Πως δουλεύει η Ψυχοθεραπεία;

Ακρόαση άρθρου......

Συχνά στην κλινική μου πράξη συναντώ ανθρώπους που απευθύνονται σε έναν ψυχοθεραπευτή για πρώτη φορά. Κάποιοι από αυτούς έχουν αρκετά ξεκάθαρη εικόνα για τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η διαδικασία, κάποιοι από την άλλη επιθυμούν να απαλλαγούν από κάποιο δυσάρεστο σύμπτωμα μη έχοντας κατά νου όμως τον τρόπο με τον οποίο δουλεύει η θεραπεία.

Κάποιες φορές οι θεραπευόμενοι εκφράζουν ανοιχτά στην πρώτη συνάντηση μας μη-θεραπευτικά αιτήματα « ήρθα για να μου πείτε τι να κάνω» ή «ο/η σύζυγος μου θέλω να αλλάξει».

Το παρόν άρθρο αποτελεί μια καλή ευκαιρία να εξηγήσουμε τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η ψυχοθεραπευτική διαδικασία, τί είναι ικανή να επιτύχει και τί όχι. Σκιαγραφώντας μέσα από εδώ τις δυνατότητες της ψυχοθεραπείας θα μπορεί κανείς να αποφασίσει αν είναι κάτι στο οποίο θα επιθυμούσε να εμπλακεί, και αν εν τέλει του ταιριάζει.

Τρόπος λειτουργίας της ψυχοθεραπευτικής διαδικασίας

Πρώτο πράγμα στο οποίο θα ήταν καλό να σταθούμε είναι τα στερεότυπα τα οποία διέπουν το αντικείμενο της ψυχοθεραπείας και των επαγγελμάτων ψυχικής υγείας ευρύτερα.. Ζούμε και ασκούμε κλινική πρακτική μέσα σε μια κοινωνία, την ελληνική, η οποία ομολογουμένως έχει πολλές ιδιαιτερότητες και διαφορές ειδικά αν τη συγκρίνουμε με οποιαδήποτε άλλη δυτική κοινωνία. Υπάρχουν πολλά στερεότυπα στον κοινό νου για το τί σημαίνει να ζητά κανείς επαγγελματική βοήθεια, στερεότυπα που αφορούν την «τρέλα» και τον κοινωνικό στιγματισμό. Στερεότυπα και ταμπού που ενδέχεται να εμποδίσουν κάποιον από το να απευθυνθεί σε ένα ψυχολόγο.

Οφείλω λοιπόν στο σημείο αυτό, να αποσαφηνίσω πως δεν είναι απαραίτητο κάποιος να έχει σοβαρά ψυχικά προβλήματα για να ξεκινήσει ψυχοθεραπεία. Η ψυχοθεραπεία έχει να κάνει με την αλλαγή. Η θεραπεία έχει να κάνει με τη βελτίωση της ποιότητας της ζωής μας και είναι κρίμα να μην το κάνουμε, επειδή φοβόμαστε ότι κάποιοι μπορεί να μας χαρακτηρίσουν «τρελούς» αν απευθυνθούμε σε κάποιον ειδικό.

Επίσης, είναι χρήσιμο να υπογραμμίσουμε πως η «ψυχική νόσος» και η «ψυχική υγεία» δεν αποτελούν δυο ποιοτικά αντίθετες καταστάσεις,όπως πολλοί λανθασμένα νομίζουν. Αντιθέτως, θα πρέπει να φανταστούμε την ψυχική μας κατάσταση ως ένα φάσμα, στο ένα άκρο του οποίου μπορούμε αυθαίρετα να τοποθετήσουμε την υγεία και στο άλλο τη ψυχική νόσο και να παραδεχτούμε πώς όλοι μας κατά τη διάρκεια της ζωής μας θα βρισκόμαστε σε διαφορετικό σημείο του φάσματος αυτού. Άλλοτε θα είμαστε πιο κοντά στο ένα και άλλοτε πιο κοντά στο άλλο άκρο. Και αυτό είναι απόλυτα φυσιολογικό! Είναι η απόδειξη πως ο οργανισμός μας λειτουργεί κανονικά και είναι σε θέση να αντιδράσει στα ερεθίσματα του περιβάλλοντος , που συχνά είναι εξαιρετικά δυσάρεστα και ψυχοπιεστικά.

Για παράδειγμα, το γεγονός ότι ένας άνθρωπος θα εμφανίσει ένα καταθλιπτικό επεισόδιο κατά τη διάρκεια της ζωής του δε χαρακτηρίζει ποιοτικά τον ίδιο. Θα ήμαστε αφελείς ως επιστήμονες αν πιανόμασταν από τη διάγνωση αυτή και εστιάζαμε στην κατάθλιψη, απογυμνώνοντας την ψυχική νόσο από το κοινωνικό της περίβλημα, περίβλημα το οποίο πολύ πιθανόν να την ενεργοποίησε. Θα ήταν ανόητο, ως «ειδικοί», να ρίξουμε τον φακό μας πάνω από την αυπνία και τον αυτοκτονικό ιδεασμό και να προσπαθήσουμε να τα αντιμετωπίσουμε, χωρίς όμως να βλέπουμε την έλλειψη κοινωνικού δικτύου του ανθρώπου, το πένθος, την ανεργία ή την φτωχή πρόσβαση σε πόρους.

Η ψυχική νόσος ως ευκαιρία περισυλλογής

Βλέπουμε, λοιπόν, ότι η ψυχική νόσος μπορεί να μοιάζει να έρχεται ξαφνικά, από το πουθενά για να μας ταλαιπωρήσει, στην πραγματικότητα όμως έχει ένα νόημα. Αποτελεί απάντηση στην ιστορία μας. Συνηθίζω να βλέπω την ψυχική νόσο ως μια μεγάλη ευκαιρία, ευκαιρία του ανθρώπου να βάλει στην άκρη τις ανάγκες των άλλων, να σωπάσει τους θορύβους γύρω του και για πρώτη φορά να «ακούσει» τις ανάγκες του. Αν αποφασίσει να μπει σε μια ψυχοθεραπευτική συνθήκη λοιπόν, θα πρέπει να ξέρει ότι διάλεξε ένα δύσκολο, επώδυνο και μακρύ δρόμο. Ένα ταξίδι προς το άγνωστο. Όσο δύσκολο και κοπιαστικό όμως μπορεί να είναι , τόσο λυτρωτικό και αποδοτικό μπορεί να αποβεί αυτό το ταξίδι στην πορεία του. Αν δεσμευτεί κανείς και πιστέψει σε αυτήν τότε είναι πολύ πιθανό να κάνει θαύματα με τον εαυτό του. Φυσικά, δεν υποστηρίζω πως η ψυχοθεραπεία αποτελεί πανάκεια, ούτε πιστεύω ότι ταιριάζει σε όλους το ίδιο ή η ίδια θεραπευτική προσέγγιση. Ένα πολύ σημαντικό βήμα είναι αυτό της θεραπευτικής σχέσης, βασικό υλικό στο να πετύχει η θεραπευτική συνταγή. Η «χημεία» που έχουμε με τον θεραπευτή μας, η αποδοχή και η ασφάλεια που νιώθουμε μέσα στο γραφείο του είναι ένας πολύ δυνατός προγνωστικός παράγοντας για τα αποτελέσματα και την έκβαση της θεραπείας.

Ο ψυχοθεραπευτής μας ακούει. Δε μας κατευθύνει

Είναι σημαντικό να ξέρουμε πως ο ψυχοθεραπευτής δεν αποτελεί μια μορφή παντογνώστη, ο οποίος έχει έτοιμες τις σωστές απαντήσεις, αλλά λειτουργεί περισσότερο ως μια γονεϊκή φιγούρα που είναι εκεί για εμάς, δείχνει ανοιχτά τη ψυχική διαθεσιμότητά του απέναντι στις ανάγκες μας, έτοιμος να τις αγκαλιάσει. Όπως ένας προστατευτικός γονιός, θα μας πιάσει από το χέρι για να μας δει να μεγαλώνουμε, να μεγαλώνουμε ψυχικά όμως αυτή τη φορά.

Η ψυχοθεραπεία είναι μια μη κατευθυντική διαδικασία. Ένας αποτελεσματικός ψυχοθεραπευτής δε θα μας πιέσει ποτέ προς κάποια κατεύθυνση, δε θα εκφράσει ανοιχτά τη γνώμη του. Είναι εκεί για να σεβαστεί τα αιτήματά μας, θα αποφασίσουμε από κοινού μέσα από ειλικρινή και ανοιχτό διάλογο το θεραπευτικό πλάνο που θα ακολουθήσουμε και τους στόχους που θα μπουν. Είναι εκεί για να εκπληρώσουμε το δυναμικό μας, να γίνουμε η καλύτερη και πιο ενδυναμωμένη εκδοχή του εαυτού μας έτσι ώστε να καταφέρουμε μετά το πέρας των συνεδριών να ανταπεξέλθουμε μόνοι μας εκεί έξω.

Δείτε στο εξειδικευμένο βιβλιοπωλείο Ψυχολογίας της Πύλης μας, το βιβλίο Ας μιλήσουμε για ψυχοθεραπεία.
Όποια κι αν είναι η εµπειρία σου ή όχι στις ψυχολογικές θεραπείες, το "Ας µιλήσουµε για ψυχοθεραπεία" είναι ένας ιδιαίτερα χρήσιµος οδηγός, καθώς μπορεί να κάνει το θεραπευτικό σου ταξίδι πιο αποτελεσµατικό, πιο εύκολο και λιγότερο ακριβό.

Ο δρόμος της ψυχοθεραπείας απαιτεί χρόνο και υπομονή

Είναι λογικό πως αυτή η διαδικασία απαιτεί χρόνο, στη ψυχοθεραπεία καλούμαστε να εντοπίσουμε και να αλλάξουμε δυσλειτουργικά μοτίβα τα οποία έχουμε από τις απαρχές της ύπαρξής μας, τα μοτίβα αυτά μας βοήθησαν να επιβιώσουμε ως τώρα, παρόλα αυτά χρειάζεται να αλλάξουν ώστε να προχωρήσουμε. Καθώς πήρε χρόνια η δόμησή και εγκαθίδρυσή τους, είναι απόλυτα λογικό να απαιτεί χρόνο η αποδόμηση τους και η υιοθέτηση λειτουργικότερων μοτίβων που αφορούν το σχετίζεστε.

Η ψυχοθεραπεία αποτελεί ένα μεγάλο δώρο που μπορεί να προσφέρει κανείς στον εαυτό του, είναι απόλυτα λογικό το ότι μπορεί να φοβάται τις πτυχές του εαυτού του που θα αναδυθούν μέσα από τη διαδικασία, ή τις πληγές του παρελθόντος, όμως πρέπει να ξέρει πως σε αυτή την περιπέτεια έχει συνοδοιπόρο και συνεργάτη τον θεραπευτή του. Τα μόνα όπλο που θα χρειαστεί στη φαρέτρα του είναι η υπομονή και η εμπιστοσύνη, εμπιστοσύνη προς τη διαδικασία αλλά και προς τον ίδιο του τον εαυτό!

Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου

Ιωάννα Κουλαξίζη - Ψυχολόγος

Ιωάννα Κουλαξίζη: έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology

Οι πληροφορίες που αναφέρονται στον επαγγελματικό κατάλογο ειδικών παρέχονται από τους ίδιους τους ειδικούς, κατά την εγγραφή τους στο σύστημα. Όταν βλέπετε την ένδειξη «έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology”, σημαίνει ότι το Psychology έχει ελέγξει, με email, τηλεφωνικά ή/και με λήψη των σχετικών εγγράφων, τα ακόλουθα στοιχεία:

• Ότι ο ειδικός είναι υπαρκτό πρόσωπο.
• Ότι τα πτυχία οι τίτλοι και οι εξειδικεύσεις που αναφέρει είναι αληθινά.
• Ότι οι πληροφορίες που αναφέρει ισχύουν.

Ψυχολόγος ΑΠΘ - Συνθετική Ψυχοθεραπεύτρια University of Derby, Εκπαιδευθείσα σε θέματα Σεξουαλικού Προσανατολισμού και Ταυτότητες Φύλου καθώς και στη Διαχείρηση Ψυχικού Συναισθηματικού Τραύματος- Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών.

2310248402

Δείτε όλα τα άρθρα Σελίδα ειδικού