Το άγχος είναι μέρος της καθημερινής ζωής για τους περισσότερους από εμάς, αλλά υπάρχουν μερικά σημάδια εξάντλησης που θα ήταν καλό να μην τα αγνοούμε, καθώς θα μπορούσαν να αποτελούν μια προσπάθεια του σώματός μας να μας πει ότι χρειαζόμαστε ένα διάλειμμα!
Εξάντληση
Όλοι γνωρίζουμε ότι η εξάντληση συνδέεται με την έντονη και παρατεταμένη κόπωση, είτε σωματική είτε ψυχική.
Εάν εργάζεστε «στα κόκκινα» για πολύ καιρό, θα αρχίσετε να συσσωρεύετε τη φθορά που όλη αυτή η προσπάθεια περιλαμβάνει, αργά ή γρήγορα!
Ωστόσο, υπάρχουν πολλές μικρότερες, πιο δυσδιάκριτες ενδείξεις ότι έχετε ωθήσει τον εαυτό σας στο όριο και πρέπει να δώσετε στον εαυτό σας χώρο και χρόνο για ξεκούραση, πριν κάνετε στον εαυτό σας μεγαλύτερη ζημιά.
Συμπτώματα εξάντλησης
Εδώ είναι τα επτά συμπτώματα εξάντλησης που στην αρχή μπορεί να μην αναγνωρίζετε ως προειδοποιητικά σημάδια:
1. Νιώθεις θυμωμένος με το παραμικρό
Ο θυμός μπορεί να είναι ένα δικαιολογημένο και φυσιολογικό συναίσθημα.
Αποκτήστε το βιβλίο Ο κανόνας των 5 δευτερολέπτων, από το εξειδικευμένο βιβλιοπωλείο ψυχολογίας του Psychology.gr
Αλλά έχετε ποτέ νιώσει ότι η ψυχραιμία σας υποχωρεί χωρίς να έχει συμβεί τίποτα σημαντικό;
Μπορεί να μην είναι θυμός, μπορεί απλώς να αισθάνεστε ευερέθιστοι και νευρικοί. Ωστόσο, εάν είστε σε διαρκή ένταση αναφορικά με κάθε τομέα της ζωής σας, αυτό ίσως αποτελεί σημάδι ότι το μυαλό σας χρειάζεται ένα διάλειμμα από την πίεση.
10 Βιωματικά Εργαστήρια για Γονείς (Νοέμβριος 2024 – Απρίλιος 2025) | Διοργάνωση: PSYCHOLOGY.GR | Συμμετοχή: 35 ευρώ για εγγραφές που θα γίνουν έως Κυριακή 17 Νοεμβρίου. Με αυτό το κόστος, έχετε πρόσβαση στο σύνολο των 10 σεμιναρίων που θα διεξαχθούν.
2. Νιώθεις ότι κάνεις ότι καλύτερο μπορείς αλλά δεν είναι αρκετό
Όταν εκβιάζετε τη συναισθηματική και σωματική σας ανθεκτικότητα, τότε αρχίζετε να εξαντλείτε τα αποθέματά σας και να διαλύετε τα βασικά στοιχεία της παραγωγικότητάς σας.
Αυτό δεν συμβαίνει πάντα επειδή δεν τα πηγαίνετε καλά σε αυτό που κάνετε, αλλά μπορεί να σημαίνει ότι αισθάνεστε πεσμένοι έως και δυσαρεστημένοι.
Είναι δύσκολο να αισθάνεστε θετικοί και αισιόδοξοι για τις επιτυχίες σας όταν σας καταβάλει η εξάντληση, οπότε ανεξάρτητα από το πόσο δελεαστικό μπορεί να είναι να πιεστείτε ακόμη περισσότερο, ίσως θα πρέπει να κάνετε το εντελώς αντίθετο για το καλό σας.
3. Ακόμα κι αν είστε πολύ κουρασμένοι, δεν μπορείτε να σταματήσετε
Ψηφιακό Marketing για Ψυχολόγους: Κύκλος 11 Σεμιναρίων με Βέλτιστες Πρακτικές και Εργαλεία Διαχείρισης διαδικτυακής παρουσίας | Διοργάνωση: PSYCHOLOGY.GR
Ένα άλλο άτυπο σημάδι της εξάντλησης είναι ότι ενώ μπορεί υποφέρετε από αϋπνία, «κομμένα» πόδια ή έντονους πονοκεφάλους, παρόλα αυτά δεν διακόπτετε αυτό που κάνετε. Αυτή είναι μια ξεκάθαρη ένδειξη ότι πλησιάζετε στο όριό σας.
Η έλλειψη ύπνου μπορεί να κάνει κάθε άλλη ένδειξη της εξάντλησης ακόμη χειρότερη. Η ευερεθιστότητα, η κατάθλιψη και τα προβλήματα υγείας επιδεινώνονται σοβαρά από την αϋπνία, οπότε η έλλειψη αυτή σας δείχνει ότι πρόκειται να ζήσετε δύσκολες στιγμές εάν δεν καταφέρετε να χαλαρώσετε.
4. Φαίνεστε πάντα σαν άρρωστοι
Όλοι γνωρίζουμε ότι η ψυχική μας υγεία και η σωματική μας υγεία είναι άρρηκτα συνυφασμένες, και αυτό αποδεικνύεται όταν πιεζόμαστε πάρα πολύ και το σώμα μας αρχίζει να μας δίνει προειδοποιητικά σημάδια.
Εάν ταλαιπωρήστε από έναν συνεχή πονοκέφαλο, υποφέρετε από ένα ατέρμονο κρυολόγημα ή έχετε πόνους σε διάφορα σημεία χωρίς διακριτό λόγο, τότε το σώμα σας προσπαθεί να σας στείλει ένα μήνυμα. Και μάλλον ήρθε η ώρα να ακούσετε!
5. Η δουλειά σας δεν σας φαίνεται τόσο σημαντική
Στις περισσότερες περιπτώσεις, τα σημάδια της εξάντλησης προέρχονται από τις υπερβολικές ώρες εργασίας. Αυτό δεν συμβαίνει πάντα μόνο σε ό,τι αφορά έμμισθη εργασία. Θα μπορούσε να είναι οτιδήποτε άλλο, από διάβασμα έως εθελοντισμό ή οικιακές δουλειές. Η εξάντληση δεν σχετίζεται μόνο με την εργασία. Όπου κι αν βάζετε πολύ μεγάλο μέρος του εαυτού σας, πιθανότατα, θα αρχίσετε να το παρατηρείτε αυτό.
Κάποια από τα σημάδια του επαγγελματικού burn out είναι οι επαναλαμβανόμενες απουσίες, η καθυστέρηση, η μειωμένη παραγωγικότητα και η χαμηλή απόδοση. Αυτά δεν αποτελούν ενδείξεις ότι δεν προσπαθείτε αρκετά σκληρά - αλλά ότι έχετε προσπαθήσει πάρα πολύ σκληρά, για πολύ καιρό και πρέπει να κάνετε ένα βήμα πίσω, ακόμα κι αν αυτό είναι προσωρινό.
6. Όλοι στο σπίτι βλέπουν την κακή πλευρά σας
Η εξάντληση μπορεί να επηρεάσει τα πάντα, από την υγεία σας έως τις σχέσεις σας. Μαζί με τις συναισθηματικές επιπτώσεις της προσπάθειας να διατηρήσετε τις επιδόσεις σας, θα διαπιστώσετε ότι κι οι διαπροσωπικές σχέσεις σας αρχίζουν να υποφέρουν.
Αυτό μπορεί να εκδηλωθεί με πολλούς τρόπους, από μια ασυνήθιστη διαφωνία με τα παιδιά σας έως την παραμέληση του συντρόφου σας ή την έναρξη αμέτρητων αντιπαραθέσεων με φίλους που συνήθως αλληλεπιδρούσατε αρμονικά.
Σε συνδυασμό με άλλα σημάδια εξάντλησης, μια επιδεινούμενη σχέση είναι ένα ακόμα σημάδι που πρέπει να προσέχετε, καθώς μπορεί να σημαίνει ότι προβάλλετε την εξάντλησή σας προς τα έξω, με δυνητικά σοβαρές συνέπειες.
7. Η όρεξή σας είναι τόσο χαμηλή όσο κι η αυτοεκτίμησή σας
Το να φτάσουμε στο αποκορύφωμα των αντοχών μας μπορεί να είναι εξαιρετικά επιβλαβές και ακριβώς τότε που θα καταλάβετε ότι χρειάζεστε ξεκούραση και φροντίδα, τότε ίσως βρείτε το σώμα σας να επαναστατεί εναντίον σας.
Ο οργανισμός σας δεν ξεγελιέται εύκολα και ακόμα κι αν έχετε καταναλώσει αρκετή καφεΐνη για να τρέξετε ακόμα κι ένα μαραθώνιο, η όρεξή σας δεν πρόκειται να συμβαδίσει. Αυτό συμβαίνει επειδή, όπως και με τον ύπνο, οι φυσικοί σας ρυθμοί έχουν πέσει εκτός ισορροπίας και δεν θα διορθωθούν, εκτός εάν ρίξετε μια προσεκτική ματιά στα εξαντλημένα επίπεδα ενέργειάς σας και τα φροντίσετε όπως πρέπει.
Αναγνωρίζοντας τα σοβαρά σημάδια της συναισθηματικής εξουθένωσης
Το κλειδί με οποιαδήποτε παρατεταμένη έκθεση στο άγχος είναι να συνειδητοποιήσετε ότι εσείς, όπως κι όλοι οι άλλοι, έχετε ένα όριο. Ενώ μπορεί να χρειαστεί πολύ περισσότερος χρόνος για να φτάσετε στην πλήρη εξουθένωση, το σώμα και το μυαλό σας θα αρχίσουν να σας στέλνουν μικρές προειδοποιήσεις πολύ πριν να καταλάβετε ότι έχετε φτάσει στο όριό σας.
Εάν εμφανίζετε οποιοδήποτε από τα παραπάνω σημάδια, σκεφτείτε σοβαρά να ξεκουραστείτε, να κάνετε διακοπές ή να κάνετε ένα βήμα πίσω για να δώσετε χρόνο στις μπαταρίες σας να επαναφορτιστούν.
Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου
Κωνσταντίνα Παν. Αρβανίτη - Ψυχολόγος
Κωνσταντίνα Παν. Αρβανίτη: έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology
Οι πληροφορίες που αναφέρονται στον επαγγελματικό κατάλογο ειδικών παρέχονται από τους ίδιους τους ειδικούς, κατά την εγγραφή τους στο σύστημα. Όταν βλέπετε την ένδειξη «έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology”, σημαίνει ότι το Psychology έχει ελέγξει, με email, τηλεφωνικά ή/και με λήψη των σχετικών εγγράφων, τα ακόλουθα στοιχεία:
- Ότι ο ειδικός είναι υπαρκτό πρόσωπο.
- Ότι τα πτυχία οι τίτλοι και οι εξειδικεύσεις που αναφέρει είναι αληθινά.
- Ότι οι πληροφορίες που αναφέρει ισχύουν.
Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια, MSc. Ειδίκευση στη Γνωστική - Συμπεριφοριστική Ψυχοθεραπεία. Μετεκπαίδευση στην Παιδοψυχολογία - Παιδοψυχιατρική και στις Τεχνικές Διαχείρισης Άγχους & Κατάθλιψης. Συνεδρίες ατομικές κι ομαδικές. Συνεδρίες μέσω Skype.