Αυτό το σύμπλεγμα, δεν έχει καμία σχέση με τη γνωστή τραγουδίστρια!… Έχει σχέση με τη σεξουαλικότητα και την ερωτική επιθυμία, ιδίως σε μακροχρόνιες ή «σοβαρές» σχέσεις. Όταν λοιπόν οι άνθρωποι (ιδίως οι άνδρες) έχουν ένα τέτοιο σύμπλεγμα στο μυαλό τους, βλέπουν τη σταθερή τους σύντροφο σαν «Μαντόνα» και χάνουν την ερωτική τους επιθυμία για αυτή.
Όταν ενεργοποιείται αυτό το σύμπλεγμα, οι γυναίκες ταξινομούνται με βάση το δίπολο Αγία Μητέρα ή Πόρνη: κάποιες έχουν θηλυκότητα, ερωτισμό και είναι σεξουαλικά επιθυμητές, ενώ κάποιες άλλες είναι για αγάπη, εκτίμηση, οικογένεια, όχι όμως σεξ. Μπορεί και η ίδια γυναίκα να είναι αντικείμενο του πόθου στην αρχή μιας σχέσης, στην πορεία όμως να γίνει μια «Μαντόνα» και να χαθεί η ερωτική ζωή του ζευγαριού. Αυτό μπορεί να συμβεί όταν η γυναίκα εγκυμονεί ή γίνει μητέρα, όταν ο έρωτας μετατραπεί σε αγάπη και φροντίδα, όταν υπάρξει μεγάλη οικειότητα, ή απλά όταν η σχέση γίνει πιο σταθερή, δεδομένη και με «προοπτική».
Οι άνδρες που επηρεάζονται από αυτό το σύμπλεγμα, έχουν συχνά θέματα με την μητέρα τους: η μητέρα μπορεί να ήταν απόμακρη συναισθηματικά και έτσι το παιδί αναπτύσσει έναν αποφευκτικό συναισθηματικό δεσμό μαζί της. Αυτό σημαίνει ότι αναπτύσσει μεγάλη ανάγκη, αλλά ταυτόχρονα και φόβο για την οικειότητα και τη δέσμευση. Κάθε φορά που έρχεται πολύ κοντά σε μια γυναίκα, έρχεται ασυνείδητα η δυσάρεστη ανάμνηση της ψυχρής ή απορριπτικής μητέρας του. Έτσι, ενώ επιλέγει γυναίκες που μοιάζουν στη μητέρα του (ελπίζοντας αυτή τη φορά να πετύχει τη σχέση οικειότητας που στερήθηκε), όταν του προσφέρουν συναίσθημα απομακρύνεται. Αποφεύγει τη δέσμευση για να μην απορριφθεί πάλι και αποφεύγει το σεξ όταν η εικόνα της μητέρας κυριαρχεί και δεν μπορεί πια να δει την σύντροφο σαν ερωτική γυναίκα.
Να πούμε βέβαια πως αυτό το δυσλειτουργικό για τις σχέσεις δίπολο της Αγίας – Πόρνης, συντηρείται και από κάποια κοινωνικά-πολιτισμικά πρότυπα (ή κατάλοιπα παλαιότερων), τα οποία πολλές φορές υπερασπίζονται και οι ίδιες οι γυναίκες. Υπάρχουν διχοτομικές σκέψεις όπως «η γυναίκα πρέπει να είναι κυρία στο σαλόνι και πόρνη στο κρεβάτι», πράγμα που σημαίνει πως η ερωτική διάσταση μιας γυναίκας πρέπει να είναι αποκομμένη από τους άλλους ρόλους της στην κοινωνία και την οικογένεια. Η γυναίκα που έχει πιο πολλές σχέσεις και δεν κρύβει τη σεξουαλικότητα της είναι επιθυμητή, αλλά και απειλητική. Πολλές φορές λέγεται ότι «φέρεται σαν άνδρας».
Και αυτό μας φέρνει σε ένα άλλο πρόβλημα: σε θέματα ελέγχου και παιχνίδια δύναμης. Αν μια γυναίκα είναι «σαν άνδρας», τότε δεν μπορεί να υπάρχει η ερωτική επιθυμία, καθώς ο άνδρας θεωρεί ότι του στερεί το ρόλο του και τον «ευνουχίζει». Έτσι κατηγορούν τις γυναίκες για τη δική τους έλλειψη σεξουαλικής επιθυμίας προς αυτές. Από την άλλη, δεν μπορεί να είναι ούτε η «Μαντόνα», γιατί η σεξουαλικότητα της δημιουργεί ανασφάλεια στον άνδρα. Έτσι έχουμε σχέσεις που διατηρούνται μόνο σε ένα πλατωνικό επίπεδο, έχοντας χάσει την ερωτική τους διάσταση και χωρίς να εξελίσσονται.
Τι κάνουν όσοι παραμένουν σε αυτές τις σχέσεις; Πολλές φορές καταφεύγουν σε άλλες «παράνομες» σχέσεις, γιατί εκεί βεβαίως υπάρχει η ερωτική επιθυμία. Αν όμως χωρίσουν και η παράλληλη σχέση γίνει η «επίσημη» σχέση, πιθανότατα θα έχει την ίδια κατάληξη: να μετατραπεί από «πόρνη» σε «Μαντόνα» και να βρεθούμε στον ίδιο παρονομαστή. Άλλοι πάλι άνθρωποι διανοητικοποιούν την απουσία σεξουαλικής ζωής, ή στρέφονται σε άλλες δραστηριότητες, ή και απλά σε αυτοϊκανοποίηση και πορνογραφία (ναρκισσιστική δραστηριότητα, προτιμά τη φαντασίωση από την πραγματική γυναίκα).
Τι μπορεί να γίνει για να ξεπεράσει κάποιος αυτό το σύμπλεγμα; Χρειάζεται πολλή δουλειά ώστε να αποδεχτεί πως η σεξουαλικότητα δεν καθιστά μια γυναίκα ακατάλληλη για άλλους ρόλους. Και πως η συναισθηματική σχέση και η εκτίμηση δεν είναι ασύμβατη με τη σεξουαλική σχέση και τον πόθο. Επίσης, δεν πρέπει να παραιτηθεί από το σεξ: χρειάζεται να προσπαθήσει να υπάρχει σεξουαλική δραστηριότητα στη σχέση του, γιατί ότι αφήνεται, απλά χάνεται. Να θυμηθεί την παθιασμένη αρχή της σχέσης και να αναθεωρήσει τον τρόπο που σκέφτεται για τη σεξουαλικότητα.
Και πάνω απ’ όλα, να μάθει ν’ αγαπά τους ανθρώπους που μπορούν και θέλουν να τον αγαπήσουν.
Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου
Τζίνα Χονδρού - Ψυχολόγος
Τζίνα Χονδρού: έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology
Οι πληροφορίες που αναφέρονται στον επαγγελματικό κατάλογο ειδικών παρέχονται από τους ίδιους τους ειδικούς, κατά την εγγραφή τους στο σύστημα. Όταν βλέπετε την ένδειξη «έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology”, σημαίνει ότι το Psychology έχει ελέγξει, με email, τηλεφωνικά ή/και με λήψη των σχετικών εγγράφων, τα ακόλουθα στοιχεία:
- Ότι ο ειδικός είναι υπαρκτό πρόσωπο.
- Ότι τα πτυχία οι τίτλοι και οι εξειδικεύσεις που αναφέρει είναι αληθινά.
- Ότι οι πληροφορίες που αναφέρει ισχύουν.
Ψυχολόγος - Msc στην Ψυχολογία Υγείας.
Άτομο, Ζευγάρι, Οικογένεια, Ομάδα. Συμβουλευτική - Ψυχοθεραπεία, Ψυχοεκπαίδευση.
Γνωσιακή & Συνθετική Θεραπεία.