Νιώθω ένα κενό: παλεύοντας με την έλλειψη νοήματος στην ζωή

Ακρόαση άρθρου......

Μήπως συχνά αισθάνεσαι πως περιβάλλεσαι από ένα ακατανόητο κενό μέσα σου; Η εργασία, η σχέση, η ζωή σου ολοκλήρωρη μοιάζει να μην σου αρέσει. Νιώθεις πως δεν μπορείς να απολαύσεις τις μικρές καθημερινές χαρές, νιώθεις να απέχεις συναισθηματικά από όσα συμβαίνουν γύρω σου;

Είναι ένα αίσθημα πως είσαι «άδειος», πως δεν βρίσκεις κάποιο νόημα σε αυτό που ζεις και βιώνεις.

Τι είναι το αίσθημα του κενού;

Είναι τελείως διαφορετικός ο τρόπος που βιώνει και εκδηλώνει κανείς το «κενό» μέσα του και τελείως διαφορετικά και όχι τόσο επιφανειακά τα αίτια που το προκαλούν. Η αίσθηση «κενού» θα μπορούσαμε να πούμε πως αφορά ένα εσωτερικό συναισθηματικό και γνωστικό άδειασμα, μια «μαύρη τρύπα» και εκδηλώνεται με μια έλλειψη ικανοποίησης από την ζωή, με μια αίσθηση μειωμένης αυταξίας και πολλές φορές με μια παραίτηση από τον ίδιο τον εαυτό και τους «σημαντικούς άλλους».

Αφορά συνήθως μια αποσύνδεση από το παρόν και το εδώ και τώρα και εκδηλώνεται με μια ανάγκη για εσωστρέφεια και απόσυρση από τις καθημερινές δραστηριότητες.

Το «κενό» της έλλειψης σκοπού στην ζωή

Το αίσθημα του κενού μπορούμε να πούμε πως συνδέεται πολλές φορές με μια αίσθηση έλλειψης σκοπού και στόχου στην ζωή. Αυτή η έλλειψη σκοπού κάνει το άτομο συχνά να νιώθει πως η ζωή δεν έχει κάποιο ιδιαίτερο νόημα. Το μέλλον σε αυτή την περίπτωση φαντάζει άχρωμο, δίχως προορισμό.

Το σήμερα χωρίς σκοπό, με έλλειψη μελλοντικής οπτικής και με αδυναμία ενός εσωτερικού οράματος μοιάζει να μην έχει αξία στο εδώ και τώρα. Συναισθήματα κόπωσης, ανίας, απάθειας και απαξίωσης μπορεί να συνοδεύουν μια τέτοια ψυχική κατάσταση.

Αποκτήστε το βιβλίο Αυτογνωσία και νόημα ζωής, από το εξειδικευμένο βιβλιοπωλείο ψυχολογίας του Psychology.gr

Το «κενό» της απώλειας

Άλλες φορές πάλι η έλλειψη νοήματος μπορεί να συνδέεται με δύσκολα βιώματα και καταστάσεις που κανείς έρχεται αντιμέτωπος όπως για παράδειγμα μια απώλεια, μια καταστροφή, μια αιφνίδια αλλαγή στην ζωή, μια κρίση. Για παράδειγμα, μπορεί να νιώθεις «κενό» γιατί κάτι λείπει από τη ζωή σου, μπορεί για παράδειγμα να βίωσες ένα χωρισμό από ένα αγαπημένο πρόσωπο, ή να βίωσες κάποιο θάνατο.

Σε αυτήν την περίπτωση χρειάζεται χρόνος για να μπορέσει η ζωή σου να αποκτήσει ξανά νόημα και ίσως χρειαστεί να περάσεις μέσα από μια διαδικασία πένθους και λύπης προκειμένου να ανακάμψεις ξανά και να επανέλθεις στο τώρα με μεγαλύτερη όρεξη και εσωτερική ελπίδα.

Το «κενό» της απόστασης από τον εαυτό

Μήπως έχεις πάψει να φροντίζεις τον εαυτό σου;

Το κενό σε αυτήν την περίπτωση θα μπορούσε να προέλθει σταδιακά επειδή σιγά-σιγά μπορεί να έχεις εγκαταλείψει τον εαυτό σου ακόμα και εν αγνοία σου. Αυτό μπορεί να σημαίνει πολλά όπως για παράδειγμα πως τείνεις να μην ακούς τις δικές σου ανάγκες και επιθυμίες. Μπορεί να αγωνίζεσαι να κερδίσεις διαρκώς την έγκριση των άλλων ή να προσπαθείς διαρκώς να πετύχεις το τέλειο.

Ένας κοινός λόγος για τον οποίο μπορεί να νιώθεις άδειος είναι η αυτο-αποξένωση – μια αίσθηση ότι είσαι ξένος, σε σύγκρουση και σε απόσταση με τον εαυτό σου.

Σύμφωνα με το C. Rogers αυτή η αίσθηση αναπτύσσεται με την πάροδο του χρόνου, συνήθως ως αποτέλεσμα της απομάκρυνσης/απώθησης ανεπιθύμητων συναισθημάτων και βιωμάτων που δεν ταιριάζουν στην αυτοεικόνα σου. Βιώματα που αντιλαμβάνεσαι ως απειλητικά τείνεις να τα απωθείς και να διαστρεβλώνεις. Αυτά τα βιώματα με τα συναισθήματα που τα συνοδεύουν πολλές φορές όσο και να τα αρνείσαι υπάρχουν και είναι παρόντα μέσα σου. Η ενδοψυχική αυτή σύγκρουση με τον ίδιο τον εαυτό μπορεί να εμφανίζεται μέσα σου με την μορφή ενός απέραντου «κενού».

Το «κενό» της κατάθλιψης: χρειάζεται να ανησυχώ;

Το «κενό» που πολλές φορές νιώθεις να ξέρεις είναι φυσιολογικό ως ένα βαθμό, χρειάζεται να γνωρίζεις ωστόσο πως αυτό το κενό όταν επιμένει και είναι έντονο χωρίς να υποχωρεί τότε συνήθως έχει βαθύτερα αίτια που χρειάζεται να εξερευνήσεις με ειλικρίνεια στον εαυτό σου, πιθανά να χρειάζεται και η βοήθεια κάποιου ειδικού προκειμένου να κατανοήσεις την ύπαρξη αυτών των αισθημάτων με σκοπό αυτό το «κενό» να μην μοιάζει τόσο απειλητικό και τρομακτικό για την σένα και την ζωή σου.

Όταν λοιπόν βιώνεις επίμονα συναισθήματα «κενότητας», στις πιο σοβαρές παρατεταμένες και έντονες καταστάσεις μπορεί μια τέτοια αίσθηση να συνδέεται και με την κατάθλιψη.

Το αίσθημα έντονου και σε βάθος κενού είναι ιδιαίτερα έντονο σε θεραπευόμενους με κατάθλιψη. Οι θεραπευόμενοι αυτοί αντιλαμβάνονται συχνά το κενό με ένα αίσθημα εσωτερικής μοναξιάς και αδειάσματος. Δεν είναι λύπη, ούτε στεναχώρια αυτό που νιώθουν αλλά μια έλλειψη παντελούς νοήματος. Μιλούν για σχέσεις που δεν τους ικανοποιούν, αναφέρονται υποτιμητικά στην αξία και στις ικανότητές τους, η εργασία τους νιώθουν πως δεν τους ικανοποιεί και βιώνουν μια παντελή μειωμένη όρεξη για δράση και κινητοποίηση.

Συχνά κάποιοι βρίσκουν διαφυγή στις ουσίες και στο αλκοόλ προκειμένου να νιώσουν μια καλύτερη αίσθηση με τον εαυτό τους και να μειώσουν αυτό το κενό που τους περιβάλλει. 

Πώς μπορώ να το ξεπεράσω; Ακολουθούν κάποιες μικρές ασκήσεις που θα μπορούσαν να σε βοηθήσουν να πλησιάσεις ίσως και να αγκαλιάσεις αυτό το «κενό» εντός σου…

Aκούσε τι έχει να σου πει ο εαυτός σου

Προσπάθησε να έρθεις σε επαφή με το σώμα και τα συναισθήματά σου. Κλείσε τα μάτια σου δύο φορές την ημέρα και συγκεντρώσου στην αναπνοή σου. Εστίασε στο σημείο του σώματός σου που νιώθεις βαθύτερα το κενό μέσα σου. Φτιάξε ένα νοερό διάλογο μεταξύ του σημείου εκείνου και του εαυτού σου. Μείνε σε εκείνο το σημείο και πρόσφερε ανάσες ανακούφισης, ζεστασιάς και αποδοχής.

Δώσε νόημα στην κάθε στιγμή, εστιάστε στο εδώ και τώρα

Είσαι ο δημιουργός της δικής σου ζωής. Κάθε στιγμή είναι μοναδική με τις δύσκολες και όμορφες στιγμές της. Κάθε στιγμή, ωστόσο, μην ξεχνάς έχει κάτι να σε διδάξει, άλλοτε μπορεί να σε κάνει να χαρείς, άλλοτε να θυμώσεις και άλλοτε να στεναχωρηθείς. Τα συναισθήματα είναι μια αξιόπιστη αντανάκλαση του εαυτού μας σε μια δεδομένη στιγμή.

Πώς αισθανόμαστε σε μια δεδομένη στιγμή είναι ο δρόμος που μας συνδέει με τον αυθεντικό μας εαυτό.

Ας κάνουμε μια μικρή εποικοδομητική προσπάθεια σε οποιαδήποτε συναισθήματα έχουμε και ας θυμηθούμε. Σημείωσε τα συναισθήματα σου σε ένα χαρτί και γράψε δίπλα τι σε δίδαξε η κάθε στιγμή. Θα δεις αν κάνεις την άσκηση για κάποιες μέρες πως ακόμα και οι δύσκολες στιγμές μπορούν κάτι να σου δώσουν στην κατανόηση του εσώτερου εαυτού σου.

Βάλε μικρούς καθημερινούς στόχους

Δεν χρειάζεται να έχεις κάποιο μεγαλεπήβολο στόχο και σκοπό ζωής για να βρεις το νόημα της ύπαρξης σου. Πάρε ένα σημειωματάριο και κατέγραψε, κάθε μέρα μπορείς να εστιάζεις σε ένα μικρό στόχο. Όταν τον φτάσεις δημιούργησε πάνω σε αυτόν τον επόμενο. Θυμήσου πως χρειάζεται να κάνεις ένα βήμα κάθε φορά προκειμένου να είναι πιο σταθερά και ριζωμένα τα βήματά σου στη γη.

Δώσε αξία στον εαυτό σου

Σταμάτα να συγκρίνεις διαρκώς εσένα με τους άλλους και εκτίμησε για λίγο την μοναδικότητά σου. Η αυταξία σου μπορεί να είναι μειωμένη γιατί ίσως κάποτε ένιωσες πως οι άλλοι δεν σε επιβράβευσαν, δεν εκτίμησαν τις προσπάθειές σου και δεν σε αποδέχτηκαν στην ολότητά σου. Ακόμα και ένα έχεις κάνει λάθη σταμάτα για λίγο να κατηγορείς τον εαυτό σου.

Πάρε ένα χαρτί και προσπάθησε να καταγράψεις τα σημεία εκείνα του εαυτού σου που νιώθεις περήφανος/η για σένα. Σημείωσε τις ικανότητες και τα επιτεύγματά σου και ότι άλλο νομίζεις που θα μπορούσε να συμβάλλει σε μια καλύτερη αυτοεικόνα του εαυτού σου. Αυτό δεν σημαίνει πως δεν έχεις και αρνητικές πλευρές απλά για λίγο να φροντίζεις όσο μπορείς να φωτίζεις και τις θετικές σου, φωτεινές σου διαστάσεις.

Αποδέξου το παρελθόν σου

Κάποιες φορές μπορεί να ζεις στο παρελθόν και να σκέφτεσαι διαρκώς εμπειρίες δύσκολες και ψυχοφθόρες που δεν σε αφήνουν να προχωρήσεις απελευθερωμένος στο σήμερα. Η συμφιλίωση με το παρελθόν μπορεί να φαντάζει δύσκολη αλλά να ξέρεις πως όσο βρίσκεσαι δέσμιος των αισθημάτων που σου προκαλεί θα δυσκολεύεσαι πολύ να συντονιστείς με το τώρα σου.

Χρειάζεται κάποια στιγμή να κοιτάξεις το παρελθόν σου με άλλα μάτια. Έκφρασε, αποδέξου και αγκάλιασε τα δύσκολα συναισθήματά σου. Πάρε ένα φύλλο χαρτιού και γράψε μια εμπειρία δύσκολη για σένα που μπορείς αν θέλεις να την απευθύνεις σε κάποιο πρόσωπο που σε δυσαρέστησε ή σε απογοήτευσε, εξέφρασε τα συναισθήματά σου και απελευθέρωσε όλα αυτά που έχεις εγκλωβισμένα μέσα σου.

Μοιράσου το «κενό» σου και μην το αφήσεις να ριζώσει μέσα σου…

Αν δεν μπορούμε μόνοι μας να αντιμετωπίσουμε όσα μας δυσκολεύουν μπορούμε να ζητήσουμε την βοήθεια ενός κατάλληλα καταρτισμένου ειδικού Ψυχικής υγείας. Ειδικά στην περίπτωση της κατάθλιψης η ανάγκη αυτή κρίνεται περισσότερο αναγκαία και απαραίτητη. Δεν είναι ντροπή να παραδεχτούμε πως δεν αισθανόμαστε καλά και να προσπαθήσουμε να προσφέρουμε το καλύτερο στον εαυτό μας για να ανακάμψει από την δυσκολία.

Το μοίρασμα με έναν ειδικό ή με πρόσωπα που εμπιστευόμαστε μπορεί να μας κάνει να  νιώσουμε καλύτερα διότι είναι πιθανό να αποβάλουμε ένα μεγάλο μέρος του ψυχολογικού βάρους που κουβαλάμε.

Βιβλιογραφία

Rogers, C. (1959). A theory of therapy, personality and interpersonal relationships as developed in person centered framework In Kirschenbaum, H. & V.l. Henderson (eds), The Carl Rogers Reader (pp.236-257). London: Constable

Hjelle,.L,.Ziegler,.D (1981)The phenomenological perspective in personality theory: Carl Rogers. Chapter. 11. Singapore: Mc Graw Hill

Συγγραφή - Επιμέλεια Άρθρου

Μαίρη Δέδε - Ψυχολόγος

Μαίρη Δέδε: έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology

Οι πληροφορίες που αναφέρονται στον επαγγελματικό κατάλογο ειδικών παρέχονται από τους ίδιους τους ειδικούς, κατά την εγγραφή τους στο σύστημα. Όταν βλέπετε την ένδειξη «έχει επιβεβαιωθεί από το Psychology”, σημαίνει ότι το Psychology έχει ελέγξει, με email, τηλεφωνικά ή/και με λήψη των σχετικών εγγράφων, τα ακόλουθα στοιχεία:

• Ότι ο ειδικός είναι υπαρκτό πρόσωπο.
• Ότι τα πτυχία οι τίτλοι και οι εξειδικεύσεις που αναφέρει είναι αληθινά.
• Ότι οι πληροφορίες που αναφέρει ισχύουν.

Κλινική Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπεύτρια, BSc, Master of Ars (MA) στο Middlessex του Λονδίνου. Ειδίκευση στην Προσωποκεντρική Συμβουλευτική και Ψυχοθεραπεία, στις θεραπευτικές παρεμβάσεις μέσω Eκφραστικών Tεχνών και στην Συστημική θεραπεία. Συμβουλευτική/Ψυχοθεραπεία, για το άτομο, τον γονέα, την οικογένεια σε ατομικό και ομαδικό επίπεδο.

6972341062

Δείτε όλα τα άρθρα Σελίδα ειδικού