Εφηβική Κατάθλιψη

Ακρόαση άρθρου......

Είναι συνηθισμένο μερικές φορές οι έφηβοι να νιώθουν "λίγο χάλια", πεσμένα, ή να μην έχουν όρεξη. Η εφηβεία είναι μία περίοδος ανησυχίας με αρκετές σωματικές, συναισθηματικές, ψυχολογικές, και κοινωνικές αλλαγές. Παρ' όλα αυτά, μη ρεαλιστικές ακαδημαϊκές, κοινωνικές, ή οικογενειακές προσδοκίες δημιουργούν έντονη αίσθηση απόρριψης και καταλήγουν σε βαθιά απογοήτευση.

Όταν υπάρχουν δυσκολίες στο σχολείο ή στο σπίτι, οι έφηβοι, συνήθως, αντιδρούν αρνητικά. Τις περισσότερες φορές νιώθουν πως η ζωή είναι άδικη ή πως ποτέ τα πράγματα δε γίνονται με το δικό τους τρόπο. Νιώθουν έντονο άγχος και μπερδεμένοι. Συν όλων των άλλων, οι έφηβοι βομβαρδίζονται με πολλά αντιφατικά μηνύματα από τους γονείς τους, τους φίλους τους, και από την κοινωνία. Οι σημερινοί νέοι εκτίθενται στο τι έχει να προσφέρει η ζωή - ωραία και άσχημα - μέσα από την τηλεόραση, το σχολείο, τα περιοδικά, και το Διαδίκτυο. Αναγκάζονται να μάθουν για την απειλή του AIDS και των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων ασθενειών, κι ας μην χρησιμοποιούν ναρκωτικά ή να είναι σεξουαλικά ενεργοί ακόμα.

Στην εφηβεία η ενήλικη καθοδήγηση είναι πιο απαραίτητη από ποτέ καθώς χρειάζεται να κατανοήσουν όλες τις συναισθηματικές και σωματικές αλλαγές που βιώνουν. Όταν ο έφηβος δυσκολεύεται αρκετά ή όταν αδυνατεί να διαχειριστεί τις καθημερινές συναισθηματικές μεταπτώσεις, τότε αυτό μπορεί να υποδεικνύει την εκδήλωση σοβαρών συναισθηματικών ή γνωσιακών διαταραχών που χρήζουν άμεσης αντιμετώπισης - όπως είναι η εφηβική κατάθλιψη.

Αντιμετώπιση των Εφηβικών πιέσεων

Όταν νιώθουν πεσμένοι οι έφηβοι, υπάρχουν τρόποι ώστε να αντιμετωπιστούν αυτά τα δυσάρεστα συναισθήματα για να αποφύγουν την εκδήλωση της σοβαρής κατάθλιψης.

Οι παρακάτω προτάσεις βοηθούν στην ανάπτυξη της αίσθησης της αποδοχής και ότι ανήκουν, που είναι και τα δύο αρκετά σημαντικά για τους έφηβους:

Να κάνει νέους φίλους. Υγιείς σχέσεις με συνομηλίκους είναι βασικό συστατικό για την αυτό-πεποίθηση των νέων και προσφέρουν μία σημαντική κοινωνική διέξοδος.

Συμμετοχή σε αθλήματα, δουλειές, σχολικές ή εξωσχολικές δραστηριότητες. Με το να μένουν απασχολημένοι τους βοηθά να επικεντρώνονται σε θετικές δραστηριότητες παρά να βιώνουν αρνητικά συναισθήματα και συμπεριφορές, όπως απόρριψη, απώλεια, απομόνωση, απογοήτευση κτλ.

Αναζήτηση ενήλικης καθοδήγησης. Όταν οι δυσκολίες των νέων είναι τόσες που δεν μπορούν να τις αντιμετωπίσουν μόνοι τους, τότε δε θα έπρεπε να φοβούνται να ζητήσουν βοήθεια και στήριξη από τους ενήλικες. Καλλιεργείστε μία ατμόσφαιρα αποδοχής στην αναζήτηση βοήθειας.

Όμως, μερικές φορές, παρ' όλο όλων των προσπαθειών, οι έφηβοι καταθλίβονται. Αρκετοί παράγοντες συντελούν την κατάθλιψη. Έρευνες έχουν δείξει πως μερικοί άνθρωποι νιώθουν κατάθλιψη επειδή έχουν πολύ ή λίγο από εγκεφαλικά χημικά ή όταν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό κατάθλιψης που μπορεί να αυξήσει τις πιθανότητες ανάπτυξης της κατάθλιψης. Άλλοι παράγοντες, όπως δύσκολα γεγονότα (θάνατος, διαζύγιο, σχολική αποτυχία) συντελούν στην εκδήλωση εφηβικής κατάθλιψης, αρνητικά γνωσιακά μοτίβα, αλλά και κάποια φάρμακα έχουν ως παρενέργεια την κατάθλιψη.

Αναγνωρίζοντας την Κατάθλιψη

Η εφηβική κατάθλιψη μπορεί να είναι δύσκολη στη διάγνωση της επειδή οι ενήλικες/γονείς αναμένουν οι έφηβοι να συμπεριφέρονται κακόκεφα. Επίσης, μερικοί έφηβοι δεν κατανοούν πως να εκφράσουν τα συναισθήματα τους και δεν είναι πάντοτε αντιληπτές οι συναισθηματικές τους δυσκολίες. Οι ίδιοι οι έφηβοι μπορεί να μην αναγνωρίζουν τα καταθλιπτικά συμπτώματα και να μην αναζητήσουν βοήθεια.

Τα παρακάτω συμπτώματα μπορεί να υποδεικνύουν την εφηβική κατάθλιψη, ειδικά εάν εκδηλώνονται πάνω από δύο εβδομάδες:

• χαμηλή σχολική επίδοση
• απομάκρυνση από φίλους και δραστηριότητες
• στεναχώρια και απελπισία
• έλλειψη ενθουσιασμού, ενέργειας, και κινητοποίησης
• θυμός και οργή
• έντονη ευαισθησία στην κριτική
• ανικανότητα ικανοποίησης ιδανικών
• χαμηλή αυτό-πεποίθηση ή ενοχή
• αναποφασιστικότητα, έλλειψη συγκέντρωσης
• ανησυχία και εκνευρισμό
• αλλαγές διατροφικές και στον ύπνο
• χρήση ουσιών 
• δυσκολία με εξουσία
• αυτοκτονικές σκέψεις ή απόπειρες

Οι έφηβοι, μπορεί να πειραματιστούν με τα ναρκωτικά ή το αλκοόλ ή να είναι επικίνδυνα σεξουαλικά ενεργοί για να αποφύγουν το συναίσθημα της κατάθλιψης. Επίσης, μπορεί να εκδηλώσουν την κατάθλιψη τους με επίθεση, έχθρα, ή με ριψοκίνδυνες συμπεριφορές.

Αντιμετώπιση της Κατάθλιψης

Είναι πολύ σημαντικό να λάβουν οι έφηβοι με κατάθλιψη άμεση, επαγγελματική βοήθεια. Η κατάθλιψη είναι πολύ σοβαρή κι εάν παραμεληθεί προκαλεί χειρότερα προβλήματα. Εάν ένας έφηβος με κατάθλιψη αρνείται τη θεραπεία, τότε θα χρειαστεί να συμβουλευτείτε έναν ειδικό.

Η ψυχοθεραπεία βοηθάει τους έφηβους να κατανοήσουν γιατί νιώθουν κατάθλιψη και να μάθουν πως να την αντιμετωπίζουν μόνοι τους. Αναλόγως την περίπτωση, ίσως η θεραπεία περιλαμβάνει και φαρμακευτική αγωγή, η οποία χορηγείται μόνο από ψυχίατρο.

Όταν ο έφηβος αλλά και οι γονείς του αναγνωρίζουν την ανάγκη που υπάρχει για βοήθεια, τότε το πρώτο, μεγάλο βήμα προς την ανάρρωση έχει επιτευχθεί.

Όμως, να θυμάστε πως ελάχιστοι έφηβοι αναζητούν βοήθεια από μόνοι τους.

Χρειάζονται ενθάρρυνση από τους φίλους τους και στήριξη από έμπιστους ενήλικες ή και από τους γονείς τους για να λάβουν βοήθεια και να ακολουθήσουν την προτεινόμενη θεραπευτική πορεία.

Αναγνωρίζοντας τα Σημάδια

Τέσσερις στους πέντε έφηβους που αποπειράθηκαν αυτοκτονία, είχαν εκδηλώσει ξεκάθαρα σημάδια. Δώστε σημασία σε αυτά τα σημάδια ανησυχίας:

• αυτοκτονικές απειλές, άμεσες και έμμεσες
• εμμονή με το θάνατο
• ποιήματα, εκθέσεις, και ζωγραφιές με θέμα το θάνατο
• χαρίζει αντικείμενα του
• δραματική αλλαγή της προσωπικότητας ή και της εμφάνισης
• παράλογη, παράξενη συμπεριφορά
• συντριπτική αίσθηση ενοχής, ντροπής ή απόρριψης
• αλλαγή στη διατροφή και στον ύπνο
• ραγδαία πτώση σχολικής επίδοσης

Οι έφηβοι με κατάθλιψη έχουν δυσκολία να πιστέψουν πως η κατάσταση τους θα βελτιωθεί. Όμως, η επαγγελματική βοήθεια και θεραπεία μπορεί να έχει δραματική επιρροή στις ζωές τους. Θα βοηθηθούν να ανακάμψουν, να επανέλθουν, και να ελπίζουν για το μέλλον.

Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου

Χρυσάννα Μαστοράκη - Ψυχοθεραπευτής

Χρυσάννα Μαστοράκη: έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology

Οι πληροφορίες που αναφέρονται στον επαγγελματικό κατάλογο ειδικών παρέχονται από τους ίδιους τους ειδικούς, κατά την εγγραφή τους στο σύστημα. Όταν βλέπετε την ένδειξη «έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology”, σημαίνει ότι το Psychology έχει ελέγξει, με email, τηλεφωνικά ή/και με λήψη των σχετικών εγγράφων, τα ακόλουθα στοιχεία:

• Ότι ο ειδικός είναι υπαρκτό πρόσωπο.
• Ότι τα πτυχία οι τίτλοι και οι εξειδικεύσεις που αναφέρει είναι αληθινά.
• Ότι οι πληροφορίες που αναφέρει ισχύουν.

MSc. στην Κλινική Ψυχολογία, Λογικό-Θυμική Γνωσιακή Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεύτρια, Σπουδάστρια PhD Ψυχολογίας

2821052119

Δείτε όλα τα άρθρα Σελίδα ειδικού