Θυμός, το πιό ισχυρό συναίσθημα και τα μηνύματα που κρύβουμε πίσω από αυτό.

Ακρόαση άρθρου......

Ο θυμός είναι ένα συναίσθημα όπως όλα τα υπόλοιπα το οποίο συνοδεύεται από συναισθηματικές και βιολογικές αλλαγές. Είναι μία συναισθηματική κατάσταση με διαβαθμίσεις στην ένταση του από μία απλή ενόχληση μέχρι την οργή. Συνήθως εκφράζει τη δυσαρέσκεια μας και είναι η αντίδραση του οργανισμού όταν δέχεται μία απειλή ή όταν ερμηνεύει ένα ερέθισμα ως απειλητικό. Αντιδρούμε έτσι όταν οι στόχοι μας και οι επιθυμίες μας δεν πραγματοποιούνται ή νιώθουμε ότι δεν ακούγονται.

Ο θυμός μπορεί να προκαλείται τόσο από εσωτερικούς όσο και από εξωτερικούς παράγοντες ωστόσο πολύ συχνά δεν είμαστε σίγουροι με τι ακριβώς είμαστε θυμωμένοι. Αυτό συμβαίνει γιατί μπορεί να είμαστε θυμωμένοι με μία κατάσταση όπως η κίνηση στους δρόμους, με μία αδικία ή με προβλήματα που εντοπίζονται μέσα μας και στην συμπεριφορά μας και μερικές φορές μπορεί ακόμη και να συνδυάζονται αυτά τα δύο ή να υπάρχουν ανάμεικτα συναισθήματα όπως θλίψη, απογοήτευση.

Υπάρχουν πολλές θεωρίες για τον θυμό, κάποιες εστιάζουν στο πως οι αξίες μιας κοινωνίας και οι ανάγκες της καθορίζουν τους καθημερινούς μας «θυμούς», κάποιες σε ψυχολογικούς παράγοντες. Σε κάθε περίπτωση είναι σημαντικό όταν μιλάμε για αυτό το τόσο ισχυρό συναίσθημα να γίνεται ο διαχωρισμός ανάμεσα στον θυμό και την οργή, την ενόχληση, την πικρία, το μίσος, την απόγνωση και άλλα συναισθήματα που μπορεί ακόμα και να συνυπάρχουν.

Ο θυμός είναι ένα αμφιλεγόμενο συναίσθημα και συχνά γίνεται λόγος για μία διαμάχη ανάμεσα στην λογική και το συναίσθημα, ειδικά όταν ο τρόπος έκφρασης του είναι αρκετά ωμός ή όταν δεν ελέγχεται. Στην πραγματικότητα όμως οι σκέψεις μας και ο τρόπος που ερμηνεύουμε τις εμπειρίες μας πυροδοτεί το συναίσθημα μας και το αντίστροφο. Επιπλέον, αυτό που εντείνει αυτόν τον διαχωρισμό, είναι το γεγονός ότι άλλες φορές η έκφραση του θυμού μας είναι απαραίτητη γιατί κατακτάμε αυτά που επιθυμούμε και άλλες φορές αποδεικνύεται επιζήμια για εμάς ή τους άλλους.

Τελικά, αν μπορούμε να αναγνωρίσουμε ένα κοινό σημείο σε όλες τις θεωρίες σε σχέση με τον θυμό, είναι ότι είναι ένας τρόπος επικοινωνίας, ένας συναγερμός που θέτουμε σε λειτουργία προκειμένου να ακουστεί το μήνυμα μας, όποιο είναι για τον καθένα «Δώσε μου προσοχή ή Νιώθω πληγωμένος ή Θέλω να αποδοθεί δικαιοσύνη ή Δεν μου αρέσει αυτό που συμβαίνει.»

«Μεταμφιεσμένοι θυμοί»

Όταν η έκφραση του θυμού παρεμποδίζεται, εσωτερικεύεται και συχνά κρύβεται πίσω από συναισθήματα όπως θλίψη, ντροπή, απόγνωση ακόμα και απάθεια. Φανταστείτε τον θυμό σαν ενέργεια, δεν μπορούμε να την εξαφανίσουμε ούτε να την καταστρέψουμε αλλά παίρνει άλλες μορφές. Όσο την αρνούμαστε τόσο περισσότερο συσσωρεύεται ο θυμός μαζί με άλλα συναισθήματα που δημιουργούν δυσαρέσκεια.

Είναι τόσο μοναδικός ο τρόπος που διαλέγει κανείς να διαχειριστεί τα θυμωμένα του συναισθήματα, όσο μοναδικός είναι ο κάθε άνθρωπος. Ωστόσο, παρακάτω θα επισημάνουμε κάποια χαρακτηριστικά παραδείγματα μη εποικοδομητικού τρόπου έκφρασης του θυμού.

• Όλοι γνωρίζουμε άτομα τα οποία αγνοούν φαινομενικά πράγματα που τους ενοχλούν γιατί τα θεωρούν άνευ σημασίας και δεν εκφράζουν την ενόχληση τους. Μέχρι που συσσωρεύονται πολλά «μικρά» προβλήματα και ξεσπούν με μία ασήμαντη λεπτομέρεια.
• Άτομα που δεν παραδέχονται ότι κάτι τους προσέβαλε και σιωπούν. Εντούτοις, χρησιμοποιούν τον σαρκασμό και μία επικριτική συμπεριφορά η οποία φανερώνει επιθετικότητα και αρνητισμό.
• Άτομα που δεν θέλουν να έρχονται σε σύγκρουση και έτσι αρνούνται τον θυμό τους και τον καταστέλλουν, μέχρι τον βαθμό που δεν έχουν καθόλου επίγνωση. Μπορεί να αναλαμβάνουν την ευθύνη για πράγματα που δεν τους αναλογούν. Συχνά έχουν ψυχοσωματικά προβλήματα μέσω των οποίων ο θυμός αποσιωπάται.
• Στον αντίποδα, υπάρχουν άνθρωποι που ξεσπούν αδιακρίτως τον θυμό τους, χωρίς περιορισμούς και χωρίς να ενδιαφέρονται για το ενδεχόμενο να πληγώνουν τους γύρω τους. Δεν μπορούν να ελέγξουν την επιθετική τους συμπεριφορά και τους αρκεί να εκφράσουν το συναίσθημα τους και να νιώσουν ανακουφισμένοι αδιαφορώντας για τις συνέπειες.

Πότε ο θυμός μας γίνεται κακοποιητικός;

Αφού αναφέραμε τους λόγους που είναι σημαντικό να εκφράζουμε τον θυμό μας, γιατί λοιπόν να μην ξεσπάμε τον θυμό μας κάθε φορά που το νιώθουμε;

Είναι γεγονός και αποδεδειγμένο από τους ερευνητές ότι ο θυμός που δεν έχουμε διαχειριστεί σωστά έχει καταστροφικές συνέπειες για την ψυχική μας υγεία αλλά και την σωματική. Η μεγάλη ένταση μπορεί να επιταχύνει καρδιακά επεισόδια και ο χρόνιος θυμός τελικά εσωτερικεύεται και στρέφεται στον εαυτό μας.

Πάραυτα, τα συνεχή ξεσπάσματα θυμού έχουν μεγάλο κόστος στην προσωπική μας ζωή και η επιθετικότητα και οι διενέξεις οδηγούν σε λιγότερη ικανοποίηση μέσα στη σχέση. Όταν εκφράζουμε τα θυμωμένα μας συναισθήματα στους γύρω μας χωρίς περιορισμούς και δίχως να αναλογιζόμαστε τις επιπτώσεις, πληγώνουμε τους γύρω μας.

Οι θυμωμένοι άνθρωποι έχουν την τάση να ζητούν πράγματα. Δικαιοσύνη, αποδοχή συμφωνία, θέληση για να κάνουν τα πράγματα με τον δικό τους τρόπο. Όλοι επιθυμούν τα παραπάνω και όλοι τραυματίζονται και απογοητεύονται γιατί δεν τα επιτυγχάνουν αλλά οι θυμωμένοι άνθρωποι τα απαιτούν και όταν οι απαιτήσεις τους δεν ικανοποιούνται, τότε η απογοήτευσή τους γίνεται θυμός. Μερικές φορές, ο θυμός και η απογοήτευση προκαλούνται από πολύ αληθινά και αναπόφευκτα προβλήματα στην ζωή μας. Ο θυμός δεν έχει πάντα διαφορετική κατεύθυνση και συχνά είναι υγιής, φυσιολογική απάντηση σε αυτές τις δυσκολίες

Ποιος είναι ο υγιής τρόπος να διαχειριστώ τον θυμό μου;

Η επίλυση του θυμού δεν είναι μία απλή διαδικασία που μπορεί να λυθεί άμεσα. Το πιο σημαντικό είναι να είμαστε σε επαφή με τον εαυτό μας, να αναγνωρίζουμε κάθε στιγμή τις ανάγκες μας. Καλό είναι να προσπαθήσουμε να διαπιστώσουμε τι κινητοποιεί τον θυμό μας και να μην συσσωρεύουμε πολλές μικρές ενοχλήσεις οι οποίες τελικά εντείνουν τα αρνητικά συναισθήματα. Εξίσου σημαντικό να τα εκφράζουμε με σεβασμό στους γύρω μας αν θέλουμε να προστατεύσουμε τις σχέσεις μας.

Να ακούσουμε προσεκτικά τι μήνυμα κρύβεται πίσω από τον θυμό. Για παράδειγμα, ένα ξέσπασμα του συντρόφου σας το οποίο μπορεί να σας φαίνεται άνευ σημασίας, μπορεί να κρύβει την ανάγκη του για προσοχή και αποδοχή. Είναι σημαντικό να θέλουμε να αμυνθούμε όταν δεχόμαστε κριτική, ας αναλογιστούμε όμως πριν ανταποκριθούμε τι θέλει να επικοινωνήσει ο απέναντί μας, δείχνοντας ψυχραιμία και φυσικά σεβασμό και στην πλευρά του καθώς και στις ανάγκες μας. Ας αποφύγουμε τα βιαστικά συμπεράσματα και να προσπαθήσουμε να μην είμαστε πολύ αυστηροί με τον εαυτό μας αν δεν τα καταφέρουμε όπως θέλουμε, ώστε να αποφύγουμε την παγίδα του όλα ή τίποτα. Αυτό δεν σημαίνει απαραιτήτως ότι θα υπάρξει συμφωνία ή ότι οι ανάγκες μας συντονίζονται, αλλά αποφεύγουμε τις υπερβολικές αντιδράσεις και επικοινωνούμε πιο αποτελεσματικά.

Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου

Ελένη Κολτσίδα - Ψυχολόγος

Ελένη Κολτσίδα: έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology

Οι πληροφορίες που αναφέρονται στον επαγγελματικό κατάλογο ειδικών παρέχονται από τους ίδιους τους ειδικούς, κατά την εγγραφή τους στο σύστημα. Όταν βλέπετε την ένδειξη «έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology”, σημαίνει ότι το Psychology έχει ελέγξει, με email, τηλεφωνικά ή/και με λήψη των σχετικών εγγράφων, τα ακόλουθα στοιχεία:

• Ότι ο ειδικός είναι υπαρκτό πρόσωπο.
• Ότι τα πτυχία οι τίτλοι και οι εξειδικεύσεις που αναφέρει είναι αληθινά.
• Ότι οι πληροφορίες που αναφέρει ισχύουν.

Ψυχολόγος, απόφοιτη Παντείου Πανεπιστημίου.
Απόφοιτη τριετούς βιωματικής εκπαίδευσης στην Συμβουλευτική Προσωποκεντρικής Προσέγγισης στο Κολλέγιο Ανθρωπιστικών Σπουδών I.C.P.S.

6947894131

Δείτε όλα τα άρθρα Σελίδα ειδικού