Η κοινωνική αποδοχή των εγκληματιών σεξουαλικών εγκλημάτων ως κομμάτι της θεραπεία τους

Ακρόαση άρθρου......

Είναι αλήθεια πως η κοινωνική στιγματοποίηση επικρατεί έντονα όσον αφορά στα άτομα τα οποία έχουν εμπλακεί στο σύστημα ποινικής δικαιοσύνης.
Αυτό αποτελεί αποτέλεσμα των βεβαρυμμένων ποινικών τους μητρώων καθώς και των ποινών που τους έχουν αποδοθεί.

Ενδιαφέρον είναι το γεγονός ότι η έρευνα της Δικαστικής Ψυχολογίας αναδεικνύει πως τα άτομα που έχουν διαπράξει κάποιο σεξουαλικό έγκλημα έχουν να αντιμετωπίσουν πολύ ποιο σκληρή στάση εκ μέρους του κόσμου σε σχέση με τα υπόλοιπα είδη εγκληματιών. Ο όρος «εγκληματίας σεξουαλικών εγκλημάτων» τείνει να εγείρει πολύ έντονα συναισθήματα κατά κύριο λόγο αρνητικής φύσεως οδηγώντας στη δημιουργία στερεοτύπων.

Έρευνες έχουν αναδείξει πως το ευρύ κοινό αντιλαμβάνεται τους σεξουαλικούς εγκληματίες ως μια ομοιογενή ομάδα ατόμων τα οποία χαρακτηρίζονται από αποκλίνουσα σεξουαλική συμπεριφορά καθώς και αναγνωρίζονται ως επικίνδυνα για τη κοινωνία. Αυτό όμως αποτελεί μια πολύ γενικευμένη προσβολή, η οποία πιθανώς υπάρχει λόγω της δυσμενής κάλυψης των περιστατικών σεξουαλικής κακοποίησης από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, το οποίο προοδευτικά επιβεβαιώνει και ενισχύει τους φόβους των ανθρώπων σε σχέση με την ασφάλεια τους.

Ταυτόχρονα ενισχύονται τα συναισθήματα μίσους και εχθρότητας απέναντι σε αυτή τη κατηγορία παραβατών. Ως αποτέλεσμα της παρούσας κατάστασης, οι κοινωνικές στάσεις απέναντι στους εγκληματίες σεξουαλικών εγκλημάτων είναι επηρεασμένες αρνητικά και έχει καθιερωθεί ότι το κοινό επιζητά γι’ αυτούς αυστηρές τιμωρίες καθώς και σκληρούς περιορισμούς μετά την απελευθέρωση τους. Παρόλα αυτά, η κοινωνική αποδοχή παίζει καίριο ρόλο όταν ερχόμαστε αντιμέτωποι με εγκληματίες οι οποίοι αφού έχουν εκτίσει τη ποινή τους, προσπαθούν να επανενταχθούν στη κοινωνία. Επομένως, ο φόβος του κοινού ο οποίος έχει προέλθει από κακή ενημέρωση αλλά και προκατάληψη που υπάρχει απέναντι σε αυτή την ομάδα παραβατών, στη πραγματικότητα αποτρέπει τη διαδικασία επανένταξης τους ενώ θα έπρεπε να ευνοεί μια περισσότερο υποστηρικτική προσέγγιση.

Έχει προταθεί ότι οι πολίτες της εκάστοτε κοινωνίας πρέπει να θεωρούνται αλλά και να είναι αρωγοί του συστήματος ποινικής δικαιοσύνης. Παρόλα αυτά τα αποτελέσματα των ερευνών δείχνουν πως η στάσεις του κοινού απέναντι σους εγκληματίες σεξουαλικών εγκλημάτων είναι περισσότερο τιμωρητικές παρά που προωθούν την κοινωνική τους αποκατάσταση έπειτα την έκτιση της ποινής τους. Κι’ όμως ένα άτομο το οποίο αφού απελευθερωθεί έχει τη δυνατότητα να ζήσει και να εργασθεί ευπρεπώς, έχει αποδεδειγμένα πολύ λιγότερες πιθανότητες να ασελγήσει ξανά.

Έρευνες έχουν δείξει πως οι θετικές κοινωνικές στάσεις απέναντι στους εγκληματίες σεξουαλικών εγκλημάτων αποτελούν προτέρημα όχι μόνο για τους ίδιους τους παραβάτες αλλά ακόμη περισσότερο για το ευρύ κοινό. Όταν η θεραπεία και η αποκατάσταση των εγκληματιών γίνεται αποδεκτή από τους πολίτες, αυτό έχει ως αποτέλεσμα να γίνεται περισσότερο επιτυχής και προοδευτικά να οδηγεί σε μείωση της υποτροπής. Επομένως, οι αρνητικές αντιλήψεις εμποδίζουν ουσιαστικά την ανάπτυξη μιας επιτυχημένης θεραπείας η οποία θα βασίζεται στην κοινωνική αποδοχή του παραβάτη. Κάτι τέτοιο θα ήταν υπέρ της προστασίας του κοινωνικού συνόλου και θα οδηγούσε σε μείωση των μελλοντικών θυμάτων.

Η πίστη των ανθρώπων ότι οι εγκληματίες σεξουαλικών εγκλημάτων δεν είναι δυνατό να θεραπευτούν προκαλεί αυτήν την έντονη προκατάληψη η οποία όμως τελικά έχει ως αποτέλεσμα την μη κοινωνική τους αποδοχή. Όταν όμως ένας πρώην παραβάτης επιθυμεί να συνεχίσει τη ζωή του μακριά από το έγκλημα, αλλά έρχεται αντιμέτωπος με αρνητικές και εχθρικές αντιλήψεις, οι πιθανότητες να καταφέρει να το κάνει μειώνονται δραματικά.

Βιβλιογραφία

• Centre for Sex Offender Management (CSOM) (2000). Public opinion and the criminal justice system: Building support for sex offender management programs. Washington, DC: US Department of Justice.
• Church, W.T., Wakeman, E.E., Miller, S.L., Clements, C.B., & Sun, F. (2008). The Community Attitudes Toward Sex Offenders Scale: The development of a psychometric assessment instrument. Research on Social Work Practice, 18, 251–259.
• Craig, L. A. (2005). The impact of training on attitudes towards sex offenders. Journal of Sexual Aggression, 11, 197–207.
• Fedoroff, J. P., & Morgan, B. (1997). Myths and misconceptions about sex offenders. The Canadian Journal of Human Sexuality, 6,263–276.
• Griffin, M. P., & West, D. A. (2006). The lowest of the low? Addressing the disparity between community view, public policy, and treatment effectiveness for sex offenders. Law & Psychology Review, 30,143–169.
• Hanson, R. K., Gordon, A., Harris, A. J. R., Marques, J. K., Murphy, W., Quinsey, V. L., & Seto, M. C. (2002). First report of the Collaborative Outcome Project on the effectiveness of psychological treatment for sex offenders. Sexual Abuse. A Journal of Research and Treatment, 14, 159-194.
• Hogue, T. E. (1993). Attitudes towards prisoners and sexual offenders. Issues in Criminal & Legal Psychology, 19, 23–32.
• Kjelsberg, E., & Loos, L.H. (2008). Conciliation or condemnation? Prison employees’ and young peoples’ attitudes towards sexual offenders. The International Journal of Forensic Mental Health, 7, 95–103.
• Kleban, H., & Jeglic, E. (2012). Dispelling the myths: Can psychoeducation change public attitudes toward sex offenders? Journal of Sexual Aggression, 18 (2), 179-193.
• Laws, D. R., & Ward, T. (2010). Sex offenders: People like us? New York: Guilford.
• Levenson, J.S., Brannon, Y.N., Fortney, T., & Baker, J. (2007). Public perceptions about sex offenders and community protection policies. Analyses of Social Issues and Public Policy (ASAP), 7, 137–161.
• McCorkle, R. C. (1993). Research note: Punish and rehabilitate? Public attitudes toward six common crimes. Crime & Delinquency, 39, 240-252. Pager, D. (2003). The mark of a criminal record. American Journal of Sociology, 108, 937–975.
• Radley, L. (2001). Attitudes towards sex offenders. Forensic Update, 66, 5–9.
• Sampson, A. (1994). Acts of abuse: Sex offenders and the criminal justice system. London: Routledge.
• Weekes, J. R., Pelletier, G., & Beaudette, D. (1995). Correctional officers: How do they perceive sex offenders? International Journal of Offender Therapy and Comparative Criminology,39, 55–61. 
• Willis, G. M., Levenson, J. S., & Ward, T. (2010). Desistance and attitudes towards sex offenders: Facilitation or hindrance? Journal ofFamily Violence, 25, 545–556.