Η γέννηση της ψυχοθεραπείας

Ακρόαση άρθρου......

Οι ρίζες της συμβουλευτικής και της ψυχοθεραπείας βρίσκονται στις αρχές του 18ου αιώνα. H διαχείριση των προβλημάτων μέχρι αυτή την περίοδο αυτή γίνεται μέσω μιας θρησκευτικής οπτικής.

Διαχείριση ψυχικών ασθενειών ιστορικά

Οι επαρχιακές κοινότητες της Ευρώπης που ζουν κατά το πλείστον από τη γη επιδεικνύουν ανοχή στους ψυχικά ασθενείς ή εκείνους που αντιμετωπίζουν σοβαρές διαταραχές. Λιγότερο ακραίες μορφές συναισθηματικών προβλημάτων βρίσκονται υπό τη διαχείριση των κληρικών μέσω της εξομολόγησης.

Η «θεραπεία των ψυχών» όπως την ονομάζει ο MacNeill χαρακτηρίζεται από την εξομολόγηση των αμαρτιών και τη μετάνοια. Οι χριστιανικές τελετές που αποσκοπούν στην παροχή βοήθειας σε διαταραγμένους ανθρώπους είναι δημόσια διαδικασία.

Αργότερα, η βιομηχανική επανάσταση φέρνει μεγάλες αλλαγές στην κοινωνική και οικονομική ζωή. Η στροφή από την κοινωνία που δρα με άξονα την παράδοση στην κοινωνία που δίνει έμφαση στην εσωτερική κατεύθυνση ενθαρρύνει τη βασική ψυχολογική αλλαγή που συντελείται στον τομέα της ψυχολογίας. Επιπλέον, οδηγεί στη δημιουργία ενός συστήματος κρατικής πρόνοιας για το κομμάτι του πληθυσμού που δεν είναι παραγωγικό. 

Έτσι, εμφανίζεται το καθεστώς των πτωχοκομείων και στη συνέχεια των ασύλων που αποτελούν την πρώτη συστηματική παρέμβαση του κράτους στην περίθαλψη των ψυχικά ασθενών. Αρχικά, τα άσυλα αποτελούν χώρους εγκλεισμού χωρίς να παρέχουν κάποιου είδους θεραπεία.

Σύμφωνα με τη μελέτη του Scull, o ιατρικός κλάδος σταδιακά αρχίζει να συνειδητοποιεί τα οφέλη από το «εμπόριο της παραφροσύνης» όχι μόνο γιατί οι γιατροί έχουν τον έλεγχο των κρατικών ασύλων, που χρηματοδοτούνται από το δημόσιο, αλλά και από το ότι έχουν τη διεύθυνση ασύλων με τρόφιμους από τα ανώτερα κοινωνικά στρώματα.

Στη Βρετανία ο ιατρικός κλάδος έχει πολιτική εξουσία γεγονός που τον οδηγεί στην απόκτηση ελέγχου των ασύλων.

Η ηθική θεραπευτική αγωγή ηττάται, η επιστήμη αντικαθιστά τη θρησκεία και γίνεται η κυρίαρχη ιδεολογία στην οποία βασίζεται η θεραπευτική αγωγή των ψυχικά ασθενών ατόμων.

Μέχρι το τέλος του 19ου αιώνα η ιστορία της τρέλας αναθεωρείται και από «δαιμονολογία» και διώξεις μαγισσών φτάνει στη διατύπωση διαφόρων ιατρικών και βιολογικών ερμηνειών.

Η θεραπευτική αγωγή γίνεται με διάφορους τρόπους μεταξύ των οποίων οι υποδόριες ενέσεις μορφίνης, η χορήγηση βρωμιούχων σκευασμάτων, η ένυδρη χλωράλη, η κάνναβη, η εφαρμογή ηλεκτρισμού, η χρήση χαμάμ και υγρών επιθεμάτων και πολλά άλλα σκευάσματα.

Η εμφάνιση της ψυχιατρικής

Στα τέλη του 19ου αιώνα η ιατρική ειδικότητα της ψυχιατρικής έχει καταλάβει ήδη τη θέση της δίπλα στα άλλα πεδία της ιατρικής. Η κατηγορία των «παράφρονων» δίνει τη θέση της στην κατηγορία των «ψυχικά ασθενών» και η περίθαλψη αυτών γίνεται στο πλαίσιο της ψυχιατρικής.

Η ψυχοθεραπεία γεννιέται μέσα από την ιατρική και την ψυχιατρική.

Οι Van Renterghem και Van Eeden, ιδρυτές μιας Κλινικής Υποβλητικής Ψυχοθεραπείας το 1887, είναι οι πρώτοι που αυτοαποκαλούνται ψυχοθεραπευτές και ορίζουν την ψυχοθεραπεία ως τη «θεραπεία του σώματος μέσω του πνεύματος, που ενισχύεται από την ώθηση που δίνει ένα πνεύμα σε ένα άλλο».

Ανακάλυψη μεθόδου ύπνωσης

Η μέθοδος της ύπνωσης που ανακαλύπτεται από τους Johann Joseph Gassner και Franz Anton Mesmer προκαλεί ιδιαίτερο ενδιαφέρον στην ιατρική κοινότητα της Ευρώπης και καταλήγει να χρησιμοποιείται ευρέως ως αναισθητικό στις χειρουργικές επεμβάσεις.

Στη δεκαετία του 1880 Γάλλοι ψυχίατροι Charco και Janet πειραματίζονται με την ύπνωση ως θεραπεία σε ασθενείς με συμπτώματα υστερίας.

Δίνοντας έμφαση στη σημασία της σχέσης μεταξύ γιατρού και ασθενή και υποστηρίζοντας πως η αποτελεσματικότητα της ύπνωσης οφείλεται στο ότι παρέχει πρόσβαση σε μια περιοχή του μυαλού που δεν προσβάσιμη σε συνθήκες συνειδητότητας αποτυπώνουν δύο αντιλήψεις που είναι έως σήμερα βασικές στη συμβουλευτική και την ψυχοθεραπεία.

Η ύπνωση αποτελεί τη βάση για τη δημιουργία της ψυχοθεραπείας.

Η γέννηση της ψυχοθεραπείας

Η μεγαλύτερη προσωπικότητα στη μεταβατική φάση από την ύπνωση στην ψυχοθεραπεία είναι ο Sigmund Freud.

Εργαζόμενος ως ψυχίατρος στη Βιέννη του 1887 απορρίπτει την ύπνωση και τις επιμέρους τεχνικές της και αναπτύσσει τη δική του τεχνική. Την ονομάζει ψυχανάλυση και βασίζεται στον ελεύθερο συνειρμό και την ερμηνεία των ονείρων.

Η ιδιαιτερότητα της συμβολής του Freud στην ψυχοθεραπεία έγκειται στο ότι καταφέρνει να αφομοιώσει όλες τις προηγούμενες ιδέες και να δημιουργήσει ένα νέο θεωρητικό μοντέλο και ένα νέο αξίωμα κατά το οποίο είμαστε όλοι νευρωτικοί, έχουμε ενστικτώδεις ορμές και εσωτερικές συγκρούσεις.

Δίνει έτσι ένα σπουδαίο μήνυμα σχετικά με την ψυχιατρική, η οποία μέχρι τότε έχει να κάνει με τους τρελούς των ασύλων.

Ο Freud μεταδίδει την ιδέα του ότι η ψυχιατρική αφορά όλους τους ανθρώπους. 

Ωστόσο, οι ιδέες του δεν έχουν ιδιαίτερη επιρροή στη Βρετανία και στην Ευρώπη, όπου μέχρι πρόσφατα η ψυχανάλυση είναι αποδεκτή και προσβάσιμη μόνο στους μεσοαστούς διανοούμενους και καλλιτέχνες.

Ριζοσπαστική μέθοδος αυτοβελτίωσης

Η ψυχοθεραπεία και στη συνέχεια η συμβουλευτική, γίνονται ευρύτερα διαθέσιμες μόνο όταν η ψυχανάλυση ταξιδεύει από την Ευρώπη στις ΗΠΑ. 

Στην αμερικανική κοινωνία παρέχει μια θεμελιώδη, ριζοσπαστική μέθοδο αυτοβελτίωσης. 

Οι ψυχαναλυτές που επισκέπτονται τις ΗΠΑ τη δεκαετία του τριάντα διαπιστώνουν πως ήδη οι άνθρωποι αντιμετωπίζουν την ψυχολογία με ιδιαίτερο ενδιαφέρον.

Υπάρχει επίσης ισχυρή παράδοση στην εφαρμοσμένη ψυχολογία την οποία προωθούν οι ακαδημαϊκοί ψυχολόγοι με την απασχόλησή τους στον αμερικανικό στρατό κατά τον Α ’Παγκόσμιο πόλεμο. (ΜacLeod,2003,An introducing to counseling)

Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου

Εύη Ανδρέου - Σύμβουλος Ψ.Υγείας

Εύη Ανδρέου: έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology

Οι πληροφορίες που αναφέρονται στον επαγγελματικό κατάλογο ειδικών παρέχονται από τους ίδιους τους ειδικούς, κατά την εγγραφή τους στο σύστημα. Όταν βλέπετε την ένδειξη «έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology”, σημαίνει ότι το Psychology έχει ελέγξει, με email, τηλεφωνικά ή/και με λήψη των σχετικών εγγράφων, τα ακόλουθα στοιχεία:

• Ότι ο ειδικός είναι υπαρκτό πρόσωπο.
• Ότι τα πτυχία οι τίτλοι και οι εξειδικεύσεις που αναφέρει είναι αληθινά.
• Ότι οι πληροφορίες που αναφέρει ισχύουν.

Σύμβουλος ψυχικής υγείας, επικοινωνίας και προσωπικής ανάπτυξης.
Ιδρύτρια του Effective Communication στην Ελλάδα, διοργανώτρια του Effective Communication GR meetup, συγγραφέας, αρθρογράφος, ομιλήτρια.

6949454354

Δείτε όλα τα άρθρα Σελίδα ειδικού