Δίπλα σε ανθρώπους με κατάθλιψη

Ακρόαση άρθρου......

Η κατάθλιψη θεωρείται η νόσος του αιώνα μας, μέχρι στιγμής,  αφού καθημερινά διαβάζουμε άρθρα και συμβουλές για την διάγνωση, την αντιμετώπιση και την θεραπεία της. Ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι έρχονται αντιμέτωποι με αυτήν. Τι γίνεται όμως με τους ανθρώπους που ζουν δίπλα στα άτομα που πάσχουν από κατάθλιψη; Καλούνται να συμβιώσουν και εκείνοι μαζί της, να την κατανοήσουν, να φροντίσουν τον άνθρωπό τους και ταυτόχρονα τον εαυτό τους.

Επειδή η κατάθλιψη είναι μια ψυχική νόσος που δεν κάνει διακρίσεις και δεν έχει ευδιάκριτα προειδοποιητικά σημάδια, όλοι μας εν δυνάμει μπορεί να νοσήσουμε ή να χρειαστεί να βοηθήσουμε ένα δικό μας άνθρωπο, ανά πάσα στιγμή.

Αναγνωρίζοντας την κατάθλιψη

Αρχικά είναι δύσκολο το ίδιο το άτομο που πάσχει να αναγνωρίσει τα σημάδια της κατάθλιψης στην συμπεριφορά του. Ας δούμε κάποιες αλλαγές στην συμπεριφορά που θα πρέπει να σας προβληματίσουν: 

• Αν το αγαπημένο σας πρόσωπο μοιάζει να έχει χάσει το τελευταίο διάστημα την διάθεση που είχε, για την εργασία, τα χόμπι, τις κοινωνικές δραστηριότητες και το σεξ.
• Αν αποφεύγει φίλους και άτομα της οικογένειας με διάφορες δικαιολογίες ή ακόμη αν δεν καταφέρνει να μείνει σε όλη την διάρκεια της συνεύρεσης μαζί τους.
• Αν κάνει συχνά παράπονα για άστατους σωματικούς πόνους, όπως πονοκεφάλους, πόνο στην πλάτη ή στο στομάχι, ή ακόμη για μια αδικαιολόγητη εξάντληση τον τελευταίο καιρό.
• Αν νιώθει περισσότερο λυπημένος/η, ευερέθιστος/η, δεν αντιμετωπίζει με αισιοδοξία το άμεσο μέλλον και η διάθεση του αλλάζει συχνά και με έντονο τρόπο.
• Αν έχει αλλάξει ο ρυθμός του ύπνου, είτε επιθυμεί να κοιμάται περισσότερο είτε να μην μπορεί να κοιμηθεί εύκολα, και αυτό είναι κάτι που δεν του συνέβαινε στο παρελθόν.
• Αν έχουν αλλάξει οι διατροφικές του συνήθειες, στο φαγητό είτε αύξηση είτε μείωση κατανάλωσης τροφής, έντονη διάθεση για αλκοόλ ή ακόμη και για χρήση  ήπιων ναρκωτικών ουσιών. 

Όλα τα παραπάνω είναι συμπτώματα της ψυχικής νόσου, προσέξτε όμως θα πρέπει να μην συνέβαιναν στο παρελθόν, να ισχύουν τα περισσότερα από αυτά, και αρκετά άλλα ακόμη που φυσικά μόνο ένας ειδικός θα μπορέσει να εντοπίσει ευκολότερα. Επίσης θα πρέπει να τα παρατηρήσετε για χρονικό διάστημα περισσότερο από τρείς εβδομάδες και να μην οφείλονται σε κάποιο γεγονός που να έχει συμβεί στο άτομο αυτό το διάστημα, όπως απώλεια εργασίας, διαζύγιο, πένθος ή άλλο σημαντικό τραυματικό γεγονός. 

Ο ρόλος σας δίπλα στην κατάθλιψη

Σε κάθε περίπτωση αν εντοπίσετε κάποια συμπτώματα ή άλλα ανησυχητικά σημάδια για τον άνθρωπο σας, μην κάνετε διάγνωση και μην τον διαβεβαιώσετε πως πάσχει από κατάθλιψη. Αρκετές φορές ένα διάστημα έντονης θλίψης μπορεί να μας παραπλανήσει και να μας οδηγήσει σε αυθαίρετα συμπεράσματα και δηλώσεις που δεν θα βοηθήσουν τον άλλο άνθρωπο, ίσα ίσα θα τον ανησυχήσουν ή ακόμη και θα τον τρομάξουν με αποτέλεσμα είτε να νιώσει χειρότερα είτε από φόβο να προσπαθήσει να προσποιηθεί όταν βρίσκεται κοντά σας. Ένας ειδικός ψυχικής υγείας είναι αρμόδιος να συνομιλήσει μαζί του/της, να κάνει μια πρώτη διάγνωση και με την συγκατάθεση του πάσχοντα να προχωρήσει στις προτάσεις θεραπείας και άμεσης ανακούφισης του.  

Αυτό που πρέπει να κάνετε εσείς είναι να μιλήσετε μαζί του/της για αυτό το θέμα, και εδώ χρειάζεται λεπτός χειρισμός και σωστές λέξεις.

Δεν είναι εύκολο να γίνει με επιτυχία αυτή η συζήτηση γιατί οι άνθρωποι που πάσχουν από κατάθλιψη είναι απομονωμένοι ή αντιδραστικοί και τις περισσότερες φορές αρνητικοί να κάνουν μια τέτοια συζήτηση.

Ξεκινήστε λέγοντας κάτι σαν «Ανησυχώ για σένα θα ήθελα να μιλήσουμε λίγο» ή «Τον τελευταίο καιρό μοιάζει κάτι να σε απασχολεί και παρατήρησα ότι οι αντιδράσεις σου είναι διαφορετικές, θέλεις να το συζητήσουμε;».

Αν τα καταφέρετε και ξεκινήσει η συζήτηση είναι χρήσιμο να κάνετε μικρές και «απαλές» ερωτήσεις, να θυμάστε πως δεν πρέπει ο λόγος σας να έχει ίχνος κριτικής ή επίπληξης. Ρωτήστε για παράδειγμα «Πόσο χρονικό διάστημα νιώθεις αυτά τα συναισθήματα;» «Αν γνωρίζεις, πώς ξεκίνησαν αυτές οι σκέψεις;».

Το σημαντικότερο, όμως, είναι να ρωτήσετε τον άνθρωπο αν θέλει να τον βοηθήσετε και αν θέλει να λάβει πιο εξειδικευμένη βοήθεια. Αυτές οι δύο ερωτήσεις θα σας προσδιορίσουν τον βαθμό δυσκολίας που θα αντιμετωπίστε ώστε να δεχθεί και ταυτόχρονα να παραδεχθεί ότι θα χρειαστεί βοήθεια, για να ξεκινήσει ο χρόνος αντιμετώπισης της ψυχικής νόσου. Που στην περίπτωση της κατάθλιψης δεν είναι δεδομένος ούτε ο χρόνος, ούτε το αποτέλεσμα της θεραπείας και ποικίλει ανάλογα το στάδιο και την ένταση της νόσου.

Υποστήριξη, μια καθόλου εύκολη υπόθεση

Αν ο άνθρωπος σας  έχει διαγνωστεί με κατάθλιψη, θα ακολουθήσει ένα χρονικό διάστημα που θα πρέπει να τον υποστηρίξετε και να σταθείτε δίπλα του, ώστε να βγει νικητής από αυτή την δοκιμασία και να επιστρέψει στην φυσιολογική του ζωή. Αυτή είναι μια υπεύθυνη απόφαση που καλείστε να πάρετε και να ακολουθήσετε όσο περισσότερο μπορείτε. Έρευνες έχουν αποδείξει πως όταν το περιβάλλον των ανθρώπων που πάσχουν από κατάθλιψη είναι υποστηρικτικό, αυξάνονται οι πιθανότητες θεραπείας του ασθενή.

Επειδή εσείς δεν μπορείτε να κάνετε καλά κάποιον που πάσχει από κατάθλιψη, θα πρέπει να τον βοηθήσετε να ακολουθήσει την θεραπεία που του έχει δοθεί, να λαμβάνει τα φάρμακα του με συνέπεια, αν του έχουν χορηγηθεί, να τρέφεται σωστά και το κυριότερο να γνωρίζει πως στο πρόσωπο σας έχει έναν σύμμαχο και όχι έναν κριτή ή φωτεινό παντογνώστη.

Ας δούμε μερικές φράσεις που θα πρέπει να λέτε και μερικές που πρέπει να αποφεύγετε.

Οι παρακάτω φράσεις θα βοηθήσουν τον ασθενή, με τα συγκεκριμένα ή παρόμοια δικά σας λόγια:

• Είμαι εδώ για σένα. Δεν χρειάζεται να το αντιμετωπίσεις μόνος/η.
• Είμαι εδώ για να σε βοηθήσω, πες μου τι βοήθεια χρειάζεσαι από εμένα.
• Ξέρω ότι σου είναι δύσκολο να το πιστέψεις, αλλά αυτά τα άσχημα συναισθήματα που νιώθεις θα αλλάξουν προς το καλύτερο.
• Δεν μπορώ να καταλάβω ακριβώς πως νιώθεις, αλλά με ενδιαφέρει να το μοιράζεσαι μαζί μου.
• Αν σκεφτείς ότι δεν αντέχεις άλλο και θέλεις να σταματήσεις την προσπάθεια, σε παρακαλώ να συνεχίσεις την προσπάθεια ακόμη μια μέρα ή μια ώρα, θα δεις ότι μπορείς.
• Σε όλη αυτή την διαδικασία, να θυμάσαι πως είσαι σημαντικός/η για μένα και ξέρω πως έχεις την δύναμη να το ξεπεράσεις.
• Σε καταλαβαίνω και σε νοιάζομαι, θα στο λέω κάθε φορά που το χρειάζεσαι.

Τι να μην πείτε ποτέ σε ένα άτομο με κατάθλιψη

Οι παρακάτω φράσεις ανήκουν στην κατηγορία αυτών που είναι καλύτερα να μην ειπωθούν ποτέ, αν δεν μπορείτε να τις αποφύγετε, τότε καλύτερα να μην μιλήσετε καθόλου εκείνη την στιγμή, θα κάνετε τα πράγματα χειρότερα και στη συνέχεια θα πρέπει να κερδίσετε εκ νέου την εμπιστοσύνη του ανθρώπου σας.

• Όλοι περνάμε από διαστήματα χαμηλής διάθεσης, μην το δραματοποιείς.
• Όλα αυτά είναι στο μυαλό σου. Να κοιτάς την φωτεινή πλευρά της ζωής και να σκέφτεσαι θετικά.
• Γιατί θες να πεθάνεις; Έχεις πολλά να ζήσεις ακόμη.
• Δεν μπορώ να σε βοηθήσω.
• Προσπάθησε να το ξεπεράσεις δεν είναι δύσκολο.
• Τι συμβαίνει με εσένα; Δεν θα έπρεπε να νιώθεις καλύτερα ήδη;
• Νομίζω πως σε βολεύει αυτή η κατάσταση.

Φροντίστε τον εαυτό σας

Θα έχετε ενημερωθεί  αναλυτικά για όλα τα παραπάνω, από τον αρμόδιο γιατρό ή σύμβουλο, και αν έχετε πάρει την απόφαση να σταθείτε δίπλα σε έναν άνθρωπο με κατάθλιψη, σας αξίζουν εξ’ αρχής συγχαρητήρια. Για να μπορέσετε όμως να βοηθήσετε το αγαπημένο σας πρόσωπο σε αυτή την δύσκολή κατάσταση, πρέπει να φροντίσετε και εσάς. Παρακάτω είναι μερικές συμβουλές που θα σας βοηθήσουν να το κάνετε: 

• Μιλήστε. Είναι δύσκολο να αντιμετωπίσετε μόνοι τις απογοητεύσεις, με τις οποίες θα σας φέρει αντιμέτωπους η συμπεριφορά του αγαπημένου σας προσώπου. Μιλήστε με ειλικρίνεια τόσο μαζί του, όσο και με έναν ειδικό αν νιώθετε την ανάγκη. Υπάρχουν αρκετές ομάδες αυτοβοήθειας, και άλλες δραστηριότητες που θα σας βοηθήσουν, ένας ειδικός μπορεί να σας ενημερώσει και βοηθήσει σχετικά.
• Ορίστε όρια από την αρχή, σχετικά με ποια πράγματα μπορείτε να κάνετε και ποια όχι. Έτσι θα είναι ξεκάθαρο και στον ασθενή τι να περιμένει και εσείς δεν θα αφεθείτε έρμαιο των απαιτήσεων μιας τόσο δύσκολής κατάστασης. Είναι σαφές πως θα επηρεαστεί και η δική σας ψυχική υγεία, οπότε θα πρέπει να διατηρήσετε τον προσωπικό σας χρόνο και χώρο.
• Μην παραμελήσετε τις δικές υποχρεώσεις και απολαύσεις. Θα σας βοηθήσει να μείνετε «ενυδατωμένοι» ψυχικά για να μπορείτε να συνεχίσετε.

Ένας άνθρωπος που πάσχει από κατάθλιψη δεν θέλει να του κρατάτε το χέρι κάθε στιγμή, θέλει έναν σύμμαχο και συνοδοιπόρο σε αυτό το δύσκολο ταξίδι που κάνει.

Φροντίζω σημαίνει αγαπώ ανιδιοτελώς

Το να υποστηρίζεις έναν άνθρωπο που νοσεί από κατάθλιψη σημαίνει να του προσφέρεις ελπίδα και συμπόνοια. Σίγουρα όλοι νομίζουμε πως τα διαθέτουμε και μπορούμε να τα προσφέρουμε, όμως η θεραπεία και η αντιμετώπιση της κατάθλιψης δεν είναι ένας αγώνας δρόμου εκατό μέτρων, που θα φορέσουμε τον καλό μας εαυτό και σύντομα θα τελειώσει, είναι μαραθώνιος με αμφίβολο σημείο τερματισμού. Παραμερίστε τον εγωισμό σας, μην πάρετε τα συμπτώματα της κατάθλιψης προσωπικά.

Η κατάθλιψη δυσκολεύει τον άνθρωπο να συνδεθεί συναισθηματικά με τους άλλους, η συμπεριφορά του μπορεί να σας θυμώσει, να σας εκνευρίσει. Τα λόγια του μπορεί να σας στεναχωρήσουν και αποδυναμώσουν. Μην πάρετε τίποτα από όλα αυτά προσωπικά. Να θυμάστε πως δεν είναι το αγαπημένο σας πρόσωπο που τα «κάνει» ή τα «λέει» αυτά, είναι αυτή η μαυροντυμένη κυρία που ονομάζεται κατάθλιψη και έχει εισβάλει στη ζωή σας για να την αλλάξει, και όπως υποστηρίζει και ο Carl Jung έχει σίγουρα κάτι να σας «διδάξει».

Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου

Ιωάννα Κατσιμίγα - Σύμβουλος Ψ.Υγείας

Ιωάννα Κατσιμίγα: έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology

Οι πληροφορίες που αναφέρονται στον επαγγελματικό κατάλογο ειδικών παρέχονται από τους ίδιους τους ειδικούς, κατά την εγγραφή τους στο σύστημα. Όταν βλέπετε την ένδειξη «έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology”, σημαίνει ότι το Psychology έχει ελέγξει, με email, τηλεφωνικά ή/και με λήψη των σχετικών εγγράφων, τα ακόλουθα στοιχεία:

• Ότι ο ειδικός είναι υπαρκτό πρόσωπο.
• Ότι τα πτυχία οι τίτλοι και οι εξειδικεύσεις που αναφέρει είναι αληθινά.
• Ότι οι πληροφορίες που αναφέρει ισχύουν.

Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας. Ατομικές και Ομαδικές συνεδρίες επίτευξης στόχων στην προσωπική και επαγγελματική εξέλιξη.
Επιμέλεια και Εισήγηση Σεμιναρίων.

6983237914

Δείτε όλα τα άρθρα Σελίδα ειδικού