Η πανδημία μας δίδαξε ότι η ζωή κρύβει εκπλήξεις και ο χρόνος μας είναι πολύτιμος για να ξοδεύεται στις οθόνες του κινητού και την εικονική πραγματικότητα των «μέσων κοινωνικής δικτύωσης», που μάλλον πρέπει να μετονομαστούν σε εξαρτησιογόνα «μέσα κοινωνικής απομάκρυνσης», επισημαίνει ο ψυχίατρος- αναπληρωτής καθηγητής Φαρμακολογίας στο ΑΠΘ Γιώργος Παπαζήσης.

Ο όρος εξάρτηση, παραδοσιακά, έχει χρησιμοποιηθεί για να περιγράψει τον βιολογικό εθισμό από μια ή περισσότερες ουσίες. Η εξάρτηση από το Διαδίκτυο, ως όρος, συναντάται και ως παθολογική χρήση του διαδικτύου, παρορμητική χρήση του διαδικτύου ή προβληματική χρήση του διαδικτύου (Tonioni et al., 2012). Εντούτοις, η έννοια του εθισμού δεν αναφέρεται στο μέσον αυτό καθ’ εαυτό όπως συμβαίνει με τις ουσίες, αλλά στις δυνατότητες που δίνει και στις δραστηριότητες που παρέχει.

Ήμουν 29 χρονών μόλις είχα παντρευτεί τον αγαπημένο μου και επιτέλους είχα και μία σταθερή εργασία. Τα όνειρά μου για το μέλλον ήταν τόσο μεγάλα, τόσο ωραία...θέλαμε δύο παιδιά με τον σύντροφό μου,  ένα αγοράκι τώρα και μετά από δύο χρόνια και ένα κοριτσάκι, θέλαμε να φτιάξουμε κι ένα σπίτι με δύο παιδικά δωμάτια και ένα σαλόνι με τζάκι…μπορούσαμε να τα κάνουμε πραγματικότητα τα όνειρά μας...τα βλέπαμε να γίνονται μπροστά μας…

Το άτομο μέσα από την εργασία, γίνεται παραγωγικό και του δίνεται η δυνατότητα να μπορεί να καλυτερέψει την ποιότητα ζωής εκείνου ή/και της οικογένειάς του.

Μολονότι έχω μεγάλη αυτοπεποίθηση στο ρόλο μου ως εργαζόμενη γυναίκα, δεν έχω καθόλου αυτοπεποίθηση στο ρόλο μου ως μητέρα. Δεν ξέρω καν τι ρούχα θα ταίριαζαν σε αυτόν τον ρόλο.”  (Ugarirza, 2002)
Κλαίω συνέχεια, 24 ώρες το 24ωρο… Κλαίω με το παραμικρό, δεν μπορώ να το ελέγξω. (Ugarirza, 2002)

Η γονεϊκότητα, ανεξάρτητα από το φύλο, μέσα σε όλη την ομορφιά της έχει στοιχεία απαιτητικά και δύσκολα. Η μέλλουσα μητέρα βιώνει πρωτόγνωρα συναισθήματα και αλλαγές, που αρχικά έχουν και οργανική αιτιολογία. Η συνεχής παραγωγή ορμονών και οι σωματικές αλλαγές που απαιτούνται κατά τη διάρκεια (κι όχι μόνο) της κύησης, καλούν τη γυναίκα να ανταποκριθεί σε αυτή την τεράστια αλλαγή και ζητούν ταυτόχρονα ηρεμία και ξεκούραση για το καλό του εμβρύου.

Συχνά η γέννηση ενός μωρού μπορεί να επηρεάσει βαθιά και ουσιαστικά την ψυχολογία της γυναίκας και να οδηγήσει σε πολλές και διαφορετικές εκδηλώσεις, άλλες από τις οποίες είναι φυσιολογικές και βραχύβιες και άλλες σοβαρές και επίμονες. Αν και το κοινό χαρακτηριστικό αυτών των εκδηλώσεων είναι ότι παρατηρούνται μέσα σε λίγες ημέρες έως εβδομάδες από τον τοκετό, κατά τα άλλα είναι εντελώς διαφορετικές μεταξύ τους. 

Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, συνήθως όλη η οικογένεια περιμένει με ενθουσιασμό και ανυπομονησία τον ερχομό του καινούριου μωρού, ιδίως όταν είναι το πρώτο της οικογένειας. Το ζευγάρι ονειρεύεται το νέο μέλος και τη ζωή τους μετά τον ερχομό του. Πολλές φορές όμως τα πράγματα δεν εξελίσσονται τόσο ευχάριστα όσο τα φανταζόμασταν. Η νέα μητέρα μετά τη γέννα συχνά περνά μια περίοδο συναισθηματικής δυσφορίας.

Χειρότερη ψυχική υγεία και υψηλότερο αίσθημα άγχους είχαν οι έφηβοι που αφιέρωναν περισσότερο χρόνο μπροστά στις οθόνες, εξαιρουμένου του χρόνου που αφιέρωναν για τις σχολικές τους υποχρεώσεις, σε σχέση με τους εφήβους που αφιέρωναν λιγότερο χρόνο, σύμφωνα με μελέτη που διενεργήθηκε σε 5.412 εφήβους, αγόρια και κορίτσια, ηλικίας 12-13 ετών, στις ΗΠΑ κατά την έναρξη της πανδημίας COVID-19 (Μάιος 2020).

Η πανδημία και η απειλή ευρείας εξάπλωσης του κορωνοϊού έχει επιβάλει την καραντίνα, την κοινωνική αποστασιοποίηση, την αυτοαπομόνωση ως μέτρο επιδημιολογικής επιτήρησης για την αποτελεσματικότερη διαχείριση της απειλής. Ωστόσο, σε ψυχολογικό επίπεδο, ο εγκλεισμός λειτουργεί σαν έλλειψη αέρα-οξυγόνου.

Επιστημονική πρωτοβουλία για την μελέτη, τη διερεύνηση και την υλοποίηση προγράμματος παρέμβασης για την υπό-διαγνωσμένη κατάθλιψη στους ενήλικες 40 έως 60 ετών, που προσέρχονται σε δομές πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας κατά την περίοδο COVID-19, αναλαμβάνουν η σχολή Επιστημών Αποκατάστασης Υγείας του Πανεπιστημίου Πατρών και η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, μέσω της σύναψης σχετικής προγραμματικής σύμβασης.

Το καλοκαίρι έχει φύγει και ίσως έχετε παρατηρήσει κάποιες αλλαγές στη διάθεση σας. Μήπως νοιώθετε πιο κουρασμένοι, κακόκεφοι και δεν έχετε όρεξη να διεκπεραιώσετε τις υποχρεώσεις σας;  Μην ανησυχείτε, ευθύνεται η αλλαγή του καιρού.
Η Εποχιακή Συναισθηματική Διαταραχή είναι μια μορφή κατάθλιψης η οποία είναι επεισοδιακή και συνήθως εμφανίζεται στις αρχές του φθινοπώρου και μπορεί να συνεχιστεί μέχρι και τους χειμερινούς μήνες.

Η εποχική συναισθηματική διαταραχή αναγνωρίστηκε ως ξεχωριστή διαταραχή από τους Rosenthal και συνεργάτες μόλις στα μέσα της δεκαετίας του 1980. Το DSM-IV-TR (APA, 2000) δεν αναφέρεται σε ξεχωριστή διαταραχή αλλά σε έναν προσδιοριστή εποχικής εμφάνισης για τις διαταραχές της διάθεσης με τα εξής χαρακτηριστικά:

Η υπερπροσπάθεια των ατόμων και των κοινωνιών που καταβάλλεται τις τελευταίες δεκαετίες με στόχο την οικονομική ευμάρεια αλλά και την κοινωνική ανέλιξη έφερε ως αποτέλεσμα την ψυχολογική και σωματική εξουθένωση μεγάλου μέρους του παγκόσμιου εργατικού δυναμικού.

"Είμαι καταδικασμένη σε μια αιωνιότητα καταναγκαστικής εργασίας. Κανένας καθορισμένος στόχος δεν με ικανοποιεί. Η επιτυχία γεννά μόνο έναν νέο στόχο". Bette Davis, The Lonely Life.

Η ψυχική υγεία και η ευεξία (wellbeing) των εργαζόμενων στην Ελλάδα βρέθηκαν στο επίκεντρο δεύτερης έρευνας που πραγματοποιήθηκε από την ΕΥ Ελλάδος, την Hellas EAP και το Εργαστήριο Πειραματικής Ψυχολογίας του Τμήματος Ψυχολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.

Οι γυναίκες που δουλεύουν περισσότερες από 55 ώρες μέσα στην εβδομάδα, αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο κατάθλιψης, ενώ η δουλειά τα Σαββατοκύριακα αυξάνει τον κίνδυνο κατάθλιψης και για τα δύο φύλα, σύμφωνα με μια νέα βρετανική επιστημονική έρευνα.

O Έρνεστ Μίλλερ Χέμινγουεϊ γεννήθηκε το 1899 και ήταν ο πρώτος γιος και το δεύτερο από τα συνολικά έξι παιδιά του Κλάρενς Έντμοντς Χέμινγουεϊ και της Γκρέις Χωλ.

Ο ίδιος, στο βιβλίο του «Μία κινητή γιορτή» αναφέρει ότι οι οικογένειες έχουν πολλούς τρόπους να γίνουν επικίνδυνες (Hemingway, 1964) και η δική του του κληροδότησε σίγουρα πολλούς επιβαρυντικούς παράγοντες.

Βασικό κομμάτι του εαυτού και της προσωπικότητάς μας είναι τα συναισθήματά μας, ή μάλλον ο τρόπος με τον οποίο τα επεξεργαζόμαστε. Η επεξεργασία των συναισθημάτων περιλαμβάνει αρχικά την αναγνώριση τους, καθώς και το όνομα που τους δίνουμε (για παράδειγμα: αισθάνομαι θυμό, λύπη, ευφορία, άγχος κλπ.).

Μια μικρή και μαγική λέξη είναι το «Eυχαριστώ»  που μέσα της περικλείει μια μεγάλη δόση του αισθήματος της Ευγνωμοσύνης ή αλλιώς της εκτίμησης, της αναγνώρισης, της ανταποδοτικότητας. Ευγνωμοσύνη δεν είναι απλά μια δράση, μια πεποίθηση ή μια αξία αλλά ένα ισχυρό θετικό συναίσθημα, μια βαθιά αίσθηση εκτίμησης που μπορεί να αλλάξει την ζωή και τον τρόπο που βιώνει κανείς την καθημερινή του ζωή.