Ο χρόνος κυλάει για όλους. Κυλάει το ίδιο όπως κυλούσε χθες και προχθές και χρόνια πριν. Και πάντα έτσι θα ρέει, με την ίδια σταθερή ταχύτητα αλλάζοντας, όμως, τα πάντα στο πέρασμα του. Αλλάζοντας και εμάς μαζί. Αφορμή για να αναφερθώ στο πέρασμα του χρόνου και πως μας επηρεάζει παίρνω μέσα από τους ανθρώπους, την αγωνία των οποίων μοιράζομαι καθημερινά.
Συναντώ τόσο απόψεις άκαμπτες και αρνητικά λουσμένες, όσο και αισιόδοξες στάσεις απέναντι στο χρόνο. Όλους μας φοβίζει ο χρόνος βαθιά μέσα μας, σε κάποιες φάσεις της ζωής μας περισσότερο και σε κάποιες λιγότερο. Όμως δεν φταίει ο ίδιος ο χρόνος για αυτό. Εμείς σκαλώνουμε σε νοήματα που έχουν ή δεν έχουν τελικά και κανένα νόημα. Μοιράζομαι μαζί σας δυσλειτουργικές απόψεις για το πέρασμα του χρόνου, καθώς και τις δικές μου σκέψεις πάνω σε αυτές.
Είναι αργά πλέον για μένα
Ο χρόνος μας βάζει όρια. Μπορούμε να τεκνοποιήσουμε σε συγκεκριμένες ηλικίες, το σώμα μας φθείρεται με την πάροδο του χρόνου, ξέρουμε πως κάποια μέρα θα πεθάνουμε. Όμως τα περισσότερα όρια τα βάζουμε εμείς στον εαυτό μας, μέσα από τους κανόνες που διαμορφώνουμε και με βάση τους οποίους ζούμε. Όταν ζούμε έχοντας αποφασίσει ότι είναι αργά για να κάνουμε κάποια πράγματα πχ να αλλάξουμε δουλειά, να σπουδάσουμε αυτό που πάντα θέλαμε, να κυνηγήσουμε το όνειρο μας, δεσμευόμαστε από τον κανόνα που εμείς επιβάλλουμε στον εαυτό μας. Δεν μας στον επιβάλλει απαραίτητα ο χρόνος, ούτε η ίδια η ζωή. Μήπως λοιπόν αυτή η πεποίθηση είναι απλώς μια βολική δικαιολογία για να μην αναλάβουμε την ευθύνη του ότι δεν θέλουμε πλέον αλλαγές; Μήπως απλά φοβόμαστε; Τα παραδείγματα των ανθρώπων που έγραψαν ιστορία σε μεγάλη ηλικία είναι άπειρα:
- Ο Sigmud Freud εξέδωσε το πρώτο κείμενο «Μελέτες για την Υστερία», έργο το οποίο αποτέλεσε την απαρχή της Ψυχανάλυσης σε ηλικία 40 ετών
- Ο Stan Lee, δημιουργός των γνωστών κόμικς της Marvel σχεδίασε τους Fantastic Four σε ηλικία 40 ετών και από τότε άρχισε την καριέρα του
- Ο Ray Kroc, ιδρυτής των Mc Donald, ξεκίνησε την αυτοκρατορία του στα 52
- Ο Δαρβίνος ήταν 50 ετών όταν εξέδωσε το έργο του « Η καταγωγή των ειδών»
- Ο ιδρυτής των KFC, Harland Sanders ήταν 62 ετών όταν έκανε το πρώτο του frinchise
- Η J. K. Rowling έγραψε τον Harry Potter στα 36 της
- Ο Harry Bernstein, αμερικανός συγγραφέας, έγραψε το πρώτο του βιβλίο σε ηλικία 96 ετών. Από τότε έγραψε άλλα 2 βιβλία!
Τα καλύτερα χρόνια μου έχουν περάσει
Για κάποιον λόγο θεωρούμε ότι η νιότη είναι ή θα ‘πρεπε να είναι τα καλύτερα χρόνια της ζωής μας. Τα νιάτα είναι μια λέξη θετικά επενδυμένη. Από τη στιγμή που συνειδητοποιήσουμε ότι αυτή η ηλικιακή περίοδος έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί τείνουμε να την κοιτάμε πίσω με νοσταλγία και ίσως να ξεχνάμε να ζήσουμε αυτό που μας επιφυλάσσει το παρόν. Κάθε ηλικία έχει όμορφα πράγματα να δούμε αρκεί να έχουμε το βλέμμα μας στραμμένο προς την σωστή κατεύθυνση. Πολλοί άνθρωποι συνειδητοποιούν ότι η ηλικία στην οποία βρίσκονται τώρα (πχ τα 30 ή τα 40 ή τα 50) είναι πολύ καλύτερη από ότι τη φαντάζονταν όταν ήταν νεότεροι. Αντί λοιπόν να αναπολούμε ένα ίσως εξιδανικευμένο παρελθόν γιατί να μην δημιουργήσουμε ένα ευχάριστο παρόν; Γιατί να μην ψάξουμε αυτό που θα δώσει στο τώρα μας την γεύση που του λείπει; Άλλωστε το ποια είναι τα καλύτερα χρόνια μας δεν μπορούμε να το ξέρουμε παρά μόνο όταν πλησιάζουμε προς το τέλος.
Ποιος θέλει να κάνει παρέα με έναν γέρο σαν κι εμένα;
Κάθε ηλικία έχει την ομορφιά της. Αν εμείς επιλέγουμε να απομονωθούμε επειδή θεωρούμε ότι δεν έχουμε τίποτα να προσφέρουμε, ίσως χρειάζεται να αναθεωρήσουμε κάποια πιστεύω μας. Πολλοί νέοι άνθρωποι απολαμβάνουν την συντροφιά ανθρώπων μεγαλύτερης ηλικίας ακριβώς επειδή έχουν να ακούσουν διαφορετικά πράγματα από αυτά τα οποία ακούν από τους συνομήλικους τους. Δεν χρειάζεται να έχουμε όλοι την ίδια ηλικία για να έχει νόημα η αλληλεπίδραση. Όλοι έχουν να βγουν κερδισμένοι από μια τέτοια σχέση αρκεί να έχουν ανοιχτό μυαλό για να δουν και να κατανοήσουν τον άλλον. Θυμηθείτε ότι έχετε εμπειρίες που λείπουν από νεότερους, έχετε ζήσει σε εποχές που κάποιοι καν δεν θυμούνται. Μοιραστείτε τη γνώση, την εμπειρία και γιατί όχι τη σοφία που έρχεται με το πέρασμα του χρόνου με όλους αυτούς που είναι πρόθυμοι να ακούσουν.
Η σημερινή νεολαία δεν είναι σαν κι εμάς….
Σε κάθε εποχή, η νεολαία επιφορτίζεται αρκετά με αρνητικές κρίσεις όσον αφορά στο ντύσιμο, στην συμπεριφορά, στα μουσικά ακούσματα και σε πολλά άλλα. Πάντα οι νέοι μας φαίνονται πιο ακραίοι, για την εποχή τους. Και όμως, όταν στρεφόμαστε στην δική μας ανάλογη εποχή της νεότητας, την κρίνουμε συνήθως με επιείκεια και την συχνά την νοσταλγούμε. Χρειάζεται να ξανασυνδεθούμε με τον έφηβο – νέο εαυτό μας για να κατανοήσουμε τις ανάγκες και τις αγωνίες των νέων παιδιών.
Χρειάζεται να βρούμε τις γέφυρες που θα μας ενώσουν, αντί θα στεκόμαστε στα σύνορα που μας χωρίζουν. Το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον είναι μια ροή. Και εμείς βρισκόμαστε σε ένα σημείο της που διαρκώς μετακινείται. Το να συνδεόμαστε τόσο με το παρελθόν (που μας το θυμίζουν οι νέοι) όσο και με το μέλλον (που το βλέπουμε στους μεγαλύτερους από μας) είναι ένας τρόπος αποδοχής του κύκλου της ζωής στο σύνολο του. Η αποφυγή είναι συνήθως αυτή που εντείνει το υπαρξιακό μας άγχος και δημιουργεί κύκλους απομόνωσης.
Δεν μπορώ να αλλάξω τώρα στα γεράματα
Είναι αστείο αλλά συχνά οι άνθρωποι που το λένε αυτό μπορεί να μην έχουν καν μπει στην τρίτη ηλικία. Αν και είναι αλήθεια το ότι όσο γερνάμε τόσο πιο δύσκολο είναι να αλλάξουμε στοιχεία του χαρακτήρα ή και συμπεριφορές μας, αυτό δεν σημαίνει ότι καμιά αλλαγή δεν είναι εφικτή. Το να προσπαθούμε για το καλύτερο, τόσο για τον εαυτό μας όσο και για τους άλλους, είναι ένας στόχο που δεν χρειάζεται να αποτιμάται πάντα με βάση το αποτέλεσμα. Η προσπάθεια ωστόσο από μόνη της μας αλλάζει, μας εξελίσσει και δίνει μια κατεύθυνση στη ζωή μας. Πάντα μπορούμε να πετύχουμε αλλαγές, μικρότερης ή μεγαλύτερης εμβέλειας, αρκεί να θέτουμε εφικτούς στόχους και να αφοσιωνόμαστε στην επίτευξη τους. Το να πιστέψουμε ότι δεν θα αλλάξουμε είναι ο πιο σίγουρος τρόπος για να μην αλλάξουμε. Συχνά βέβαια η ηλικία είναι και μια καλή δικαιολογία για να μην προσπαθήσουμε. Γιατί; Γιατί κατά βάθος μπορεί να μην θέλουμε να αλλάξουμε ή γιατί μπορεί να φοβόμαστε την αλλαγή.
Σε κάθε περίπτωση ο χρόνος μπορεί να γίνει σύμμαχος μας αρκεί να τον αποδεχτούμε και να ζήσουμε το τώρα μας, απαλλαγμένοι από φόβους, ενοχές και αυτοκατηγορίες. Έχουμε ευκαιρίες να αξιοποιήσουμε σε όποια ηλικία και να βρισκόμαστε, όπως και δυσκολίες φυσικά. Το να σκαλώνουμε όμως στις δυσκολίες, παραβλέποντας όλα τα ωραία πράγματα που τρέχουν γύρω μας, φαντάζει απλώς ανούσιο τελικά.
10 Βιωματικά Εργαστήρια για Γονείς (Νοέμβριος 2024 – Απρίλιος 2025) | Διοργάνωση: PSYCHOLOGY.GR | Συμμετοχή: 35 ευρώ για εγγραφές που θα γίνουν έως Κυριακή 17 Νοεμβρίου. Με αυτό το κόστος, έχετε πρόσβαση στο σύνολο των 10 σεμιναρίων που θα διεξαχθούν.
Πηγές
Article: «7 thoughts not to thing as you age – and what to do instead», Cecilia Dintino PsyD, www.psychologytoday.com
Article: «25 people who are living their best life way later in life», Ciera Cypert, https://twentytwowords.com
Article: «8 highly successful people who only found success later in life», Matt Valentine, https://www.goalcast.com
Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου
Βάλια Παυλίδου - Ψυχολόγος
Βάλια Παυλίδου: έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology
Οι πληροφορίες που αναφέρονται στον επαγγελματικό κατάλογο ειδικών παρέχονται από τους ίδιους τους ειδικούς, κατά την εγγραφή τους στο σύστημα. Όταν βλέπετε την ένδειξη «έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology”, σημαίνει ότι το Psychology έχει ελέγξει, με email, τηλεφωνικά ή/και με λήψη των σχετικών εγγράφων, τα ακόλουθα στοιχεία:
- Ότι ο ειδικός είναι υπαρκτό πρόσωπο.
- Ότι τα πτυχία οι τίτλοι και οι εξειδικεύσεις που αναφέρει είναι αληθινά.
- Ότι οι πληροφορίες που αναφέρει ισχύουν.
Η Βάλια Παυλίδου είναι ψυχολόγος Γνωστικής Συμπεριφορικής Κατεύθυνσης και εργάζεται από το 2011 ιδιωτικά στην Θεσσαλονίκη παρέχοντας ψυχοθεραπεία και συμβουλευτική σε ενήλικες.