγαλύτερη εσωτερική δύναμη ή αντοχή ή ακόμα και η ανακάλυψη ενός διαφορετικού βαθύτερου σημείου σου. Κάνε την εμπειρία σου δύναμη και «μεγάλωσε» λίγο ακόμα.Θυμίσου πως ποτέ δεν υπάρχει μόνο μια οπτική γωνία από την οποία μπορείς να δεις ένα γεγονός. 

Γνώριζε το τι μπορείς να ελέγξεις
Υπάρχουν καταστάσεις τις οποιες μπορείς με κάποιες δράσεις σου να επηρεάσεις και καταστάσεις οι οποίες δεν υπόκεινται στον έλεγχό σου. Αν μπορείς να δράσεις, να το κάνεις άμεσα. Αν όχι, δούλεψε για την ανάπτυξή σου και μη σπαταλάς την ενέργειά σου αναποτελεσματικά.

Επικεντρώσου στο παρόν
Απομόνωσε το πρόβλημα, δες το αντικειμενικά και μην το κάνεις μέρος των προβλέψεών σου για το μέλλον σου. Δύναμη αποκτά ό, τι εσύ, με τη στάση σου, ενισχύεις. Κάνε το καλύτερό σου στη συγκεκριμένη στιγμή, μην παρασύρεσαι ολοκληρωτικά από μια άτυχη στιγμή και μην την αφήσεις να διαλύσει όλα τα πεδία της ζωής σου.

Δημιούργησε ένα περιβάλλον θετικότητας
Απόφυγε τους μίζερους και απαισιόδοξους ανθρώπους και προτίμησε να περιβάλλεσαι από εκείνους που σε βοηθούν να εκτιμάς τη θετική πλευρά της ζωής. Αφιέρωσε περισσότερο χρόνο στον εαυτό σου. Άκουσε αγαπημένες μελωδίες, δες όμορφες ταινίες, απόκτησε νέα χόμπυ που σε διασκεδάζουν πραγματικά.

Κράτα ένα ημερολόγιο ευγνωμοσύνης
Πολλές φορές τα κεκτημένα θεωρούνται και δεδομένα. Σκέψου τις ευλογίες της ζωής σου. Γράψε γι’ αυτές και πρόσθεσε τις νέες που καθημερινά λαμβάνεις. Ναι, καθημερινά λαμβάνεις. Να το θυμάσαι πάντα αυτό. Καθώς επικεντρώνεσαι στις θετικές πλευρές της ζωής σου αντί να κολλάς στα αρνητικά του παρελθόντος που δεν μπορείς να ελέγξεις, θα ενισχύσεις την αυτεπίγνωσή σου και η γενικότερη οπτική σου θα αλλάξει.

Δούλεψε με τις αρνητικές σου σκέψεις
Φυσικά και θα έχεις αρνητικές σκέψεις και φυσικά δεν είναι κάτι μεμπτό αυτό. Ωστόσο, είναι χρήσιμο να τις επεξεργάζεσαι κάθε φορά. Μπορείς να τις καταγράφεις και έπειτα να αναλογίζεσαι πάνω σε αυτές. Πως προέκυψαν; Τι στοιχεία πραγματικά και ποιες αποδείξεις έχεις για την ισχύ τους; Τι επιλογές έχεις; Πως θα ήταν τα πράγματα αν άλλαζε η οπτική σου;

Επικεντρώσου στη λύση και όχι στο πρόβλημα
Έχεις αναρωτηθεί πόσο χρόνο «ξοδεύεις» για «γκρίνιες» κάθε φορά που κάτι αρνητικό έχεις να αντιμετωπίσεις; Παραμένεις ακίνητος και αφήνεσαι στη δίνη των συναισθημάτων σου ενισχύοντας τις αρνητικές σου διαθέσεις και μην προσφέροντας κάτι. Άσε τα κλαψουρίσματα και πέρνα στη δράση. 

Άσε το παρελθόν στη θέση του
Το παρελθόν είναι παρελθόν. Ό, τι έγινε, έγινε. Σήμερα είσαι εδώ και καλό είναι να μη γυρίζεις σε πράγματα που το μόνο που κάνουν είναι να σε βυθίζουν σε ένα καθεστώς αρνητικότητας. Κράτα όσα έμαθες και προχώρα μπροστά με το πιο πλατύ χαμόγελό σου. Έχεις ένα παρόν να ζήσεις και ένα μέλλον να δημιουργήσεις.

Δέξου το αναπόφευκτο της απογοήτευσης
Ναι, θα απογοητευτείς, θα στεναχωρηθείς, θα θυμώσεις. Είναι όλα φυσικά αυτά και οφείλεις να τα δεχτείς και να τα ζήσεις. Δώσε τους, όμως, τον πραγματικό χώρο και χρόνο που χρειάζονται και άφησέ τα ελεύθερα. Μην κρατάς φυλακισμένα συναισθήματα γεμάτα αρνητισμό. 

Μην παίρνεις τις αποτυχίες σου προσωπικά.
Ξέρω, είναι ιδιαίτερα δύσκολο να δεις τη θετική πλευρά της αποτυχίας. Θυμίσου όμως, οι αισιόδοξοι άνθρωποι δεν παίρνουν τις αποτυχίες προσωπικά ούτε τις συνδέουν με την προσωπική τους αξία. Ανέλυσε τη δική σου συμμετοχή και δες τι διαφορετικό μπορείς να κάνεις στο μέλλον για να αποφύγεις μια παρόμοια εμπειρία.

Ανέλαβε τις ευθύνες των δικών σου πράξεων και δες τις πράξεις των άλλων σαν εξωτερικά γεγονότα που δεν μπορείς να ελέγξεις. 

Δες τα πράγματα στις σωστές τους διαστάσεις.
Δρώντας συνειδητά ενάντια στις ακραίες αρνητικές σου σκέψεις με αντίστοιχες θετικές μπορείς να βρεις μια ρεαλιστική ερμηνεία στη μέση οδό. Μη διστάσεις να διαφωνήσεις με εκείνη την παιδική φωνή. Έλα στη θέση του ενήλικα και δράσε με τη λογική σου.

Δες τη μεγάλη εικόνα
Δες το σύνολο και μην κολλάς στις λεπτομέρειες. Οι αναποδιές και τα εμπόδια είναι αναπόφευκτα, συγκεκριμένα και εξωτερικά. Δες μια αρνητική κατάσταση σαν ένα μοναδικό γεγονός που δε συνδέεται με άλλα δυνητικά γεγονότα και που συχνά δημιουργείται από εξωτερικές παράγοντες. Αρνήσου να δεις ένα γεγονός σαν κάτι μόνιμο που διαχέεται σε όλο σου το είναι και έχει να κάνει με τη δική σου ανικανότητα. Σκέψου, μια αποτυχία δε σημαίνει πως κάποιος είναι αποτυχημένος γενικότερα. Μπορεί να είσαι σε θέση να ελέγχεις τα γεγονότα αλλά μπορείς να ελέγξεις το πώς αντιδράς σε αυτά. Όσο πιο σύντομα το συνειδητοποιήσεις τόσο καλύτερη θα είναι η ζωή σου.

Παράμεινε ήρεμος και αντικειμενικός
Η πραγματική αισιοδοξία σου ενισχύει τη δεξιότητα να είσαι ταυτόχρονα αντικειμενικός και σε συναισθηματική απόσταση από τις αναπόφευκτες δυσάρεστες καταστάσεις της καθημερινότητας. Διατηρώντας θετικούς τους εσωτερικούς σου διαλόγους, διατηρείς έναν ήρεμο, καθαρό και ελεγχόμενο νου απέναντι στα εξωτερικά γεγονότα, είσαι σε θέση ερμηνεύεις αντικειμενικά κάθε τι που συμβαίνει, να κάνεις καλή διερεύνηση των επιλογών σου και να δρας αποτελεσματικά.

Επικεντρώσου στις επιτυχίες σου
Αντί να σκέφτεσαι τα όσα δεν έχεις καταφέρει, σκέψου όλα εκείνα που έχεις επιτύχει και σε έχουν φέρει ένα βήμα πιο κοντά στους στόχους σου. Δες την αξία των δράσεων και μετάτρεψέ τες σε κίνητρα για να συνεχίσεις την ανάπτυξή σου

Στιγμές γέλιου
Το γέλιο είναι θεραπευτικό τόσο για ψυχική όσο και για την φυσική υγεία. Μειώνει τον πόνο, το άγχος, τη σύγχιση, σε χαλαρώνει και βελτιώνει τη λειτουργία της καρδιάς και του εγκεφάλου. Αν υπήρχε ένα και μόνο φάρμακο για την ενίσχυση της αισιοδοξίας, αυτό θα ήταν το γέλιο. Βάλε το χιούμορ στη ζωή σου, αντιμετώπισε στρεσογόνες καταστάσεις με χαμόγελο, δες την ανάλαφρη πλευρά του κόσμου και ξεχώρισε τα ουσιαστικά από τα ανούσια.

Να θυμάσαι πως όλοι αντιμετωπίζουμε προκλήσεις, δυσκολίες, ατυχίες, δυσάρεστες καταστάσεις στη ζωή ξανά και ξανά. Προχωράμε στη διαδρομή μας, πέφτουμε, σηκωνόμαστε, περνάμε από μέρη κακοτράχαλα και από μέρη φωτεινά,  απόκτάμε σημάδια και αναγεννιόμαστε, γεμίζουμε από εικόνες, ήχους, εμπειρίες και μαθαίνουμε αδιάκοπα.

Έτσι είναι οι διαδρομές. Έχουν τοπία διάφορα, ήλιους και σελήνες, καταιγίδες και ξαστεριές, θάλασσες και πυκνά δάση και όλα θα τα ζήσουμε και τίποτα δεν θα μείνει στάσιμο. Η ματιά μας είναι εκείνη που μας διαφοροποιεί και είναι στο χέρι μας να την ορίσουμε κατά πως εμείς θέλουμε. 

Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου

Εύη Ανδρέου - Σύμβουλος Ψ.Υγείας

Εύη Ανδρέου: έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology

Οι πληροφορίες που αναφέρονται στον επαγγελματικό κατάλογο ειδικών παρέχονται από τους ίδιους τους ειδικούς, κατά την εγγραφή τους στο σύστημα. Όταν βλέπετε την ένδειξη «έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology”, σημαίνει ότι το Psychology έχει ελέγξει, με email, τηλεφωνικά ή/και με λήψη των σχετικών εγγράφων, τα ακόλουθα στοιχεία:

• Ότι ο ειδικός είναι υπαρκτό πρόσωπο.
• Ότι τα πτυχία οι τίτλοι και οι εξειδικεύσεις που αναφέρει είναι αληθινά.
• Ότι οι πληροφορίες που αναφέρει ισχύουν.

Σύμβουλος ψυχικής υγείας, επικοινωνίας και προσωπικής ανάπτυξης.
Ιδρύτρια του Effective Communication στην Ελλάδα, διοργανώτρια του Effective Communication GR meetup, συγγραφέας, αρθρογράφος, ομιλήτρια.

6949454354

Δείτε όλα τα άρθρα Σελίδα ειδικού