Γουάτσον Τζ. (Watson John 1878-1958)

Ακρόαση άρθρου......

Αμερικανός ψυχολόγος, ιδρυτής της σχολής του συμπεριφορισμού. Είναι ιδιαίτερα γνωστός για την έρευνά του σχετικά με τη διαδικασία εξάρτησης και για το πείραμα του Μικρού Άλμπερτ.

Προσωπική ζωή
Γεννήθηκε στις 9 Ιανουαρίου του 1878 στη Νότια Καρολίνα. Μεγάλωσε σε ένα ιδιαίτερα θρησκευόμενο περιβάλλον με τη μητέρα του να είναι κατά του καπνίσματος, της κατανάλωσης αλκοόλ και του χορού. Είχε την ελπίδα, μάλιστα, ότι ο γιος της θα ενταχθεί στους κόλπους της εκκλησίας ως κληρικός. Ωστόσο, ο Γουάτσον φάνηκε να αντιτίθεται στη θρησκεία από πολύ νωρίς. Πέρασε μία προβληματική εφηβεία, συνελήφθη δύο φορές για καυγά και απείθαρχη συμπεριφορά, ενώ στο σχολείο οι αποδόσεις του δεν ήταν οι καλύτερες.

Με τη βοήθεια των διασυνδέσεων της μητέρας του, έγινε δεκτός στο πανεπιστήμιο Φέρμαν στην ηλικία των 16 ετών. Πέντε χρόνια μετά, στα 21 του, είχε ολοκληρώσει ήδη το μεταπτυχιακό του. Στη συνέχεια, σπούδασε ψυχολογία στο πανεπιστήμιο του Σικάγο και το 1903 ολοκλήρωσε το διδακτορικό του στην ψυχολογία.

Το 1901 παντρεύτηκε την Mary Ickes και απέκτησαν δύο κόρες. Κατά την περίοδο που δίδασκε στο πανεπιστήμιο John Hopkins, σύναψε ερωτική σχέση με μία μεταπτυχιακή φοιτήτρια ονόματι Rosalie Rayner. Λόγω της σχέσης αυτής, το πανεπιστήμιο του ζήτησε να παραιτηθεί, κάτι το οποίο έκανε. Στη συνέχεια, πήρε διαζύγιο από την πρώτη του σύζυγο και το 1921 παντρεύτηκε την Rayner, απέκτησαν δύο παιδιά και έμειναν μαζί έως το θάνατό της το 1935. Εκείνος πέθανε στις 25 Σεπτεμβρίου του 1958 στη Νέα Υόρκη.

Επαγγελματική διαδρομή
Το 1908 ξεκίνησε να εργάζεται στο πανεπιστήμιο John Hopkins. Μετά την αποχώρησή του από τα ακαδημαϊκά έδρανα, το 1920, εισήλθε στον χώρο της διαφήμισης, όπου και παρέμεινε μέχρι την συνταξιοδότησή του, το 1945. Το 1915 εξελέγη πρόεδρος της Αμερικανικής Ψυχολογικής Ένωσης και το 1957 έλαβε ένα χρυσό μετάλλιο από τον ίδιο οργανισμό για τη συμβολή του στον κλάδο της ψυχολογίας.

Συμβολή στην ψυχολογία
Το 1913, ο Γουάτσον δημοσίευσε το άρθρο «Psychology as the Behaviorist Views it», το οποίο συχνά χαρακτηρίζεται ως το μανιφέστο του συμπεριφορισμού. Σε αυτό το άρθρο, παρουσιάζει τα κύρια χαρακτηριστικά του συμπεριφορισμού, της νέας φιλοσοφίας του για την προσέγγιση της ψυχολογίας. Υποστήριζε ότι η ψυχολογία αποτελεί έναν καθαρά πειραματικό κλάδο των φυσικών επιστημών και ότι ο θεωρητικός της στόχος είναι η πρόβλεψη και ο έλεγχος της συμπεριφοράς.

Η θεωρία του δεν επικεντρωνόταν στις εσωτερικές συναισθηματικές και ψυχολογικές συνθήκες που επηρεάζουν το άτομο αλλά στην εξωτερική του συμπεριφορά. Πίστευε ότι οι σωματικές αντιδράσεις του ατόμου προσφέρουν τα μοναδικά στοιχεία για την κατανόηση των εσωτερικών διεργασιών. Ο Γουάτσον πέρασε μεγάλο μέρος της καριέρας του εφαρμόζοντας τις θεωρίες αυτές στη μελέτη της ανάπτυξης του παιδιού και στη διαδικασία της πρώιμης μάθησης.

Διεξήγαγε αρκετά πειράματα στην προσπάθειά του να μελετήσει τη συναισθηματική μάθηση των παιδιών. Ένα από τα πιο διάσημα πειράματά του ήταν το πείραμα του Μικρού Άλμπερτ, αντικείμενο μελέτης του οποίου ήταν ένα αγόρι εννέα μηνών. Κατά τη διάρκεια του εν λόγω πειράματος, το παιδί ήρθε σε επαφή με αρκετά ερεθίσματα ανάμεσα στα οποία ήταν ένας λευκός αρουραίος, ένα κουνέλι, μία μαϊμού, μάσκες και καιόμενες εφημερίδες. Κατά την πρώτη επαφή, το παιδί δεν έδειξε να φοβάται κανένα από τα ζώα ούτε όμως και τα αντικείμενα. Την επόμενη φορά που το παιδί ήρθε σε επαφή με τον αρουραίο, ο Γουάτσον έκανε ένα δυνατό θόρυβο χτυπώντας ένα μεταλλικό σωλήνα με ένα σφυρί. Ακούγοντας ο μικρός Άλμπερτ το δυνατό θόρυβο άρχισε να κλαίει. Μετά από αρκετές επαναλήψεις της ίδιας διαδικασίας, το παιδί άρχιζε να κλαίει απλώς βλέποντας τον αρουραίο.

Μέσα από το πείραμα αυτό, ο Γουάτσον προσπάθησε να δείξει ότι τα συναισθήματα κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες είναι δυνατό να λάβουν τη μορφή εξαρτημένων αποκρίσεων. Το πείραμα του Μικρού Άλμπερτ θεωρήθηκε από πολλούς επιστήμονες του χώρου ότι ήταν εξαιρετικά αμφιλεγόμενο και μη ηθικό.

Θεωρούσε ότι οι γονείς πρέπει να αντιμετωπίζουν τα παιδιά τους ως μικρογραφίες ενηλικών και να μην τους δείχνουν υπερβολική τρυφερότητα γιατί η έντονη πρώιμη προσκόλληση μπορεί να οδηγήσει στη διαμόρφωση μίας εξαρτημένης προσωπικότητας στην ενήλικη ζωή. Υποστήριζε, επίσης, ότι οι γονείς θα πρέπει να μιλούν ανοιχτά στα παιδιά τους για τη σεξουαλικότητα.

Είπε: «Οι άνθρωποι γίνονται, δεν γεννιούνται.»

Βιβλία

• Behavior: An introduction to comparative psychology (1914)
• Psychology from the standpoint of a behaviorist (1919)
• Psychological Care of Infant and Child (1928)
• Behaviorism (1930)