Η υποτίμηση της ανθρώπινης φύσης

Ακρόαση άρθρου......

Η «νοημοσύνη» ορίζεται ως μια ικανότητα απόκτησης γνώσεων ή ικανοτήτων ή ως η κατευθυνόμενη προς στόχο, προσαρμοστική συμπεριφορά (Sternberg & Salter, 1982) ή ακόμη ως η ικανότητα χειρισμού αφηρημένων εννοιών, επίλυσης προβλημάτων και μάθησης (Snyderman & Rothman, 1987).

Η νοημοσύνη παράγει σκέψη, η οποία είναι απαραίτητη σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής του ανθρώπου,ξεκινώντας από την καθημερινότητα έως και την επίλυση ενός δύσκολου επιτεύγματος.

Τι συμβαίνει όμως όταν η νοημοσύνη ενός ατόμου υποτιμάται από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, από πολιτικούς αρχηγούς ακόμα και από άλλους συνανθρώπους του;

Αναλύοντας το πολιτικό σύστημα διαπιστώνουμε ότι πολλά κομματικά στελέχη σε διάφορες ομιλίες τους προσπαθούν να επηρεάσουν ακόμα και να χειραγωγήσουν τους ακροατές χρησιμοποιώντας διάφορα δόλια μέσα. Πολύ συχνά στις πολιτικές ομιλίες χρησιμοποιούνται «συναισθηματικές» λέξεις και εκφράσεις οι οποίες σκοπό έχουν να αποπροσανατολίσουν τον ακροατή.

Άλλωστε όπως έχει πει και ο R. Heinlein «Μπορεί κανείς να κυριαρχήσει σε χίλιους ανθρώπους πιο γρήγορα απευθυνόμενος στις προκαταλήψεις τους και στα συναισθήματα τους από ότι να πείσει έναν και μόνο, βασιζόμενος στη λογική του».

Ο λαϊκισμός και η προπαγάνδα αποτελούν όπλα για την καταστροφή της δημοκρατίας. Η ζωή καθημερινά φθείρεται καθώς οι πολίτες «επιτρέπουν» στους πολιτικούς ηγέτες να τους υποτιμούν με στομφώδεις λόγους υποσχόμενοι μια εξιδανικευμένη ζωή με ηθικές αρχές και αξίες και τη δημιουργία μίας νέας κοινωνίας η οποία στοχεύει  στην ευημερία των πολιτών.

Αυτές οι φρούδες υποσχέσεις καρποφορούν κυρίως κατά την προεκλογική περίοδο όπου οι ομιλούντες δεσμεύονται για καλύτερες συνθήκες εργασίας, καταπολέμηση της ανεργίας ακόμα και την παροχή αποζημιώσεων οι οποίες θα έπρεπε να είχαν πιστωθεί πολλούς μήνες πριν σε λογαριασμούς πλημμυροπαθών, σεισμοπαθών κ.α.

Ο ρόλος των ΜΜΕ

Ο ρόλος τους μπορεί να είναι εποικοδομητικός για την εύρυθμη λειτουργία της δημοκρατίας, ενώ άλλες φορές ελέγχονται από ισχυρά κέντρα εξουσίας. Αυτό έχει σαναποτέλεσμα να προβάλλουν ειδήσεις οι οποίες δεν είναι αντικειμενικές και με τον τρόπο αυτό να χειραγωγούν την κοινή συνείδηση.

Δεν είναι λίγες οι φορές οι οποίες τα μέσα έχουν αποσιωπήσει σκάνδαλα τα οποία αφορούν την πολιτική ζωή της χώρας οδηγώντας το λαό στην άγνοια και την στασιμότητα. Επίσης συχνά, προς όφελος κάποιων συμφερόντων, υποβαθμίζονται σημαντικά γεγονότα ή δεν προβάλλονται επαρκώς, ώστε να έχουν οι δέκτες ολοκληρωμένη άποψη. Όλα τα παραπάνω οδηγούν στην συσκότιση του πνεύματος και στην υποτίμηση της νοημοσύνης των πολιτών.

Αν αναζητήσουμε τέτοια παραδείγματα, υποτίμησης της ανθρώπινης νοημοσύνης και στην καθημερινή ζωή θα διαπιστώσουμε ότι δεν είναι λίγες οι φορές οι οποίες πέσαμε και οι ίδιοι θύματα του φαινομένου αυτού.

Στην νεοελληνική κοινωνία είναι πολύ συχνή η συμπεριφορά η οποία αποσκοπεί στην περιφρόνηση του άλλου.

Αναλογιζόμενοι καθημερινά περιστατικά, τα οποία λαμβάνουν χώρα όλο και συχνότερα πια, διαπιστώνουμε ότι κάποιοι άνθρωποι αποσκοπούν στην υποτίμηση των άλλων, ακόμα και στην υποτίμηση της ίδιας της ανθρώπινης αξιοπρέπειας.

Ακόμα και η οδηγική μας συμπεριφορά «μαρτυρά» την τάση του νεοέλληνα να συμπεριφέρεται αγενώς και πολλές φορές προσβλητικά προς τους υπόλοιπους χρήστες του οδικού δικτύου. Αυτός ο παροξυσμός βέβαια αμβλύνεται και εδραιώνεται σχεδόν σε κάθε κοινωνική επιταγή. Η συμπεριφορά μας ως ολότητα αρκετές φορές υποτιμά την ίδια την φύση καθώς επεμβαίνουμε συνεχώς σε αυτή με τα διάφορα τεχνολογικά επιτεύγματα.

Συνεπώς η τάση του νεοέλληνα για την υποτίμηση καταστάσεων αλλά και ηθικών όπως και κοινωνικών αξιών τον οδηγεί μέχρι και στην υποτίμηση της ίδιας της ανθρώπινης ύπαρξης.

Αν εξετάσουμε ακόμα πιο προσεκτικά το συγκεκριμένο θέμα, θα διαπιστώσουμε ότι η υποτίμηση της νοημοσύνης συχνά χρησιμοποιείται ως μέσο επιβολής και αυτοπροβολής του ανθρώπου ο οποίος την ασκεί.

Συχνά αυτός που υποτιμά έχει ως σκοπό να αποδείξει στους άλλους αλλά και στον ίδιο του τον εαυτό ότι υπερτερεί αντιληπτικά και γνωστικά.

Αυτή η συμπεριφορά συχνά χρησιμοποιείται επιθετικά ενάντια των γυναικών υποτιμώντας και κάμπτοντας την αυτοπεποίθηση τους.

Το φαινόμενο υποτίμησης των γυναικών

Το φαινόμενο αυτό της υποτίμησης της γυναικείας αντίληψης ονομάζεται «mansplaining». Ο όρος που αποτελείται από τις λέξεις «man» και «explaining» άρχισε να γίνεται ευρέως γνωστός στις αρχές της δεκαετίας του 2010, ενώ το περιεχόμενο του όρου χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά το 2008 από την συγγραφέα Rebecca Solnit, η οποία στη συνέχεια προχώρησε στην έκδοση ενός βιβλίου με τίτλο «Men Explain Things to Me».Το φαινόμενο αυτό πηγάζει από την αντίληψη ότι οι άνδρες είναι πιο έξυπνοι από τις γυναίκες.

Πρόκειται για μια θεωρία η οποία έχει παγιωθεί μέσα στα χρόνια εξαιτίας κοινωνικών στερεοτύπων τα οποία υποστήριζαν ότι ο ανδρικός εγκέφαλος είναι πιο ώριμος και ευφυής σε σχέση με τον γυναικείο. Οι γυναίκες βέβαια έχουν αποδείξει ότι μπορούν να αναλάβουν ηγετικές θέσεις αξιολογώντας κινδύνους και προκλήσεις αντιμετωπίζοντάς τα με μεγάλη ευελιξία. Δεν είναι λίγες οι γυναικείες παρουσίες οι οποίες έχουν διαπρέψει στην επιστήμη, στην ιατρική, στην πολιτική ακολούθως και σε άλλους κλάδους διαλύοντας έτσι προκαταλήψεις και στερεότυπα.

 Εν κατακλείδι, όλα τα παραπάνω μάς οδηγούν στο συμπέρασμα ότι είναι αναγκαίο να αλλάξουμε συμπεριφορά. Δεν πρέπει να επιτρέψουμε σε τέτοια φαινόμενα να περάσουν στην κοινή συνείδηση ως κάτι φυσιολογικό και καθημερινό.

Η οικονομική κρίση και ο εγκλεισμός τον οποίο  βιώσαμε όλοι λόγω της Covid-19 ίσως να μας έχουν μετατρέψει σε όντα τα οποία έχουν χάσει κάθε είδος συνείδησης και ανθρωπιάς. Στην προσπάθεια μας να ξεχωρίσουμε συχνά υποτιμάμε τους άλλους διαλύοντας τους την αυτοπεποίθηση και την αυτοεκτίμηση.

Υποτιμούμε ό,τι δεν μπορούμε να αντιμετωπίσουμε. Υποτιμούμε τη σκέψη, την κρίση, την αντίληψη και γρήγορα χωρίς να το αντιληφθούμε γινόμαστε έρμαια των παθών μας υποτιμώντας έτσι την ίδια μας την φύση.

Η σκέψη και η αντίληψη είναι οι λειτουργίες εκείνες οι οποίες διαχωρίζουν τον άνθρωπο από τα υπόλοιπα όντα και αυτές είναι με τη σειρά τους  οι αρετές οι οποίες δίνουν υπόσταση στην  ανθρώπινη φύση.