Ψυχική υγεία σημαίνει κατάκτηση της ισορροπίας μεταξύ όλων των πτυχών της ζωής: κοινωνικής, φυσικής, πνευματικής, οικονομικής και ψυχικής και συνδέεται σε μεγάλο βαθμό με τη ρύθμιση των συναισθημάτων μας. Σε πολλές περιπτώσεις αδυνατούμε να ρυθμίσουμε τα συναισθήματά μας, με αποτέλεσμα την εμφάνιση συναισθηματικών δυσκολιών.
Τα συναισθήματα αυτά μπορεί να είναι θλίψη, απόγνωση, θυμός προς τους άλλους και τον εαυτό, το άτομο αισθάνεται ότι βρίσκεται σε αδιέξοδο, έχει ενοχές είτε δικαιολογημένες είτε όχι, άγχος, φόβος/φοβίες, δυσκολία στον ύπνο, στην συγκέντρωση και στην μνήμη.
Αυτά τα συναισθήματα πρέπει το άτομο να τα έχει για αρκετό χρονικό διάστημα, να επαναλαμβάνονται συνεχώς και να είναι σε υπερβολική ένταση και όχι να τα αισθάνεται για μικρό χρονικό διάστημα και σε ήπια μορφή.
(Α) Κοινωνία
Οι άνθρωποι τις περισσότερες φορές δε μιλάνε για θέματα ψυχικής υγείας που αντιμετωπίζουν εξαιτίας των προκαταλήψεων και του κοινωνικού στιγματισμού που υπάρχει έντονα στη κοινωνία μας. Σε αυτό έχει συμβάλλει η άγνοια και ο φόβος για τα άτομα που πάσχουν.
Αν παραμένουμε σιωπηλοί τίποτα δεν θα αλλάξει. Είναι σημαντικό εάν αντιμετωπίζουμε κάποια δυσκολία να μιλάμε για αυτήν σε κάποιον ειδικό ή σε κάποιο κοντινό μας πρόσωπο, το οποίο μπορεί να μας βοηθήσει μέσα από τη συζήτηση ή να μας κατευθύνει σε κάποιον ειδικό.
Βέβαια, πέρα από το ίδιο το άτομο που βιώνει δυσκολίες, είναι πολύ σημαντικό το περιβάλλον του να αντιλαμβάνεται αυτές τις δυσκολίες ακόμα και όταν ο άνθρωπός τους δε μιλάει ανοιχτά για αυτές.
(Β) Οικογένεια
Η οικογένεια παίζει σημαντικό ρόλο για την καλή ψυχική υγεία των μελών της. Η καλή επικοινωνία, η αλληλοϋποστήριξη, η αποτελεσματική επίλυση προβλημάτων και η δημιουργία ευρύτερου κοινωνικού δικτύου μειώνουν το στρες και τα αρνητικά συναισθήματα.
Όταν ένα μέλος της οικογένειας αντιμετωπίζει θέματα ψυχικής υγείας, συναισθήματα όπως θυμός, ενοχή, ντροπή, θλίψη και απελπισία κατακλύζουν τα υπόλοιπα μέλη που, αφενός δεν μπορούν να τα διαχειριστούν και αφετέρου δεν βρίσκουν χώρο να τα εκφράσουν λόγω του στίγματος.
(Β)Τι μπορεί να κάνει ένας άνθρωπος που αντιμετωπίζει δυσκολίες; Τι μπορεί να τον βοηθήσει;
Πολλοί άνθρωποι που αντιμετωπίζουν δυσκολίες στη καθημερινή τους ζωή αναφέρουν ότι η μόνη τους διέξοδος είναι η πίστη στο θεό. Σε κάποιους άλλους είναι η οικογένεια, ιδιαίτερα όταν είναι υποστηρικτική, οι φίλοι τους, μια βόλτα στη θάλασσα ή στην εξοχή, οι δραστηριότητες που μπορεί να έχουν (όπως μουσική, χορός, γυμναστική), ομάδες υποστήριξης ή συνεδρίες με κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας.
Θετικά μηνύματα
- Προσπαθήστε να βάλετε στη καθημερινότητά σας πράγματα που σας ευχαριστούν
- Αποφεύγετε την αυτοκριτική και την αυτομαστίγωση
- Να θυμάστε ότι τα θετικά μας τα βλέπουν οι άλλοι άνθρωποι – Εμείς όταν είμαστε στις «μαύρες μας» δεν τα βλέπουμε, αυτό δεν σημαίνει ότι σταματάμε να τα έχουμε.
- Προσπαθήστε να κάνετε το «εδώ και τώρα» πιο όμορφο.
- Και όπως είπε και ένας άνθρωπος που βιώνει αρκετές δυσκολίες στη ζωή του «Αφήστε χώρο στην ελπίδα και στα όμορφα πράγματα να μπουν στη ζωή σας – Δεν θα τα βρείτε έτοιμα, εσείς σιγά σιγά θα τα φτιάξετε μόνοι σας».
Σήμερα είναι η Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας – Ας προσπαθήσουμε όλοι μας να βοηθήσουμε τον εαυτό μας αλλά και τους ανθρώπους γύρω μας. Ας μιλήσουμε ανοιχτά για ότι πρόβλημα αντιμετωπίζουμε και ας παροτρύνουμε και τους άλλους να κάνουν το ίδιο.
«Αν κάποιος έχει ένα σπασμένο χέρι, τον λυπάσαι. Όταν όμως πρόκειται για θέμα ψυχικής υγείας, οι άνθρωποι δεν ξέρουν πώς να αντιδράσουν, διότι συνήθως δεν αντιλαμβάνονται το πρόβλημα. Αλλά επειδή δεν μπορείς να δεις τον πόνο κάποιου, δεν σημαίνει ότι δεν έχει ανάγκη από φροντίδα και υποστήριξη». - Χαρακτηριστικά λόγια πάσχοντος
Συγγραφή άρθρου:
Κόρχατζη Ειρήνη & Μαυρόκωστα Άννα
Εκπαιδευόμενες ψυχολόγοι στην Ψυχιατρική Κλινική του Γενικού Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου στο Ηράκλειο Κρήτης
Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου
Συντάκτης στην Πύλη Ψυχολογίας - Psychology.gr
Μετάφραση, απόδοση ξενόγλωσσων άρθρων.
Επικοινωνία: editorial @psychology.gr