Σύμφωνα με μία νέα έρευνα, οι ασθενείς με ψύχωση παρουσιάζουν ταχύτερη γήρανση δύο εγκεφαλικών δικτύων σημαντικών για τη γενική γνωσιακή λειτουργία του ανθρώπου, το μετωπιαίο βρεγματικό δίκτυο (frontoparietal network, FPN) και το δίκτυο πρόσθιας Nήσου Reil και υπερμεσολόβιου έλικας (cingulo-opercular network, CON).
Η αποδοτικότητα του μετωπιαίου βρεγματικού δικτύου ήταν φυσιολογική σε ασθενείς με πρώιμη ψύχωση, παρουσιάστηκε όμως μειωμένη στους χρόνιους ασθενείς, καταδεικνύοντας έτσι ότι η ύφεση της λειτουργικότητας συμβαίνει μετά την έναρξη της νόσου.
Τα ευρήματα της έρευνας για την ψυχωσική συνδρομή
Τα ευρήματα της έρευνας υποστηρίζουν την ιδέα ότι η παρέμβαση με σκοπό την ενίσχυση των δύο αυτών εγκεφαλικών δικτύων μετά από πρώιμες ενδείξεις για σημάδια ψύχωσης μπορεί να βοηθήσει τους ασθενείς να έχουν καλύτερα λειτουργικά αποτελέσματα στη μετέπειτα ζωή τους.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, υπάρχουν συνεχώς νέα στοιχεία που καταδεικνύουν ότι η φυσιολογική βιολογική γήρανση επιταχύνεται όταν το άτομο πάσχει από ψυχωσική διαταραχή. Μία πτυχή της υγιούς γήρανσης είναι η ύφεση της γνωσιακής λειτουργίας και η λιγότερο αποτελεσματική επικοινωνία μέσω των δικτύων του εγκεφάλου που υποστηρίζουν γνωσιακές ικανότητες, όπως η οργάνωση, η επίλυση προβλημάτων και η μνήμη. Tα πρώτα σημάδια ύφεσης της υγιούς γήρανσης παρατηρούνται στην επικοινωνία εντός των δύο αυτών δικτύων (FPN & CON). Έτσι, τα νέα ευρήματα δείχνουν ότι τα άτομα με ψύχωση επιδεικνύουν φυσιολογικά μοτίβα γήρανσης του εγκεφάλου, με επιταχυνόμενο όμως ρυθμό.
Τα εργαλεία της έρευνας
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν την εγκεφαλική απεικόνιση με σκοπό να γίνει η σύγκριση της συνδεσιμότητας μεταξύ των περιοχών του εγκεφάλου, να διαπιστωθεί δηλαδή πόσο αποτελεσματικά επικοινωνούν οι περιοχές μεταξύ τους. Στην έρευνα συμμετείχαν 240 ασθενείς με ψυχωσική διαταραχή, συμπεριλαμβανομένης της σχιζοφρένειας και της ψυχωσικής διπολικής διαταραχής, και 178 υγιή άτομα. Η επιτάχυνση της ύφεσης παρατηρήθηκε συγκεκριμένα στα γνωσιακά δίκτυα, παρέχοντας έτσι στοιχεία ότι η ταχύτερη γήρανση δεν οφείλεται σε καθολική ύφεση της αποτελεσματικής επικοινωνίας σε ολόκληρο τον εγκέφαλο.
«Η πρόωρη γήρανση ή ο εκφυλισμός των φλοιωδών δικτύων τεκμηριώνεται όλο και περισσότερο σε συνάρτηση με τη σχιζοφρένεια. Ωστόσο, διαθέτουμε ελάχιστη γνώση των βασικών μηχανισμών που υποβόσκουν. Η σύνδεση αυτών των απεικονιστικών ευρημάτων με κάποιον μηχανισμό αποτελεί κρίσιμο βήμα για την κατανόηση της εξελικτικής πορείας της σχιζοφρένειας ώστε να μπορέσουμε να επέμβουμε και να αναστείλουμε την εξέλιξή της», τονίζει ο John Krystal, εκδότης του ιατρικού περιοδικού «Βιολογική Ψυχιατρική» όπου και δημοσιεύτηκε η έρευνα.
Το νόημα των ευρημάτων
Τα ευρήματα που δείχνουν ότι η ύφεση της αποδοτικότητας των εγκεφαλικών δικτύων ξεκινά μετά την έναρξη της ασθένειας είναι ιδιαίτερα σημαντικά ως προς την δυνατότητα να ανασταλεί η εξέλιξη της ασθένειας. «Με τις εξελίξεις στην γνωσιακή θεραπεία και τις θετικές επιπτώσεις τής άσκησης της συνδεσιμότητας αυτών των δικτύων, τα ευρήματα της έρευνας προσφέρουν την ελπίδα ότι οι νεαροί ενήλικες με πρόσφατη ψυχωσική διάγνωση θα επωφεληθούν από παρεμβάσεις που ενισχύουν την συνδεσιμότητα στα δίκτυα αυτά, επιβραδύνοντας ενδεχομένως ή εξομαλύνοντας τον ρυθμό ύφεσης τής αποδοτικότητας και, ως εκ τούτου, της γνωσιακής λειτουργίας», τονίζει η επικεφαλής της έρευνας Julia M. Sheffield.
Τα νέα αυτά στοιχεία βοηθούν τους ερευνητές να κατανοήσουν τον τρόπο με τον οποίο τα εγκεφαλικά δίκτυα αλλάζουν κατά την εξέλιξη της ψυχωσικής διαταραχής και προτείνουν ότι η στόχευση των δικτύων αυτών θα μπορούσε να διαταράξει τον επιταχυνόμενο ρυθμό της φυσιολογικής γήρανσης σε άτομα με πρώιμα στάδια ψύχωσης.
* Έρευνα: Biological Psychiatry Journal, στο AlphaGalileo.
Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου
Συγγραφή άρθρων, μετάφραση και απόδοση ξενόγλωσσων επιστημονικών άρθρων.