Ως οριακή (μεταιχμιακή) διαταραχή προσωπικότητας ορίζεται μία δυσλειτουργική δομή, τα χαρακτηριστικά της οποίας βρίσκονται στο «μεταίχμιο» νεύρωσης και ψύχωσης. Οι ασθενείς εμφανίζουν αστάθεια στο συναίσθημα, στις διαπροσωπικές σχέσεις και στην εικόνα εαυτού.

Με επιτυχία ολοκληρώθηκε την Τετάρτη 12/01/2022 το Online Webinar του Psychology.gr με θέμα «Ζώντας στα όρια: Οριακή διαταραχή προσωπικότητας»

Ο όρος γονική αποξένωση σε καμία περίπτωση αναφέρεται στις περιπτώσεις της επιβεβλημένης απομάκρυνσης ενός παιδιού από έναν γονέα, που με την συμπεριφορά του θέτει σε κίνδυνο την ψυχική ή σωματική υγεία του παιδιού.

Οι διαταραχές προσωπικότητας οι οποίες περιλαμβάνονται στον διαγνωστικό οδηγό DSMV (APADSMV, 2013), αποτελούν ένα ξεχωριστό κομμάτι των ψυχικών διαταραχών. Σύμφωνα με τον διαγνωστικό οδηγό, μια διαταραχή προσωπικότητας είναι ένα μοτίβο της «εσωτερικής ψυχικής εμπειρίας» και της συμπεριφοράς που αποκλίνει σημαντικά από τις προσδοκίες του ατόμου ως κουλτούρα, είναι διάχυτη και άκαμπτη, και εμφανίζεται στην εφηβεία ή στην πρώιμη ενήλικη ζωή.

Η Διαταραχή Ελληματικής Προσοχής- Υπερκινητικότητας( ΔΕΠ-Υ) περιλαμβάνει συχνά συμπεριφορικά προβλήματα και μαθησιακές δυσκολίες σε παιδιά. Η συγκεκριμένη παιδοψυχιατρική διάγνωση εξαιτίας των αρνητικών επιπτώσεων στην έκδηλη επικοινωνιακή συμπεριφορά και σχολική επίδοση έχει συγκεντρώσει το ενδιαφέρον της επιστημονικής κοινότητας.

Η οριακή διαταραχή προσωπικότητας (ή μεταιχμιακή) είναι ίσως η συχνότερη διαταραχή προσωπικότητας. Σύμφωνα με το DSM-V η οριακή διαταραχή προσωπικότητας ανήκει στη δραματική, συναισθηματική και ασταθής ομάδα (Cluster B) μαζί με την αντικοινωνική, την ιστριονική και τη ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας.

Άτομα με οριακή διαταραχή προσωπικότητας περιγράφουν τον ψυχισμό τους σαν μια διαρκή ταλάντευση από το απόλυτο κενό στην έκρηξη συναισθημάτων και σκέψεων. Ζουν στα όρια, ανάμεσα στην πραγματικότητα και τη ψύχωση. Όλα βιώνονται στον υπέρτατο βαθμό, δεν υπάρχουν ήπιες καταστάσεις και διαρκώς εναλλάσσονται.

Η αστάθεια διατρέχει όλες τις πτυχές της ζωής τους: τη συμπεριφορά τους, την εικόνα του εαυτού τους, τις διαπροσωπικές τους σχέσεις, τα συναισθήματά τους.

Στην θεραπεία είναι πολύ πιθανόν πχ ο ναρκισσιστικός τύπος να φανεί ως λογικός, ο μεθοριακός ως αδύνατος, επιθετικός ο «κακός» της υπόθεσης. Ο θεραπευτής ‘οφείλει’ να είναι αμερόληπτος και προς τους δύο, ερμηνεύοντας με ενσυναίσθηση την προβλητική ταύτιση. 

Σε αυτό το άρθρο παρουσιάζεται η άποψη μιας θεραπεύτριας, η οποία χρησιμοποίησε μια προσέγγιση «μη θεραπείας» σε ένα άτομο που είχε διαγνωσθεί με οριακή διαταραχή προσωπικότητας.

Βάσει των όσων γνωστοποιούνται από τον Αμερικανικό Ψυχιατρικό Σύλλογο, η οριακή μεταιχμιακή διαταραχή προσωπικότητας συγκαταλέγεται μεταξύ των διαταραχών προσωπικότητας Β κατηγορίας, ενώ ένα συνηθισμένο χαρακτηριστικό της είναι ο έντονα μεταβαλλόμενος συναισθηματικός κόσμος του ατόμου. Δηλαδή, το άτομο εκείνο εμφανίζεται ασταθές στις διαπροσωπικές του σχέσεις, καθώς και έντονα παρορμητικό.

Ως βασικός και καθοριστικός στόχος αυτής της βιβλιογραφικής ανασκόπησης, είναι να αναλύσει κριτικά τη συσχέτιση κατάθλιψης και αυτοκτονίας μέσω ερευνητικών στοιχείων. Στην ανάλυση που ακολουθεί, χρησιμοποιείται και ο δόκιμος στην ελληνόγλωσση βιβλιογραφία όρος «αυτοκτονικότητα» («suicidality»), ώστε να διακριθεί η αυτοκτονία ως τετελεσμένο συμβάν από τον αυτοκτονικό ιδεασμό και την αυτοκτονική συμπεριφορά.

Κατά την άσκηση της ψυχιατρικής στα πλαίσια ενός ιατρείου, συναντούμε πολύ συχνά ορισμένες παγιωμένες απόψεις, προκαταλήψεις ή – θα τολμούσα να πω- και μύθους, γύρω από τα όσα ισχύουν σχετικά με τις θεραπευτικές επιλογές που παρέχει η επιστήμη αυτή.

H οριακή (μεταιχμιακή) διαταραχή ανήκει στις διαταραχές προσωπικότητας που δυσκολεύοουν τόσο τη δουλειά του ψυχοθεραπευτή, ώστε να κάνουν τη δημιουργία της θεραπευτικής σχέσης να μοιάζει ουτοπική όπως συμβαίνει και στην πραγματική ζωή του ασθενή. Όπως σε όλες τις διαταραχές προσωπικότητας η αμφισβήτηση και αποδόμηση ενός προβληματικού ή παθολογικού εγώ είναι η δοκιμασία που περνάει ο κάθε θεραπευτής μιας και η αντίσταση στη θεραπεία είναι μεγάλη.

Η Οριακή Διαταραχή Προσωπικότητας (Borderline Personality Disorder) είναι μια ψυχική διαταραχή που χαρακτηρίζεται από ένα έντονο μοτίβο αστάθειας όσον αφορά τη ρύθμιση και τη διαχείριση του συναισθήματος, των διαπροσωπικών σχέσεων, την οριοθέτηση της έκδηλης παρορμητικότητας καθώς και την εικόνα του εαυτού.

Μια ακροβασία της ψυχής που δημιουργεί ίλιγγο

Ακροβατώντας ανάμεσα στα όρια της πραγματικότητας και της ψύχωσης, η προσωπικότητα ενός οριακού ατόμου βιώνει έναν απίστευτο ψυχικό πόνο.

Η Οριακή ή Μεταιχμιακή Διαταραχή Προσωπικότητας (Borderline Personality Disorder) είναι μία σοβαρή ψυχική διαταραχή που χαρακτηρίζεται από ένα επίμονο μοτίβο αστάθειας σε βασικούς τομείς της ζωής όπως είναι η ρύθμιση του συναισθήματος, ο έλεγχος των παρορμήσεων, οι διαπροσωπικές σχέσεις και η αυτοεικόνα.

Tι είναι η προσωπικότητα και πως μπορούμε να κατανοήσουμε και να αντιληφθούμε την λειτουργία της;  Ποια είναι η οριακή διαταραχή προσωπικότητας και πως θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί θεραπευτικά;

Ως οριακή (μεταιχμιακή) διαταραχή προσωπικότητας (borderline personality disorder‎) ορίζεται μία δυσλειτουργική δομή, τα χαρακτηριστικά της οποίας βρίσκονται στο «μεταίχμιο» νεύρωσης και ψύχωσης. Οι ασθενείς εμφανίζουν αστάθεια στο συναίσθημα, στις διαπροσωπικές σχέσεις και ως προς την εικόνα εαυτού.

Η Οριακή διαταραχή προσωπικότητας θεωρείται ως η πιο συχνά διαγνωσμένη από τις διαταραχές προσωπικότητας σε κλινικό περιβάλλον, με ποσοστό 1%- 2% του παγκόσμιου πληθυσμού (Torg-ersen, Kringlen, & Cramer, 2001). Οι ειδικοί επισημαίνουν πως βιολογικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες λειτουργούν «συνεργατικά» στην εμφάνισή της.

Η οριακή οργάνωση της προσωπικότητας καταλαμβάνει έναν ευρύ χώρο ανάμεσα στη νεύρωση και τη ψύχωση, που δεν είναι ούτε τυπικά νευρωτική, αλλά ούτε τυπικά ψυχωτική.