Ο άνθρωπος διαφέρει από το υπόλοιπο ζωικό βασίλειο γιατί είναι προικισμένος με συνείδηση. Έχει συνείδηση του εαυτού του, του συνανθρώπου του, της προσωπικής του εμπειρίας, των δυνατοτήτων του μέλλοντος του.  Αυτή όμως η επίγνωση της μοναδικότητας του εαυτού του, της ξεχωριστής οντότητας του, της προσωρινότητας της ύπαρξης του, είναι κάτι που προκαλεί αγωνία.

Ας φτιάξουμε στο μυαλό μας μία εικόνα... έναν τοίχο... και ας υποθέσουμε ότι κάποιος σε ρωτούσε ποια είναι η αξία ενός τοίχου... τι θα απαντούσες;

Η καλοσύνη, εκείνη η αρετή που επιθυμεί το καλό των άλλων και όποιος την κατέχει, προσπαθεί για την ευτυχία των άλλων ανθρώπων. Η καλοσύνη επιθυμεί με κάθε τρόπο να διευκολύνει τους άλλους και χαρακτηρίζεται από την ανιδιοτέλεια και την ανεξικακία. Στις ημέρες μέχρι ποιο βαθμό όμως η καλοσύνη είναι αρετή;

Συχνά αναρωτιόμαστε πώς γίνεται κάποιοι άνθρωποι να είναι πάντα χαρούμενοι ή τόσο ατρόμητοι ή τόσο άνετοι με την εικόνα και τα φαινομενικά ελαττώματά της. Τα ερωτήματα αυτά, σε άλλους προξενούν ζήλεια, σε άλλους περιέργεια, σε άλλους θαυμασμό και σε άλλους μία επιθυμία ταύτισης.

Η σημασία της ψυχικής υγείας και της πολιτικής συμμετοχής στη δημοκρατία απασχόλησε το συνέδριο «Power and Purpose: Α Symposium on Mental Health and Democratic Agency», το οποίο φιλοξενήθηκε στην Αθήνα από το SFN Agora του Πανεπιστημίου Johns Hopkins και το ίδρυμα SFN Agora.

Η δυναμική της λέξης «συγχώρεση» είναι μεγάλη. Συγχωρώ, δηλαδή δίνω χώρο. Στους άλλους, στον εαυτό μου, στις καταστάσεις.

Η ζωή μας τις τελευταίες μέρες, υπό την σκιά μιας πρωτοφανούς και παγκόσμιας υγειονομικής κρίσης, δε χωρά αμφιβολία πως άλλαξε δραματικά. Η επιβολή μέτρων εγκλεισμού στο σπίτι, απαγόρευσης της ελεύθερης μετακίνησης και περιορισμού των κοινωνικών και επαγγελματικών δραστηριοτήτων έφεραν αλλαγές σε κάθε πλευρά της καθημερινότητας μας.

Η κάθε μας μέρα είναι γεμάτη από επιλογές. Επιλέγουμε το ένα κι όχι το άλλο. Αποφασίζουμε να διαβούμε ένα μονοπάτι εγκαταλείποντας κάθε άλλο. Η μία επιλογή μας προορίζεται να ζήσει ενώ κάθε άλλη να πεθάνει. Δεν είναι καθόλου τυχαία η χρήση των λέξεων που εμπεριέχουν την έννοια του φόνου.

Παράδειγμα:

Ο Γιάννης, ενώ έχει αρκετές υποχρεώσεις και κούραση μέσα στην καθημερινότητα, ένας φίλος του ο Δημήτρης, του ζητά μια χάρη: να τον πετάξει με το αμάξι του σε μια δική του δουλειά. Ενώ ο Γιάννης πηγαίνει στην ώρα του να πάρει τον Δημήτρη από το σπίτι του, εκείνος καθυστερεί περίπου 30 λεπτά για να κατέβει.

Στις μέρες μας είναι αρκετά γνωστή η ψυχοθεραπεία μέσω της κλινικής ύπνωσης. Η συγκεκριμένη μέθοδος, μάλιστα, χρησιμοποιείται ήδη από τους αρχαίους χρόνους, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Αίγυπτο.

Πολλές φορές δεν είναι καθόλου εύκολο να αναγνωρίσουμε τα συναισθήματά μας. Κάντε μια παύση και αναρωτηθείτε: Πως νιώθω ακριβώς αυτή τη στιγμή; Πολλοί άνθρωποι δυσκολεύονται σε αυτή την ερώτηση και συχνά απαντάνε με «δεν ξέρω» ή με μια σκέψη όπως «Νιώθω ότι πρέπει να βρω δουλειά». Αν και αυτή η δυσκολία φαίνεται αρκετά παράδοξη -αν υποθέσουμε ότι γνωρίζουμε τον εαυτό μας καλύτερα από τον καθένα- είναι τελείως κατανοητή γιατί εκ των πραγμάτων…

Η αλήθεια είναι ότι πολλοί θα προβληματιστούνε με τον τίτλο του άρθρου μου. Η θεωρία της κατσαρίδας; Της κατσαρίδας; Μία εξαιρετική, όμως, ομιλία του SundarPichai, του Διευθύνοντος Συμβούλου της Google, βασίστηκε σε μία κατσαρίδα και είναι μία μοναδική ευκαιρία, για να δούμε πώς μπορούν οι σκέψεις να προκαλέσουν τις συμπεριφορές και τις αντιδράσεις μας. 

Όλες οι εποχές του χρόνου μπορούν να δώσουν το έναυσμα για την εκδήλωση καταθλιπτικών συμπτωμάτων. Η Εποχιακή Συναισθηματική Διαταραχή (Seasonal Affective Disorder – SAD), είναι μια διαταραχή που αφορά την κατ’επανάληψη εκδήλωση καταθλιπτικών επεισοδίων σε συγκεκριμένες χρονικές περιόδους του έτους. Η συγκεκριμένη διαταραχή εκδηλώνεται σε μεγαλύτερο βαθμό τους χειμερινούς μήνες.

Ο σύγχρονος άνθρωπος οραματίζεται ένα μέλλον που αγγίζει την τελειότητα. Ένα αύριο απαλλαγμένο απο κάθε είδους προβληματική με συνοδοιπόρο την τεχνολογία και την επιστήμη. Τα αισθήματα του για τις σημερινές εξελίξεις θα μπορούσαν εύκολα να χαρακτηριστούν «αμφιθυμικά».

Οι ευχές για χαρά και ευτυχία είναι από τις πιο συνηθισμένες που δεχόμαστε ή κάνουμε σε γιορτές, επετείους ή σε στιγμές της ζωής μας που βιώνουμε αρνητικά συναισθήματα και στενόχωρες καταστάσεις. Φράσεις όπως «πόσο θα θελα να ήμουν ευτυχισμένος», «δεν αντέχω άλλο τη στενοχώρια μου», «η δυστυχία είναι ανυπόφορη» είναι φράσεις οικείες, γνωστές που είτε τις έχουμε ξεστομίσει είτε τις έχουμε ακούσει και τις αφουγκραζόμαστε καθημερινά από τον περίγυρό μας.

Στην ψυχολογία, με τον όρο αποφυγή εννοούμε ένα δυσπροσαρμοστικό τρόπο διαχείρισης, ο οποίος χαρακτηρίζεται από την προσπάθεια να αποφύγουμε ή να «αποδράσουμε» από ορισμένες δυσάρεστες σκέψεις ή/και συναισθήματα.Οι συμπεριφορές αποφυγής στα πλαίσια του κοινωνικού άγχους αποσκοπούν στη μείωση του άγχους που δημιουργείται στις κοινωνικές καταστάσεις. 

Είναι αλήθεια πως αυτές τις μέρες, δηλαδή των Χριστουγέννων, οι πιο πολλοί άνθρωποι τις έχουν στο μυαλό τους συνυφασμένες με στολισμένα σπίτια και μαγαζιά, με οικογενειακά τραπέζια, με άφθονα φαγητά και γλυκά, με νυχτερινές εξόδους, με ευχάριστα συναισθήματα και βέβαια με κάλαντα. Και όλα αυτά που αναφέρθηκαν, όσο περισσότερο αναψηλαφεί κανείς την παιδική ηλικία τόσο περισσότερο εμφανίζονται.

Η πιο σημαντική απόφαση που μπορείτε να πάρετε είναι να αποφασίσετε ότι η ζωή είναι πολύ μικρή για να βασανίζεστε και ότι θα εκτιμήσετε και θα απολαύσετε αυτό το δώρο της ζωής ό,τι κι αν συμβεί.

Ο πόνος και η δυσφορία είναι λέξεις που χρησιμοποιούμε για να περιγράψουμε μια συγκεκριμένη ενεργειακή κατάσταση εντός του σώματος μας και συγκεκριμένα εντός του συναισθηματικού μας κόσμου. Αυτή λοιπόν η ενεργειακή κατάσταση που αντιλαμβανόμαστε, δια μέσου του σώματος μας και των συναισθημάτων μας ως δυσφορική, κρύβει συνήθως ένα φορτίο, το οποίο δεν έχουμε επιτρέψει ουδέποτε να γίνει μέρος του οργανικού μας συνόλου και είναι αυτό που προκαλεί τη δυσφορία.

Αν προσπαθήσετε να μη νιώσετε θυμωμένοι, θα καταπιέσετε τον θυμό. Εάν προσπαθήσετε να υπερβείτε τον θυμό, δεν θα τον καταπιέσετε: αντιθέτως, θα πρέπει να κατανοήσετε το συναίσθημα, να το παρατηρήσετε. Η υπέρβαση βρίσκεται στην παρατήρηση.