Συζητώντας με τον Όσκαρ Ουάιλντ

Έχετε σκεφτεί ποτέ τι θα έλεγε ο Όσκαρ Ουάιλντ αν συνομιλούσατε μαζί του;

Ο Merlin Holland, ο μοναδικός εγγονός του συγγραφέα, συναντά ένα απόγευμα τον περίφημο παππού του και του θέτει, μεταξύ άλλων, μια ερώτηση που όλοι θα θέλαμε να του κάνουμε για τη ζωή και το έργο του: Πώς έφτασε, σαν ένα υπέροχο πυροτέχνημα, από το ζενίθ της δόξας στο απόλυτο ναδίρ της ατίμωσης;

Η παρακάτω συζήτηση αποτελεί απόσπασμα από το βιβλίο «Συζητώντας με τον Όσκαρ Ουάιλντ»

Η αγάπη του Όσκαρ Ουάιλντ για το Παρίσι

Για τον Όσκαρ Ουάιλντ, το Παρίσι ήταν κατά κάποιο τρόπο η πνευματική πατρίδα του. «Είναι η πιο υπέροχη πόλη στον κόσμο, η μόνη πολιτισμένη πρωτεύουσα το μοναδικό μέρος στη γη όπου θα συναντήσεις απόλυτη ανεκτικότητα απέναντι σε όλες τις ανθρώπινες αδυναμίες», είχε πει κάποτε.

Μιλούσε γαλλικά με μεγάλη άνεση και κατά καιρούς είχε περάσει έως και τρεις μήνες στο Παρίσι, όπου γνώρισε τον Βίκτορ Ουγκό, τον Πολ Βερλαίν και τον Αντρέ Ζιντ. Εκεί έγραψε και μεγάλο μέρος της αμφιλεγόμενης Σαλώμης του, το 1891, και όταν το έργο απαγορεύτηκε στην Αγγλία, απείλησε να λάβει γαλλική υπηκοότητα. Μάλλον δεν θα μπορούσε να βρεθεί πιο κατάλληλο μέρος για να του κάνω ερωτήσεις γύρω από τη ζωή και το έργο του.

Α, μεγάλη έκπληξη, αγαπητέ μου, αλλά και αρκετά ευχάριστη. Πολύ χαίρομαι που επέλεξες το Παρίσι. Δεν νομίζω πως θα άντεχα να επιστρέψω στο Λονδίνο μετά από τόσο καιρό. Η μπίρα, η Βίβλος και οι επτά θανάσιμες αρετές έκαναν τους Άγγλους αυτό που ήταν στον καιρό μου –εχθρικούς προς την τέχνη και στενόμυαλους– και δεν φαντάζομαι πως έχουν αλλάξει και πολύ τα πράγματα από τότε που έφυγα, το 1897.

Αποκτήστε το βιβλίο Συζητώντας με τον Όσκαρ Ουάιλντ, από το εξειδικευμένο βιβλιοπωλείο ψυχολογίας του Psychology.gr

Δεν έφυγα, βέβαια, ακριβώς. Με έστειλαν δύο χρόνια φυλακή, πράγμα που έμοιαζε πολύ με εξορία, και μόλις έμεινα ελεύθερος, την ίδια κιόλας μέρα, ήρθα στη Γαλλία. Τόσο πολιτισμένη χώρα, πάντα το έλεγα, μια χώρα όπου ο καλλιτέχνης χαίρει σεβασμού και κανείς δεν ενδιαφέρεται τι κάνεις κατ’ ιδίαν – και επίσης λατρεύω τη γλώσσα. Για μένα, δύο μόνο γλώσσες υπάρχουν στον κόσμο: τα γαλλικά και τα αρχαία ελληνικά.

Μάλιστα, έγραψα κάποτε και ένα θεατρικό έργο στα γαλλικά... Όμως, κοίτα να δεις, μόλις βρεθήκαμε, ακόμα καλά καλά δεν έχουμε συστηθεί, και ήδη σε έχω φορτώσει με όλα τα πληκτικά που θα έλεγα σε έναν παλιό φίλο.

Ο συμβολισμός του τσιγάρου 

Πού λες να καθίσουμε; Κάπου που να μπορώ να απολαύσω το τσιγάρο μου. Δεν σε πειράζει να καπνίσω, έτσι δεν είναι;

Ερώτηση: Α, εμένα όχι, αλλά δυστυχώς το τσιγάρο έχει πάψει να αποτελεί εκλεπτυσμένη ενασχόληση και αναψυχή όπως ήταν στην εποχή σου.
Ακόμα και στο Παρίσι υπάρχουν τώρα πια νόμοι για το πού επιτρέπεται και πού όχι, και...

Όσκαρ Ουάιλντ: Τι ενοχλητικό. Εγώ ανέκαθεν έλεγα ότι το τσιγάρο είναι το ιδανικό δείγμα ιδανικής απόλαυσης: ένα πράγμα θεσπέσιο που σε αφήνει πάντα ανικανοποίητο. Να υποθέσω άρα πως τώρα το κάπνισμα, αν δεν διεξάγεται κατ’ ιδίαν μεταξύ συναινούντων ενηλίκων, κινδυνεύει να καταντήσει εγκληματική πράξη.

Ωραία, αφού λοιπόν κάναμε το χρέος μας απέναντι στον μοντερνισμό ξεκινώντας από το τέλος, ας δείξουμε και τον αβανγκάρντ εαυτό μας και
πάμε ξανά στην αρχή.

Η οπτική του Ουάιλντ για τη ζωή

Ερώτηση: Μα αυτό ακριβώς ετοιμαζόμουν να προτείνω, αφού μάλιστα είχες πει στον Αντρέ Ζιντ πως στη ζωή σου επιστράτευσες τη μεγαλοφυΐα σου αλλά στο έργο σου μόνο το ταλέντο. Έχω την εντύπωση πως πάντα έβλεπες τη ζωή σου ως έργο τέχνης.

Όσκαρ Ουάιλντ: Ακριβώς – και είναι κάτι που κατάλαβα από πολύ νωρίς, έστω και αν δεν αντιλαμβανόμουν τον αντίκτυπο που θα είχε. Το στιλ, και όχι η ειλικρίνεια, είναι το σημαντικό στη ζωή – αυτό ήταν κάτι που μου δίδαξε η μητέρα μου. Όχι πως δεν ήταν ειλικρινής ως προς τα αισθήματά της για την Ιρλανδία και την Αγγλία, αλλά η σφραγίδα της ήταν το στιλ– το στιλ, με ελαφρές αποχρώσεις ασυνήθιστου, εξωτικού, παράδοξου.

Α, την ευχαριστούσε πάρα πολύ να είναι η «λαίδη Ουάιλντ», η σύζυγος του διεθνώς αξιοσέβαστου σερ Ουίλιαμ. Θυμάμαι όμως, τον καιρό που εγώ ήμουν φοιτητής, όταν μια φίλη της οικογένειας ρώτησε αν μπορούσε να φέρει έναν «αξιοπρεπή» γνωστό της σε κάποιο από τα σαββατιάτικα σουαρέ μας.

«Αξιοπρεπή!» αναφώνησε η μητέρα μου. «Μη χρησιμοποιήσεις ποτέ ξανά αυτή τη λέξη εδώ μέσα. Μόνο οι έμποροι είναι αξιοπρεπείς».

Το παρόν άρθρο αποτελεί αδειοδοτημένο απόσπασμα από το βιβλίο Συζητώντας με τον Όσκαρ Ουάιλντ που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διόπτρα

Ανακαλύψτε όλο το βιογραφικό δοκίμιο και τον διάλογο στο βιβλίο Συζητώντας με τον Όσκαρ Ουάιλντ που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διόπτρα.