Όταν η ανάγκη για ομορφιά γίνεται αυτοκαταστροφική

Ακρόαση άρθρου......

Η νευρική ανορεξία είναι μια διαταραχή με ιδιαίτερη άνθηση την τελευταία εικοσιπενταετία. Χαρακτηρίζεται από την τάση του ανορεξικού ατόμου για την διατήρηση ενός πολύ χαμηλού βάρους, την άρνησή του να προσλάβει τροφή ακόμη κι όταν είναι κάτισχνο και την αίσθηση πως είναι παχύσαρκο ακόμα κι όταν το βάρος του φτάνει στο μισό του ιδανικού του βάρους, σύμφωνα με την ηλικία, το φύλο και το ύψος του. 

Η νευρική ανορεξία δεν έχει σχέση με την αίσθηση ανορεξίας που βιώνει κάποιος με κακή ψυχολογική διάθεση που απλά δεν έχει όρεξη για φαγητό. Τα άτομα με νευρική ανορεξία κατά βάθος νιώθουν ένα αίσθημα ακόρεστης πείνας που όμως υποχωρεί μπροστά στο φόβο της παχυσαρκίας. 

Συχνά, έχουν την τάση να βλέπουν τον εαυτό τους πιο παχύσαρκο στον καθρέφτη από ότι είναι στην πραγματικότητα και αντιμετωπίζουν με σκεπτικισμό (στην καλύτερη περίπτωση) όσους τους συμβουλεύουν να τρων φυσιολογικά και να πάρουν βάρος.

Υπολογίζεται πως το 0.4 με 1 τοις εκατό του πληθυσμού σε κάποια φάση της ζωής του θα αναπτύξει νευρική ανορεξία και το 10% από αυτό το ποσοστό θα καταλήξει στο θάνατο σαν αποτέλεσμα των οργανικών επιπλοκών της παρατεταμένης ασιτίας. Η ανορεξία συνήθως εκδηλώνεται σε κορίτσια ηλικίας 13 έως 20 ετών ενώ ανησυχητικά ευρήματα ερευνών των τελευταίων ετών αναφέρουν μια αύξηση της ανορεξίας στις ηλικίες 8 έως 13. Τα αίτια της νευρικής ανορεξίας είναι πολυπαραγοντικά: Η χαμηλή αυτοεκτίμηση, η διαρκής ανάγκη για έλεγχο τόσο του εαυτού όσο και του περιβάλλοντος, η ακαμψία στη σκέψη και η ύπαρξη παγίδων του τύπου «άσπρο-μαύρο», δηλαδή κάποιος είτε θα είναι είτε αδύνατος και όμορφος, είτε χοντρός και άσχημος χωρίς κανένα ενδιάμεσο στάδιο, είναι χαρακτηριστικά του τρόπου σκέψης των ανορεξικών.

Μάλιστα, η ανάγκη για υπερβολικό έλεγχο από τους ανορεξικούς έχει επιβεβαιωθεί και από βιολογικά ερευνητικά ευρήματα. Το συναίσθημά των ανορεξικών χαρακτηρίζεται από άγχος και στενοχώρια ενώ συχνά η διάγνωση της ανορεξίας συνοδεύεται και από μια διάγνωση κατάθλιψης. Ωστόσο, όλοι οι παραπάνω παράγοντες φαίνεται να είναι απλώς συνεργοί σε μια βασικά πολιτισμική διαταραχή.

Τα τελευταία είκοσι χρόνια που οι δυτικές κοινωνίες προβάλλουν, όλο και πιο πολύ, το αδύνατο σώμα, όχι μόνο σαν πρότυπο ομορφιάς αλλά και σαν προϋπόθεση για αυτοεκτίμηση, επιτυχία κι ευτυχία, υπάρχει αλματώδης αύξηση της συχνότητας εμφάνισης της νευρικής ανορεξίας.

Αντίθετα, σε μη δυτικές κοινωνίες που δεν υπήρχαν, μέχρι πρόσφατα, αυτά τα πρότυπα η νευρική ανορεξία ήταν σχεδόν άγνωστη. Με την εισβολή των δυτικών προτύπων ομορφιάς και κομψότητας, μέσα από διαφημίσεις και περιοδικά, η ανορεξία κατέκτησε και αυτές τις κοινωνίες.

Ακόμη, παιδιά οικογενειών, της μέσης Ανατολής και της Ασίας, που μετανάστευσαν στην Αγγλία, ανέπτυξαν διαταραχές διατροφής με το που ήρθαν σε επαφή με τις νέες αξίες ομορφιάς τη στιγμή που η νευρική ανορεξία στις χώρες τους είναι σχεδόν ανύπαρκτη.

Ένα άλλο ενδιαφέρον εύρημα των ερευνών είναι πως οι έγχρωμες γυναίκες της Αμερικής δεν θεωρούν πως ένα αδύνατο σώμα είναι απαραίτητο για να είναι επιτυχημένες και ελκυστικές αλλά αντίθετα πως η ελκυστικότητα εξαρτάται από τη συνολική στάση και προσωπικότητα της γυναίκας. Επίσης, οι έγχρωμοι αμερικάνοι είναι πολύ πιο πρόθυμοι από τους λευκούς να φλερτάρουν μια παχύτερη γυναίκα. Σαν αποτέλεσμα, το 70% των έγχρωμων γυναικών δηλώνουν ευχαριστημένες με το σώμα τους ενώ μόλις το 11% των λευκών γυναικών της Αμερικής δηλώνουν το ίδιο και πολύ λίγες έγχρωμες αμερικάνες έχουν νευρική ανορεξία σε σχέση με τις λευκές.

Από όλα τα παραπάνω φαίνεται πως η απερίσκεπτη και η αθρόα προβολή του αδύνατου, αποστεωμένου σώματος ως πρότυπου ομορφιάς, κάνει κάποια ευάλωτα άτομα, κατά κύριο λόγο νεαρά κορίτσια, να νιώθουν άσχημα με το σώμα τους και να ανθεί μέσα τους η εμμονή της νευρικής ανορεξίας.

Μεγάλη είναι η ευθύνη της οικογένειας και της εκπαίδευσης στο να προβάλλουν ορθολογικά πρότυπα ομορφιάς σε συνδυασμό με προγράμματα αγωγής υγείας. Το σημαντικότερο ωστόσο είναι να περάσουμε στα παιδιά το μήνυμα πως το σώμα μας είναι ένα αξιοθαύμαστο εργαλείο που αξίζει την φροντίδα μας, το σεβασμό μας και την αγάπη μας ανεξάρτητα από τις όποιες αποκλίσεις του από διαφημίστηκα πρότυπα ομορφιάς.